1-2. (a) Na un fasi Saatan bi ganjan sëmbë? (b) Andi woo luku a di woto aki?

A SAATAN „mindi soni ku lëgëdë kumutu”. Sensi di ten u Adam ku Eva hën a ta ganjan sëmbë (Joh. 8:44). So u dee soni dee a mindi, nama ku soni di sëmbë ta mëni taa ta pasa ku wan sëmbë te a dëdë. So sëmbë guwenti u du wanlö soni te sëmbë u de dëdë, u di de ta biibi dee mindimindi woto u Saatan. Di soni aki mbei sömëni u dee baaa ku dee sisa fuu musu ta „biinga” u de hoi deseei a Jehovah, te wan famii u de ko lasi libi, nasö te wan sëmbë u di pisiwata ka de ta libi ko lasi libi.​—Jud. 3.

² Ee sëmbë kë duwengi i fii du dee soni di sëmbë guwenti u du te wan sëmbë dëdë, hii fa dee soni dë an ta kai ku Bëibel, nöö andi sa heepi i fu ja go du dee soni dë? (Ef. 6:11) Kandë de ta duwengi wan baaa nasö wan sisa faa du soni di nama ku guwenti di an ta kai ku Gadu. Unfa i sa da dee baaa ku dee sisa dë taanga u de hoi dou? A di woto aki woo taki unfa Jehovah ta heepi u. Di fosu soni di woo luku, hën da woo luku andi di Bëibel ta taki u dëdë.

3. Andi bi pasa di fosu pasi di sëmbë bi mindi soni?

³ Gadu an bi mbei libisëmbë u de ta dëdë. Ma ee Adam ku Eva bi kë libi u teego, nöö de bi musu ta piki Jehovah buka a soni. Jehovah bi da de wan wëti. A bi piki de taa: „Ja musu njan di pau njanjan u di pau de kai: ’Sabi bunu ku hogi.’ Biga di daka di joo njan di njanjan fëën, joo dëdë” (Ken. 2:16, 17). Bakaten, Saatan bi du wan soni. A bi tei wan sindeki, hën a fan ku Eva. Hën a piki ën taa: „Wan o dëdë seei.” A tjali taa Eva ko biibi di soni di Saatan taki, hën a njan di pau njanjan. Bakaten, hën  manu seei ko njan di pau njanjan tu (Ken. 3:4, 6). Di soni aki hën mbei zöndu ku dëdë ko ta kii sëmbë.​—Lom. 5:12.

4-5. Unfa Saatan ta ganjan sëmbë a di ten aki jeti?

⁴ Adam ku Eva bi ko dëdë, leti kumafa Gadu bi taki a fesi. Ma Saatan an disa di mindi di a ta mindi soni. Bakaten, a bi bigi mindi woto soni u ganjan sëmbë. Wan u dee soni aki da di taki di sëmbë ta taki taa te wan sëmbë dëdë, nöö di sinkii fëën wanwan ta dëdë, ma wan soni ta kumutu nëën sinkii go libi a wan jeje köndë. Sëmbë ta taki di soni aki a peipei fasi u ganjan sëmbë te kuma di daka u tide.​—1 Tim. 4:1.

⁵ Unfa a du ko taa sömëni sëmbë ta biibi dee soni aki? Wë Saatan sabi unfa sëmbë ta fëëë dëdë tjika, nöö a ta wooko ku di soni dë u ganjan sëmbë. U di Jehovah mbei u fuu libi u teego, mbei wa ta kë dëdë (Peleik. 3:11). U ta si dëdë kuma wan felantima.​—1 Kol. 15:26.

6-7. (a) Saatan bi sa tapa sëmbë u de an ko sabi andi ta pasa tuutuu ku wan sëmbë te a dëdë u? (b) Unfa dee soni dee u lei a Bëibel ta heepi u fu wa ta fëëë dëdë?

