1. Na un soni sömëni sëmbë ta buta pakisei a di ten aki?

 I SI taa sömëni sëmbë u di ten aki ta buta pakisei a deseei möön wotowan u? So sëmbë ta wooko ku Internet u mbei wotowan buta pakisei a de, ku dee soni dee de ta du. Ma wantu sëmbë nöö ta gafa Jehovah. A di woto aki, woo luku andi a kë taki u gafa Jehovah, söseei andi musu mbei u kë gafëën. Woo luku tu unfa u sa dëën di gafa di a musu kisi, söseei unfa hënseei o hei di në fëën a di ten di ta ko.

ANDI A KË TAKI U GAFA JEHOVAH?

 2. Unfa Jehovah bi lei fa a hei tjika, a di kuun de kai Sinai? (Luku di peentje u.)

² Di Bëibel ta lei u taa Jehovah da wan gaan Gadu. Wantu daka baka di Jehovah puu dee Isaëli sëmbë a katibo a Egepiti, hën a bi lei de fa a abi makiti tjika, söseei fa a hei tjika. Pakisei di soni aki luku: Milionmilion Isaëli sëmbë ko makandi a di kuun de kai Sinai fesi, u jei andi di Gadu u de o piki de. Wan baakabaaka bundji bi tapa di kuun pitii. Te wan pisi, hën goon bigi ta seki, liba ta koti faja, gaangadu ta bai, söseei sëmbë ta böö tutu taanga seei (Ëki. 19:16-18; 24:17; Ps. 68:8). Dee soni dee Jehovah bi du aki bi musu u bigi da dee Isaëli sëmbë seei te na soni.

 3. Andi a kë taki u gafa Jehovah?

 ³ Unfa a dë ku libisëmbë? U sa mbei sëmbë gafa Jehovah tu ö? Wë, aai. Wan fasi fa u ta gafëën, hën da te u ta konda da wotowan unfa a abi makiti tjika, söseei te u ta konda soni u dee waiti fasi fëën da de. U ta gafa Jehovah tu te u ta dëën di gaandi di a musu kisi, u dee soni dee a heepi u fuu du ku di kaakiti fëën (Jes. 26:12). Könu Dafiti da wan u dee sëmbë di bi lo’ u gafa Jehovah seei. Di a bi ta begi a dee Isaëli sëmbë fesi, hën a bi piki Gadu taa: „Jehovah o, i bigi e, i abi makiti, hii dee waitiwaiti soni da fii, i hei, nöö ju hën musu kisi hii gafa. Hii soni di dë a liba ala ku goonliba aki da fii.” Di Dafiti bi kaba begi, hën „hii dee sëmbë gafa Jehovah”.​—1 Klon. 29:11, 20.

 4. Unfa Jesosi bi tja gafa ko da Jehovah?

⁴ Di Jesosi bi dë a goonliba aki, nöö a bi ta gafa Jehovah, u di a bi ta piki sëmbë taa Jehovah hën ta dëën kaakiti faa du dee foombo soni dee a bi ta du (Maik. 5:18-20). Jesosi bi ta tja gafa ko da Jehovah tu ku di fasi fa a bi ta konda soni u Jehovah da wotowan, söseei ku di fasi fa a bi ta libi ku wotowan. Wan daka, Jesosi bi ta lei sëmbë soni a wan keikiwosu u dee Dju, nöö wan mujëë bi sai dë, di taku jeje bi ta toobi 18 jaa longi kaa. Di taku jeje bi mbei taa a bi ko fika bendibendi, te an bi sa hopo luku liba. Wan gaan fuka libi wë e! U di tjali u di mujëë bi kisi Jesosi, mbei a bi waka go a di mujëë, hën a piki ën taa: „Mujëë o, i ko bunu e. I böö u di siki fii.” Di a taki sö, hën a buta maun a di mujëë liba, hën wantewante dë di mujëë ko bunu leti kumafa a bi dë. ’Nöö hën a bigi da Masa Gadu tangi’, ta gafëën (Luk. 13:10-13). Soni wë mbei di mujëë dë bi ta gafa Jehovah, nöö soni dë di mbei useei musu ta gafëën tu.

ANDI TA MBEI U TA GAFA JEHOVAH?

