Na wan sëmbë sabi fa Jesosi bi dë tuutuu, u di an bi mbei sëmbë teeken ën, söseei de an bi mbei wan pindi fëën tu. Ma tökuseei a dee höndöhöndö jaa dee pasa, sömëni sëmbë teeken ën buta a buku.

Na wan u dee sëmbë dë, bi sabi unfa Jesosi dë tuutuu. Dee soni di dee sëmbë bi guwenti u du, dee soni di de bi ta biibi, nasö di fasi fa di sëmbë di bi kë di footoo nasö di pindi bi taki, sö de bi ta teeken Jesosi nasö mbei di pindi fëën. Ma tökuseei di fasi fa de bi ta pakisei u Jesosi sa mbei woto sëmbë ko ta pakisei woto fasi u Jesosi ku dee soni dee a bi ta lei sëmbë.

So sëmbë ta teeken Jesosi kuma wan lëbëë womi ku langa uwii ku wan tjëfi bia, nasö kuma wan sëmbë di ta tjali hii juu. Wotowan ta teeken Jesosi kuma wan sëmbë di abi apaiti kaakiti, di bi ta mbei sëmbë an bi sa ko zuntu ku ën. Di fasi fa sëmbë bi ta teeken Jesosi aki ta mbei u ko sabi unfa a bi dë tuutuu ö? Unfa u sa ko sabi unfa a bi dë? Wan fasi fa u sa ko sabi, hën da te u ta öndösuku dee soni u Jesosi dee sikifi a di Bëibel, dee ta taki unfa a bi dë. De sa heepi u fuu ko sabi un pei sëmbë Jesosi bi dë tuutuu.

A sa dë sö taa Jesosi bi taki di soni aki a di ten di a tei dopu (Hebelejën 10:5; Mateosi 3:13-17). Unfa di sinkii aki bi dë? Söwan 30 jaa a fesi, di ëngëli de kai Gabiëli bi piki Malia taa: „Joo dë ku bëë, nöö joo pai wan womi miii, . . . Gaangadu Miii” (Lukasi 1:31, 35). Te u luku ën bunu, hën da Jesosi bi dë wan sëmbë di an bi abi zöndu, leti kumafa Adam bi dë di Gadu bi mbei ën a di bigi (Lukasi 3:38; 1 Kolenti 15:45). Jesosi bi musu u dë wan hanse womi, söseei a bi musu u ta djei hën mama Malia.

Jesosi bi ta kiija bia kumafa dee Dju bi ta kiijëën. Ma dee Loomë sëmbë an bi ta kiija bia. Dee Dju bi ta koti de bia a wan fasi di fiti, nöö a bi ta lei taa de dë sëmbë di wotowan sa lesipeki. De bia an bi ta langa, nöö de an bi ta disëën fanjanfanjan. Wë di soni aki kë taki taa Jesosi bi ta koti hën uwii ku di bia fëën. Te wan sëmbë bi dë wan Nasilei sëmbë, nöö nëën an bi ta koti hën uwii.​—Nöbu 6:5; Kuutuma 13:5.

Söwan 30 jaa longi Jesosi bi dë wan tëmbëma, nöö an bi abi dee njunjun wooko lai u di ten aki (Maikusi 6:3). Fëën mbei a sa dë taa a bi dë wan gadja womi. Di a bigi u du di peleikiwooko, hën wanwan bi „buta ku dee sëmbë ta jaka de ku dee kau u de ku dee sikapu u de tuu ta puu a di gadii dë. Hën a ta du soni a di kamian teee, ta tombi dee tafa u dee tookamönima ta tuwë djolou a goon ta paaja dee möni fanjaaan a goon dë” (Johanisi 2:14-17). Wan taanga womi nöö bi o sa du söwan soni. Jesosi bi wooko ku di sinkii di Gadu dëën u du di wooko Gadu bi mandëën faa du. A bi taki taa: „Mi musu fu go a dee oto köndë tu u mi konda di Bunu Buka u Masa Gadu da de, be de jei kumafa a ta hopo di Njunjun Tii fëën fa u dë aki. Biga fu di soni dë hedi mbei a manda mi ko a goonliba aki” (Lukasi 4:43). A bi musu abi wan apaiti kaakiti faa bi sa waka ku futu lontu hii Palësitina u paaja di bunu buka.

’Dee sëmbë dee dë fukafuka, dee ko wei u dee lai  dee de ta tja’, bi musu u fii u go a Jesosi di a bi taki di soni aki (Mateosi 11:28-30). Di suti fasi fa a bi fan ku dee sëmbë, ta lei fa a o mbei dee sëmbë dee kë lei soni fëën, ko dë bööböö. Dee piki mii seei bi ta kë ko a Jesosi, u di di Bëibel ta taki taa: „A tei dee mii nëën maun.”​—Maikusi 10:13-16.

