1. Andi Jehovah bi taki u di felantima fuu, baka di Adam ku Eva bi du zöndu?

ADAM bi sabi taa sindeki an ta fan. Fëën mbei di a jei taa wan sindeki bi fan ku Eva, nöö a bi sa dë sö taa a bi fusutan taa wan jeje hën bi fan ku ën (Kenesesi 3:1-6). Adam ku Eva an bi sabi ambë da di jeje dë. Ma tökuseei Adam bi tei di së u di jeje aki hii fa an bi sabi ën, nöö sö a bi ko hopo fia ku di Tata fëën di bi lobi ën (1 Timoteo 2:14). An bi tei longi seei, hën Jehovah bi konda soni u di hogihati felantima aki, söseei a bi taki taa a o kii ën. Ma Jehovah bi taki tu taa di jeje di bi tei di sindeki u fan ku Eva bi o ta du ku hii dee sëmbë dee lobi Gadu.​—Kenesesi 3:15.

2, 3. Andi bi sa dë di soni di bi mbei taa Jehovah an bi mbei sëmbë sikifi hia soni u Saatan ufö di Mësiasi ko a goonliba?

² Jehovah an piki u andi da di tuutuu në u di ëngëli di bi hopo fia ku ën. * (Luku di pisi a basu.) Baka 2500 jaa  di de hopo fia ku Jehovah a di djai u Eden, hën Jehovah bi mbei sëmbë ko sabi ambë da di ëngëli dë (Jöpu 1:6). Di Bëibel ta kai ën „Saatan”, nöö di në aki kë taki „Felantima nasö Fiama”. A dii u dee Hebelejën Buku u Bëibel nöö di në aki sikifi. A sikifi a di buku 1 Kloniki, a di buku Jöpu, söseei a di buku Sakalia. Ma faandi mbei de an taki hia soni u di felantima aki ufö di Mësiasi ko a goonliba aki?

³ Jehovah an bi mbei sëmbë sikifi hia soni u Saatan a dee Hebelejën Buku u Bëibel. Jehovah bi mbei sëmbë sikifi dee Hebelejën Buku u Bëibel u heepi sëmbë u de ko sabi ambë bi o dë di Mësiasi (Lukasi 24:44; Galasia 3:24). Di di Mësiasi bi ko a goonliba, hën Jehovah bi mbei di Mësiasi ku dee bakama fëën konda möön hia soni u Saatan ku dee ëngëli dee bi tei di së fëën, nöö fëën mbei u ko sabi möön hia soni u Saatan. * (Luku di pisi a basu.) Wë a fiti taa Jehovah tei Jesosi ku dee salufuwan u mbei sëmbë ko sabi möön soni u Saatan ku dee bakama fëën, u di Jesosi ku dee salufuwan de o kii Saatan ku dee bakama fëën.​—Loomë 16:20; Akoalimbo 17:14; 20:10.

4. Faandi mbei wa musu fëëë Didibi?

⁴ Apösutu Petuisi bi taki taa Saatan Didibi dë kuma wan „hogimbeti”, nöö Johanisi bi kai ën „di gaan kaima”, söseei a bi kai ën „sindeki” (1 Petuisi 5:8; Akoalimbo 12:9, NW). Ma wa musu fëëë Didibi. Na hii soni a sa du. (Lesi Jakobosi 4:7.) Jehovah, Jesosi ku dee ëngëli dee ta hoi deseei a Jehovah, dë ku u. De sa heepi u fuu finga futu da di felantima fuu. Ma tökuseei u musu ko sabi dii fanöudu soni: Unfa Saatan abi makiti tjika? Unfa a ta suku u ganjan sëmbë? Nöö andi ku andi an sa du? Boo buta pakisei a dee soni aki.

5, 6. Faandi mbei u sa taki taa na wan tii u di goonliba aki sa tooka soni ko kumafa u kë?

⁵ Sömëni ëngëli bi tei di së u Saatan di a bi hopo fia ku Gadu. Ufö di Gaan Wata ko, Saatan bi ganjan so u dee ëngëli u de ko a goonliba aki ko tei mujëë. Di Bëibel ta heepi u fuu ko fusutan di soni dë, u di a ta taki taa de vinde di gaan kaima ko a goonliba, nöö hën a feki wan hii pisi u dee teeja a liba ala puu tuwë ko a goonliba (Kenesesi 6:1-4; Judasi 6; Akoalimbo 12:3, 4). Di dee ëngëli aki bia baka da Gadu, nöö di soni dë bi ta lei taa de tei di së u Saatan. U sa taki taa dee ëngëli aki seei dë a wan ölganisaasi tu. Saatan bi kë djeesi Gadu, hën a seti wan könuköndë fëën. A buta hënseei ko dë könu u di  könuköndë fëën, nöö a ta tii dee taku jeje. A ta da de makiti, söseei a ta mbei de tii di goonliba makandi ku ën.​—Efeise 6:12.

