WAN wooko dë di i bi o kë du a di kemeente, ma di ja sa du nöunöu ö? Kandë wan woto sëmbë hën ta du di wooko dë nöunöu. Nasö kandë a dë wan faantiwöutu di i bi abi a wan ten pasa. Ma kandë ja abi di faantiwöutu dë möön u di kandë i ko gaandi, nasö u di i ko dë ku suwaki, nasö u di soni ko ta taanga da i a möni së, nasö kandë u di i musu sölugu dee sëmbë fii wosudendu. Boiti dee soni aki, a sa dë sö taa i bi musu disa wan wooko di i bi ta du sömëni jaa longi a di ölganisaasi, u di soni ko tooka a di ölganisaasi. Hii fa a sa dë taa wan bumbuu soni hën mbei i bi musu disa di wooko dë, tökuseei i sa ta fii kuma ja ta dini Gadu kumafa i bi o kë dini ën. Te soni dë sö, nöö a sa pasa taa so juu joo ta fii bookosaka. Ma andi sa heepi i u di fii dë an möön i, nasö u hati fii an boonu? Andi sa heepi i fii ta dë waiwai go dou?

Woo si andi sa heepi u fuu ta dë waiwai go dou, te woo taki soni u Johanisi di Dopuma. Johanisi bi abi sömëni gaangaan faantiwöutu, nöö kandë an bi mëni taa sö libi fëën bi o waka bakaten. Johanisi bi ta peleiki ta konda soni u Jesosi da sëmbë wan hii jaa longi, nöö kandë an bi dë ku di mëni taa a bi o dë möön longi a dunguwosu möön di longi di a bi du di peleikiwooko. Ma hii fa soni bi ko waka sö, tökuseei Johanisi bi ta dë waiwai go dou hii hën libi. Andi bi heepi ën? Unfa u sa ta dë waiwai go dou, hii fa kandë soni an ta waka kumafa u bi mëni?

A dee pisiten u piki-deewei-liba u di jaa 29 Baka Keesitu, Johanisi bi bigi piki sëmbë taa wan sëmbë bi o ko nëën baka. A bi ta taki taa: „Un disa dee hogilibi fuunu e, bia ko libi bunu. Biga di juu dou kaa fu Gadu musu tii unu a wan njunjun fasi” (Mat. 3:2; Luk. 1:12-17). Sömëni sëmbë bi haikëën. Sömëni sëmbë bi ta kumutu a longi kamian ko haika di bosikopu fëën, nöö sömëni u de bi bia libi, hën de tei dopu. U di dee hedima u keiki bi ta si kuma de bunu möön wotowan, mbei Johanisi bi ta piki de söndö fëëë taa Gadu bi o sitaafu de ee de an bia libi (Mat. 3:5-12). Di möön gaan soni di Johanisi bi du a di diniwooko fëën, da di dopu di a bi dopu Jesosi a dee pisiten u tinimu-liba u di jaa 29. Sensi di daka dë, hën Johanisi ta piki sëmbë taa de musu ta waka a Jesosi baka, u di Jesosi da di Mësiasi di Gadu bi o manda ko.​—Joh. 1:32-37.

U di Johanisi bi abi wan apaiti faantiwöutu, mbei Jesosi bi taki taa: „Fu hii dee libisëmbë mujëë pai, nöö na wan u de hei kuma di Dopuma de kai Johanisi e” (Mat. 11:11). An dë u taki taa Johanisi bi ta wai  ku dee bunu dee Gadu bi ta mbei a feni. Wë sö nöö sömëni dinima u Gadu u di ten aki ta feni gaan bunu tu. Luku di woto u wan baaa de kai Terry. Terry ku hën mujëë Sandra bi du di hii-ten diniwooko möön leki 50 jaa longi. Terry bi taki taa: „Jehovah bi da mi sömëni faantiwöutu di mi bi lobi. Mi bi ta du di kowoonu pioniliwooko. Bakaten mi bi ta wooko a Bëtëli. Mi bi du di apaiti pioniliwooko tu, mi bi ta du di keling-wooko, mi bi dë pisiwata-gaanwomi, nöö nöunöu mi ta du di apaiti pioniliwooko baka.” U ta wai te Jehovah da u wan wooko fuu du a di dini di u ta dini ën. Ma hii fa a dë sö, tökuseei u musu ta mbei möiti hii juu fuu sa ta dë waiwai go dou te soni ko tooka a u libi, kumafa woo si a di woto u Johanisi.

