1. Ku andi Dafiti bi tei Jehovah maaka, te u luku Psalöm 18:46?

 U TA libi a wan goonliba ka soni di wa bi mëni sa miti u, nöö so juu dee soni dë sa tooka di libi fuu seei. U ta tei ën u bigi seei taa u sa go suku heepi a Jehovah, di Gadu fuu! A di woto di u bi luku ufö disi, u bi si taa Jehovah da di libilibi Gadu, söseei taa hii juu a ta dë kabakaba u heepi u. Te a ta heepi u, nöö di soni dë ta mbei u si taa „Jehovah da wan libilibi Gadu”! (Lesi Psalöm 18:46.) Ma kölö sö baka di Dafiti bi taki di soni dë, hën a bi toona taki taa Gadu da ’di Sitonu kuun fëën’. Faandi mbei seei a bi tei Jehovah, di libilibi Gadu, maaka ku wan sitonu kuun, wan soni di an ta libi?

2. Faandi mbei u musu kë sabi faandi mbei Dafiti bi taki taa Jehovah da „di Sitonu kuun u mi”?

² A di woto aki woo si faandi mbei di Bëibel ta taki taa Jehovah da wan sitonu kuun, söseei woo si andi di soni dë ta lei u fëën. Woo si tu unfa u sa ko ta si ën kuma di Sitonu kuun fuu. Te u kaba fëën, nöö woo luku unfa u sa djeesi ën a dee fasi fëën dee mbei a dë kuma wan sitonu kuun.

FAANDI MBEI JEHOVAH DA WAN SITONU KUUN?

3. Na un ten dee dinima u Jehovah lo’ u taki soni u „sitonu kuun”? (Luku di peentje u .)

³ Di Bëibel ta taki taa Jehovah da wan „sitonu kuun”, u heepi u fuu ko fusutan wantu u dee fasi dee a abi. Dee dinima u Jehovah lo’ u kai ën sö, te de kë gafëën u lei taa sëmbë an dë di dë kumëën. A Detolonomi 32:4 de taki u di fosu pasi taa Jehovah da „wan Sitonu Kuun”. Di Hana bi ta begi, hën a bi taki taa „di Gadu fuu da wan sitonu kuun, nöö sëmbë an dë di dë kumëën” (1 Sam. 2:2). Habaki bi taki taa Jehovah da ’di  Sitonu Kuun fëën’ (Hab. 1:12). Di sëmbë di sikifi Psalöm 73 bi taki taa Gadu da ’wan sitonu kuun di a ta futoou ku hii hën hati’ (Ps. 73:26). Jehovah seei bi taki taa hën da wan sitonu kuun (Jes. 44:8). Boo taki u dii fasi u Jehovah, di ta lei taa a dë kuma wan sitonu kuun, nöö woo luku unfa u sa mbei a ko dë di „Sitonu Kuun fuu”.​—Deto. 32:31.

4. Na un futu Jehovah ta tjubi u? (Psalöm 94:22.)

⁴ Jehovah ta tjubi u. Leti kumafa wan sëmbë sa go tjubi a wan gaan sitonu kuun te wan gaan ventu ta ko, sö nöö Jehovah ta tjubi u te soni ta miti u. (Lesi Psalöm 94:22.) A ta heepi u fuu ku ën sa dë mati go dou, söseei a ta heepi u fuu si taa na wan u dee soni dee ta miti u a di ten aki o dë u nöömö. Ma a ta paamusi u möön gaan soni seei: A ta paamusi u taa a di ten di ta ko, a o puu hii dee soni dee ta da u bookohedi, söseei dee ta mbei u ta tja fuka.​—Eze. 34:25, 26.

5. Unfa u sa go tjubi a Jehovah te soni ta taanga da u?

⁵ Wan fasi fa u sa go tjubi a Jehovah te soni ta taanga da u, da te u ta begi ën. Te u ta begi, nöö Jehovah ta da u ’di kötöhati fëën’ di ta tjubi u hati ku u fusutan (Fil. 4:6, 7). Boo luku andi bi miti wan baaa de kai Artem, di de bi söötö u di biibi fëën hedi. Wan siköutu bi ta fini ën soni sömëni pasi, söseei a bi ta libi hogi ku ën u mbei a fëëë. Di baaa aki bi taki taa: „A bi ta dë wan bookohedi da mi seei te di siköutu bi hakisi mi wan soni. . . . Hii juu mi bi ta begi Jehovah. Mi bi ta hakisi ën faa da mi kötöhati ku köni. Di siköutu an bi sa mbei mi du soni kumafa a kë. . . . U di Jehovah bi ta heepi mi, mbei a bi dë seei kuma mi bi ta tjubi a wan sitonu peni baka.”