⁶ Hii fa Saatan ta biinga u sëmbë biibi dee mindimindi woto fëën, tökuseei sëmbë dë di ko sabi andi ta pasa tuutuu ku wan sëmbë te a dëdë. Möönmöön sëmbë ta ko sabi andi di Bëibel ta taki u dee sëmbë dee dëdë, söseei möönmöön de ta ko sabi andi o pasa ku dee sëmbë dë (Peleik. 9:5, 10; Tjab. 24:15). Dee soni di di Bëibel ta taki u de aki, ta da u kötöhati, nöö de ta heepi u fu wa fëëë. Dee dinima u Jehovah an ta fëëë dee sëmbë dee dëdë, söseei de an ta fëëë taa soni o pasa ku dee sëmbë u de di dëdë kaa. U sabi taa dee sëmbë fuu dee dëdë an ta libi möön, nöö de an sa du hogi ku sëmbë tu. De dë kuma te sëmbë duumi go piii (Joh. 11:11-14). U sabi tu taa dee sëmbë dee dëdë an sabi un longi de dëdë kaa. Fëën mbei te sëmbë o weki ko a libi baka, nöö dee sëmbë dee bi dëdë höndöhöndö jaa a fesi seei o si kuma djunsu dë de dëdë toona weki ko a libi.

⁷ An dë u taki taa i ta fusutan möön bunu andi di Bëibel ta taki u dee dëdë sëmbë. An taanga u fusutan. Na sö nö? A tooka gaanfa seei ku dee mindimindi woto u Saatan! Boiti taa Saatan ta tei dee mindimindi woto aki ta ganjan sëmbë, a ta tja poi në ko da di Gadu di mbei u tu. Fuu sa ko fusutan möön bunu andi dee soni dee Saatan mindi, tja ko da libisëmbë, nöö woo luku wantu soni. Dee soni aki da: Unfa dee soni dee Saatan mindi, ta poi Jehovah në? Unfa dee soni dë poi di fasi fa sëmbë ko ta si di lusupaima di Keesitu paka da u? Unfa dee soni dë tja pen ku fuka ko da libisëmbë?

8. Unfa dee soni dee Saatan mindi ta tja poi në ko da Jehovah, kumafa u ta si a Jelemia 19:5?

⁸ Dee soni dee Saatan mindi, ta tja poi në ko da Jehovah. Wan u dee soni di Saatan mindi da di lei di a tja ko taa Gadu ta tjuma sëmbë a faja. Di lei aki ta poi Gadu në! Na un futu? Dee lö lei aki ta mbei sëmbë biibi taa Gadu abi hogihati kuma Didibi, hii fa di Bëibel ta taki taa Gadu da lobi (1 Joh. 4:8). Unfa i ta fii te i ta jei di soni aki? Unfa Jehovah ta fii? Wë di Bëibel ta lei u taa Jehovah buuse hii pei hogidu.​—Lesi Jelemia 19:5.

9. Unfa dee soni dee Saatan mindi mbei sëmbë ko ta si di lusupaima di Keesitu paka da u, di Johanisi 3:16 ku 15:13 ta taki fëën?

⁹ Dee soni di Saatan mindi te a nama ku dëdë sëmbë, ta poi di fasi fa sëmbë musu ta si di lusupaima di Keesitu paka da u (Mat. 20:28). Wan woto soni di Saatan mbei sëmbë ko ta biibi, hën da di lei di ta taki taa libisëmbë abi wan akaa di ta libi go dou te de dëdë. Ma ee sö di soni aki bi dë tuu, hën da hii sëmbë bi o ta libi u teego kaa, nöö an bi o dë u Keesitu ko dëdë paka di lusupaima da u fuu sa libi u teego möön. Hoi a pakisei taa di dëdë di Jesosi ko dëdë da u, da di möön gaan soni di sëmbë du u lei taa de lobi wotowan. (Lesi Johanisi 3:16; 15:13.) Pakisei unfa Jehovah ku Jesosi ta fii, u di Saatan mindi soni u mbei sëmbë si di gaan kado di de da u kuma wan sösö soni!

