1, 2. (a) Andi u musu ko sa’ u du, nöö faandi mbei? (b) Andi woo luku a di woto aki?

HII u tuu musu ta wegi soni ta luku, fuu sa ko sabi unfa soni dë tuutuu (Nöngö 3:21-23; 8:4, 5). Ee wa ta du di soni aki, nöö Saatan ku di goonliba fëën o sa poi u fusutan (Efeise 5:6; Kolosën 2:8). A dë sö tuu taa ee u kë du soni a wan köni fasi, nöö u musu ko sabi unfa soni dë tuutuu. Nöngö 18:13 ta taki taa: „Te wan sëmbë piki wan woto ufö a jei unfa a dë tuutuu, nöö di soni dë da wan don soni. A o tja sen ko dëën.”

² A di woto aki, woo luku andi sa mbei a ta taanga da u fuu ko sabi unfa soni dë tuutuu, sö taa u sa du soni a wan köni fasi. Woo luku wantu mama wëti u Bëibel, ku wantu woto di o heepi u fuu sa sabi unfa u sa ta wegi soni luku.

3. Faandi mbei u musu ta wooko ku di mama wëti di sikifi a Nöngö 14:15? (Luku di peentje a bigi u di woto.)

³ A di ten aki u ta jei sömëni soni. U ta jei soni a Internet, a teefei, nasö a woto soni. Sëmbë ta manda e-mail,  ku app da u, söseei mati fuu ta konda soni da u. So juu dee soni aki ta hia te na soni. Fëën mbei u musu ta köni ku dee soni aki. Kandë dee mati fuu ta manda soni da u u di de kë fuu sabi so soni, ma ku sabi so sëmbë ta konda mindimindi woto da wotowan. Un mama wëti u Bëibel sa heepi u fuu ta wegi dee soni aki luku? Nöngö 14:15 ta taki taa: „Wan sëmbë di na abi öndöfeni ta biibi hii soni di a jei, ma wan köni sëmbë ta luku bunu ka a ta buta futu.”

4. Unfa Filipi 4:8, 9 ta heepi u fuu ta köni ku dee soni dee u ta lesi, nöö faandi mbei a dë fanöudu fuu ko sabi unfa soni dë tuutuu? (Luku di pisi „ Wantu soni di sa heepi u fuu ko sabi unfa soni dë tuutuu.”)

⁴ Ee u kë du soni a wan köni fasi, nöö u musu ko sabi unfa soni dë tuutuu. Fëën mbei u musu ta köni ku dee soni dee u ta lesi. (Lesi Filipi 4:8, 9.) Wa musu ta lasi u ten ta luku njunsu a Internet ka de ta konda mindimindi woto, nasö wa musu ta lesi soni di sëmbë manda da u a Internet u paaja woto u sëmbë. Möön gaanfa u musu ta köni ku dee website ka sëmbë di kumutu a di tuutuu biibi, ta taki hogi u di ölganisaasi u Jehovah. Dee lö sëmbë aki kë u di biibi u dee sëmbë u Gadu ko suwaki, söseei de kë u de biibi dee mindimindi woto di de ta konda. Te wa sabi unfa soni dë tuutuu, nöö a sa mbei wa du soni a wan köni fasi. Ja musu ta si kuma dee soni aki an sa du soni ku i.​—1 Timoteo 6:20, 21.

5. Andi dee Isaëli sëmbë bi ko jei, nöö andi bi pasa di de ko jei di soni aki?

⁵ Te sëmbë ta taki soni di an dë sö tuutuu, nöö a sa tja hogi ko. A di ten u Mosesi, 12 womi bi go luku di Paamusi Köndë. Teni u dee womi aki bi ko taki taa soni an bi dë bunu a di köndë (Nöbu 13:25-33). De bi ta taki seei unfa soni bi hogi tjika, hii fa an bi dë sö tuutuu. Di soni dë bi mbei dee sëmbë u Jehovah ko ta fëëë seei, nöö de bi lasi hati (Nöbu 14:1-4). Faandi mbei dee sëmbë bi ko ta fëëë sö? Wë a kan taa u di de bi ta si kuma sö soni bi dë tuutuu, u di gaansë u dee womi dee bi go luku di köndë bi taki di wan seei soni. Kandë di soni aki bi mbei de an bi kë haika di soni di dee tu woto womi bi taki u di Paamusi Köndë (Nöbu 14:6-10). Ka u de bi wegi luku u de ko sabi unfa soni dë tuutuu, nasö ka u de futoou Jehovah, hën de go ta biibi dee soni di dee teni womi bi taki.