 5. Faandi mbei u musu ta lesipeki Jehovah?

⁵ U ta gafa Jehovah u di u ta lesipeki ën gaanfa seei. Sömëni soni dë di mbei u ta lesipeki Jehovah. A abi hii makiti, söseei di kaakiti fëën aan kaba (Ps. 96:4-7). Di gaan köni fëën dë limbolimbo u si a dee soni dee a mbei. Hën da u libi, ku hii soni dee u abi fanöudu fuu sa dë a libi (Ako. 4:11). A ta hoi hënseei a u (Ako. 15:4). Hii soni di a ta du ta waka bunu, nöö hii ten a ta du andi a paamusi (Jos. 23:14). Fëën mbei di tjabukama Jelemia bi taki u Jehovah taa: „Na wan könima, söseei na wan könu u dee nasiönnasiön sëmbë dë kuma i”! (Jel. 10:6, 7) Awa, sömëni soni dë di mbei u musu ta lesipeki di Tata fuu di dë a liba ala. Ma na lesipeki nöö u ta lesipeki Jehovah nöö a kaba, u lobi ën tu.

 6. Faandi mbei u lobi Jehovah?

⁶ U ta gafa Jehovah u di u lobi hën gaanfa seei. U lobi Jehovah u di a abi sömëni bumbuu fasi. A abi tjalihati u sëmbë, söseei a ta fii da sëmbë (Ps. 103:13; Jes. 49:15). Te u ta tjali, nöö hënseei ta tjali tu (Sak. 2:8). A ta heepi u fuu ko sabi ën, söseei fuu ko toon hën mati (Ps. 25:14; Tjab. 17:27). A abi sakafasi. „A ta saka hënseei u luku liba ala ku goonliba aki, nöö a ta hopo di lagilagi sëmbë puu a goon” (Ps. 113:6, 7). U hii dee soni aki mbei u ta kë gafa di hei Gadu fuu, Jehovah.​—Ps. 86:12.

 7. Un okasi u abi?

⁷ U ta gafa Jehovah u di u kë u woto sëmbë ko sabi ën. Sömëni sëmbë an sabi unfa Jehovah dë tuutuu. Faandi mbei? Wë u di Saatan ta konda sömëni mindimindi woto u Jehovah, nöö sëmbë ta biibi dee soni dë (2 Kol. 4:4). Saatan mbei sëmbë ko ta biibi  taa Jehovah ta puu hatiboonu a sëmbë liba, taa an ta booko hën hedi ku sëmbë, söseei taa hën mbei hii sëmbë a goonliba ko ta tja sitaafu. Ma uu sabi di tuu! Nöö u abi di okasi u piki sëmbë unfa Jehovah dë tuutuu, söseei u heepi de u de gafëën tu (Jes. 43:10). Psalöm 96 ta taki u di gafa di u musu ta gafa Jehovah. Te u ta taki u di psalöm aki, nöö luku unfa i sa da Jehovah di gafa di a fiti u kisi.

UNFA U SA DA JEHOVAH DI GAFA DI A MUSU KISI?

 8. Andi da wan fasi fa u sa gafa Jehovah? (Psalöm 96:1-3)

⁸ Lesi Psalöm 96:1-3. U sa gafa Jehovah ku dee soni fëën dee u ta taki. Dee vers aki ta piki u fuu „kanda da Jehovah”, fuu „gafa hën në”, fuu „konda di bunu buka taa a ta puu sëmbë a fuka”, söseei fuu „konda da dee nasiönnasiön sëmbë u goonliba fa a hei tjika”. Hii dee soni dë da fasi fa u sa gafa di Tata fuu di dë a liba ala. Dee dinima u Jehovah u di ten di pasa bi ta dë kabakaba u konda da wotowan unfa Jehovah dë tuutuu (Dan. 3:16-18; Tjab. 4:29). Unfa u sa djeesi de tu?

9-10. Andi i lei a di woto u Sisa Angelena? (Luku di peentje tu.)

⁹ Boo luku wan woto u wan sisa di ta libi na Amëëkanköndë, de kai Angelena. a A bi abi degihati, söseei a bi ta konda soni u Jehovah da wotowan a wookope. Angelena bi dë wan u dee njunjun sëmbë di de bi tei a wooko, nöö de bi hoi wan komakandi ka hii sëmbë di bi ko njunjun a di masikapei bi sa konda soni fëën seei. Sisa Angelena bi seeka soni faa bi sa lei dee wotowan peentje, u de si unfa a ta wai tjika taa a dë wan Jehovah Kotoigi. Ufö di juu fëën bi dou faa fan, hën wan womi di bi dë wookoma tu bi taki taa a kiija kuma wan Jehovah Kotoigi. Nöö a bi bigi ta taki hogi u di biibi fuu. Angelena bi taki taa: „Mi bi ta fëëë. Ma mi bi bia hakisi miseei taa: ’Mi o dë piii ta luku fa sëmbë ta konda mindimindi soni u Jehovah nö? Naa mi o hopo fan dëën?’”

