1. Ambë ku ambë bi dë di de seti di kemeente a Filipi?

DI APÖSUTU Paulosu, Silasi, Lukasi ku Timoteo bi dou a di foto Filipi, hën de bi feni sömëni sëmbë di bi kë ko sabi möön soni u di bunu buka di de bi ta paaja. Dee fö baaa aki bi seti wan kemeente, nöö hii dee sëmbë dee bi ko dë bakama u Keesitu bi bigi ta ko makandi. A kan taa de bi ta ko makandi a di wosu u wan sisa de kai Lidia. Lidia bi lo’ u kai sëmbë ko nëën pisi.​—Tjab. 16:40.

2. Un soni bi miti dee baaa ku dee sisa u di kemeente?

² Ma an bi tei longi seei, hën wan gaan soni bi ko pasa. Saatan bi mbei sëmbë di an bi lobi di tuutuu lei, tapa Paulosu ku dee sëmbë dee bi ta peleiki makandi ku ën, u de an peleiki möön. De bi söötö Paulosu ku Silasi buta a dunguwosu, söseei de bi hupi de. Baka di de puu de a dunguwosu, hën de go a dee sëmbë dee bi ko dë bakama u Keesitu, hën de da de taanga. Bakaten, Paulosu, Silasi ku Timoteo bi kumutu a di foto, ma a kan taa Lukasi bi fika dë. Andi dee njunjun sëmbë dee bi ko dë a di kemeente bi o du? Wë Jehovah bi da de di jeje fëën, nöö de bi dini ën ku hii de hati go dou (Fil. 2:12). U sa fusutan faandi mbei Paulosu bi ta wai ku de!

3. Fuun soni Paulosu bi ta begi te u luku Filipi 1:9-11?

³ Baka söwan teni jaa, hën Paulosu bi sikifi wan biifi manda da dee baaa ku dee sisa u di kemeente u Filipi. Te i ta lesi di biifi dë, nöö i ta si gbelingbelin unfa Paulosu bi lobi dee baaa ku dee sisa fëën tjika. A bi taki taa: „Mi ta hangi unu. . . . Jesosi Keesitu hën wë i si buta di gaan lobi fuunu a mi hati aki e” (Fil.  1:8). Paulosu bi piki de a di biifi taa a ta begi da de. A bi ta hakisi Jehovah faa heepi dee baaa ku dee sisa u de ko ta möön lobi de na de, u de ko sabi andi da dee möön fanöudu soni, u de dë söndö föutu, u de an du soni u mbei wotowan kumutu a di biibi, söseei u de ta libi bunu a hii futu. A di ten aki useei ta lei sömëni bunu soni a dee soni di Paulosu bi taki. Fëën mbei boo lesi andi Paulosu bi sikifi a di biifi di a bi manda da dee baaa ku dee sisa u Filipi. (Lesi Filipi 1:9-11.) Woo taki u dee soni dee a bi taki, söseei woo luku unfa u sa du dee soni dë.

4. (a) Unfa Jehovah bi lei taa a lobi u, te u luku 1 Johanisi 4:9, 10? (b) Unfa u musu lobi Gadu tjika?

⁴ Jehovah lei u unfa a lobi u tjika di a bi manda di Womi Mii fëën ko a goonliba aki ko dëdë paka dee zöndu fuu. (Lesi 1 Johanisi 4:9, 10.) Di lobi di Gadu lobi u ta mbei useei ta lobi ën tu (Lom. 5:8). Unfa u musu lobi Gadu tjika? Jesosi bi piki wan Faliseima taa: „I musu lobi Gadu i Masa te dou ku hii i hati ku hii i [libi] ku hii di pakisei fii di i abi” (Mat. 22:36, 37). U kë lobi Gadu ku hii u hati. Söseei u kë u di lobi dë ta göö nango nöömö. Paulosu bi piki dee baaa ku dee sisa u Filipi taa di lobi u de musu ta ’göö nango nöömö’. Andi u sa du fuu ko ta lobi Gadu möön gaanfa?