6. Faandi mbei an musu ta bigi da u te u ta jei de ta taki hogi u dee sëmbë u Jehovah?

 ⁶ U musu ta köni ku soni di sëmbë ta taki u dee sëmbë u Jehovah. Hoi a pakisei taa di Bëibel ta kai Saatan „di könkuma di ta sei dee baaa fuu” (Akoalimbo 12:10, NW). Jesosi bi taki taa dee felantima fuu bi o ta „mindi hii sootu pei hogi” da u (Mateosi 5:11). Ee u biibi taa sö di soni aki o ta pasa, nöö an o ta bigi da u poi te woo ta jei de ta taki hogi u dee sëmbë u Jehovah.

7. Andi u musu ta hakisi useei ufö u manda wan e-mail, nasö wan app da wan sëmbë?

⁷ I lo’ u manda e-mail nasö app ku woto soni da dee mati fii ö? Te i jei wan woto a njunsu, nasö te i jei wan soni di bi pasa, i ta fii kuma wantewante dë i musu u mandëën da wotowan u? Wë ufö i mandëën, nöö hakisi iseei dee soni aki: ’Mi dë seiki u di woto aki ö? Mi sabi unfa soni dë tuutuu ö?’ Ee ja dë seiki u di soni aki, nöö a kan taa joo ta paaja mindimindi woto. Fëën mbei ee ja sabi ee wan woto dë sö tuutuu, nöö na mandëën da wotowan. Feki ën!

8. Andi dee felantima fuu u so köndë bi du, nöö na un fasi a sa dë taa u ta heepi de, hii fa na ku useei kë?

⁸ Wan woto soni dë di ta mbei taa an ta bunu u manda e-mail nasö app da wotowan söndö fuu pakisei ee unfa di woto dë tuutuu. A so köndë, wa sa ta du di diniwooko fuu kumafa u kë, söseei a so köndë de tapa di wooko fuu. Dee felantima fuu dee ta libi a dee köndë aki, ta konda soni u mbei u fëëë, nasö u mbei wa futoou useei möön. Pakisei andi bi pasa a Sovyet-Unie. Wanlö siköutu de ta kai KGB, bi taki  taa wanlö baaa di sömëni sëmbë bi sabi, an ta dini Jehovah möön. * (Luku di pisi a basu.) Ma a tjali taa sömëni baaa ku sisa biibi dee soni aki, hën de go disa di ölganisaasi u Jehovah. Bakaten, sömëni u de bi toona ko baka, ma so u de an ko möön. Dee sëmbë aki bi mbei dee mindimindi woto aki mbei di biibi u de ko suwaki (1 Timoteo 1:19). Unfa u sa köni ku di soni aki? Wë, na manda soni da wotowan di sa mbei de lasi hati, nasö na manda soni da wotowan ee ja sabi ee sö di soni dë dë tuutuu. Na biibi hii soni di i ta jei. Ma mbei möiti fii ko sabi unfa soni dë tuutuu.

9. Andi da wan woto soni di sa mbei a ta taanga da u fuu ko sabi unfa soni dë tuutuu?

⁹ So juu u ta jei woto di wan pisi fëën dë sö tuu, ma di woto pisi fëën an dë tuutuu soni. So juu ja ta kaba jei hii soni u di woto. Di soni aki ta mbei a ta taanga da u fuu ko sabi unfa soni dë tuutuu. Wa sa biibi wan woto di wan pisi fëën nöö dë tuu! Andi u sa du sö taa sëmbë an ganjan u ku dee lö woto dë?​—Efeise 4:14.

10. Faandi mbei wantu Isaëli sëmbë dee bi ta libi a di së u sonu go bi kë go feti ku dee wotowan u de, nöö andi bi heepi de u de an du di soni aki?

¹⁰ U sa lei wan soni a di soni di bi pasa ku dee Isaëli sëmbë dee bi ta libi a di së u sonu go u Joodan Lio, a di ten u Josua (Josua 22:9-34). De bi jei taa dee Isaëli sëmbë dee bi ta libi a di së u sonu kumutu u Joodan Lio, bi mbei wan gaan begi tafa a di lio bandja. Nöö sö a bi dë tuu, ma wan pisi u di woto nöö de bi jei dë. Di soni aki bi mbei de bi ko ta si kuma dee Isaëli sëmbë dee bi ta libi a di së u sonu kumutu u di Joodan Lio bi hopo fia ku Jehovah. Fëën mbei de bi bigi seeka soni u de go feti ku de. (Lesi Josua 22:9-12.) Ma ufö de go feti ku de, hën de manda wanlö womi u de go öndösuku luku unfa soni dë tuutuu. Andi dee womi aki bi ko fusutan? De bi ko fusutan taa dee Isaëli sëmbë dee bi ta libi a di së u sonu kumutu an bi mbei wan begitafa u de dini poipoi gadu. Ma de bi mbei ën kuma wan soni di bi o mbei wotowan si taa de ta dini Jehovah. Wë dee Isaëli sëmbë u di së u sonu go bi musu u wai taa de an bi go feti ku dee baaa ku dee sisa u de, ma taa de bi tei ten u de öndösuku hii soni luku u de ko sabi unfa soni dë tuutuu.

