1-3. (a) Andi ta miti hii njönkuwan, nöö ku andi u sa tei ën maaka? (luku di peentje a bigi u di woto) (b) Andi o heepi dee njönkuwan a di kemeente te di soni aki ta miti de?

PAKISEI taa i ta seeka u go a wan apaiti piizii a wan longi kamian. I musu tei wan besi fii sa dou ala. Di i dou a di kamian ka de ta tei besi, hën i si gaan hia sëmbë ku gaan hia besi, nöö hën i buuja seei. Ma i sabi naasë i kë go, söseei i sabi un besi i musu tei fii sa dou ka i nango. Wë ja bi o tei wan woto besi, u di i sabi taa an o tja i go a di kamian ka i musu go.

² Di libi dë kuma te i nango a wan longi kamian, nöö un dee njönkuwan dë kuma dee hia sëmbë dee dë ka de ta tei besi. So juu soni ta hia di i kë du nasö di i sa du, nöö di soni aki sa mbei i buuja seei. Ma ee i sabi andi i kë du, nöö an o taanga da i sö möön fii du bunu soni. Ma andi i musu du?

³ Di woto aki o heepi i fii sabi andi i musu du, söseei a o da i degihati fii libi a wan fasi di ta kai ku Jehovah. Hën da woo mbei Jehovah tii u a hiniwan soni di woo du a u libi. Woo mbei  a tii u te u ta luku un wooko woo tei, na un pei siköö woo go, ee woo tööu nasö ee woo pai miii. Söseei woo mbei möiti u dou maaka a di dini u Jehovah, di o mbei u ku ën ko dë möön gaan mati. Ee i ta buta hii i pakisei a di dini u Jehovah, nöö i sa dë seiki taa a o mbei i feni wini, söseei a o heepi i fii sa dou dee maaka fii.​—Lesi Nöngö 16:3.

4. Andi woo luku a di woto aki?

⁴ A dë wan bunu soni te u buta maaka di u kë dou a di dini u Jehovah. Faandi mbei? Woo taki u dii soni di o heepi i fii ko sabi faandi mbei. Di fosu soni ku di u tu soni o heepi i fii si taa te i ta mbei möiti u dou dee maaka dee i kë dou a di dini u Jehovah, nöö i ku ën o ko dë gaan mati seei. Di u dii soni o lei faandi mbei a bunu u buta maaka da iseei te i njönku jeti.

5. Andi da di möön fanöudu soni mbei u musu ta buta maaka da useei a di dini u Gadu?

⁵ Di möön fanöudu soni mbei u musu buta maaka a di dini u Jehovah, hën da u di u kë dëën tangi, u di a lobi u, söseei u di u kë dëën tangi u dee soni dee a du da u. Wan u dee sëmbë di sikifi di buku Psalöm bi taki taa: „A bunu u da Jehovah tangi . . . Biga dee soni dee i ta du, Jehovah, ta mbei mi ta piizii. Mi ta bai ta piizii te mi ta si dee soni dee i mbei” (Psalöm 92:1, 4). Pakisei dee soni di Jehovah da i: Di libi di i ta libi, di biibi di i abi, di Bëibel, di kemeente, ku di dë di u sa dë ku di mëni taa u sa libi u teego a di Paladëisi a goonliba. Te i buta maaka da iseei di i kë dou, nöö i ta lei Jehovah taa i ta tei hii dee soni aki u bigi, nöö di soni dë ta mbei i ku ën ko dë möön gaan mati.

6. (a) Unfa dee maaka dee i ta buta da iseei a di dini u Jehovah sa heepi i fii ku Jehovah ko dë gaan mati? (b) Un maaka ku un maaka i sa buta da iseei te i njönku?

⁶ Di u tu soni mbei i musu ta buta maaka da iseei a di dini u Gadu, hën da a o mbei i du bunu wooko da Jehovah, nöö di soni dë o mbei i ku ën ko dë möön gaan mati. Apösutu Paulosu bi taki taa: „Fa Gadu sai dë, an ta kuutu könku e, ma a ta kuutu leti a pasi. Nöö an o fëëkëtë dee bunu libi fuunu dee un ta libi naandë. A ta si fa un ta lobi ën” (Hebelejën 6:10). Ja njönku poi fii buta maaka da iseei. Christine bi abi 10 jaa di a bi buta taa a o ta lesi dee woto u dee baaa ku dee sisa di de ta sikifi a dee buku fuu. Toby bi abi 12 jaa di a bi buta taa a o lesi hii di Bëibel ufö a tei dopu. Maxim tei dopu di a bi abi 11 jaa, nöö hën sisa Noemi bi tei dopu di a bi abi 10 jaa. De tuu bi buta taa de bi o go wooko a Bëtëli. De bi buta wan pampia di de ta fuu u go wooko a Bëtëli a di wosu sinkii u de, u soni an puu de pakisei a di maaka di de bi kë dou. Andi ii du? Un maaka ku un maaka i sa buta da iseei, di i sa bigi mbei möiti fii dou?​—Lesi Filipi 1:10, 11.