⁶ Saatan ta wooko ku di ölganisaasi fëën u mbei dee tii u di goonliba aki du soni kumafa a kë. U sa taki taa sö di soni aki dë tuu, u di Saatan bi lei Jesosi „hii dee köndë tuu fu goonliba aki”, hën a bi taki taa: „Luku, hii dee soni aki tuu dë u mi. Gadu da mi de, nöö ee mi kë da sëmbë, nöö mi sa da. Nöö de tuu mi sa da i ku di kaakiti u de ku hii dee gudu u de tuu, be i dë takima u de ta njan di bunu ku di waiti u de” (Lukasi 4:5, 6). Ma hii fa a dë sö, tökuseei sömëni u dee tii u di goonliba aki ta du bunu soni da dee sëmbë di de ta tii, söseei so tiima ta kë heepi sëmbë tuutuu. Ma na wan tiima u di goonliba aki sa tooka soni ko kumafa u kë tuutuu.​—Psalöm 146:3, 4; Akoalimbo 12:12.

7. Unfa Saatan ta wooko ku poipoi biibi ku dee gudu u di goonliba aki? (Luku di peentje a bigi u di woto.)

⁷ Saatan ku dee taku jeje fëën ta wooko tu ku poipoi biibi ku dee gudu u di goonliba aki u „ganjan sëmbë a hii di goonliba” (Akoalimbo 12:9). Saatan ta wooko ku poipoi biibi u paaja mindimindi woto u Jehovah, söseei a ta mbei möiti u sëmbë an ko sabi di në u Gadu (Jelemia 23:26, 27). Di soni aki ta mbei so sëmbë ta mëni taa de ta dini Gadu, hii fa dee taku jeje de ta dini (1 Kolenti 10:20; 2 Kolenti 11:13-15). Saatan ta wooko ku dee gudu u di goonliba aki tu, u mbei sëmbë paaja mindimindi woto di ta mbei sëmbë si kuma te wan sëmbë abi hia möni ku hia soni, nöö a ta dë waiwai (Nöngö 18:11). Dee sëmbë dee ta biibi di soni aki ta dini „gudu” ka u de dini Gadu (Mateosi 6:24). Aluwasi dee sëmbë aki bi lobi Gadu bigibigi, tökuseei de ta ko lobi gudu sö tee taa de an ta lobi Gadu möön.​—Mateosi 13:22; 1 Johanisi 2:15, 16.

8, 9. (a) Andi da tu soni di u sa lei u dee soni dee Adam, Eva ku dee ëngëli dee bi hopo fia ku Jehovah, bi du? (b) Faandi mbei a bunu fuu sabi taa Saatan hën ta tii di goonliba?

⁸ U sa lei tu fanöudu soni a di soni di Adam ku Eva ku dee ëngëli dee bi hopo fia ku Gadu bi du. Di fosu soni di u ta lei da, u sa tei Jehovah së nasö u sa tei di së u Saatan. Nöö u musu luku ambë së woo tei (Mateosi 7:13). Di u tu soni di u ta lei hën da dee sëmbë dee ta tei di së u Saatan an ta feni hia wini. Adam ku Eva bi sa taki da deseei andi da bunu ku andi da hogi. Nöö dee taku jeje seei bi ko abi taki a dee tii u di goonliba aki (Kenesesi 3:22). Ma te wan sëmbë tei Saatan së, nöö hogi ta miti ën bakaten. Sëmbë an ta feni wini te de tei di së u Saatan!​—Jöpu 21:7-17; Galasia 6:7, 8.

