1. Andi de bi lei i u di Gadu di mbei u?

 WË EE de kiija i kuma wan Jehovah Kotoigi, nöö an dë u taki taa de lei i soni u Jehovah sensi di i bi dë miii. De bi lei i taa Jehovah hën mbei hii soni, taa a abi bunu fasi, söseei taa a kë mbei di goonliba ko toon wan paladëisi.​—Ken. 1:1; Tjab. 17:24-27.

2. Unfa so sëmbë ta si dee sëmbë dee ta biibi taa wan Gadu dë di mbei hii soni?

² Sömëni sëmbë an ta biibi taa wan Gadu dë, nasö taa hën mbei hii soni. Ma de ta biibi taa di libi ko fu hënseei, nöö pikipiki di libi go a fesi u te a ko dë kumafa u ta si aki. So u dee sëmbë dee ta biibi di soni aki, da sëmbë di go a gaan hei siköö. Kandë de o ta taki taa dee soni dee könima öndösuku ta lei taa di Bëibel an ta taki tuutuu soni. Nasö kandë de o ta taki taa sëmbë di ta biibi a Gadu, da sëmbë di an go a siköö, di an köni, söseei di ta biibi hii soni di de ta jei.

3. Faandi mbei u musu mbei möiti u di biibi fuu ko möön taanga?

³ Dee soni dee könima ta taki, nasö di sëmbë di go a gaan hei siköö ta taki, musu mbei wa biibi a Gadu möön u? Wë di soni aki sa pasa ee wa sabi faandi mbei u ta biibi taa Jehovah hën mbei hii soni. U ta biibi taa Gadu hën mbei hii soni u di sëmbë piki u sö u, naa u di useei go öndösuku soni hën u ko si taa sö a dë tuutuu? (1 Kol. 3:12-15) Aluwasi un longi u dë wan Jehovah Kotoigi, tökuseei hii u tuu musu ta mbei möiti fuu ko abi wan möön taanga biibi. Te u ta du sö, nöö wa o biibi te sëmbë ta taki taa di Bëibel an ta taki tuutuu soni (Kol. 2:8; Heb. 11:6). A di woto aki, woo luku wantu soni di sa heepi u. Di fosu soni, hën  da faandi mbei sömëni sëmbë an ta biibi taa wan Gadu dë di mbei hii soni? Di u tu soni da, unfa i sa ko ta möön biibi taa Jehovah hën mbei hii soni? Di u dii soni da, unfa i sa mbei di biibi fii ko möön taanga?

4. Andi da biibi, te u luku di soni di Hebelejën 11:1 ta taki?

⁴ So sëmbë ta pakisei taa wan sëmbë di abi biibi, da wan sëmbë di ta biibi wan soni söndö faa sabi ee di soni dë dë sö tuutuu. Ma di Bëibel ta mbei u ko fusutan taa na di soni dë da biibi. (Lesi Hebelejën 11:1.) Di Bëibel ta mbei u ko fusutan taa biibi da te wan sëmbë ta si soni di ta lei taa di soni di a ta biibi dë sö tuutuu. Fëën mbei aluwasi wa ta si Jehovah, aluwasi wa ta si Jesosi, söseei aluwasi wa ta si di Könuköndë u Gadu, tökuseei u ta si soni di ta lei u taa u sa biibi taa de dë tuutuu (Heb. 11:3). Wan könima di ko dë wan Jehovah Kotoigi bi taki taa: „Dee Jehovah Kotoigi sabi faandi mbei de ta biibi dee soni di de ta biibi. Nöö de ta biibi so soni di könima öndösuku tu.”

5. Faandi mbei sömëni sëmbë ta biibi taa na Gadu hën mbei hii soni?

⁵ Wë kandë u sa ta hakisi useei taa, ’ee soni dë di ta lei gbelingbelin taa wan Gadu dë, nöö faandi mbei sömëni sëmbë an ta biibi taa Gadu hën mbei hii soni?’ Wë di soni aki sa dë sö, u di so sëmbë an pena go öndösuku luku ee sö di soni aki dë tuutuu. Robert, di ko dë wan Jehovah Kotoigi, bi taki taa: „U di nöiti mi bi lei a siköö taa Gadu hën mbei hii soni, mbei ma bi ta biibi di soni dë. Di mi bi abi 22 jaa, nëën ufö mi bi fan ku dee Jehovah Kotoigi, nöö de bi lei mi soni a Bëibel di bi mbei mi ko biibi taa Gadu hën mbei hii soni.” b ​—Luku di pisi „ Wan fanöudu soni da dee mama ku dee tata”.