6. Faandi mbei u sa ta futoou Jehovah hii juu? (Jesaaja 26:3, 4.)

⁶ Jehovah dë u futoou. Leti kumafa wan sitonu kuun ta dë a di seei kamian hii juu, sö nöö Jehovah ta dë hii juu a wan kamian ka u sa feni ën. U sa futoou ën, u di hën da „di Sitonu Kuun di ta dë u nöömö”. (Lesi Jesaaja 26:3, 4.) Hii juu seei a o dë a libi faa sa du dee soni dee a paamusi u, faa sa haika dee begi fuu, söseei faa sa da u dee soni dee u abi fanöudu. U sa futoou Jehovah tu, u di a ta hoi hënseei a dee sëmbë dee ta dini ën (2 Sam. 22:26). Nöiti a o fëëkëtë dee soni dee u ta du, nöö hii juu a o ta mbei u feni gaan bunu.​—Heb. 6:10; 11:6.

7. Andi o pasa te u ta futoou Jehovah? (Luku di peentje tu.)

⁷ U ta mbei Jehovah ko dë di Sitonu Kuun fuu te u ta futoou ën. U ta biibi taa te u ta piki hën buka aluwasi ee soni ta taanga da u, nöö woo feni wini fëën (Jes. 48:17, 18). Te u ta si fa a ta heepi u, nöö woo ko ta möön futoou ën. Woo möön dë seekaseeka u hoi dou, te tesi ta miti u di Jehovah wanwan nöö sa heepi u fuu pasa. A lo’ u pasa taa te soni ta miti u ka wa abi na wan sëmbë u heepi u, nöö nëën u ta ko si unfa Jehovah dë u futoou tjika. Wan baaa de kai Vladimir bi taki taa: „Mi bi ta fii taa mi ku Jehovah bi dë möön gaan mati di mi  bi dë a dunguwosu. Mi bi ko ta möön futoou Jehovah, u di mi bi dë mi wanwan, söseei u di hën wanwan tö nöö bi sa heepi mi u mi hoi dou.”

8. (a) Faandi mbei u sa taki taa Jehovah an ta tooka? (b) Un wini u ta feni te Jehovah dë di Sitonu Kuun fuu? (Psalöm 62:6, 7)

⁸ Jehovah an ta tooka. Jehovah dë kuma wan sitonu kuun. An ta tooka möönsö. Di fasi fa a dë, ku di soni di a abi a pakisei u du an ta tooka (Mal. 3:6). Di sëmbë bi hopo fia ku ën a di djai u Eden, nöö an bi tooka di soni di a bi abi a pakisei u du. Apösutu Paulosu seei bi taki taa „di fa [Jehovah] dë, sö nöö a o dë u nöömö, an o sa tooka möönsö” (2 Tim. 2:13). Di soni aki kë taki taa an toobi andi o pasa nasö andi sëmbë o du, dee fasi dee Jehovah abi, di soni di a abi a pakisei u du, ku dee wëti fëën an o tooka möönsö. U di Jehovah an ta tooka möönsö, mbei u sabi taa a o du dee soni dee a paamusi u, söseei taa u sa suku heepi nëën te soni ta taanga da u.​—Lesi Psalöm 62:6, 7.

9. Andi u ta lei a di soni di bi pasa ku Sisa Tatyana?

⁹ U ta mbei Jehovah ko dë di Sitonu Kuun fuu, te u ta kai pakisei a di sëmbë di a dë, söseei a dee soni dee a abi a pakisei u du. Di soni dë sa heepi u fuu hoi gingin te tesi ta miti u (Ps. 16:8). Di soni dë wan sisa de kai Tatyana bi ko si. Lanti bi piki di sisa aki taa an bi musu kumutu a di wosu fëën, u di biibi fëën hedi. A bi taki taa: „Mi bi dë mi wanwan. Bigibigi a bi taanga da mi. Mi bi ta fii bookosaka.” Ma di sisa bi feni taanga faa bi sa hoi dou di a bi ko si unfa di soni di ta miti ën dë, nama ku Jehovah ku dee soni dee a abi a pakisei u du. A bi taki taa: „Di ko di mi bi ko fusutan faandi mbei di soni dë bi ta pasa, bi heepi mi u mi hoi a pakisei taa u Jehovah hedi mbei soni bi dë sö da mi. Di soni dë bi heepi mi u ma buta pakisei a miseei möön.”