5. Unfa u sa ko ta lobi Gadu möön gaanfa?

⁵ U musu sabi Gadu fuu sa lobi ën. Di Bëibel ta taki taa: „Di sëmbë di an ta lobi di otowan fëën hën an sabi Gadu e. Biga Masa Gadu, hën hatiböö da lobi” (1 Joh. 4:8). Apösutu Paulosu bi taki taa u sa ko lobi Gadu möön gaanfa te u ta „göö ku fusutan ku köni [a soni u Gadu] nango nöömö” (Fil. 1:9). Di u bigi lei soni u Bëibel, hën u bi ko ta lobi Jehovah hii fa wa bi sabi hia soni fëën. Ma möön u bi ko ta sabi soni fëën, möön u bi ko ta lobi ën. Fëën mbei a dë fanöudu seei fuu ta lesi soni u Bëibel hii juu, ta pakisei fundu u dee soni dee u ta lesi!​—Fil. 2:16.

6. Unfa u sa möön lei taa u lobi wotowan te u luku 1 Johanisi 4:11, 20, 21?

⁶ Di lobi di Gadu lobi u o mbei u ko ta lobi dee baaa ku dee sisa fuu tu. (Lesi 1 Johanisi 4:11, 20, 21.) Kandë u sa ta pakisei taa an o taanga u lei taa u lobi dee baaa ku dee sisa fuu, u di u ta dini Jehovah, söseei u di u ta mbei möiti u ko abi dee fasi dee a abi. U ta djeesi Jesosi tu. A bi lobi u sö tee taa a bi ko dëdë da u. Ma tökuseei so juu a sa ta taanga da u fuu lei taa u lobi wotowan. Boo luku andi bi pasa a di kemeente u Filipi.

7. Andi u ta lei a di soni di Paulosu bi piki Jodia ku Sentike?

⁷ Jodia ku Sentike bi dë tu sisa di bi ta wooko „makandi” ku apösutu Paulosu. Tökuseei a ta djei kuma de bi kisi toobi, nöö de an bi dë mati möön. A di biifi di Paulosu bi manda da di kemeente ka dee sisa aki bi dë, a bi taki taa Jodia ku Sentike bi musu mbei möiti u de ta libi fiifii ku deseei (Fil. 4:2, 3). Paulosu bi si taa a bi dë fanöudu faa piki hii di kemeente di soni aki. A bi piki de taa: „Nöö dee sëmbë, wan musu ta kuutu soni a buka ta fia ku sëmbë e” (Fil. 2:14). Na dee tu sisa aki nöö di soni di Paulosu bi taki aki, bi heepi, ma a bi heepi hii di kemeente u di lobi u de göö.

8. Andi sa mbei a ta taanga da u fuu lei taa u lobi dee baaa ku dee sisa fuu, nöö andi sa heepi u?

⁸ So juu a sa ta taanga da u seei u lei taa u lobi dee baaa ku dee sisa fuu, u di u ta buta pakisei a dee soni di de ta du di an bunu, leti kumafa Jodia ku Sentike bi ta du ën. Hii u tuu ta mbei föutu hiniwan daka. Ee u ta buta pakisei a dee föutu u dee baaa ku dee sisa fuu, nöö a o möön taanga da u fuu lei taa u lobi de. Kandë ee wan baaa fëëkëtë u heepi u seeka di  Könuköndë zali faa dë limbolimbo, nöö hati fuu sa boonu ku ën. Nöö ee u bigi ta pakisei hii dee föutu dee a ta mbei, nöö möön hati fuu o ta boonu ku ën, nöö wa o lobi di baaa dë sö möön. Ee wan sëmbë u di kemeente ka i dë ta du soni di ta toobi i sö tu, nöö buta pakisei a di soni aki: Jehovah ta si dee föutu dee u ta mbei, nöö a ta si dee föutu di dee baaa ku dee sisa fuu ta mbei tu. Ma tökuseei a lobi de jeti, söseei a lobi u tu. Fëën mbei u musu djeesi Jehovah a di fasi fa a ta lei taa a lobi wotowan, nöö u musu ta buta pakisei a dee bunu fasi u de. Ee u ta mbei möiti fuu lobi dee baaa ku dee sisa fuu, nöö woo sa möön libi fiifii makandi ku de.​—Fil. 2:1, 2.