6. Faandi mbei so sëmbë an ta kë biibi taa wan Gadu dë di mbei hii soni?

⁶ So sëmbë an ta biibi taa wan Gadu dë di mbei hii soni, u di de ta feni taa soni di de ta si ku wojo wanwan nöö de ta biibi. Ma ee fuu taki ën seei, dee sëmbë aki ta biibi soni di de an ta si. Wë de ta biibi taa wan kaakiti dë a di goonliba di ta mbei taa te i vinde wan soni go a liba, a ta kai ko a goon baka. Wë hii fa de an ta si di kaakiti aki ku wojo, tökuseei de ta si soni di ta lei taa di kaakiti aki dë tuutuu. Ma te di Bëibel ta taki u biibi, nöö a nama ku „wanlö soni [di] dë tuutuu, hii fa ja ta si de ku wojo” (Heb. 11:1). U abi ten ku kaakiti fanöudu fuu öndösuku dee soni aki da useei, nöö sömëni sëmbë an ta kë mbei di möiti dë. Wan sëmbë di an ta kë mbei di möiti dë sa feni taa Gadu an dë.

7. A dë sö taa hii dee sëmbë dee go a hei siköö an ta biibi taa wan Gadu dë di mbei hii soni ö?

⁷ Baka di so könima bi ko öndösuku soni, de  bi ko fusutan taa Gadu hën mbei di mundu. c Leti kuma Robert, di u bi taki soni fëën, a kan taa so sëmbë an bi ta biibi taa wan Gadu dë di mbei hii soni, u di de an bi lei de dee soni dë a dee hei siköö ka de bi go. Ma sömëni u dee könima aki bi ko sabi soni u Jehovah, nöö de bi ko lobi ën tu. Leti kumafa a bi dë da dee könima aki, sö nöö useei musu ta mbei möiti hii juu fuu ko ta möön biibi Gadu, aluwasi na un siköö u bi go nasö aluwasi unfa de bi kiija u. Na wan woto sëmbë sa du di soni aki da u.

8-9. (a) Un hakisi woo luku nöunöu? (b) Un wini joo feni te i ta öndösuku dee soni dee Gadu mbei?

⁸ Unfa i sa ko ta möön biibi taa wan Gadu dë di mbei hii soni? Boo luku fö fasi fa u sa du di soni aki.

⁹ I musu ta öndösuku dee soni dee Gadu mbei. I sa ko ta möön biibi taa wan Gadu dë di mbei hii soni, te i ta luku dee mbeti, dee pau ku dee teeja (Ps. 19:1; Jes. 40:26). Möön i ta öndösuku dee soni aki, möön joo ko ta biibi taa Jehovah da di Gadu di mbei hii soni. Dee buku fuu lo’ u abi woto di ta taki soni u peipei fasi fa Jehovah mbei soni. Hii fa dee woto aki ta taanga u fusutan so juu, tökuseei i musu mbei möiti fii ko fusutan de. Boiti di dë, u sa go a di website fuu jw.org, fuu toona luku dee fëlön dee ta taki unfa Jehovah mbei soni. U bi luku dee fëlön aki kaa a dee könklësi u dee jaa dee pasa.

10. Konda wan woto ka a dë u si taa dee soni dee Gadu mbei ta lei taa a dë tuutuu. (Loomë 1:20)

¹⁰ Te i ta öndösuku dee soni dee Jehovah mbei, nöö i musu luku andi dee soni naandë ta lei i u Jehovah, di Gadu di mbei hii soni. (Lesi Loomë 1:20.) Di sonu dë fanöudu u hii soni a goonliba aki sa dë a libi. Ma so juu di sonu sa kendi sö gaanfa, taa a sa du hogi ku dee soni dee ta libi a goonliba aki. Fëën mbei di goonliba seei abi wan pei soni lontu ën, di ta tjubi hii soni di ta libi a goonliba aki. Te di sonu ta kendi pasa maaka, nöö di soni di lontu di goonliba aki di ta tjubi ën, ta ko möön taanga. Wë te u luku di soni aki, nöö u ta si taa a musu u dë taa wan sëmbë dë di seti di soni aki, söseei taa di sëmbë dë köni, nöö a abi lobi tu. Na sö nö?

11. Naasë i sa feni soni di sa mbei i ko ta möön biibi taa Gadu hën mbei hii soni? (Luku di pisi „ Soni di o heepi i fii ko ta möön biibi taa wan Gadu dë di mbei hii soni”.)

¹¹ I sa feni sömëni soni di sa mbei i ko ta möön biibi taa Gadu hën mbei hii soni, te i luku di buku Ondrosuku Bijbel moro fini​—Gi Yehovah Kotoigi, nasö te i go a di website fuu jw.org. I sa luku woto nasö fëlön tu a di pisi „Is het ontworpen?” (Go a „Wat de Bijbel leert > Wetenschap & De Bijbel”.) Dee woto ku dee fëlön aki sati, ma de ta lei wantu soni u di fasi fa Gadu mbei dee mbeti ku woto soni jeti. De ta lei tu unfa so könima bi luku dee soni dee Gadu mbei, hën deseei mbei soni tu.