11. (a) Unfa de bi libi ku Mefibosëti? (b) Unfa Dafiti bi sa libi bunu ku Mefibosëti?

¹¹ A sa pasa taa u fii bookosaka, u di sëmbë taki soni fuu di an dë sö tuutuu. Di soni aki hën bi miti Mefibosëti. Könu Dafiti bi da Mefibosëti hii dee goon u Saulosu. Saulosu bi dë di avo u Mefibosëti (2 Samuëli 9:6, 7). Ma bakaten Dafiti bi jei wan soni u Mefibosëti, ma an bi go öndösuku di soni luku ee sö a dë tuutuu. Di soni aki mbei a bi tei hii dee goon u Mefibosëti (2 Samuëli 16:1-4). Bakaten di Dafiti fan ku ën, hën a bi ko fusutan taa a bi mbei wan  föutu. Hën a toona da Mefibosëti so u dee goon fëën baka (2 Samuëli 19:24-29). Ee Dafiti bi tei ten öndösuku luku faa ko sabi unfa soni dë tuutuu, nöö di soni aki an bi o miti Mefibosëti.

12, 13. (a) Andi Jesosi bi ta du te sëmbë bi ta mindi soni dëën? (b) Andi u sa du ee wan sëmbë ta mindi soni da u?

¹² Andi i sa du ee wan sëmbë ta waka ta mindi soni da i? Di soni aki bi pasa ku Jesosi ku Johanisi di Dopuma. (Lesi Mateosi 11:18, 19.) Andi Jesosi bi du? Jesosi an bi tei hën ten faa ta waka ta piki sëmbë taa dee soni di de ta taki fëën an dë sö tuutuu. Ma a bi da de taanga u de luku ee sö soni dë tuutuu. A bi kë u de buta pakisei a dee soni dee a bi ta du, ku dee soni dee a bi ta lei sëmbë. Jesosi bi taki taa: „Dee bunu soni dee wan sëmbë ta du, ta lei taa a köni.”​—Mateosi 11:19, NW.

¹³ U sa lei wan soni a di woto u Jesosi. So juu sëmbë sa ta taki soni fuu di sa poi në fuu, nöö di soni aki sa ta toobi u. Ma di fasi fa u ta tja useei sa lei wotowan unfa u dë tuutuu. Di woto u Jesosi ta lei taa di fasi fa u ta tja useei sa mbei sëmbë ko sabi ee dee soni di wotowan ta taki fuu dë sö tuutuu.

14, 15. Faandi mbei wa musu ta buta futoou a useei?

¹⁴ U bi si kaa taa a ta taanga fuu ko sabi unfa soni dë tuutuu. Wan woto soni di sa mbei a ta taanga da u, hën da u di u dë zöndu libisëmbë. Kandë u ta dini Jehovah sömëni jaa kaa, nöö di soni aki mbei u ko abi di köni u du so soni. Kandë wotowan ta lesipeki u u di u ta si soni kumafa a dë tuutuu. Ma di soni aki sa tja hogi ko da u tu ö?

¹⁵ Wë aai. A sa pasa taa u bigi ko ta futoou useei. A sa pasa taa u mbei dee fii fuu, ku di fasi fa u ta si soni, tii u a di fasi fa u ta pakisei. A sa mbei u ko ta si kuma u ta fusutan wan woto, hii fa wa sabi unfa soni dë tuutuu. Di soni aki sa tja hogi ko da u! Di Bëibel ta piki u taa wa musu ta futoou useei.​—Nöngö 3:5, 6; 28:26.