Johanisi di Dopuma bi ta dë waiwai go dou, u di hii juu a bi ta wai ku dee faantiwöutu dee Gadu bi ta dëën. Buta pakisei a di soni aki. Baka di Jesosi dopu, hën dee bakama u Johanisi bi ko möön biti, ma dee bakama u Jesosi bi ko möön hia. Di soni aki bi ta toobi dee bakama u Johanisi, hën de go a Johanisi go piki ën soni u Jesosi. De taa: „A dë leti a wan kamian ala ta dopu sëmbë seei tee a hia. Hii sëmbë nango nëën ala gililili sö ta disa i” (Joh. 3:26). Hën Johanisi taki da de taa: „Wë nöö fa di soni un taki ta pasa dë, nöö a dë leti kuma te wan womi o tööu ku wan mujëë, a o abi wan mati fëën ta seeka soni dëën. Nöö te di mati seeka te a kaba kaa, nöö a o go dë fëën pii, ta haika ee unfa soni ta waka. Nöö ee a si taa a ta waka bunu, nöö a o wai seei gaanfa. Na sö nö? Wë nöö di wai di mati u di tööuma ta wai dë, nöö hën da di wai di miseei ta wai aki e” (Joh. 3:29). Johanisi an bi ta fia ku Jesosi, söseei an bi ta si kuma di wooko di a bi ta du bi dë u sösö, u di di wooko di Jesosi bi ta du bi dë möön fanöudu möön di u fëën. Ma a bi ta wai taa a dë „wan mati” u di tööuma.

Di fasi fa Johanisi bi ta si soni bi heepi ën faa ta dë waiwai go dou, hii fa de bi dëën wan gaan faantiwöutu. Sensi di de pai ën, hën a dë wan Nasilei sëmbë. Fëën mbei an bi musu bebe win (Luk. 1:15). Jesosi bi taki u di fasi fa Johanisi bi ta libi. A bi taki taa: „Johanisi ko, nöö hën an bi ta njan kuma unu, an bi ta bebe kuma unu.” Ma Jesosi ku dee bakama fëën an bi a’ fu hoi dee wëti dë, u di de an bi dë Nasilei sëmbë (Mat. 11:18, 19). Boiti di dë, Johanisi an bi du na wan foombo wooko, ma a bi sabi taa dee bakama u Jesosi ku so u dee sëmbë dee bi ta waka nëën baka fosufosu, bi o sa du foombo wooko (Mat. 10:1; Joh. 10:41). Johanisi an bi ta sindo ta pakisei unfa dee bakama fëën tooka ku dee bakama u Jesosi, ma a bi ta buta pakisei fëën a di wooko di Jehovah bi dëën faa du.

Ee useei ta tei di wooko di Jehovah da u fuu du dëën u bigi, nöö woo sa ta dë waiwai go dou. Terry, di u bi taki soni fëën kaa, bi taki taa: „Mi bi ta buta hii mi pakisei a hiniwan u dee faantiwöutu di de bi ta da mi.” Te a ta pakisei unfa di libi fëën bi dë di a bi ta du di hii-ten diniwooko, nöö a ta taki taa: „An ta hati mi seei taa mi bi du dee wooko dë, ma mi ta wai taa mi bi du de.”

Woo ta möön wai te u sabi faandi mbei di wooko di Jehovah da u fuu du, dë apaiti tuutuu, söseei te u ta buta pakisei a di soni dë. Di soni di ta mbei a ta dë apaiti, hën da u di a ta da u pasi fuu ’ku Gadu wooko makandi’ (1 Kol. 3:9). Ee u ta seeka wan dii soni di u abi, nöö hii juu a o ta belenki. Sö nöö, te u ta pakisei fundu u di gaandi di u abi u dini Gadu, nöö woo sa ta dë waiwai hii juu. Wa o ta tei dee möiti dee u ta mbei, maaka ku dee möiti di dee wotowan ta mbei. Wa o ta si kuma di wooko di Jehovah da u fuu du dëën, lagi möön di wooko di a da dee wotowan u de du dëën.​—Gal. 6:4.

A kan taa Johanisi bi sabi taa a bi o du di diniwooko fëën u wan kölö pisiten nöö, ma a kan taa an bi sabi taa sö libi fëën bi o tooka wan pasi vou (Joh. 3:30). A di jaa 30, baka di Johanisi dopu Jesosi dou söwan sikisi liba, hën Könu Helodi buta Johanisi a dunguwosu. Ma tökuseei Johanisi bi ta du andi a bi sa du, faa bi sa ta konda soni u Gadu go dou (Maik. 6:17-20). Andi bi o heepi ën faa ta dë waiwai go dou, hii fa soni bi ko tooka nëën libi? A bi ta buta pakisei fëën a soni di Jehovah ta si kuma gaan soni.