9. Andi da so u dee „möön fanöudu soni” di Paulosu bi taki u de a di biifi di a bi manda da dee Keesitu sëmbë a Filipi?

⁹ Di santa jeje u Gadu bi mbei Paulosu piki dee Keesitu sëmbë a Filipi taa de musu ko „sabi andi da dee möön fanöudu soni” (Fil. 1:10, NW). Dee soni aki nama ku di ko di di në u Jehovah musu ko santa, de nama ku di pasa di dee soni di Jehovah paamusi u musu pasa tuutuu, söseei de nama ku di libi di u musu ta libi fiifii makandi a di kemeente (Mat. 6:9, 10; Joh. 13:35). Te u ta mbei dee soni aki ko dë dee möön fanöudu soni a di libi fuu, nöö u ta lei taa u lobi Jehovah.

10. Andi u musu du u Gadu si u kuma sëmbë di dë söndö föutu?

¹⁰ Paulosu bi taki tu taa u musu ta dë „söndö föutu”. Di soni aki an kë taki taa u musu ko dë sëmbë di an abi zöndu möön. Wa sa ko dë kuma Jehovah Gadu, u di hën an ta mbei föutu. Ma tökuseei Jehovah sa si u kuma sëmbë di dë söndö föutu te u ta mbei hii möiti fuu lei taa u lobi wotowan, söseei te u ta mbei möiti fuu ta du dee möön fanöudu soni. Wan fasi fa u ta lei taa u lobi wotowan, da te u ta köni a hii futu fu wa du soni di sa mbei wotowan an dë mati ku Jehovah möön.

11. Faandi mbei u musu ta köni fu wa du soni di sa mbei wotowan ku Jehovah an dë mati möön?

¹¹ Di piki di Paulosu bi piki u taa u musu ta köni fu wa du soni di sa mbei wotowan ku Jehovah an dë mati möön, da wan fanöudu soni seei. Unfa u sa mbei wotowan ku Jehovah an dë mati möön? Wë u sa mbei wotowan ku Jehovah an dë mati möön, ku dee soni dee u ta du u mbei piizii, ku dee soni dee u ta bisi, nasö ku di wooko di u ta du. Kandë di soni di u ta du an föutu a Jehovah wojo. Ma ee u ta du soni di sa mbei wotowan ku Jehovah an dë mati möön, nöö a dë wan gaan soni seei. Jesosi bi taki taa a bi o möön bunu u de tai wan hebi sitonu a u gangaa, nöö de vinde u go a di ze, ee u mbei wan u dee baaa nasö sisa fuu du wan soni di mbei hën ku Jehovah an dë mati möön!​—Mat. 18:6.

12. Andi u ta lei a di woto u wan baaa ku hën mujëë di bi ta du di pioniliwooko?

¹² Unfa wan baaa ku hën mujëë di ta du di pioniliwooko bi hoi di soni di Jesosi bi taki a pakisei? Wë di baaa ku di sisa aki bi dë a wan kemeente makandi ku wan woto baaa ku hën mujëë di an bi tei dopu longi, söseei di de bi kiija a wan wosudendu ka de an bi ta da de pasi u de du sömëni soni. De bi ta feni taa Keesitu sëmbë an bi musu nango a fëlön wosu, aluwasi ee bumbuu fëlön seei de bi o go luku. A bi bigi da de seei di de bi jei taa di baaa ku hën mujëë di bi ta du di pioniliwooko bi go a wan fëlön wosu go luku fëlön. Ma bakaten di baaa ku hën mujëë di bi ta du di pioniliwooko, an bi nango a fëlön wosu möön, u te di woto baaa ku hën mujëë bi ko fusutan möön bunu andi bunu ku andi an bunu (Heb. 5:14). Di soni di di baaa ku di sisa di bi ta du di pioniliwooko bi du aki, bi lei taa de lobi di woto baaa  ku hën mujëë. Na ku buka nöö, ma ku dee soni di de bi ta du tu.​—Lom. 14:19-21; 1 Joh. 3:18.