⁹ Faandi mbei a bunu fuu ko sabi taa Saatan hën ta tii di goonliba? Wë a ta heepi u fuu ko ta si dee tii u di goonliba aki a di soifi fasi, söseei a ta heepi u  fuu paaja di bunu buka. U sabi taa Jehovah kë fuu ta saka useei a dee tii u di goonliba aki basu (1 Petuisi 2:17). Jehovah kë fuu ta hoi dee wëti di dee tiima buta, solanga de an o mbei u pasa dee wëti fëën (Loomë 13:1-4). Ma u sabi tu taa wa musu tei së a politiki soni u wan köndë (Johanisi 17:15, 16; 18:36). U di u sabi taa Saatan ta suku u tapa sëmbë u de an ko sabi di në u Gadu, söseei taa a ta suku u poi Gadu në, mbei u ta du hii soni di u sa du u lei sëmbë soni u Gadu. U ta wai taa u ta tja di në u Gadu, söseei taa u ta kai di në fëën. U ta si di lobi di u lobi Gadu möön fanöudu möön gudu nasö woto soni.​—Jesaaja 43:10; 1 Timoteo 6:6-10.

10-12. (a) Unfa Saatan bi sa wooko ku soni di dee ëngëli lobi, u ganjan de? (b) Andi u sa lei u di soni di dee ëngëli dë bi du?

¹⁰ Saatan ta wooko ku peipei soni u ganjan sëmbë. U di a kë mbei sëmbë du soni kumafa a kë, mbei a ta suku u kisi de ku soni di de lobi, söseei a ta mbei sëmbë du ku de.

¹¹ Saatan bi ganjan hia ëngëli ku soni di de lobi. A bi musu u ta luku de wan pisiten faa ko sabi ku andi a bi sa ganjan de. A bi ganjan so u dee ëngëli u de ko tei mujëë a goonliba aki. Dee mii u dee ëngëli aki bi dë gaan langa womi di bi ta du hogi ku woto sëmbë (Kenesesi 6:1-4). Boiti di tesi di Saatan bi tesi dee ëngëli aki u du fanafiti soni a di së u manu ku mujëë soni, a bi sa dë sö taa a paamusi de taa de o kisi makiti u tii hii libisëmbë. A sa kan taa Saatan bi kë mbei möiti u di tjabukama woto di Jehovah bi taki u „di mii u di mujëë”, an pasa tuutuu (Kenesesi 3:15). Ma Jehovah an bi dëën pasi faa du di soni aki. Jehovah bi tja di Gaan Wata ko, sö taa Saatan ku dee taku jeje fëën an bi sa du di soni de bi abi a pakisei u du.

¹² Andi u sa lei u di woto aki? Saatan ta ganjan gaan hia sëmbë ku gaanfasi  söseei ku fanafiti libi a di së u manu ku mujëë soni. Dee ëngëli dee bi tei di së u Saatan bi dë makandi ku Gadu sömëni jaa longi a liba ala! Tökuseei de bi mbei taku fii ko a de hati, nöö de an bi puu dee taku fii dë. Nöö dee fii dë bi ko möön taanga. U musu hoi a pakisei taa hii fa u ta dini Jehovah sömëni jaa longi kaa, tökuseei taku fii sa ko a u hati tu (1 Kolenti 10:12). Fëën mbei u musu ta öndösuku useei luku ee u ta pakisei fanafiti soni a di së u manu ku mujëë soni, söseei ee u abi gaanfasi!​—Galasia 5:26; lesi Kolosën 3:5.

13. Andi da wan woto soni di Saatan ta tei u ganjan sëmbë, nöö unfa u sa koti pasi dëën?

¹³ Wan woto soni di Saatan ta tei u ganjan sëmbë, da di suku di sëmbë ta suku u ko sabi soni u dee jeje. A di ten aki Saatan ta mbei sëmbë ta kë sabi soni u taku jeje, nöö a ta du di soni aki ku poipoi biibi, söseei ku soni di sëmbë ta du u mbei piizii. Te sëmbë ta luku fëlön di nama ku taku jeje, nasö te de ta pëë game, nasö te de ta du woto soni u mbei piizii di nama ku taku jeje, nöö a sa djei kuma dee soni dë da bunu soni. Unfa u sa koti pasi da dee soni aki? Di ölganisaasi u Gadu an o piki u andi ku andi u sa du u mbei piizii. U musu seeka di háti fuu sö taa u sa ta du soni di ta kai ku dee mama wëti u Bëibel (Hebelejën 5:14). Ee u lobi Gadu „söndö ganjan”, nöö woo du soni a wan köni fasi (Loomë 12:9). Wan ganjansëmbëma da wan sëmbë di ta mbei taa a o du wan soni, ma an ta du ën möönsö. Fëën mbei te woo du soni u mbei piizii, nöö a bunu fuu hakisi useei dee soni aki: ’Mi ta du dee soni dee mi ta piki wotowan taa de an musu du ö? Andi dee sëmbë dee mi ta lei soni u Bëibel, nasö dee sëmbë dee mi ta peleiki da, o pakisei te de si dee soni dee mi ta du u mbei piizii? Te useei ta hoi dee mama wëti u Bëibel dee u ta piki wotowan u de hoi, nöö Saatan an o feni u ganjan.​—1 Johanisi 3:18.

