1. Andi Jesaaja bi taki u Jesosi, nöö faandi mbei di soni aki ta da u taanga?

DI TJABUKAMA woto u Jesaaja di nama ku Jesosi, ta da u taanga seei. Jesaaja bi taki a fesi taa Jesosi „an o buta mëni a soni di wojo fëën ta si nöö. Te a o gandji da sëmbë, an o buta mëni a soni di jesi fëën ta jei nöö. A o kuutu dee möfina sëmbë a wan leti fasi” (Jesaaja 11:3, 4). Faandi mbei di soni aki ta da u taanga? Wë u di u ta libi a wan goonliba ka sëmbë an ta kuutu soni a wan leti fasi. De lo’ u kuutu wotowan ku dee soni di de ta si. Fëën mbei u abi Jesosi fanöudu faa kuutu soni da u, u di an o ta kuutu sëmbë a dee soni dee a ta si nöö!

2. Andi Jesosi bi piki u fuu du, nöö andi woo luku a di woto aki?

² Hiniwan daka u ta abi peipei pakisei u sëmbë. Ma wa dë kuma Jesosi, u di u da zöndu libisëmbë. Fëën mbei so juu u sa ta abi föutu pakisei u wotowan. U lo’ u buta pakisei a dee soni dee u ta si. Ma Jesosi bi taki taa: „Wan musu ta kuutu soni hesihesi sö e, dee sëmbë, ma un musu ta wegi soni luku fini ufö un kuutu, nöö di kuutu fuunu o dë leti” (Johanisi 7:24). Hën da Jesosi kë fuu ko dë kuma hën. An kë fuu kuutu sëmbë ku dee soni dee u ta si. A di woto aki woo ta taki u dii soni di sa mbei u du di soni aki. Dee soni aki da: Di föluku nasö di köndë  sëmbë di wan sëmbë dë, di un mëni möni di wan sëmbë abi, söseei di un mëni jaa di wan sëmbë abi. A hiniwan u dee soni aki woo lei unfa u sa ko ta piki Jesosi buka, u di wa o ta kuutu wotowan ku dee soni dee u ta si.

3, 4. (a) Unfa a du ko taa Petuisi bi tooka di fasi fa a bi ta si woto köndë sëmbë? (Luku di peentje a bigi u di woto.) (b) Andi da wan njunjun soni di Jehovah bi lei Petuisi?

³ Pakisei unfa apösutu Petuisi bi fii di de bi hakisi ën faa go a Sesalia a di wosu u Konelisi, di bi dë wan woto köndë sëmbë! (Tjabukama 10:17-29) Sensi di Petuisi bi dë miii, hën de ta lei ën taa woto köndë sëmbë an dë limbolimbo a Gadu wojo. Ma wantu soni bi pasa di bi mbei a ko ta pakisei woto fasi. Wan u dee soni aki, hën da Gadu bi mbei a si wan wojolimbo sunjan (Tjabukama 10:9-16). A di wojolimbo sunjan aki, Petuisi bi si wan soni kuma wan gaan koosu ta saka ta kumutu a liba ala, nöö wanlö mbeti di dee Isaëli sëmbë an bi ta njan, bi dë a di gaan koosu dendu. Hën a jei wan töngö piki ën taa: „Womi Petuisi, hopo. Kii dee soni aki nöö i njan!” Ma Petuisi bi piki gbelin taa an o njan de. Hën di töngö toona piki ën taa: „Nönö womi. Te Masa Gadu taa wan soni bunu u njan, nöö ja musu fia taa i a’ tjina fëën.” Baka di Petuisi bi si di wojolimbo sunjan, nöö an bi fusutan di soni di a bi jei. An bi tei longi seei, hën wanlö bosikopuma u Konelisi bi ko nëën. Baka di dë, hën di santa jeje u Gadu bi tja Petuisi go a Konelisi pisi.