13. Unfa a sa ko pasa taa u mbei wan sëmbë du wan zöndu?

¹³ Wan woto fasi fa a sa pasa taa u du soni di mbei wotowan ku Jehovah an dë mati möön, hën da te u du wan soni di mbei de go du wan zöndu. Unfa di soni aki sa pasa? Pakisei di woto aki. Wan sëmbë ta lei soni u Bëibel, nöö a ta taanga dëën faa disa di bebe di a ta bebe daan pasa maaka. Baka wan longi pisiten ufö an bi ko ta bebe daan pasa maaka möön. A ko ta fusutan tu taa a bi o möön bunu fu an bebe daan möön seei. A tooka sömëni soni nëën libi, hën a tei dopu. Bakaten wan baaa kai ën faa ko a wan piizii, nöö hën a dëën wan soni u bebe di bi dë ku daan. Hën a piki ën taa: „Nöunöu i dë wan Keesitu sëmbë. Di jeje u Jehovah dë ku i. Wan u dee soni di di jeje dë ta heepi i fii du, hën da fii duwengi iseei. Ee i duwengi iseei, nöö ja o bebe pasa maaka.” A bi o dë wan tjali soni seei ee di baaa aki bi du di soni di di woto baaa bi piki ën. Di soni aki bi o sa mbei di baaa aki toona ko ta bebe daan pasa maaka!

14. Unfa dee komakandi fuu ta heepi u fuu du di soni di sikifi a Filipi 1:10?

¹⁴ Dee kemeente komakandi ta heepi u fuu du di soni di sikifi a Filipi 1:10 a sömëni fasi. Wan fasi fa de ta heepi u, hën da de ta mbei u ko sabi andi Jehovah ta si kuma di möön fanöudu soni. Di u tu fasi fa de ta heepi u, hën da de ta mbei u ko sabi unfa u sa ta du dee soni dee u ta lei, sö taa u sa dë sëmbë söndö föutu a Gadu wojo. Di u dii fasi fa de ta heepi u, hën da de ta da u taanga fuu ta „libi bunu ta lobi  u seei makandi” (Heb. 10:24, 25). Möön dee baaa ku dee sisa fuu ta da u taanga, möön u ta ko lobi Gadu, söseei möön u ta ko lobi dee baaa ku dee sisa fuu. Te u lobi Gadu ku dee baaa ku dee sisa fuu ku hii u hati, nöö woo ta köni hii juu fu wa du soni di sa mbei dee baaa ku dee sisa fuu du wan zöndu.

15. Andi a kë taki taa u ta „libi bunu a hii futu”?

¹⁵ Paulosu bi begi da dee baaa ku dee sisa dee bi ta libi a Filipi u de bi sa ko „ta libi bunu a hii futu” (Fil. 1:11). U sa dë seiki taa di Paulosu bi taki u „libi bunu a hii futu”, nöö a bi nama ku di lobi di dee baaa ku dee sisa u Filipi bi musu ta lobi Jehovah ku dee sëmbë fëën. Söseei a bi nama tu ku di konda di de bi o ta konda unfa de ta biibi Jesosi tjika, söseei a bi nama tu ku dee bunu di de bi o feni bakaten. Filipi 2:15 ta taki u wan woto soni. A ta taki taa ’leti kuma dee teeja a liba dee ta sëndë faja ta tuwë limbo a mundu, sö di libi fuu musu dë limbolimbo tjika’. Di soni aki ta mbei u toona mëni di soni di Jesosi bi taki da dee bakama fëën. A bi taki taa de „dë kuma wan lampu faja . . . da hii dee sëmbë u di goonliba aki” (Mat. 5:14-16). A bi piki dee bakama fëën tu taa de bi musu mbei woto sëmbë ko dë „bakama” fëën tu, söseei a bi piki de taa de bi o ta ’konda di bunu buka be a paaja a hii dee köndëköndë u goonliba tuu ka sëmbë dë’ (Mat. 28:18-20; Tjab. 1:8). U „ta libi bunu a hii futu” te u ta mbei hii möiti fuu du di wooko aki.