14. Na un fasi Saatan sa du ku u, nöö unfa u sa finga futu dëën?

 ¹⁴ Saatan kë mbei u fëëë, u di a ta mbei sëmbë du ku u sö taa wa hoi useei a Jehovah möön. A sa mbei dee tiima kë tapa di peleikiwooko fuu. A sa mbei dee sëmbë dee u ku de ta wooko a di wan kamian, nasö dee sëmbë dee u ku de nango a di wan siköö, mbei u fa u di u ta libi ku dee wëti u Bëibel (1 Petuisi 4:4). Saatan sa mbei dee famii fuu tapa u fu wa go a dee komakandi möön (Mateosi 10:36). Andi u sa du u finga futu gingin te Saatan ta mbei sëmbë du ku u? An musu bigi da u te dee soni aki ta miti u, u di u sabi taa Saatan hën ta feti ku u (Akoalimbo 2:10; 12:17). Söseei wa musu fëëkëtë taa Saatan taki taa te soni nango bunu da u ufö woo dini Jehovah, ma te soni an nango bunu, nöö woo go disëën (Jöpu 1:9-11; 2:4, 5). Hii juu u musu ta hakisi Jehovah faa da u kaakiti. Hoi a pakisei taa nöiti Jehovah o disa u.​—Hebelejën 13:5.

15. Saatan sa duwengi u fuu du soni di wa kë du ö?

¹⁵ Saatan an sa duwengi sëmbë u de du soni di de an kë du (Jakobosi 1:14). Sömëni sëmbë a di goonliba aki an sabi taa de dë a Saatan së. Ma te wan sëmbë ko sabi soni u di tuutuu lei, nöö a musu luku ee a o tei di së u Jehovah, nasö ee a o tei di së u Saatan (Tjabukama 3:17; 17:30). Ee u dë kabakaba u piki Gadu buka hii juu, nöö Saatan an o sa puu u a Jehovah së.​—Jöpu 2:3; 27:5.

16, 17. (a) Un woto soni Saatan ku dee taku jeje fëën an sa du? (b) Faandi mbei wa musu fëëë u fan taanga te u ta begi Jehovah?

¹⁶ Woto soni dë di Saatan ku dee taku jeje fëën an sa du. Di Bëibel an ta taki taa de sabi andi dë a u hati, nasö andi u ta pakisei. Jehovah ku Jesosi tö nöö sa du di soni dë (1 Samuëli 16:7; Maikusi 2:8). Wë nöö u musu ta fëëë taa te woo begi, nasö te woo fan taanga, Didibi ku dee taku jeje fëën o jei andi u ta taki, nöö de wooko ku dee soni dë u du ku u ö? Wë nönö, wa abi fu fëëë! Faandi mbei wa abi fu fëëë? Pakisei di soni aki: Wa ta fëëë u du bunu soni a di dini di u ta dini Jehovah u di Didibi sa si andi u ta du. Sö nöö wa musu ta fëëë u begi taanga u di Didibi sa jei u. Di Bëibel ta taki sömëni pasi taa dinima u Gadu bi begi taanga, ma nöiti u lesi taa de bi ta fëëë taa Didibi o jei de (1 Könu 8:22, 23; Johanisi 11:41, 42; Tjabukama 4:23, 24). Ee u ta mbei möiti u fan a di fasi fa Gadu kë taa u musu fan, söseei ee u ta du soni a wan fasi di ta kai ku Gadu, nöö u sa dë seiki taa an o da Didibi pasi faa du soni ku u di o tapa u fuu feni di libi u teego.​—Lesi Psalöm 34:7.

¹⁷ U musu ko sabi di felantima fuu, ma wa abi fu fëëë ën. Hii fa u da zöndu libisëmbë, tökuseei Jehovah sa heepi u fuu wini Saatan! (1 Johanisi 2:14) Ee u finga futu dëën, nöö a o kule go (Jakobosi 4:7; 1 Petuisi 5:9). A di ten aki, a ta djei kuma Saatan ta möön suku u ganjan dee njönkuwan. Andi de sa du sö taa Saatan an feni de ganjan? Woo taki u di soni aki a di woto di ta ko.