⁴ Ee Petuisi bi „kuutu soni hesihesi”, u di a bi ta luku andi a ta si, nöö an bi o go a Konelisi pisi. Dee Dju an bi nango a woto köndë sëmbë pisi. Ma nöö faandi mbei Petuisi bi go? Hii fa an bi ta hulu ku woto köndë sëmbë, tökuseei di wojolimbo sunjan di a bi si, ku di soni di di santa jeje u Gadu bi mbei a ko fusutan, bi heepi ën faa tooka di fasi fa a bi ta pakisei. Baka di Petuisi bi haika Konelisi te a kaba, hën a taki taa: „Ai, wë dee sëmbë, mi jei. Nöö awaa mi ko sabi taa Masa Gadu an ta luku fesi. A ta si hii sëmbë di wan fasi. Biga ee wan sëmbë i ta lesipeki ën ta libi bunu nëën wojo, nöö a o tei i ko sëmbë fëën kaa” (Tjabukama 10:34, 35). Petuisi bi wai seei taa a ko fusutan di soni aki, nöö di soni aki bi o heepi hii dee woto Keesitu sëmbë. Na un fasi?

5. (a) Andi Jehovah kë taa hii Keesitu sëmbë musu ko fusutan? (b) Unfa u sa ta fii so juu, hii fa u ko sabi soni u di tuutuu lei kaa?

⁵ Jehovah bi mbei Petuisi heepi hii Keesitu sëmbë u de ko fusutan taa Gadu an lobi wan sëmbë möön di wotowan. Jehovah an ta luku taa wan sëmbë dë u wan pei nasiön, wan föluku, wan köndë, wan lö, nasö taa a ta fan wan pei töngö. Solanga u ta lesipeki Gadu, söseei ee u ta du bunu soni, nöö a ta tei u ko sëmbë fëën (Galasia 3:26-28; Akoalimbo 7:9, 10). A dë sö tuu taa u sabi di soni aki kaa. Ma unfa a dë te i kiija a wan köndë, nasö a wan wosudendu ka sëmbë an lobi woto köndë sëmbë? Hii fa i sa ta fii kuma i lobi hii pei sëmbë, tökuseei a kan taa i abi  wan pikisö u di fii dë a i hati jeti. Hii fa Petuisi bi heepi woto sëmbë u de ko si taa Gadu an lobi wan sëmbë möön di wotowan, tökuseei an bi kaba tooka di fasi fa a bi ta pakisei (Galasia 2:11-14). Unfa u sa ta piki Jesosi buka, te a nama ku di kuutu di sëmbë ta kuutu wotowan ku dee soni di de ta si?

6. (a) Andi sa heepi u fu wa kuutu sëmbë ku dee soni dee u ta si? (b) Unfa di soni di wan gaanwomi bi sikifi da wan bëikantoo, bi lei unfa a dë?

⁶ Ee u kë ko sabi ee u lobi wan sëmbë möön di wotowan, nöö u musu öndösuku useei. U musu luku ee di fasi fa u ta tja useei ta kai ku dee soni dee sikifi a di Wöutu u Gadu (Psalöm 119:105). U sa hakisi wan mati fuu tu, be a luku da u ee a ta si taa u ta kuutu wotowan ku dee soni dee u ta si. Biga useei an o sa si ee u ta du di soni aki (Galasia 2:11, 14). Kandë u guwenti di soni aki tee taa wa ta pena buta mëni möön taa u ta kuutu wotowan ku dee soni dee u ta si! Di soni aki bi pasa ku wan baaa di dë wan gaanwomi. A bi sikifi wan biifi manda da di bëikantoo u taki soni u wan baaa ku hën mujëë di ta du di hii-ten diniwooko. Di baaa bi dë u wan föluku di sëmbë bi ta si kuma lagilagi sëmbë. Di gaanwomi bi sikifi sömëni bunu soni u di baaa aki, ma a bi sikifi tu taa: „Hii fa a dë u [di föluku aki], dee manii fëën ku di fasi fa a ta libi, ta heepi wotowan u de ko fusutan taa na u di de dë u [di föluku aki], mbei de musu u nasi, nasö taa de musu u dë wan sëmbë di pooti, biga sömëni u dee [sëmbë aki] dë sö.” Andi u ta lei a di woto aki? Aan toobi un mëni faantiwöutu u abi a di ölganisaasi u Jehovah, tökuseei u musu ta öndösuku useei, nöö u musu mbei sëmbë heepi u fuu si ee wa ta kuutu sëmbë ku dee soni dee u ta si. Andi u sa du jeti?