7, 8. (a) Unfa di buta di wan sëmbë ta buta maaka da hënseei ta heepi ën fu an taanga dëën faa du wan soni? (b) Faandi mbei wan njönkuwan bi buta taa an bi o go a hei siköö?

⁷ Andi da di u dii soni di mbei a bunu fii buta maaka da iseei te i njönku jeti? Wë te i njönku, nöö sömëni soni ta dë ka i musu taki andi joo du. I musu taki ee na un pei siköö joo go, un wooko joo du, ku sömëni woto soni jeti. Dee soni aki dë kuma dee peipei pasi dee i ta miti te i nango a wan kamian. Ee i sabi naasë i nango, nöö joo sabi un pasi i musu tei. Sö nöö a dë tu taa ee i sabi un maaka i kë dou, nöö an o taanga da i fii sabi  andi ku andi i musu du. Nöngö 21:5 ta taki taa: „Te wan sëmbë ta wooko taanga, nöö dee soni dee a buta taa a o du, o tja wini ko dëën.” Ee fuukufuuku kaa i buta bumbuu maaka da iseei, nöö joo feni wini fëën möön hesi tu. Di soni aki di sisa de kai Damaris ko si, di a bi musu du wan soni di a bi möön njönku.

⁸ Damaris bi ta wooko bunu a siköö, nöö a bi sa go a wan hei siköö faa go lei soni di nama ku afukati wooko, nöö an bi o dë faa paka seei. Ma a bi buta taa a o wooko a banku. Wë faandi mbei? U di di a bi möön njönku, nöö a bi buta taa a o du di pioniliwooko. A taa: „Mi bi o sa wooko wantu daka a di wiki nöö. Ee mi bi feni di pampia u di hei siköö dë, nöö de bi o ta paka mi hia möni seei, ma a bi o taanga da mi u mi feni wan wooko ka mi sa wooko wantu daka a di wiki nöö.” Söwan 20 jaa kaa Damaris ta du di pioniliwooko. A bi si kuma a bi du di möön bunu soni di a bi möön njönku ö? Wë aai. A di banku ka a ta wooko, a ta miti sömëni u dee sëmbë dee ta du di wooko di a bi o du ee a bi go a di hei siköö. A bi taki taa sömëni u de an ta wai ku di wooko di de ta du. Damaris bi taki tu taa di du di a du di pioniliwooko hii dee jaa dë, mbei a dë waiwai seei, nöö di soni dë heepi ën fu an ko dë kuma dee sëmbë dë, u di de an bi dë waiwai.

9. Faandi mbei u ta wai ku dee njönkuwan fuu?

⁹ Dusudusu njönkuwan dë a hii së u goonliba di ta dini Gadu ku hii de hati, nöö de fiti u kisi gafa. Di dë di de ku Jehovah musu dë mati, ku dee maaka di de kë dou a di dini di de ta dini Jehovah, da dee möön fanöudu soni da de. Dee njönkuwan aki ta wai seei, nöö a di wan seei ten de ta lei u du hii soni di Jehovah kë taa de musu du te a nama ku siköö, wooko, nasö ku wosudendu libi. Salumon bi taki taa: „Buta futoou a Jehovah ku hii i hati.” Hën a taki go dou taa: „A hii dee pasi dee i ta waka i musu ta mëni ën, nöö hënseei o leti i buta a pasi” (Nöngö 3:5, 6). Un dee njönkuwan, Jehovah lobi unu gaanfa seei! Un dë kuma gaan dii soni dëën, nöö a o tjubi unu, a o tii unu, söseei a o mbei un feni gaan bunu.

10. (a) Faandi mbei di peleikiwooko musu dë wan u dee möön fanöudu soni da u? (b) Andi sa heepi i fii ko möön sa’ u konda soni u di biibi fii da wotowan?

¹⁰ Te i ta buta pakisei a di feni di Jehovah musu feni i bunu, nöö joo ta kë konda soni fëën da wotowan. Jesosi Keesitu bi taki taa „hii nasiön sëmbë u goonliba musu ko jei di bunu njunsu u Gadu” (Maikusi 13:10). Fëën mbei di peleikiwooko musu dë wan u dee möön fanöudu soni da u. I bi o sa ta peleiki möön gaanfa u? I bi o sa du di pioniliwooko u? Andi i sa du ee ja kaba lobi di peleikiwooko? Nöö andi sa heepi i fii ko möön sa’ u konda soni u di biibi fii da wotowan? Tu soni o heepi i: I musu ta seeka iseei bunu, nöö na fëëë u konda soni u Jehovah da wotowan. Kandë joo foondo seei te i ko si fa joo ko lobi di peleikiwooko.