Jesosi bi tja fuka ufö a dëdë, ma an bi ta dë tjalitjali. Di a bi go a wan tööu wosu a Kaana, hën a bi mbei wata ko toon suti win (Johanisi 2:1-11). Wan woto pasi di a bi ko makandi ku wanlö hia sëmbë, hën a bi lei de soni di de an bi sa fëëkëtë.​—Mateosi 9:9-13; Johanisi 12:1-8.

Boiti dee soni dee u taki u de dë, di peleiki di Jesosi bi ta peleiki, bi o mbei taa dee sëmbë dee bi ta haikëën bi o sa libi waiwai u teego (Johanisi 11:25, 26; 17:3). Di 70 u dee bakama fëën bi ko konda dëën unfa di peleikiwooko u de bi go, hën a bi „wai tee na soni”, hën a taki taa: „Un musu ta wai seei fu di un sabi taa në fuunu dë sikifisikifi a Masa Gadu Köndë ala.”​—Lukasi 10:20, 21.

A di ten u Jesosi dee hedima u keiki bi ta du soni u sëmbë buta pakisei a de, söseei de bi ta kë u sëmbë si de kuma apaiti sëmbë (Nöbu 15:38-40; Mateosi 23:5-7). Jesosi an bi dë kuma de, nöö fëën mbei a piki dee apösutu fëën taa de an musu „duwengi” wotowan (Lukasi 22:25, 26). Ee u musu taki ën kumafa a dë, Jesosi bi piki de taa: „Un haika e, dee sëmbë. Un musu mëni unu seei bunu ku dee Sabima u Wëti e. Aai. Biga fa i si de sai dë, nöö de lo’ u ta waka ta poolo a lanti dendu ku dee gaan langa djakiti u de zëëë, be hii sëmbë musu ta saka ta da de odi a wan gaan lesipeki fasi.”​—Maikusi 12:38.

Te Jesosi bi dë a sëmbë dendu, nöö an bi ta du soni u sëmbë sabi taa a sai dë (Johanisi 7:10, 11). Söseei ja bi sa si tooka a Jesosi ku dee 11 apösutu fëën dee bi hoi deseei nëën, a di fasi fa sinkii fëën bi dë. Judasi di bi sei Jesosi bi bosi ën, u lei dee sëmbë dee a bi ’mbei buka ku de’, ambë da Jesosi.​—Maikusi 14:44, 45.

Hii fa wa sabi hia soni u Jesosi, tökuseei a dë gbelingbelin u si taa an bi dë kumafa sëmbë ta teeken ën. Boiti di dë, a dë möön fanöudu a di ten aki, u luku un pei sëmbë Jesosi bi dë tuutuu, ka fuu luku unfa a bi mbei.

A di daka di Jesosi bi taki di soni aki, a di daka dë seei a dëdë te de bei (Johanisi 14:19). A da di libi fëën kuma wan „paima fu sömëni hia sëmbë sa ko bunu ku Gadu” (Mateosi 20:28). Baka dii daka, hën Gadu weki ën ko a libi baka „kuma wan jeje”, nöö a sö wan fasi Jesosi bi mbei so u dee bakama fëën „si ën” (1 Petuisi 3:18; Tjabukama 10:40). Unfa Jesosi bi dë di a ko a dee bakama fëën? A bi sa dë sö taa a bi tooka, biga sömëni sëmbë an bi ta sabi Jesosi wantewante te a bi ko a de, te kisi dee bakama fëën seei an bi ta sabi ën. Malia Magidaleina bi mëni taa hën ta wooko a di djai, nöö tu bakama u Jesosi bi mëni taa Jesosi da wan woto köndë sëmbë.​—Lukasi 24:13-18; Johanisi 20:1, 14, 15.

Unfa u musu si Jesosi a di ten aki? Apösutu Johanisi, di Jesosi bi möön lobi, bi si wan wojolimbo sunjan 60 jaa baka di Jesosi dëdë. A di wojolimbo sunjan aki, Johanisi an bi si wan dëdëdëdë sëmbë a wan lakpa pau. Ma a bi si „di Könu a hii könu liba, ku di Masa a hii masa liba”, di o ko feti wini dee felantima u Gadu abiti möön. Söseei a o mbei libi sëmbë feni gaan bunu u teego.​—Akoalimbo 19:16; 21:3, 4.