7. Unfa u sa lei taa u „jabi hati fuu” da wotowan?

⁷ Ee u ta „jabi hati fuu” da wotowan, nöö wa o ta kuutu de a dee soni dee u ta si, ma woo lei taa u lobi de (2 Kolenti 6:11-13). Sëmbë di i ku de dë u di wan föluku, nasö u di wan köndë, nasö di i ku de ta fan di wan töngö, nöö i ta kë hulu ö? Ee sö a dë, nöö mbei möiti fii ta hulu woto sëmbë tu. I sa hakisi baaa ku sisa u peipei föluku u wooko makandi ku i a di peleikiwooko. Nasö i sa kai de ko a i pisi fuun njan wan soni makandi, nasö fuun du wan soni makandi (Tjabukama 16:14, 15). Te fii kë mëni, nöö joo ko lobi dee baaa ku dee sisa fii sö tee taa ja o ta kuutu de möön. Boo taki u wan woto fasi fa a sa pasa taa u kuutu wotowan ku dee soni dee u ta si.

8. Andi u ta lei a Leifitiki 19:15 te a nama ku di fasi fa di gudu di wan sëmbë gudu, nasö di pooti di wan sëmbë pooti, sa tooka di fasi fa u ta si ën?

⁸ Te wan sëmbë gudu, nasö te wan sëmbë pooti, nöö a sa pasa taa u ta si ën wan pei fasi. Leifitiki 19:15 ta taki taa: „Wan musu kuutu soni a wan bödjëë fasi. Wan musu tei na wan sëmbë së, aluwasi a dë wan pootima, nasö wan guduma. Un musu ta kuutu sëmbë a wan leti fasi.” Unfa di gudu di wan sëmbë gudu, nasö di pooti di wan sëmbë pooti, sa tooka di fasi fa i ta si ën?

9. Andi Salumon bi sikifi, nöö andi di soni aki ta lei u?

 ⁹ Gadu bi mbei Salumon taki di tjali soni aki: „Sëmbë an ta kë nama ku wan pootima, ma wan guduma ta abi hia mati” (Nöngö 14:20). Andi di soni aki ta lei u? Ee wa ta köni, nöö u sa kë ta dë mati ku baaa nasö sisa di gudu, ma wa o ta kë dë mati u dee baaa ku sisa di pooti. Faandi mbei an bunu fuu ta kuutu sëmbë u di de pooti nasö u di de gudu?

10. Na un soni Jakobosi bi bai dee Keesitu sëmbë?

¹⁰ Ee u ta kuutu dee baaa ku dee sisa fuu u di de gudu nasö u di de pooti, nöö a sa mbei u paati sëmbë ku sëmbë a di kemeente. Di soni aki bi pasa a so kemeente a di ten u dee fesiten Keesitu sëmbë, nöö Jakobosi bi bai dee Keesitu sëmbë aki a di soni dë. (Lesi Jakobosi 2:1-4.) Wa musu du soni u paati sëmbë ku sëmbë a di kemeente. Ma na un fasi u sa ta köni fu wa kuutu sëmbë u di de pooti nasö u di de gudu?

11. Wan sëmbë sa dë mati ku Jehovah, hii fa a gudu nasö hii fa a pooti ö?

¹¹ U musu ta si dee baaa ku dee sisa fuu kumafa Jehovah ta si de. Jehovah an ta lobi wan sëmbë u di a gudu nasö u di a pooti. Na möni nasö gudu hën ta mbei u ku Jehovah ko dë gaan mati. Jesosi bi taki taa ’a o dë wan taanga soni tuu fu wan guduma musu ko a di Tii u Gadu dendu’, ma an bi taki taa wan guduma an o sa go a di Tii u Gadu dendu (Mateosi 19:23). Jesosi bi taki tu taa:  „Un dee möfina sëmbë aki, un dë bunu e, biga woon njan di bunu u di Njunjun Tii u Masa Gaangadu” (Lukasi 6:20). Ma di soni aki an bi kë taki taa hii dee pootima bi o haika Jesosi, nasö taa de bi o feni gaan bunu. Sömëni pooti sëmbë an bi waka a Jesosi baka. Hën da wa sa kuutu wan sëmbë taa an dë mati u Jehovah u di a gudu nasö taa an dë mati fëën u di a pooti.