10. Na un fasi dee soni dee Saatan mindi, tja pen ku fuka ko da libisëmbë?

¹⁰ Dee soni dee Saatan mindi, tja pen ku fuka ko da libisëmbë. Kandë sëmbë ta piki dee mama ku dee tata dee ta tjali u di wan mii u de dëdë, taa Gadu tei di mii u de tja go nëën a liba ala, faa toon wan ëngëli fëën. Di soni aki ta mbei de ta fii möön bunu ö, naa a ta mbei de ta möön tjali? Te sëmbë bi hopo fia ku keiki, nöö de bi ta tjuma de, nasö de bi ta du woto soni ku de, u di dee fesima u keiki bi ta biibi di lei di ta taki taa Gadu ta tjuma sëmbë a faja. Wan buku ta taki soni u wan kuutubangi di bi ta kuutu sëmbë di ta hopo fia ku keiki. Di buku dë ta taki taa dee sëmbë dee bi ta tjuma sëmbë a faja, bi ta si kuma te de bi du sö, nöö a bi o mbei dee sëmbë dee hopo fia ku di keiki tjali u di soni di de du fa de o ta tjuma dë, nöö te u kaba fëën Gadu an bi o tjuma de a faja möön. A sömëni köndë sëmbë ta si kuma de musu ta paka dee gaansëmbë u de dee dëdë, u di de ta kë hei de, nasö u di de ta kë u soni waka bunu da de. Woto sëmbë ta du di soni aki u di de an kë u dee gaansëmbë u de sitaafu de. A dë gbelingbelin u si taa sëmbë an ta feni kötöhati a dee mindimindi woto u Saatan aki. Ma dee woto aki ta mbei sëmbë ko abi bookohedi, söseei de ta mbei sëmbë ta fëëë.

11. Na un fasi dee famii fuu nasö dee mati fuu sa kë duwengi u fuu du soni di an ta kai du di Bëibel?

¹¹ Te u lobi Gadu ku di Wöutu fëën, nöö di soni dë o heepi u fuu piki Jehovah buka, aluwasi dee famii fuu nasö dee mati fuu kë duwengi u fuu du soni di nama ku dëdë, di an ta kai du di Bëibel. De sa suku u mbei u fii sen. Kandë de sa taki taa wa bi lobi di sëmbë di dëdë, nasö taa wa ta lesipeki ën. Nasö kandë de sa taki taa di sëmbë di dëdë o du soni ku u. Unfa u sa lei taa dee soni di di Bëibel ta taki da tuutuu soni? Boo luku unfa u sa libi ku dee mama wëti u Bëibel dee woo taki u de nöunöu.

12. Andi da wantu guwenti di nama ku dëdë soni, di an ta kai ku Bëibel?

¹² I musu dë kabakaba fii „hai” iseei puu a biibi ku guwenti di an ta kai ku di Bëibel (2 Kol. 6:17). Wanlö sëmbë di ta libi a wan paati ta biibi taa te wan sëmbë dëdë, nöö „wan soni ta kumutu nëën sinkii”. De ta biibi taa di soni dë sa fika dë ta du soni ku dee sëmbë dee bi libi hogi ku ën ufö a dëdë. Wan buku ta taki seei taa dee sëmbë  u di paati dë ta biibi tu taa „di soni dë sa toobi de a di köndë”. Wanlö sëmbë fu Afiikan abi wan guwenti u de. Di guwenti dë dë taa te wan sëmbë dëdë, nöö de ta tapa dee sipei a di wosu ka a bi ta dë, söseei de ta bia dee footoo fëën ku baka. Faandi mbei de ta du di soni aki? So sëmbë ta taki taa di dëdë sëmbë an musu si footoo fu hënseei! U dee dinima u Jehovah, wa ta biibi dee ganjanganjan woto dee Saatan ta mbei sëmbë ta biibi a di ten aki, nöö wa ta du soni di nama ku dee ganjanganjan woto dë tu!​—1 Kol. 10:21, 22.

13. Te u luku andi Jakobosi 1:5 ta taki, nöö andi i musu du ee ja dë seiki ee i musu du wan soni di nama ku guwenti di sëmbë abi?

¹³ Ee ja dë seiki ee i musu du wan soni di nama ku guwenti di sëmbë abi, nöö begi Jehovah hakisi ën faa da i köni. (Lesi Jakobosi 1:5.) Bakaten, nöö i sa go öndösuku soni a dee buku fuu. Ee a dë fanöudu, nöö i sa go suku heepi a dee gaanwomi. Dee gaanwomi an o piki i andi i musu du, ma de sa lei i mama wëti u Bëibel di sa heepi i fii ko sabi andi i musu du. Dee mama wëti aki sa dë dee mama wëti dee u taki u de aki. Te i ta du dee soni aki, hën da i ta ’lei u wooko ku i fusutan, sö taa i sa ko sabi andi da hogi ku andi da bunu’.​—Heb. 5:14.

