1. Andi Keesitu sëmbë musu du ee de kë kule u te de feni di libi u teego?

KEESITU sëmbë ta kule wan fia kule di sa mbei de feni di libi u teego. Ee awa ufö u bigi kule, nasö ee u ta kule sömëni jaa longi kaa, tökuseei u musu kule u te u dou ka u musu dou. Di soni di apösutu Paulosu bi piki dee Keesitu sëmbë u Filipi, sa heepi u fuu kule dou ka u musu dou. So u dee baaa ku dee sisa u di kemeente dë, bi ta dini Jehovah sömëni jaa longi kaa di de bi jei dee soni dee Paulosu bi sikifi a di biifi. De bi ta dini Jehovah ku hii de hati, ma Paulosu bi kë u de ko sabi taa a dë fanöudu u de hoi dou a di dini di de ta dini Jehovah. A bi kë u de djeesi ën, sö taa de bi sa „wini di paima a Masa Gadu”.​—Fil. 3:14.

2. Faandi mbei u sa taki taa di soni di Paulosu bi piki dee baaa ku dee sisa u Filipi, bi bunu?

² Di soni di Paulosu bi piki dee baaa ku dee sisa u Filipi bi bunu seei, u di sensi di de seti di kemeente dë, hën sëmbë ta du ku dee baaa ku dee sisa u di kemeente. A di jaa 50 Baka Keesitu, hën Gadu bi piki Paulosu ku Silasi u de go peleiki a di pisiwata de kai Masadonia. Fëën mbei de bi go a Filipi u de konda soni u di bunu buka da dee sëmbë fu ala (Tjab. 16:9). Ala de bi miti wan mujëë de kai Lidia. A bi „ta biibi a Masa Gaangadu. Nöö fa a [bi] dë pii ta haika di woto u Masa Jesosi, nöö hën Masa heepi ën faa tei dee soni dee Paulosu taki dë nëën hati” (Tjab. 16:14). An bi tei longi seei, hën Lidia ku dee sëmbë fëën bi tei dopu. Ma wantewante Saatan bi ko suku u tapa pasi da de. Wanlö womi u di köndë bi go kisi Paulosu ku Silasi hai gbululuuu tja go da dee takima u di köndë. Hën de tja kaagi u de go da dee takima taa Paulosu ku Silasi ta tja toobi ko a di köndë.  Te u kaba fëën, de fon Paulosu ku Silasi, hën de buta de a dunguwosu. Bakaten de puu de a dunguwosu, ma de piki de u de kumutu a di köndë (Tjab. 16:16-40). Di soni aki bi mbei Paulosu ku Silasi disa di peleikiwooko u? Nönö, na seei! Nöö andi dee baaa ku dee sisa u di njunjun kemeente bi du? Wë deseei bi hoi dou! A musu u dë sö taa de bi feni taanga a di hoi di Paulosu ku Silasi bi hoi dou.

3. Un soni Paulosu bi ko fusutan, nöö un hakisi woo luku?

³ Paulosu bi dë kabakaba u hoi dou (2 Kol. 4:16). A bi sabi taa ee a bi kë dini Jehovah ku hii hën hati go dou u te a dëdë, nöö a bi musu buta hii hën pakisei a di soni di a bi o feni bakaten. Andi u sa lei u Paulosu? Un woto u sëmbë di ta hoi deseei a Gadu a di ten aki, ta lei u taa u sa hoi dou aluwasi un pei fuka ta miti u? Unfa di biibi di u ta biibi taa soni o waka möön bunu da u a di ten di ta ko, sa heepi u fuu dë kabakaba u hoi dou?

4. Unfa Paulosu bi sa ta dini Gadu go dou, hii fa soni bi miti ën?

⁴ Pakisei unfa soni bi dë da Paulosu di a sikifi di biifi da dee baaa ku dee sisa u Filipi. Dee siköutu bi kisi Paulosu söötö buta a Paulosu pisi a Loomë. An bi sa peleiki kumafa a bi kë, ma a bi ta peleiki da dee sëmbë dee bi ta ko luku ën, nöö a bi ta sikifi biifi manda da dee kemeente. Sö nöö a di ten aki, sömëni Keesitu sëmbë dë di an sa kumutu a wosu, nöö de ta du hii soni di de sa du u konda soni u di bunu buka da dee sëmbë dee ta ko a de pisi. Söseei de ta sikifi biifi manda da dee sëmbë dee wa sa ta miti.