Di Johanisi bi dë a dunguwosu, hën a bi jei unfa di wooko di Jesosi bi ta du, bi nango a fesi tjika (Mat. 11:2; Luk. 7:18). Johanisi bi dë seiki taa Jesosi hën bi da di Mësiasi, ma kandë a bi ta hakisi hënseei ee unfa Jesosi bi o du hii dee soni di di Wöutu u Gadu bi taki taa a bi o du. U di Johanisi bi sabi taa di Mësiasi bi o toon wan könu, mbei a bi sa ta hakisi hënseei ee Jesosi bi o toon könu a di ten dë. Kandë a bi o ta  hakisi hënseei tu ee Jesosi bi o mbei de puu ën a dunguwosu. U di Johanisi bi kë sabi andi ku andi Jesosi bi o du jeti, mbei a bi manda tu u dee bakama fëën go hakisi Jesosi taa: ’Ju da di sëmbë di Masa Gadu bi paamusi taa a bi o manda ko u, naa di sëmbë dë dë a baka ta ko eti’ (Luk. 7:19, NW). A bi musu u dë sö taa di Jesosi bi toona manda dee bakama go a Johanisi, nöö Johanisi bi ta haika bunu di de bi ta piki ën taa Jesosi bi ta du foombo wooko ta kula sëmbë. De bi piki ën taa: „Bookowojo sëmbë ko ta si soni, lan sëmbë ko ta waka, tjinama ta ko bunu, bookojesima ko ta jei soni, dëdë sëmbë ta weki baka a dëdë, dee möfina sëmbë ta jei di buka u Masa Gadu [leti kumafa di tjabukama bi taa sö a o dë te di Paamusi Könu ko].”​—Luk. 7:20-22.

A musu u dë sö taa dee soni di dee bakama u Johanisi bi piki ën, bi dëën taanga. Dee soni aki bi ta lei taa Jesosi bi ta mbei di tjabukama woto di nama ku di Mësiasi pasa tuutuu. Hii fa Jesosi an bi puu Johanisi a dunguwosu, ma tökuseei Johanisi bi sabi taa di dini di a bi ta dini Jehovah an bi dë u sösö. Hii fa soni bi ta taanga dëën, tökuseei soni bi ta dë di bi ta mbei a bi ta dë waiwai.

Ee useei ta buta pakisei a di dini di u ta dini Jehovah, leti kumafa Johanisi bi ta du ën, nöö woo sa hoi dou ku piizii te soni ta taanga da u, söseei woo abi pasensi (Kol. 1:9-11). U sa du di soni aki te u ta lesi di Bëibel, söseei te u ta pakisei fundu fëën. Di soni aki o ta heepi u fuu hoi a pakisei taa Gadu o paka u u hiniwan soni di u ta du dëën (1 Kol. 15:58). Wan sisa de kai Sandra ta taki taa: „Di lesi di mi ta lesi wan kapitë u di Bëibel hiniwan daka, heepi mi u mi ku Jehovah ko dë möön gaan mati. A ta heepi mi u mi ta buta pakisei a Jehovah, ka u mi buta pakisei a miseei.” Te u ta buta pakisei a di fa dee baaa ku dee sisa fuu ta wooko da Jehovah, nöö a o heepi u fu wa ta buta pakisei a useei tumisi. U musu ta buta pakisei a dee soni dee Jehovah ta du a di ten aki. Sandra bi taki tu taa: „Di JW Broadcasting^® di ta ko hiniwan liba, ta heepi u fuu ko ta möön fii taa u ku dee baaa ku dee sisa fuu dë kuma wan famii, söseei a ta heepi u fuu ta piizii ku di wooko di Jehovah da u.”

Hii fa a wan kölö pisiten nöö Johanisi di Dopuma bi du di peleikiwooko, tökuseei a bi du ën fajafaja kumafa Elia bi ta dini Gadu fajafaja. Boiti di dë, Johanisi ku Elia tuu ’bi dë libisëmbë leti kuma’ u nöö (Luk. 1:17; Jak. 5:17). Ee useei ta djeesi Johanisi a di fa a bi tei di wooko di Gadu bi dëën, u bigi, söseei a di fa a bi ta buta pakisei fëën a di dini di a bi ta dini Jehovah, nöö useei o sa ta dini Jehovah waiwai go dou, aluwasi andi ta pasa a di libi fuu.