11, 12. (a) Andi i sa du fii sa seeka iseei u konda soni u Jehovah da wotowan? (b) Unfa wan njönku baaa bi konda soni u Jehovah a siköö?

 ¹¹ Seeka iseei fii sa piki dee mii dee i ku de ta sindo a di wan kalasi te de o hakisi i wan soni. De sa hakisi i taa: „Faandi mbei i ta biibi taa Gadu dë tuutuu?” Peipei woto sikifi a di website fuu jw.org di sa heepi i fii piki de. Ee i go a di pisi WAT DE BIJBEL LEERT > JONGEREN, nöö joo feni di pisi „Waarom geloof ik in God?” Luku fa de sikifi soni a di pisi dë fii sa seeka di soni di i bi o piki. Joo si taa dii Bëibel tëkisi dë di i sa lesi da sëmbë: Hebelejën 3:4, Loomë 1:20, ku Psalöm 139:14. I sa feni wotowan u di pisi dë tu di i sa tei u seeka iseei fii sa piki dee mii te de hakisi i soni a siköö.​—Lesi 1 Petuisi 3:15.

¹² Piki dee mii dee i ku de ta sindo a di wan kalasi taa de sa go luku soni a di website fuu jw.org. Di soni aki wan womi mii de kai Luca bi du. De bi ta taki soni u dee peipei biibi a di kalasi ka a ta sindo. Luca bi si taa di siköö buku bi taki wanlö soni u dee Jehovah Kotoigi, hii fa na sö dee soni dë bi dë tuutuu. Hii fa Luca bi ta fëëë pikisö, tökuseei a bi hakisi di mësitë ee a bi sa konda da dee woto mii faandi mbei dee soni dee sikifi a di buku an dë sö tuutuu. Di mësitë bi dëën pasi faa konda di soni di a ta biibi, nöö sö a bi sa lei hii dee mii u di kalasi di website fuu. Bakaten di mësitë bi da dee mii wan wooko u de du a wosu. De bi musu luku di fëlön Yu no abi fu feti te trawan e suku trobi nanga yu. Pakisei fa Luca bi wai taa a bi konda soni u Jehovah a siköö!

13. Faandi mbei wa musu lasi hati te soni ta taanga da u?

¹³ Te soni ta taanga da i, nöö na lasi hati,  ma mbei möiti u dou dee maaka dee i buta da iseei (2 Timoteo 4:2). Di soni dë wë Katharina bi du. A bi abi 17 jaa di a bi buta taa a bi o ta peleiki da hiniwan u dee sëmbë dee ku ën ta wooko makandi. Wan u de bi kosi ën sömëni pasi. Ma an bi fëëkëtë di maaka di a bi kë dou. Di bunu fasi fa a bi ta tja hënseei bi foondo Hans, wan womi di bi ta wooko makandi ku ën. Di womi aki bi bigi ta lesi dee buku fuu, a bi bigi ta lei soni u Bëibel, hën a tei dopu. Katharina an bi sabi di soni dë u di a bi foloisi go libi a wan woto kamian. Fëën mbei 13 jaa baka di dë, a bi foondo seei di a bi si taa Hans bi ko hoi wan taki a wan komakandi! A bi wai seei taa an bi disa u peleiki da dee sëmbë dee ku ën bi ta wooko a di wan seei kamian.

14, 15. (a) Andi i musu hoi a pakisei te wotowan ta duwengi i fii du andi de kë? (b) Andi i sa du te wotowan ta duwengi i?

¹⁴ Di woto aki da i taanga fii du soni di o mbei Jehovah ta wai ku i, söseei fii buta maaka da iseei a di dini di i ta dini ën. Na sö nö? Ma u sabi taa piizii nöö so u dee njönkuwan ta kë ta piizii. De o ta kë kai i fii du dee soni di de ta du tu. Fëën mbei i musu mbei wotowan ko sabi taa i ta si dee maaka dee i buta da iseei kuma fanöudu soni di i musu du. Na da wotowan pasi u de puu i pakisei a dee maaka dë. Ee i bi dë a di kamian ka de ta tei besi, di u bi taki fëën a bigi u di woto, nöö i bi o tei hiniwan besi u di sëmbë ta piizii a di besi dë dendu ö? Wë nönö!