12. Te u ta lei soni u Bëibel, nöö na un soni u musu ta buta pakisei?

¹² I musu ta lei soni u Bëibel. Di könima di u bi taki soni fëën kaa, an bi ta biibi taa wan Gadu dë di mbei hii soni. Ma bakaten hënseei bi ko ta biibi. A bi taki taa: „Na dee soni dee mi bi lei a dee soni di könima öndösuku nöö bi mbei mi bi ko abi biibi. Ma di öndösuku di mi bi öndösuku soni a di Bëibel bi heepi mi u mi ko abi biibi tu.” Wë kandë iseei sabi sömëni soni a di Wöutu u Gadu tu. Ma tökuseei ee i kë ko ta möön biibi taa wan Gadu dë di mbei hii soni, nöö i musu ta lei soni a di Wöutu u Gadu hii juu (Jos. 1:8; Ps. 119:97). Buta pakisei a di fasi fa di Bëibel bi ta taki u dee soni dee bi pasa  na awooten. Pakisei hii dee tjabukama woto u Bëibel dee pasa tuutuu, söseei buta pakisei a di fasi fa dee soni di dee peipei sikifima u Bëibel bi sikifi, ta kai ku deseei. Te i du sö, nöö joo ko ta möön biibi taa di Gadu di mbei u abi lobi, söseei taa a köni. Nöö hën mbei sëmbë sikifi di Bëibel. d​—2 Tim. 3:14; 2 Pet. 1:21.

13. Un woto ta lei u taa u sa feni köni lai a di Wöutu u Gadu?

¹³ Te i ta öndösuku soni a di Wöutu u Gadu, nöö buta pakisei a di fasi fa dee köni lai dee dë nëën, sa heepi i tjika. Di Bëibel bi taki gaanduwe a fesi kaa taa te wan sëmbë lobi möni, nöö di soni dë sa tja sömëni fuka ko dëën (1 Tim. 6:9, 10; Nöng. 28:20; Mat. 6:24). Ma di soni dë dë da di ten fuu aki jeti ö? Wë luku andi wan buku di ta taki soni u di fasi fa libisëmbë ta tja deseei a di ten aki, bi taki. A ta taki taa: „A lo’ u pasa taa dee sëmbë dee ta si möni ku gudu kuma dee möön fanöudu soni a de libi, an ta dë waiwai, nöö de lo’ u fii bookosaka. Sëmbë di ta mbei hii möiti u de ko abi hia möni seei an ta dë waiwai, nöö de lo’ u abi peipei suwaki.” Fëën mbei a dë wan bunu soni seei taa di Bëibel ta piki u taa wa musu ko lobi möni. Wë kandë iseei ta mëni wantu woto mama wëti u Bëibel, di bi heepi i seei. Te u ta pakisei hii dee köni lai di di Bëibel ta da u, nöö u ta ko si taa di Gadu di mbei u sabi andi möön bunu da u, söseei taa hii juu u sa go suku köni nëën (Jak. 1:5). Di soni aki o mbei taa woo ko ta möön dë waiwai.​—Jes. 48:17, 18.

14. Unfa di lei di i ta lei soni u Bëibel ta heepi i fii ko sabi Jehovah?

¹⁴ I musu ta lei soni a di Bëibel ku di pakisei taa i kë ko sabi Jehovah möön bunu (Joh. 17:3). Te joo ta lei soni a di Wöutu u Gadu, nöö joo ko sabi unfa Gadu dë, söseei joo ko sabi dee fasi dee a abi. Dee fasi dë seei i bi ko sabi tu te i bi ta luku dee soni dee a mbei. Te i ta mbei möiti fii ko sabi dee fasi u Jehovah, nöö i ta ko dë seiki taa Jehovah dë tuutuu (Ëki. 34:6, 7; Ps. 145:8, 9). Möön i ta lei soni u Jehovah, möön joo ko abi wan taanga biibi. Joo ko ta lobi ën möön gaanfa, söseei i ku ën o ko dë möön gaan mati tu.

15. Un wini joo feni te i ta konda soni u Gadu da wotowan?

¹⁵ I musu ta konda dee soni dee i ta biibi u Gadu, da wotowan. Te i ta du di soni aki, nöö di biibi fii o ta ko möön taanga. Ma unfa a dë ee wan sëmbë di i ta peleiki da, an kaba dë seiki ee wan Gadu dë tuutuu? Nöö kandë iseei ja kaba sabi andi i musu piki ën. Andi i sa du? Wë mbei möiti fii suku woto di nama ku Bëibel di dë a dee buku fuu, nöö taki u di soni dë ku di sëmbë (1 Pet. 3:15). I sa hakisi wan woto Kotoigi tu, faa heepi i ku dee soni di di sëmbë bi kë sabi. Aluwasi ee di sëmbë an ko biibi dee soni dee i öndösuku dë, tökuseei joo feni wini u di i bi öndösuku dee soni dë. Di biibi fii o ko möön taanga. Boiti di dë, ja o biibi sëmbë di ta taki taa de köni, ma de an ta biibi taa wan Gadu dë.