5. Andi bi heepi Paulosu u soni an puu hën pakisei a di dini di a bi ta dini Jehovah te u luku andi hënseei bi taki a Filipi 3:12-14?

⁵ Paulosu an bi mbei dee bunu soni dee a bi du a di ten di pasa, nasö dee föutu dee a bi mbei a di ten di pasa, puu hën pakisei a di dini di a bi ta dini Jehovah. A bi taki taa: ’Ma a’ toobi ku dee soni dee bi pasa ku mi kaa, ma mi ta biinga seei ku dee soni dee dë a mi fesi ta ko, u mi sa feni di paka u Gadu.’ (Lesi Filipi 3:12-14.) Andi da wantu u dee soni dee bi sa puu Paulosu pakisei a di dini di a bi ta dini Jehovah? Di fosu soni, hën da Paulosu bi dë wan nëbai sëmbë di dee Dju bi sabi. Ma tökuseei a bi si dee soni aki kuma „sösö soni” (Fil. 3:3-8). Di u tu soni, hën da hii fa kandë hati bi sa ta fon mën u di a bi ta du ku dee Keesitu sëmbë a di ten di pasa, tökuseei an bi mbei di soni dë tapëën fu an dini Jehovah. Di u dii soni, hën da an luku taa a o disa di dini di a bi ta dini Jehovah u di a bi du sömëni soni kaa. Paulosu bi ta dini Jehovah fajafaja, aluwasi de bi söötö ën a dunguwosu, aluwasi de bi ta fon mën, aluwasi boto bi booko disëën a kamian, nasö aluwasi an bi ta abi soni u njan nasö soni u bisi (2 Kol. 11:23-27). Aluwasi fa soni bi dë da Paulosu ufö a ko sabi Jehovah, nasö aluwasi a bi ta tja sömëni fuka, tökuseei a bi sabi taa a bi musu ta dini Jehovah go dou. Sö nöö a dë da u a di ten aki sö tu.

6. Andi da wantu soni di u bi disa fuu bi sa dini Jehovah, di wa musu ta mëni möön?

⁶ Unfa u sa djeesi Paulosu a di disa di a bi disa so soni faa bi sa buta hii hën pakisei a di dini u Jehovah? Kandë hati ta fon so fuu u di u bi du wanlö soni di an bi bunu a di ten di pasa. Ee sö a dë, nöö a bi o bunu fii öndösuku soni a dee buku fuu dee ta taki soni u di lusupaima di Jesosi paka da u. Te u ta begi ta pakisei fundu u di soni aki, nöö a sa heepi u u hati fuu an ta fon u sö möön. Wa o ta kuutu useei möön taa Jehovah an da u paadon. Boo luku wan woto soni di u sa lei a Paulosu. Kandë so baaa ku sisa bi disa wan wooko di bi sa mbei de ko gudu, sö taa de bi sa du möön soni a di dini di de ta dini Jehovah. Ee sö u bi du tu, nöö wa musu buta  pakisei a dee soni dee u bi disa a baka. Wa musu si kuma wan okasi u bi lasi dë (Nöb. 11:4-6; Peleik. 7:10). Dee soni dee u bi disa a baka, sa dë soni di u bi du da Jehovah tu, nasö de sa dë di hoi di u bi hoi dou di fuka bi miti u a di ten di pasa. A dë sö tuu taa an föutu u toona mëni unfa Jehovah bi mbei u feni gaan bunu a di ten di pasa, söseei an föutu u mëni unfa a bi heepi u a dee jaa dee pasa, u di di soni dë ta mbei u ku ën ko dë möön gaan mati. Ma hii fa a dë sö, tökuseei wa kë si kuma u du soni da Jehovah tjika kaa.​—1 Kol. 15:58.