¹⁵ Wë nöö andi i sa du te wotowan ta duwengi i fii du andi de ta du? Köni be ja go dë a wan kamian ka a o taanga da i fii hoi iseei te wotowan ta duwengi i fii du wan soni (Nöngö 22:3). Pakisei dee hogi dee sa miti i te i du wan soni di an bunu (Galasia 6:7). I musu ta haika te wotowan ta da i lai. I musu ta piki i mama ku i tata buka, söseei i musu ta haika te dee baaa ku dee sisa u di kemeente dee abi öndöfeni, ta fan ku i.​—Lesi 1 Petuisi 5:5, 6.

16. Unfa di woto u Christoph ta lei taa a dë fanöudu fuu abi sakafasi?

¹⁶ Di sakafasi di Christoph abi bi heepi ën faa tei lai. Kölö sö baka di a tei dopu, hën a bi bigi nango a wan kamian ka de ta hopo felu. Wanlö njönkuwan di bi nango naandë bi kai ën faa ko a di sport team u de. A bi go fan ku wan gaanwomi u di kemeente, hën di gaanwomi piki ën faa pakisei dee soni dee sa miti ën, u di di soni di a bi kë du bi sa mbei a ko dë wan sëmbë di ta fia ku wotowan. Tökuseei Christoph bi go a di team. Ma baka wan pisiten, hën a ko si taa di sport dë bi hogi seei, nöö a bi sa kisi makei tu. Hën a toona go fan ku dee gaanwomi, hën de dëën lai ku di Bëibel. Christoph bi taki taa: „Jehovah bi manda bunu laima da mi, nöö mi bi haikëën, hii fa a bi tei wan pisiten ufö mi haika.” I abi sakafasi tjika fii sa tei lai ö?

17, 18. (a) Andi Jehovah kë da njönkuwan a di ten aki? (b) Andi i sa du fu ja du soni di sa hati i te i ko gaan sëmbë? Konda wan woto.

¹⁷ Di Bëibel ta taki taa: „Baa o [nasö mma o], piizii a dee njönku jaa fii e, nöö be hati fii ta mbei i fii bunu a dee njönku jaa fii tu” (Peleikima 11:9). Jehovah kë fii ta dë waiwai te i njönku. A di woto aki, i lei taa wan soni di i sa du fii sa ta dë waiwai, hën da i musu buta pakisei a dee maaka dee i kë dou a di dini u Gadu, nöö hii juu i musu ta wooko ku dee lai u Jehovah a hii dee soni dee i buta taa joo du. Ee i du dee soni aki te i njönku jeti, nöö joo si fa Jehovah ta tii i, fa a ta tjubi i, söseei  fa a ta mbei i feni bunu. Pakisei hii dee bunu lai dee a ta da i a di Wöutu fëën, nöö du di soni aki: „Mëni di Gadu di mbei i a dee njönku jaa fii.”​—Peleikima 12:1.

¹⁸ Njönkuwan ta göö hesi seei, nöö te fuu kë mëni, de ko gaan sëmbë. Ma a tjali taa te de ko gaan sëmbë, nöö a ta hati sömëni u de taa de an bi buta bunu maaka da deseei, nasö taa de an bi buta maaka da deseei di de bi njönku. Ma ee i ta buta pakisei a dee maaka dee i kë dou a di dini u Gadu, nöö te i ko gaan sëmbë, joo wai taa i bi du dee soni dee i bi buta taa joo du. Di soni dë Mirjana bi ko si. Di a bi möön njönku, a bi lobi sport gaanfa seei. De bi kai ën faa go a wan sport ka peipei köndë ta ko makandi u pëë. Ma an bi go, a bi buta taa a o du di hii-ten diniwooko da Jehovah. Möön leki 30 jaa kaa, a ta du di hii-ten diniwooko makandi ku hën manu. A bi taki taa sëmbë di ta suku nëbai, gafa, makiti ku gudu an ta dë waiwai tuutuu. Söseei a bi taki taa di möön bunu maaka di wan njönkuwan sa buta, da dini Gadu, söseei u heepi sëmbë u de ko sabi ën.

19. Faandi mbei a bunu fii buta maaka a di dini u Jehovah te i njönku?

¹⁹ Un dee njönkuwan, un fiti gafa, u di un buta taa woon dini Jehovah hii unu libi longi, hii fa a ta taanga da unu so juu. Un buta maaka da unuseei a di dini u Gadu, nöö un ta si di peleikiwooko kuma wan u dee möön fanöudu soni a unu libi. Söseei wan ta mbei di goonliba mbei un fëëkëtë dee maaka dee un buta da unuseei. Un sa dë seiki taa dee soni un ta du an dë u sösö. Un abi baaa ku sisa di lobi unu, söseei di ta heepi unu. Fëën mbei „Buta dee wooko fii a Jehovah maun, nöö dee soni dee i kë du o waka bunu”.