16. Andi sa pasa ku u ee wa ta mbei möiti hii juu fuu abi wan taanga biibi?

¹⁶ Aluwasi un longi kaa u ta dini Jehovah, tökuseei u musu ta mbei möiti hii juu u di biibi fuu an ko suwaki. Faandi mbei u musu ta du di soni aki? Wë u di ee wa köni, nöö di biibi fuu sa ko suwaki. Hoi a pakisei taa biibi da wan soni di ja ta si ku wojo, ma i sabi taa a dë tuutuu. Wë a sa pasa hesihesi taa u fëëkëtë wan soni di wa ta si ku wojo. Fëën mbei Paulosu bi taki taa di biibi di wa ta biibi da „di zöndu di sa kisi u söndö fuu mëni” (Heb. 12:1). Wë unfa u  sa ta köni u di biibi fuu an ko suwaki?​—2 Tes. 1:3.

17. Andi sa heepi u u di biibi fuu an ko suwaki?

¹⁷ Di fosu soni di i sa du u di biibi fii an ko suwaki, hën da i musu begi Jehovah faa da i di santa jeje fëën, nöö i musu ta du ën nöömö. Faandi mbei u musu ta du di soni aki? Wë biga di santa jeje u Gadu hën ta heepi wan sëmbë faa sa ko abi biibi (Gal. 5:22, 23). Ee na di santa jeje u Jehovah hën heepi u, wa o sa abi biibi. Ee u ta hakisi Jehovah hii juu faa da u di santa jeje fëën, nöö a o da u ën (Luk. 11:13). U sa hakisi ën taa: „Heepi u be di biibi fuu ko möön taanga.”​—Luk. 17:5.

18. Un gaan bunu u sa feni nöunöu, te u luku Psalöm 1:2, 3?

¹⁸ Di u tu soni di i sa du u di biibi fii an ko suwaki, hën da i musu ta lei soni a di Wöutu u Gadu hii juu. (Lesi Psalöm 1:2, 3.) A di pisiten di de sikifi di buku Psalöm, na hii Isaëli sëmbë bi abi di Wëti u Gadu a wan soni sikifisikifi. Ma dee könu ku dee mindima bi abi. Nöö baka hiniwan 7 jaa, de bi ta seti soni sö taa dee womi, dee mujëë, dee mii, ku dee woto köndë sëmbë u Isaëli, bi sa ko makandi u de ko haika fa de o lesi dee wëti u Gadu (Deto. 31:10-12). A di pisiten di Jesosi bi dë a goonliba aki, wantu sëmbë nöö bi abi di Wöutu u Gadu. Gaansë u dee soni ka de bi sikifi di Wöutu u Gadu bi dë u feni a dee keiki wosu u dee Dju. Ma a di ten aki, gaansë u sëmbë sa feni di Wöutu u Gadu. Di soni aki da wan gaan bunu soni seei! Wë unfa u sa lei taa u ta tei ën u bigi taa u sa abi di Wöutu u Gadu?

19. Andi u musu ta du u di biibi fuu an ko suwaki?

¹⁹ U sa lei taa u ta tei ën u bigi taa u abi di Wöutu u Gadu, te u ta lesi ën hii juu. U musu ta buta wan ten di woo ta lei soni u Bëibel, söseei u musu ta lei soni u Bëibel hii juu. Te u ta du dee soni aki hii juu, nöö di biibi fuu an o ko suwaki.

20. Andi u musu dë kabakaba u du?

²⁰ Wa dë kuma „dee könima u di goonliba aki”. U abi biibi, u di u ta futoou dee soni dee sikifi a di Wöutu u Gadu (Mat. 11:25, 26). U di u ta öndösuku di Wöutu u Gadu, mbei u ko sabi faandi mbei hogi ta pasa a di goonliba aki sö, söseei u ko sabi andi Jehovah o du u seeka hii dee soni aki. Fëën mbei boo dë kabakaba u mbei möiti u di biibi fuu ko möön taanga, söseei boo heepi sëmbë ka u sa heepi dou, u de sa ko ta biibi di Gadu di mbei hii soni (1 Tim. 2:3, 4). Boo ta buta pakisei a di ten ka hii libilibi soni di dë a goonliba aki, o taki di soni di sikifi na Akoalimbo 4:11, ka a taki taa: „Jehovah, ju di Gadu fuu, ju waiti tjika u sëmbë gafa i u di hei . . . di i abi e, biga ju wë mbei hii soni.”