¹⁰ Di di womi kaba fan, hën Angelena begi hesihesi nëën hati. Hën a piki ën a wan suti fasi taa: „Mi seei kiija kuma wan Jehovah Kotoigi tu, nöö mi da wan jeti te kuma di daka u tide”. Hii fa an bi dë wan kösökösö  soni, tökuseei Angelena an bi buja ku di womi. A bi lei dee wotowan dee peentje u dee mati fëën fa de bi ta dini Jehovah ku piizii. A bi hopo taki da di biibi fëën a wan lesipeki fasi (1 Pet. 3:15). Unfa soni bi ko pasa baka di dë? Wë baka di Angelena bi kaba fan, hën di womi bi ko dë woto fasi. A bi taki tu u wantu u dee suti ten dee a bi pasa ku dee Jehovah Kotoigi di a bi dë möön njönku. Angelena bi taki taa: „Jehovah fiti fuu hopo fan dëën. Wan gaandi seei u abi u hopo fan dëën.” Wë useei abi di gaandi u gafa Jehovah, aluwasi wotowan ta taki hogi fëën.

11. Unfa dee dinima u Jehovah bi ta wooko sensiten kaa ku di mama wëti di dë a Psalöm 96:8?

¹¹ Lesi Psalöm 96:8. U sa wooko ku dee gudu dee u abi u gafa Jehovah. Sensiten kaa dee dinima u Jehovah bi ta gafëën a di fasi dë (Nöng. 3:9). Dee Isaëli sëmbë bi ta da möni ku gudu u heepi mbei di Wosu u Gadu, söseei u ta seekëën (2 Kön. 12:4, 5; 1 Klon. 29:3-9). Sö u dee bakama u Jesosi bi ta da Jesosi ku dee apösutu fëën dee gudu di de bi abi, u heepi de (Luk. 8:1-3). Dee fesiten Keesitu sëmbë seei bi ta manda soni da dee woto baaa ku sisa u de, te de bi abi heepi fanöudu (Tjab. 11:27-29). Useei sa gafa Jehovah a di ten aki te u ta da möni.

12. Unfa dee möni dee u ta da ta tja gafa ko da Jehovah? (Luku di peentje tu.)

¹² Boo luku wan woto di ta lei unfa dee möni dee u ta da ta gafa Jehovah. A di jaa 2020, wan deewei bi ko a di köndë de kai Zimbabwe, di bi hoi wan longi pisiten. Milionmilion sëmbë bi sa dëdë, u di de an bi abi soni u njan. Wan u de bi dë wan sisa fuu de kai Prisca. Hii fa di deewei bi dë, tökuseei sisa Prisca bi ta peleiki a pikisaba ku feeda go dou, kumafa a bi guwenti. A bi ta peleiki tu a di pisiten ka sëmbë bi ta bia dee goon u de, u de sa paandi soni. Dee sëmbë dee hën ku de bi ta libi bandja ku bandja bi ta mbei ën fa, u di a bi nango a di peleikiwooko a di pisiten di a bi sa go wooko a goon. De bi ta piki ën taa: „Hangi o kii i.” Prisca bi dë seiki taa Jehovah o sölugu ën. Fëën mbei a bi ta piki de hii juu taa: „Jehovah an ta disa dee dinima fëën”. An bi tei longi seei, hën Prisca bi feni wini u dee soni di di ölganisaasi fuu bi manda da de. Di ölganisaasi bi sa heepi Prisca ku wotowan jeti, u di u ta da möni.  A bi bigi da dee sëmbë dee bi ta libi a Prisca bandja, te de piki ën taa: „Gadu ta heepi i hii juu. U kë ko sabi möön soni fëën tu.” Seibi u dee sëmbë dë bi bigi nango a dee kemeente komakandi.

13. Unfa di fasi fa u ta du soni sa tja gafa ko da Jehovah? (Psalöm 96:9)

¹³ Lesi Psalöm 96:9. U sa gafa Jehovah ku di fasi fa u ta du soni. Sinkii u dee mindima dee bi ta wooko a di Wosu u Gadu bi musu ta dë limbolimbo (Ëki. 40:30-32). Ma di möön fanöudu soni, hën da de bi musu ta libi wan limbolimbo libi (Ps. 24:3, 4; 1 Pet. 1:15, 16). Di Bëibel ta taki taa u musu ta mbei taanga möiti u tooka ’dee fasi dee u bi abi fosu’, nöö u „musu ko dë njunjun sëmbë di abi njunjun fasi”. Di soni aki kë taki taa u musu mbei hii möiti fu wa ta pakisei soni, söseei fu wa ta du soni di an ta kai ku Gadu, ma u musu ta mbei möiti u djeesi ën a dee waiti fasi dee a abi (Kol. 3:9, 10). Jehovah sa heepi hii sëmbë u de tooka, te kisi sëmbë di bi ta du gaan hogihati soni.