14. Unfa u sa köni be wa du soni di sa mbei wotowan naki futu kai?

¹⁴ ’Du hiniwan soni u Masa Gadu musu feni gafa a i. Na buta wan soni kuma wan sitonu a pasi da sëmbë fu de naki futu kai’ (1 Kol. 10:31, 32). Te woo du wan soni di nama ku wan guwenti di sëmbë abi nasö di nama ku di fasi fa dee sëmbë u di pisiwata fuu ta libi, nöö u musu pakisei luku ee di soni dë an o toobi wotowan, möönmöön dee baaa ku dee sisa fuu. Nöiti u bi o kë du wan soni di sa mbei wotowan naki futu kai! (Maik. 9:42) Söseei wa kë du soni di sa toobi dee sëmbë dee an ta dini Jehovah. U di u lobi de, mbei woo fan ku de a wan lesipeki fasi. Te u ta du sö, nöö a o tja gafa ko da Jehovah. Wa kë buja ku sëmbë, söseei wa kë mbei de fa u dee soni di de ta biibi hedi. Hoi a pakisei taa te u ta lei dee sëmbë dee ta du ku u taa u lobi de, söseei taa u ta lesipeki de, nöö di soni dë sa mbei de o kë haika di buka di u ta paaja da sëmbë.

15-16. (a) Faandi mbei a dë wan köni soni te i ta mbei sëmbë ko sabi andi i ta biibi? Konda wan woto. (b) Unfa di soni di Paulosu bi taki a Loomë 1:16, nama ku u?

¹⁵ Mbei dee sëmbë u di pisiwata ka i ta dë ko sabi taa i da wan Jehovah Kotoigi (Jes. 43:10). Te i du di soni aki, nöö ee kandë wan famii fii ko lasi libi, nöö an o taanga da i sö fii piki de taa  ja o sa du so soni. Wan baaa de kai Francisco ta libi a di köndë de kai Mozambiki. A bi taki taa: „Di mi ku mi mujëë Carolina bi ko sabi soni u di tuutuu lei, hën u piki dee famii fuu taa wa o dini dee dëdë sëmbë möön. Ma soni bi ko taanga da u di Carolina sisa bi ko lasi libi. Di guwenti bi dë sö taa te wan sëmbë bi dëdë, nöö de bi musu wasi ën a wan apaiti fasi. Nöö wan djudju famii u di sëmbë di dëdë bi musu go duumi dii daka longi a di kamian ka de tuwë di wata di de wasi di dëdë. De ta si kuma te de du di soni aki, nöö di sëmbë di dëdë o wai ku de. Dee famii u Carolina bi kë faa go duumi a di kamian ka de tuwë di wata.”

¹⁶ Andi Francisco ku hën mujëë bi du? Francisco bi taki taa: „U di u lobi Jehovah, söseei u di u kë du soni di ta kai ku ën, mbei wa du di soni di de bi kë fuu du. Dee famii u Carolina hati bi boonu te na soni. De bi taki taa wa ta lesipeki di sëmbë di dëdë. De bi taki tu taa de an bi o ko a u pisi möön, söseei taa de an bi o heepi u a soni möön. Ma u di u bi piki de a fesi andi u ta biibi, mbei wa bi toona piki de di soni dë möön, di hati u de bi boonu. So u de bi ta heepi u seei ta taki taa u bi piki de a fesi kaa taa wa bi o du dee soni dë möön. Bakaten, dee sëmbë u Carolina hati bi ko kötö, nöö u ku de bi ko bunu baka. So u de bi ko a u pisi ko suku buku di ta taki soni u Bëibel.” Nöiti sen musu kisi u te u musu taki di tuu, te a nama ku sëmbë di dëdë.​—Lesi Loomë 1:16.