7. Andi u musu du fuu sa wini di kule di u ta kule fuu feni libi, te u luku 1 Kolenti 9:24-27? Konda wan woto.

⁷ Paulosu bi fusutan di soni di Jesosi bi taki. A bi taki taa: „Biinga be i dë wan u dee sëmbë di sa pasa a di piki döö go a dendu” (Luk. 13:23, 24). Paulosu bi sabi taa a bi musu mbei taanga möiti u du soni da Jehovah kumafa Keesitu bi ta du ën. Fëën mbei a bi tei di libi fuu kuma Keesitu sëmbë maaka ku di kule di wan sëmbë ta kule faa feni wan paka. (Lesi 1 Kolenti 9:24-27.) Wan sëmbë di ta fia kule, ta buta pakisei a di kule di a musu kule dou ka a musu dou, söseei an ta mbei na wan soni puu hën pakisei a di kule di a ta kule. So juu sëmbë di ta fia kule, ta kule a pasi ka wënkë ku woto soni ta dë, di sa puu de pakisei. I ta si kuma wan sëmbë di ta fia kule bi o taanpu faa luku dee soni dee dë a dee wënkë u? Wë an o du di soni aki ee a kë wini! Wë a di kule di u ta kule fuu feni libi, useei musu ta köni ku soni di sa puu u pakisei. Ee u ta buta pakisei a di soni di woo feni bakaten, söseei ee u ta dini Jehovah fajafaja kuma Paulosu, nöö woo feni di paka!

8. Andi da dii fuka di woo taki u de?

⁸ Boo luku dii soni di sa mbei u lasi hati. Di fosuwan, hën da te soni an ta waka kumafa u bi mëni. Di u tu, hën da te u ta suwaki u di u ta ko gaandi. Di u dii, hën da te dee fuka dee ta miti u an ta kaba möönsö. U sa feni wini te u ko sabi unfa wotowan bi hoi dou hii fa dee fuka aki bi ta miti de.​—Fil. 3:17.

9. Andi sa pasa ku u te soni an waka kumafa u bi mëni?

⁹ Te soni an ta waka kumafa u bi mëni. A dë sö tuu taa u kë feni dee bunu soni dee Jehovah  paamusi u. Di di tjabukama u Jehovah de kai Habaki bi begi Jehovah faa puu hogidu a Juda, hën Jehovah bi piki ën taa a musu ta „wakiti” (Hab. 2:3). Ma te u ta si taa wan soni di u bi mëni taa bi o pasa, an ta pasa möönsö, nöö di soni dë sa mbei u lasi hati (Nöng. 13:12). Di soni aki seei bi miti wanlö baaa ku sisa a wan pisiten u di jaa 1914. A di ten dë, sömëni salufu Keesitu sëmbë bi mëni taa de bi o go a liba ala. Ma di di soni aki an ko pasa kumafa de bi mëni, nöö andi de bi du?

10. Andi wan baaa ku hën mujëë bi du di soni an bi waka kumafa de bi mëni?

¹⁰ Pakisei di woto u tu Keesitu sëmbë di bi dini Jehovah go dou hii fa soni an bi waka kumafa de bi mëni. Baaa Royal Spatz bi tei dopu a di jaa 1908, di a bi abi 20 jaa. A bi dë seiki taa an bi o tei longi möön, nöö a bi o go libi a Gadu köndë a liba ala. A di jaa 1911, a bi hakisi wan sisa de kai Pearl u tööu ku ën. A bi piki ën taa: „Na fëëkëtë andi o pasa a di jaa 1914. Ee woo tööu, nöö boo du hesihesi!” Wë di baaa aki ku di sisa aki bi disa di kule di de bi ta kule u de feni libi, u di de an bi go a Gadu köndë ala a di jaa 1914 ö? Wë nönö. De bi ta möön buta pakisei a di du di de bi musu ta du andi Jehovah kë, ma na a di go di de bi musu go libi a Gadu köndë ala. De bi dë kabakaba u de hoi dou a di kule di de bi ta kule u de feni libi. Royal ku Pearl bi dini Jehovah sömëni jaa longi ku hii de hati u te de dëdë. An dë u taki taa iseei ta wakiti fii si unfa Jehovah o mbei di në fëën ko santa, unfa a o mbei sëmbë ko sabi taa hën abi di leti u tii, söseei unfa a o du dee soni dee a paamusi u. U sa dë seiki taa Jehovah o du dee soni aki a di ten di hënseei buta taa a o du de. Ee di ten dë an dou jeti, nöö u musu ta mbei möiti fuu du hia soni go dou a di dini di u ta dini Gadu, söseei nöiti u musu lasi hati te soni an pasa kumafa u bi mëni.