14. Andi i ta lei a di woto u Jack? (Luku di peentje tu.)

¹⁴ Boo luku di woto u wan womi de kai Jack. Di womi aki bi ta du hogi sö tee taa de bi ta kai ën Basia u Didibi. Dee gaan hogi dee a bi du, bi mbei taa de bi lesi dëdë sitaafu dëën. Ma di a bi dë ta wakiti di daka u de tjëën go kii, hën wan baaa di bi lo’ u go peleiki a sitaafu wosu bi hakisi ën ee a kë lei soni u Bëibel. Hën Jack piki aai. Hii fa a bi dë sö taa Jack bi ta du sömëni hogi soni, tökuseei a bi tooka dee fasi dee a bi abi fosu, sö taa a bi sa dopu. Jack bi ko tooka sö tee taa a di daka di a bi musu kisi dëdë sitaafu, so u dee wakitima u di dunguwosu bi dë ku wata a wojo di de bi ta dëën adjoisi. Wan siköutu di bi ta wooko a di dunguwosu bi taki taa: „Fosu Jack bi dë di möön hogi sitaafuma a di kamian aki. Ma nöunöu a dë wan u dee möön bunu libi wan.” Di wiki baka di Jack kisi dëdë sitaafu, hën dee baaa bi go hoi komakandi a di dunguwosu kumafa de bi guwenti, hën de miti wan sitaafuma di bi ko a komakandi u di fosu pasi. Faandi mbei a go a di komakandi? Wë a bi bigi dëën seei u si fa Jack bi tooka di fasi fa a bi ta libi, nöö a bi kë sabi andi a bi musu du u dini Jehovah. A dë gbelingbelin u si taa di fasi fa u ta du soni sa tja gafa ko da di Tata fuu di dë a liba ala!​—1 Pet. 2:12.

 UNFA JEHOVAH O HEI DI NË FËËN A DI TEN DI TA KO?

15. Unfa Jehovah o hei di në fëën te dou, a di ten di ta ko? (Psalöm 96:10-13)

¹⁵ Lesi Psalöm 96:10-13. Dee lasiti vers u Psalöm 96 aki, ta taki taa Jehovah da wan Könu ku wan Kuutuma, di ta kuutu soni a wan leti fasi. Unfa Jehovah o hei di në fëën a di ten di ta ko? Wë ku di fasi fa a o kuutu soni. Abiti möön a o booko di Gaan Babilon kaba a sösö, u di a ta poi hën në (Ako. 17:5, 16; 19:1, 2). Te di Gaan Babilon booko kaba a sösö, nöö a kan taa so sëmbë sa bia ko ta dini Jehovah makandi ku u. Na Amagedon, Jehovah o booko hii di tii u Saatan, söseei a o kii hii dee sëmbë dee ta hopo fia ku ën, ku dee sëmbë dee bi ta poi hën në. Ma a o tjubi hii dee sëmbë dee lobi ën, dee bi ta piki hën buka a soni, söseei dee kë gafa di në fëën (Maik. 8:38; 2 Tes. 1:6-10). Baka di Dusu Jaa Tii u Keesitu, nöö hii sëmbë o ko fusutan kaa taa a fiti fuu dini Jehovah tuutuu (Ako. 20:7-10). A di ten dë, „goonliba o fuu ku di sabi di sëmbë o sabi soni u di hei u Jehovah, leti kumafa wata fuu ze”.​—Hab. 2:14.

16. Andi i dë kabakaba u du? (Luku di peentje tu.)

¹⁶ Wan gaan piizii soni seei a o dë te hii sëmbë ta da Jehovah di gafa di a musu kisi! Ma u sa du hii soni di u sa du nöunöu kaa u tja gafa ko da Jehovah. U di di Tii Kulupu kë heepi u fuu ta hoi di fanöudu soni dë a pakisei, mbei de buta Psalöm 96:8 kuma di tëkisi u di jaa 2025. A sikifi dë taa: „Un gafa Jehovah u di di në fëën hei.”