10. Unfa Jehovah sa ko dë di Sitonu Kuun fuu a di ten aki?

¹⁰ A di ten di ta ko, tesi o miti u ka u musu möön lei taa u ta futoou Jehovah. Nöunöu kaa u musu mbei möiti, fuu ko dë seiki taa a o da u dee soni dee u abi fanöudu fuu sa hoi useei nëën go dou. Unfa u sa du di soni dë? Lesi dee woto u dee dinima u Jehovah fu awooten ku dee u di ten fuu aki. Luku fa Jehovah bi heepi de, u di a bi dë leti kuma wan sitonu kuun da de. Kai pakisei a dee woto dë bumbuu. A sö wan fasi joo sa mbei Jehovah ko dë di Sitonu Kuun fii.

DJEESI JEHOVAH A DEE FASI FËËN DEE MBEI A DË KUMA WAN SITONU KUUN

11. Faandi mbei u kë djeesi Jehovah a dee fasi fëën dee mbei a dë kuma wan sitonu kuun? (Luku di pisi „ Wan soni di dee njönku baaa sa pooba u du”.)

¹¹ U si kaa na un futu Jehovah ta lei taa a dë kuma wan sitonu kuun. Wë nöö boo luku unfa u sa djeesi ën a dee fasi fëën dee mbei a dë kuma wan sitonu kuun. Möön u mbei di möiti dë, möön woo sa heepi di kemeente faa ko taanga. Jesosi bi kai Simon Kefasi, hën nöö  de puu ko „Petuisi”. Nöö di Kefasi dë, kë taki „gaan sitonu” (Joh. 1:42). Di soni dë bi ta lei taa Petuisi bi o ko dë wan sëmbë, ka wotowan u di kemeente bi o sa go, u feni taanga ku kötöhati. Di Bëibel ta taki taa dee gaanwomi u kemeente dë kuma „di kötö di wan gaan sitonu ta tuwë”. Di soni dë ta lei unfa de ta tjubi dee sëmbë u di kemeente (Jes. 32:2). Ma an dë u taki taa di kemeente ta feni wini, te hii dee baaa ku dee sisa tuu, ta djeesi Jehovah a dee fasi fëën de mbei a dë kuma wan sitonu kuun.​—Ef. 5:1.

12. Konda unfa u sa heepi wotowan te soni ta miti de.

¹² Heepi wotowan. U sa hoi dee baaa ku sisa fuu a u wosu te de lowe kumutu ka de ta dë, u di politiki soni an ta waka bunu, u di feti ta feti, nasö u di wan gaan hogi pasa ka de ta dë. U di möönmöön soni o ta ko hogi „a dee lasiti daka u di goonliba aki”, mbei woo abi möön okasi fuu sa heepi wotowan (2 Tim. 3:1). U sa da dee baaa ku dee sisa fuu kötöhati, söseei u sa da de taanga a di së u di biibi. Wan fasi fa u sa du di soni dë, hën da te u ta wai ku de te de ko a di Könuköndë zali. Di soni dë o mbei hii sëmbë ta fii bunu. U ta libi a wan goonliba ka sëmbë an ta libi bunu ku wotowan, ka de an ta lei taa de lobi wotowan, nöö di soni dë sa ta dë wan bookohedi da sëmbë. Fëën mbei te dee baaa ku dee sisa fuu ko a komakandi, nöö u ta kë mbei hii möiti u de feni taanga, söseei u de si taa u lobi de.

13. Unfa wan gaanwomi sa ko dë kuma wan kamian ka wotowan sa go tjubi? (Luku di peentje tu.)

¹³ Dee gaanwomi sa ko dë kuma wan kamian ka wotowan sa go tjubi te soni ta miti de. Te wan gaan hogi pasa a wan kamian, nasö te sëmbë musu go a data hesihesi, nöö dee gaanwomi ta seeka soni u heepi de. De ta da de taanga ku di Bëibel tu. Dee baaa ku dee sisa o kë go suku heepi a wan gaanwomi ee de sabi taa  a lo’ sëmbë, taa a ta fii da sëmbë, söseei taa a ta dë kabakaba u haika de. Dee lö fasi dë ta heepi wotowan u de si taa sëmbë ta booko de hedi ku de, nöö di soni dë ta mbei de ta kë mbei hii möiti u du dee soni di wan gaanwomi o lei de a di Bëibel.​—1 Tes. 2:7, 8, 11.