17. Andi sa heepi u fuu sa dë wan tuutuu mati da wan baaa nasö wan sisa fuu di ta tjali gaanfa u di wan sëmbë fëën lasi libi?

¹⁷ Te wan famii u wan baaa nasö wan sisa fuu lasi libi, nöö u musu mbei hii möiti fuu lei taa u da „wan tuutuu mati” nasö wan „baaa di de pai u te fuka dë” (Nöng. 17:17). Ee a dë taa wan baaa nasö wan sisa fuu ta tjali gaanfa u di wan sëmbë fëën lasi libi, nöö unfa u sa lei taa u da „wan tuutuu mati” u di baaa nasö di sisa dë, te sëmbë ta duwengi ën faa du soni di an ta kai ku Bëibel? Boo luku tu mama wëti u Bëibel di sa heepi u fuu dëën taanga.

18. Faandi mbei Jesosi bi këë, nöö andi u sa lei a di soni dë?

¹⁸ „Ee i si wan sëmbë ta këë, nöö këë ku ën makandi” (Lom. 12:15). Kandë wa ta sabi andi u musu taki da wan sëmbë di ta tjali gaanfa u di  wan sëmbë fëën dëdë. Ma te di sëmbë si taa u ta këë, nöö a ta fii taa u ta booko u hedi ku ën. Di di mati u Jesosi de kai Lazalosi bi dëdë, hën Malia, Maita, ku wanlö woto sëmbë bi ta këë. Di Jesosi bi ko dou ko si fa dee sëmbë ta këë, hën ’wata pasa nëën wojo’ tu, hii fa a bi sabi taa a bi o weki Lazalosi ko a libi baka (Joh. 11:17, 33-35). Di këë di Jesosi bi këë bi ta lei unfa Jehovah bi fii di Lazalosi bi dëdë. Di soni dë bi mbei dee sëmbë u Lazalosi ko si taa Jesosi bi lobi de tuutuu, nöö di soni dë bi musu u da Malia ku Maita kötöhati seei. A di wan seei fasi, te dee baaa ku dee sisa fuu ta fii taa u lobi de, söseei taa u ta booko u hedi ku de, nöö de an ta fii kuma de dë de wanwan, ma de ta fii taa de abi mati di ta booko de hedi ku de.

19. Unfa u sa du di soni di sikifi a Peleikima 3:7, te woo da wan baaa nasö wan sisa kötöhati, u di a ta tjali gaanfa?

¹⁹ „Wan ten dë u dë piii, söseei wan ten dë u fan” (Peleik. 3:7). Wan woto fasi fa u sa da wan sëmbë kötöhati te a ta tjali gaanfa, da te u ta haika bunu te a ta fan. U musu dëën pasi faa taki unfa a ta fii tuutuu, söseei wa musu tei ën u hogi ee a taki so soni di an kai ku u (Jöpu 6:2, 3). Kandë soni ta hebi dëën tuutuu u di dee famii fëën dee an ta dini Jehovah ta duwengi faa du so soni. Fëën mbei a bi o bunu fii begi ku ën. Hakisi „di Sëmbë di ta haika begi” faa dëën kaakiti, söseei faa dëën kötöhati (Ps. 65:2). Ee a sa, nöö un lesi Bëibel makandi. Nasö un sa lesi wan woto a wan u dee buku fuu. Kandë un sa lesi wan woto u wan sëmbë.

20. Andi woo luku a di woto di ta ko?

²⁰ Wë u ta tei ën u bigi seei taa u ko sabi andi ta pasa ku wan sëmbë tuutuu te a dëdë, söseei u ta wai taa u ko sabi taa dee sëmbë dee dë a geebi o weki ko a libi baka a di ten di ta ko (Joh. 5:28, 29). Fëën mbei boo lei a dee soni dee u ta taki ku dee soni dee u ta du, taa di Bëibel ta taki tuutuu soni, söseei boo konda dee soni aki da wotowan a hiniwan okasi di u feni. A di woto di ta ko, woo luku wan woto fasi fa Saatan ta pooba u tapa sëmbë u de an ko sabi di tuu. Woo luku faandi mbei u musu koti pasi da piizii ku woto soni di nama ku dee taku jeje.