16. Andi bi pasa a wan njanjan wosu, nöö andi Tom bi pakisei?

¹⁶ Pakisei taa wan daka hën wan baaa di dë gaanwomi sömëni jaa kaa de kai Tom, go a wan njanjan wosu, hën a go si wan woto gaanwomi sindo a wan tafa ta njan ku wan mujëë di an dë mujëë fëën. Nöö a ta si taa de ta wai seei u dë makandi. Tee wan pisi Tom ta si de ta lafu, ta baasa deseei. Di soni bigi ta toobi Tom tee taa a bigi ta pakisei taa: ’A sa kë taa John ku hën mujëë o booko tööu ö? Unfa de o du ku dee mii u de?’ Tom bi lo’ u si unfa dee lö soni aki bi ta pasa ku baaa ku sisa. Unfa i bi o fii ee i bi dë a Tom kamian?

17. Andi Tom bi ko fusutan bakaten, nöö andi u sa lei a di woto aki?

 ¹⁷ Ma boo luku unfa di woto go dou. Tom bi ta si kuma John an bi ta hoi hënseei a di mujëë fëën, ma an bi sabi unfa soni dë tuutuu. Bakaten, a di wan seei daka dë, hën Tom bëli John, hën a ko fusutan taa di mujëë di a bi si ku John, bi dë John sisa. A bi kumutu a woto köndë ko. Sömëni jaa longi John an bi si hën sisa. Ma di sisa fëën an bi o dë longi a di köndë. Fëën mbei a njanjan wosu nöö de bi sa miti, nöö di mujëë u John an bi sa ko a di njanjan wosu makandi ku de. Tom bi wai seei taa an bi piki na wan sëmbë di soni di a bi pakisei! Andi u ta lei a di woto aki? Aan toobi un mëni jaa longi u ta dini Jehovah kaa, tökuseei u musu ko sabi unfa soni dë tuutuu ufö u du wan soni.

18. Andi sa mbei u biibi wan hogi soni di u jei u wan baaa nasö wan sisa fuu?

¹⁸ A sa taanga da u tu fuu ko sabi unfa soni dë tuutuu, te u musu seeka wan woto di nama ku wan baaa nasö wan sisa di u ku ën an kaba ta feni ën. Ee hii juu u ta dë ta pakisei dee soni di dee baaa ku dee sisa fuu ta du, di an ta kai ku u, nöö a sa pasa taa u ko ta si de wan fasi. Nöö ee a ko dë taa u jei wan soni u de di an bunu, nöö woo kë biibi di soni dë, hii fa wa sabi ee sö a dë tuutuu. Andi u ta lei a di soni aki? Wë u ta lei taa ee u ta pakisei hogi u dee baaa ku dee sisa fuu, nöö a sa mbei wa du soni a wan köni fasi, u di wa bi sabi unfa soni dë tuutuu (1 Timoteo 6:4, 5). Wa musu ta haun ku dee baaa ku dee sisa fuu. Hoi a pakisei taa Jehovah kë fuu lobi dee baaa ku dee sisa fuu, söseei a kë taa u musu ta da de paadon ku hii u hati.​—Lesi Kolosën 3:12-14.

19, 20. (a) Un mama wëti u Bëibel o heepi u fuu wegi soni luku? (b) Andi woo luku a di woto di ta ko?

¹⁹ A di ten aki a ta taanga u ko sabi unfa soni dë tuutuu, söseei a ta taanga u wegi soni luku a wan soifi fasi. Faandi mbei? Wë u di sömëni u dee soni dee u ta jei, da soni di wan pisi u de ta dë tuu, ma di woto pisi u de an ta dë sö tuutuu, söseei u di u da zöndu libisëmbë. Ma andi sa heepi u? Dee mama wëti dee dë a Bëibel sa heepi u! Wan u dee mama wëti u Bëibel ta taki taa a dë wan don soni te wan sëmbë ta piki wan woto ufö a jei unfa a dë tuutuu (Nöngö 18:13). Wan woto mama wëti ta heepi u fuu ko fusutan taa na hii soni di u ta jei u musu ta biibi (Nöngö 14:15). Aan toobi un longi u ta dini Jehovah kaa, tökuseei wa musu ta futoou useei (Nöngö 3:5, 6). Dee mama wëti u Bëibel ta heepi u fuu wooko ku soni di u sabi taa dë tuutuu, sö taa u sa du soni a wan köni fasi.

²⁰ Wan woto soni dë tu di sa mbei a ta taanga da u fuu ko sabi unfa wan soni dë tuutuu. U kuma libisëmbë lo’ u kuutu soni a dee soni dee u ta si. A di woto di ta ko, woo taki unfa a sa pasa taa u mbei di föutu aki, söseei woo taki unfa u sa köni fu wa ta mbei di föutu aki möön.