11-12. Faandi mbei u sa taki taa u sa ta dini Jehovah go dou, hii fa u ta ko dë ku suwaki? Konda wan woto.

¹¹ Te u ta suwaki u di u ta ko gaandi. A di kule di u ta kule fuu feni libi, an dë fuu taanga a sinkii fuu sa ko abi wan möön taanga biibi, söseei fuu ko dë möön fajafaja a di dini di u ta dini Jehovah. Sömëni baaa ku sisa di bi ko ta suwaki seei, ta mbei möiti u de du hii soni di de sa du da Jehovah (2 Kol. 4:16). Wan baaa de kai Arthur Secord * bi abi 88 jaa, nöö a bi ko suwaki baka di a bi wooko a Bëtëli söwan 55 jaa. Wan sösutu bi ko luku ën a di bedi ka a bi dë kandikandi, hën a luku ën te a kaba, hën a taki taa: „Baaa Secord, i du hia soni a di dini di i ta dini Jehovah e.” Ma baaa Arthur Secord an bi ta si kuma dee soni dee a bi du da Jehovah a di ten di pasa, bi tjika kaa. A luku di sösutu a  wojo mii, a lafu mukii, hën a taki taa: „Aai tuu, sö a dë. Ma na di soni di u bi du pasa kaa da di möön fanöudu soni. Nöunöu nëën u musu lei taa u ta hoi useei a Jehovah.”

¹² Kandë i ta dini Jehovah sömëni jaa longi kaa, ma nöunöu i ko si taa di gösöntu fii an ta da i pasi fii sa du soni da Jehovah kumafa i bi o kë. Ee sö a dë da i, nöö na lasi hati. I sa dë seiki taa Jehovah ta tei di dini di i bi dini ën a di ten di pasa, u bigi (Heb. 6:10). Hoi a pakisei taa di dini di i ta dini Jehovah ku hii i hati an kë taki taa i musu u ta du hia soni a di dini u Jehovah nömönömö. U ta lei unfa u lobi Jehovah tjika te u ta dini ën ku piizii, söseei te u ta dini ën ka u sa dini ën dou (Kol. 3:23). Jehovah ta fusutan taa wa sa du hii soni, nöö an ta suku fuu du soni di wa sa du.​—Maik. 12:43, 44.

13. Andi bi pasa ku Baaa Melnik ku hën mujëë Lidiya, nöö unfa di soni dë ta da u taanga fuu dini Jehovah go dou?

¹³ Te dee fuka dee ta miti u an ta kaba möönsö. So u dee dinima u Jehovah bi hoi dou sömëni jaa longi hii fa fuka bi ta miti de, söseei hii fa sëmbë bi ta du ku de. Baaa Anatoly Melnik *, bi abi 12 jaa di de bi söötö hën tata a dunguwosu. Bakaten de bi manda hën tata go a Siberië söwan 7000 kilomëti longi ku ka dee sëmbë fëën bi ta libi a Moldova. Wan jaa baka di dë, hën de bi kisi Baaa Melnik, ku hën mama, ku di tata ku di mama u Baaa Melnik mama, tja go a Siberië. Baka wan pisiten, hën de bi sa go a wan komakandi di de bi ta hoi a wan kamian, ma de bi musu ta waka 30 kilomëti, nöö di wei bi ta kötö gaanfa seei. Baka sömëni jaa, de bi toona söötö Baaa Melnik dii jaa longi a dunguwosu. An bi ta si hën mujëë Lidiya ku di mujëë mii u de u wan jaa möön. Hii fa dee fuka aki bi ta miti Baaa Melnik ku dee sëmbë fëën sömëni jaa longi, tökuseei de dini Jehovah go dou ku hii de hati. Nöunöu Baaa Melnik abi 82 jaa, nöö a ta wooko a di Bëikantoo Komite u Centraal Asia. Boo du hii soni di u sa du a di dini di u ta dini Jehovah kuma Baaa Melnik ku hën mujëë Lidiya, söseei boo hoi dou kumafa u bi naa hoi dou a di ten di pasa.​—Gal. 6:9.