16. Unfa Filipi 1:12-14 ta lei taa libi fuu sa dë kuma dee teeja a liba dee ta sëndë faja ta tuwë limbo a mundu, aluwasi andi ta pasa? (Luku di peentje u di kafiti.)

¹⁶ Aluwasi andi ta pasa, libi fuu musu dë kuma dee teeja a liba dee ta sëndë faja ta tuwë limbo a mundu. So juu dee soni dee ta djei kuma de o tapa u fu wa peleiki möön, de ta dë wan okasi ka u sa peleiki da wotowan. A di ten di de bi söötö apösutu Paulosu buta nëën pisi, nëën a bi sikifi di biifi manda da dee baaa ku dee sisa u Filipi. Ma hii fa de bi söötö ën, tökuseei  an bi disa di peleiki di a bi ta peleiki. A bi ta peleiki da dee wakitima dee bi ta sai ku ën dë, ku dee sëmbë dee bi ta ko luku ën. Paulosu bi ta peleiki fajafaja aluwasi andi bi ta pasa, nöö di soni dë bi ta da dee baaa ku dee sisa degihati u „konda di Buka waiwai söndö fëëë”.​—Lesi Filipi 1:12-14; 4:22.

17. Unfa wanlö baaa ku sisa ta du di peleikiwooko go dou hii fa a ta taanga da de u de peleiki?

¹⁷ Sömëni baaa ku sisa fuu ta lei taa de abi degihati kuma Paulosu. De ta libi a köndë ka de an sa nango ta peleiki a kamian ka sëmbë sa si de. Fëën mbei de ta suku woto fasi u de sa ta du di peleikiwooko (Mat. 10:16-20). A wan u dee köndë aki, wan keling-gaanwomi bi piki dee peleikima taa hiniwan u de musu peleiki da dee famii u de, dee sëmbë dee ta libi ku de a di wan kamian, dee sëmbë di de ku de nango a di wan siköö, dee sëmbë di de ta wooko makandi ku de, ku woto sëmbë di de sabi bumbuu. Di de du di soni aki, hën a bi pasa taa a tu jaa dendu, 6 woto kemeente bi ko dë. Kandë u ta libi a wan köndë ka u sa ta du di peleikiwooko fiifii. Ma tökuseei u sa lei wan soni a dee baaa ku dee sisa aki. Hii juu i musu ta suku fasi fii ta du di peleikiwooko a wan möön bunu fasi, nöö Jehovah o heepi i fii peleiki go dou aluwasi soni ta taanga da i.​—Fil. 2:13.

18. Andi u musu kë ta du?

¹⁸ A di ten aki, a dë fanöudu möön gaanfa fuu ta du dee soni di Paulosu bi sikifi manda da dee baaa ku dee sisa u Filipi. U musu ko sabi andi da dee möön fanöudu soni, u musu dë söndö föutu, u musu köni fu wa du soni di sa mbei wotowan ku Jehovah an dë mati möön, söseei u musu mbei möiti fuu ta libi bunu a hii futu. Te u ta du dee soni aki, nöö woo lei taa di lobi fuu ta göö nango nöömö, söseei woo gafa di lobihati Tata fuu de kai Jehovah.