14. Unfa u sa lei taa u dë u futoou?

¹⁴ I musu dë u futoou. U kë u wotowan musu sa futoou u, möönmöön te soni ta taanga da de (Nöng. 17:17). Unfa u sa ko dë wan sëmbë di wotowan sa futoou? U sa mbei möiti fuu ta djeesi Gadu hii juu a dee fasi dee a abi, te u ta du dee soni dee u paamusi wotowan, söseei te u ta du soni a juu (Mat. 5:37). U sa heepi wotowan tu te de abi heepi fanöudu. Boiti di dë, u ta mbei möiti fuu du dee wooko fuu a di kemeente kaba, kumafa dee buku fuu ta taki.

15. Unfa di kemeente ta feni wini te dee gaanwomi dë u futoou?

¹⁵ Dee gaanwomi dee dë u futoou dë wan heepi da di kemeente. Unfa sö? Dee peleikima ta fii bunu te de sabi taa de sa bëli dee gaanwomi solanga de abi heepi fanöudu. De ta fii tu taa sëmbë ta buta pakisei a de, te de sabi taa dee gaanwomi dë kabakaba u heepi de. Nöö te dee gaanwomi ta wooko ku di Bëibel ku dee woto buku fuu u lei dee baaa ku dee sisa u de soni, ka u de lei de unfa deseei ta si soni, nöö dee baaa ku dee sisa ta futoou de. Boiti di dë, dee baaa ku dee sisa ta futoou dee  gaanwomi dee an ta paaja soni di woto sëmbë an musu sabi, söseei dee ta du dee soni de ta taki.

16. Unfa u ta heepi useei ku wotowan tuu, te u ta du soni kumafa Jehovah ta feni u bunu?

¹⁶ Hii juu i musu ta du soni kumafa Jehovah ta feni u bunu. Wotowan o ta feni taanga a u, ee hii juu u ta du soni di Jehovah ta feni u bunu, söseei ee u ta hoi dee mama wëti u Bëibel a pakisei te woo du soni. Te di biibi fuu ta ko möön taanga, söseei te u ta ko sabi möön soni u Jehovah, nöö möön woo ko ta hoi useei nëën. Wa o ta dë kuma sëmbë di an sabi andi de musu du, nasö di wotowan sa feni ganjan hesihesi ku poipoi lei, nasö ku dee lei u di goonliba aki (Ef. 4:14; Jak. 1:6-8). Di biibi di u ta biibi Jehovah ku dee soni dee a paamusi u, ta heepi u fu wa ta panta poi te u jei taa wan hogi soni pasa (Ps. 112:7, 8). Söseei u ta dë a fa u heepi dee sëmbë dee dë ku fuka.​—1 Tes. 3:2, 3.

17. Andi ta heepi dee gaanwomi u de sa ta heepi wotowan u de taanpu gingin a di biibi?

¹⁷ Dee gaanwomi an musu ta du soni pasa maaka, söseei de an musu ta du soni söndö pakisei. Ma de musu sa’ u tii deseei a soni, söseei de musu sa’ u libi ku wotowan. Dee womi aki ta heepi wotowan u de taanpu gingin a di biibi, u di de ta heepi de u de du soni kumafa di Bëibel ta taki (Tit. 1:9; 1 Tim. 3:1-3). Di fasi fa dee gaanwomi ta du soni, ku di fasi fa de ta tii dee baaa ku dee sisa u de, ta heepi de u de sa nango a dee komakandi hii juu, u de sa ta du di peleikiwooko, söseei u de sa ta lei soni u Bëibel. Te soni ta miti dee baaa ku dee sisa, nöö dee gaanwomi sa da de taanga u de buta futoou a Jehovah ku dee soni dee a paamusi u.

18. Faandi mbei u kë gafa Jehovah, söseei faandi mbei u kë fuu ku ën ko dë möön gaan mati? (Luku di pisi „ Wan fasi fa u ku Jehovah sa ko dë möön gaan mati”.)

¹⁸ U di u buta pakisei a dee bunu fasi dee Jehovah abi, mbei useei sa taki di soni di Könu Dafiti bi taki tu. A bi taki taa: „Be Jehovah, di Sitonu Kuun u mi feni gafa” (Ps. 144:1). Hii juu seei Jehovah o ta dë u futoou. Hii u libi longi u sa dë seiki taa a o ta heepi u fuu sa abi wan taanga biibi, aluwasi ee u ko gaandi seei. U sa taki taa: „Hën da di Sitonu Kuun u mi.”​—Ps. 92:14, 15.