12. Andi di Wöutu u Gadu ta lei u u sëmbë di gudu ku sëmbë di pooti?

¹² So u dee sëmbë u Jehovah gudu, ma i abi wotowan di pooti tu. Ma hii de tuu lobi Jehovah, nöö de ta dini ën ku hii de hati. Di Wöutu u Gadu ta piki dee sëmbë di abi gudu, u ’de an buta futoou a dee gudu u de. Biga dee gudu naandë, nöö de an dë wan soni di o tan fu nöömö, u sëmbë musu ta buta mëni a de liba. Ma Masa Gaangadu wanwan nöö de musu ta mëni’. (Lesi 1 Timoteo 6:17-19.) Di Wöutu u Gadu ta bai hii dee dinima u Jehovah, aluwasi de gudu nasö de pooti, taa hogi sa miti de ee de lobi möni (1 Timoteo 6:9, 10). Te u ta si dee baaa ku dee sisa fuu kumafa Jehovah ta si de, nöö wa o ta kuutu de u di de abi gudu, nasö u di de an abi gudu. Ma unfa a dë ku di un mëni jaa di wan sëmbë abi? U sa kuutu wan sëmbë u di soni aki hedi ö?

13. Andi di Bëibel ta lei u u di lesipeki di u musu ta lesipeki sëmbë di ko gaandi kaa?

¹³ Di Bëibel lo’ u piki u taa u musu ta lesipeki dee sëmbë dee ko gaandi kaa. Leifitiki 19:32 ta taki taa: „Un musu abi lesipeki da wan sëmbë di ko gaandi kaa, söseei un musu ta buta pakisei a dee sëmbë dee ko gaandi. Un musu abi lesipeki da di Gadu fuunu.” Nöngö 16:31 ta piki u taa „weti uwii da wan hanse könu kaapusa da dee sëmbë dee ta waka a di pasi u letilibi”. Paulosu bi piki Timoteo taa an musu ta gandji da dee womi dee ko gaandi kaa, ma a musu fan ku de kuma de da hën tata (1 Timoteo 5:1, 2). Hii fa Timoteo bi sa da dee lö gaan pei baaa aki lai, tökuseei a bi musu ta hoi de a pakisei, söseei a bi musu ta lesipeki de.

14. Na un ten a dë fanöudu fuu leti wan sëmbë buta a pasi, aluwasi ee di sëmbë dë gaanwan fuu?

¹⁴ Ma unfa a dë ee wan gaan pei sëmbë du wan zöndu ku hënseei kë, nasö ee a ta du wan soni di an ta kai ku Jehovah? Jehovah an o tapa wojo da wan zöndu di wan sëmbë du ku hënseei kë, aluwasi di sëmbë dë, dë wan gaan pei sëmbë, nasö aluwasi ee sëmbë ta lesipeki ën. Luku wan mama wëti di sikifi a Jesaaja 65:20. A ta taki taa: ’Wan sëmbë di du zöndu o dëdë, aluwasi a abi wan höndö jaa.’ Di wan seei mama wëti aki u ta ko fusutan te u luku di wojolimbo sunjan u Ezekiëli (Ezekiëli 9:5-7). Di möön fanöudu soni, hën da u musu ta lesipeki Jehovah, di Sëmbë di bi dë sensi awooten (Daniëli 7:9, 10, 13, 14). Di lesipeki di u ta lesipeki Jehovah, o da u di degihati fuu sa leti wan sëmbë buta a pasi te a mbei wan föutu, aluwasi a dë wan gaansëmbë.​—Galasia 6:1.

15. Andi u ta lei na apösutu Paulosu, a di fasi fa u musu ta lesipeki dee njönku baaa?

¹⁵ Ma unfa a dë ee wan baaa njönku? Di soni aki kë taki taa wa musu lesipeki ën u? Wë nönö. Paulosu bi piki Timoteo taa: „Ja musu mbei sëmbë dou i ku wojo fu di i njönku mbei e baa. Nönö. Ma be i libi a di fa u dee oto biibima tuu musu sa djeesi i. Di fa i ta fan, ku di fa i ta libi, ku di fa i ta lobi sëmbë, di fa i ta biibi a Masa Gaangadu, ku di fa i ta hoi i seei limbolimbo a Gadu wojo” (1 Timoteo 4:12).  Di Paulosu bi taki di soni aki, nöö a kan taa Timoteo bi abi 30 jaa. Ma tökuseei Paulosu bi dëën sömëni gaangaan faantiwöutu. Andi u ta lei a di soni aki? Wa musu ta kuutu wan baaa, u di a njönku. Pakisei hii dee soni dee Jesosi du u tefa a tapa 33 jaa!