14. Andi Paulosu bi sabi taa a bi musu du ee a bi kë feni di paka?

¹⁴ Paulosu bi dë seiki taa a bi o kule di kule u te a dou ka a musu dou. U di a bi dë wan salufu Keesitu sëmbë, mbei a bi ta biibi taa a o „wini di paima a Masa Gadu Köndë ala”. Ma a  bi sabi taa ee a bi kë feni di paka aki, nöö a bi musu „go dou” (Fil. 3:14). Paulosu bi konda wan soni da dee Keesitu sëmbë u Filipi u heepi de u de sa buta pakisei a dee soni di de o feni bakaten.

15. Un woto Paulosu bi konda faa bi sa da dee Keesitu sëmbë u Filipi taanga u de hoi „go dou”?

¹⁵ Paulosu bi mëni dee Keesitu sëmbë u Filipi taa de o go libi a Gadu köndë ala (Fil. 3:20). Faandi mbei a bi dë fanöudu u de hoi di soni aki a pakisei? A di ten dë, sëmbë bi ta kë dë goonmii u Loomë u di de bi ta feni sömëni wini fëën. * Ma dee salufu Keesitu sëmbë bi o ko dë a wan möön bunu tii basu. Di tii aki bi o mbei de feni sömëni gaan bunu. Di soni aki bunu gaanfa möön di dë di wan sëmbë ta dë goonmii u Loomë! Fëën mbei Paulosu bi da dee Keesitu sëmbë u Filipi taanga u de „tan ta libi nöömö kumafa a fiti dee lö sëmbë dee piki di buka u Keesitu” (Fil. 1:27). U sa ta djeesi dee salufu Keesitu sëmbë u di ten aki a di biinga di de ta biinga u de feni di libi u teego a Gadu köndë a liba ala.

16. Te u luku di soni di sikifi a Filipi 4:6, 7, nöö andi u musu ta du nöömö, aluwasi woo go libi a liba ala, nasö a goonliba aki?

¹⁶ Aluwasi woo go libi u teego a liba ala, nasö aluwasi woo libi u teego a wan paladëisi a goonliba aki, tökuseei u musu hoi dou. Aluwasi andi ta miti u, wa musu toona ta pakisei dee soni dee u bi disa a di ten di pasa, söseei wa musu mbei soni puu u pakisei fu wa dini Jehovah möön (Fil. 3:16). Kandë a ta djei kuma u musu wakiti longi seei u Jehovah du dee soni dee a paamusi u, nasö kandë u ta ko gaandi, nasö u ta ko suwaki. Kandë sëmbë ta du ku u, nöö u ta hoi dou sömëni jaa longi kaa. Ma aluwasi andi ta pasa, ’wa musu booko u hedi ku na wan soni’. Ma u musu ta begi Gadu ta konda hii dee fuka fuu dëën, nöö a o da u di kötöhati di bigi pasa hii sëmbë fusutan.​—Lesi Filipi 4:6, 7.

17. Andi woo luku a di woto di ta ko?

¹⁷ Leti kumafa wan sëmbë di ta kule wan fia kule ta biinga faa dou ka a musu dou, sö nöö useei musu ta buta pakisei fuu a di kule di u musu kule fuu feni libi. Boo ta du di soni aki ka u sa du ën dou. Unfa u sa hoi dou a di kule di u ta kule fuu feni libi? Di woto di ta ko o heepi u fuu ko sabi „andi da dee möön fanöudu soni”.​—Fil. 1:9, 10.