16, 17. (a) Unfa dee gaanwomi ta sabi ee wan baaa sa toon dinai, nasö gaanwomi? (b) Unfa di fasi fa useei ta pakisei, nasö di fasi fa sëmbë lo’ u pakisei a di kamian ka u kiija, sa mbei wa du soni kumafa di Bëibel ta taki?

¹⁶ A so föluku, sëmbë an ta lesipeki womi sëmbë te de njönku. Di soni aki sa dë wan soni di sa mbei so gaanwomi an ta kë mbei wan njönku baaa toon wan dinai, nasö wan gaanwomi, hii fa a ta dou dee maaka di a musu dou. Ma Bëibel an ta taki a na wan kamian taa wan baaa musu dou wan apaiti jaa ufö a sa dë wan dinai nasö wan gaanwomi (1 Timoteo 3:1-10, 12, 13; Titusi 1:5-9). Ee wan gaanwomi ta mbei di soni aki ko dë wan wëti, u di a kiija a di lö fasi aki, hën da an ta wooko ku di soni di di Wöutu u Gadu taki. Dee gaanwomi an musu ta kuutu dee njönku baaa ku di fasi fa deseei ta si soni, nasö ku di fasi fa de kiija, ma de musu ta du ën ku dee soni dee sikifi a di Wöutu u Gadu.​—2 Timoteo 3:16, 17.

¹⁷ Ee dee gaanwomi an ta wooko ku dee soni dee sikifi a Bëibel di ta taki andi wan baaa musu du faa toon dinai, nasö gaanwomi, nöö a o dë taa de ta hoi dee baaa aki a baka. A wan köndë, wan dinai bi ta tja dee faantiwöutu fëën a wan bunu fasi, nöö dee gaanwomi bi ta si taa a dou dee maaka dee sikifi a Bëibel, dee ta lei taa a sa toon gaanwomi. Ma so u dee gaanwomi di bi ko gaandi kaa, bi taki taa fesi u di baaa aki bi njönku poi. Fëën mbei de an bi mbei a toon gaanwomi. A tjali taa di lö soni aki bi pasa ku di baaa aki. A ta djei kuma di lö fasi u pakisei aki dë a sömëni köndë u goonliba. A dë fanöudu seei fuu ta luku andi di Bëibel ta taki u wan soni, ka fuu ta buta pakisei a di fasi fa useei ta si soni, nasö a di fasi fa sëmbë ta pakisei, ka de kiija u. Te u ta du sö, nöö a o dë taa u ta piki Jesosi buka, u di wa o ta kuutu wotowan ku dee soni dee u ta si.

18, 19. Andi o heepi u fuu ta si dee baaa ku dee sisa fuu kumafa Jehovah ta si de?

¹⁸ U da zöndu libisëmbë, ma tökuseei u sa ko dë sëmbë di lobi hii pei sëmbë, leti kumafa Jehovah lobi hii pei sëmbë (Tjabukama 10:34, 35). Fëën mbei hii juu u musu ta buta pakisei a dee soni dee sikifi a di Wöutu u Gadu. Te u ta du dee soni dee u ta lesi, nöö woo piki Jesosi buka, u di wa o ta ’kuutu soni hesihesi, ma woo ta wegi soni luku fini ufö u kuutu’.​—Johanisi 7:24.

¹⁹ Abiti möön di Könu fuu Jesosi Keesitu, o kuutu hii sëmbë. A o ta kuutu soni a wan leti fasi kumafa Jehovah seei ta du soni, ma an o ta kuutu soni ku dee soni dee a ta si, nasö ku dee soni dee a ta jei (Jesaaja 11:3, 4). U ta wakiti di ten dë seei!