1. Undi u dee lobi da di möön gaan lobi, nöö unfa i sa lei taa i abi di lobi dë? (Luku di peentje a bigi u di woto.)

A JEHOVAH lobi kumutu (1 Johanisi 4:7). Di möön gaan lobi, da di lobi di nama ku dee mama wëti u Bëibel. Di Bëibel ta kai di lobi aki agape lobi, nöö di wöutu aki dë wan Giiki wöutu. Di lobi aki ta mbei wan sëmbë ta fii ku wotowan, söseei a ta mbei wan sëmbë lei taa a lobi wotowan tu. Ma di lobi aki an ta mbei i ta fii ku wan sëmbë nöö a kaba, ma a ta mbei i ta du soni da wotowan u tja wini ko da de, söndö u pakisei iseei nöö. Lobi hën ta da u taanga fuu du bunu soni da wotowan. Di lobi aki ta mbei u ta dë waiwai, söseei a ta mbei u abi wan bunu libi.

2, 3. Unfa Jehovah lei taa a lobi libisëmbë?

² Ufö Jehovah mbei Adam ku Eva, a bi lei kaa taa a lobi libisëmbë. A mbei di goonliba a sö wan fasi taa a abi hii soni nëën di sa hoi libisëmbë a libi. Boiti di dë, a mbei ën a sö wan fasi taa u sa ta libi waiwai a goonliba aki. Jehovah an bi du di  soni aki da hënseei, ma a bi du ën da u. Di a kaba seeka di goonliba, hën a mbei libisëmbë, söseei a bi piki de taa de bi sa libi u teego a wan paladëisi a goonliba aki.

³ Bakaten Jehovah bi du wan möön gaan soni u lei unfa a lobi libisëmbë tjika. Hii fa Adam ku Eva bi hopo fia ku Jehovah, tökuseei Jehovah bi dë seiki taa wantu u dee bakamii u Adam ku Eva bi o lobi ën. Fëën mbei a seti soni u di Womi Mii fëën ko paka di lusupaima, u puu de a zöndu ku dëdë basu (Kenesesi 3:15; 1 Johanisi 4:10). Sensi di Jehovah paamusi taa a o seti wan lusupaima, nöö a bi dë kuma a paka di paima dë kaa. Baka 4000 jaa, hën Jehovah manda di wan kodo Womi Mii fëën ko dëdë da libisëmbë (Johanisi 3:16). U dë ku tangi a hati seei u di fasi fa Jehovah lei taa a lobi u!

4. Unfa u du sabi taa zöndu libisëmbë sa lei taa de lobi wotowan tuutuu?

⁴ U sa lei taa u lobi wotowan tuutuu, hii fa u da zöndu libisëmbë u? Wë aai. Jehovah mbei u kumafa hënseei dë, nöö fëën mbei u sa djeesi ën. Ma so juu a sa ta taanga da u fuu lei taa u lobi wotowan, söseei fu wa ta pakisei useei nöö. Ma tökuseei ee u mbei möiti, nöö woo sa lei taa u lobi wotowan tuutuu. Abeli bi lei taa a lobi Gadu di a bi tja di möön bunu soni di a bi abi go tjuma da Gadu, nöö an bi pakisei hënseei nöö (Kenesesi 4:3, 4). Noa seei bi lei taa a lobi Gadu di a bi ta paaja di bosikopu fëën nöömö sömëni jaa longi, hii fa dee sëmbë an bi ta haikëën (2 Petuisi 2:5). Abahamu bi lei tu taa soni an dë di a lobi kumafa a lobi Gadu. Fëën mbei a bi dë kabakaba u tja di womi mii fëën de kai Isaki, di a bi lobi gaanfa seei, go paka paima da Gadu (Jakobosi 2:21). Leti kumafa dee womi aki bi lei taa de lobi Gadu, sö nöö useei kë lei taa u lobi ën tu, aluwasi a ta taanga da u.

5. Na un fasi u sa lei taa u lobi wotowan söndö ganjan?

⁵ Di Bëibel ta lei u taa u musu ta lobi wotowan söndö ganjan. Hën da wa ’musu ta lobi sëmbë ku buka wanwan, ma a musu dë u si a u libi tuutuu’ (1 Johanisi 3:18). Di soni aki kë taki taa wa musu piki wan sëmbë unfa u lobi ën tjika u? Wë nönö (1 Tesalonika 4:18). Ma a kë taki taa na piki nöö u musu ta piki wan sëmbë taa: „Mi lobi i e.” U musu ta du soni u lei taa u lobi ën tuutuu. Ee dee baaa ku dee sisa fuu an abi soni u njan nasö soni u bisi, nöö na di fan di woo fan ku de a wan suti fasi hën o puu de a di fuka dë (Jakobosi 2:15, 16). Sö nöö a dë taa u di u lobi Jehovah ku woto sëmbë, mbei na begi nöö woo ta begi be möön hia sëmbë ko peleiki makandi ku u, ma woo ta mbei taanga möiti fu useei ta du di peleikiwooko tu.​—Mateosi 9:38.

6, 7. (a) Andi da lobi „söndö ganjan”? (b) Andi da wantu fasi fa sëmbë bi du kuma de lobi wotowan?

⁶ Apösutu Johanisi bi taki taa di lobi di u lobi wotowan ’musu dë u si a u libi tuutuu’. Fëën mbei u musu ta lobi wotowan „söndö ganjan” (Loomë 12:9; 2 Kolenti 6:6). So juu  a sa djei kuma wan sëmbë lobi wotowan. Ma di lobi aki dë söndö ganjan u? Faandi mbei a ta taki taa a lobi sëmbë? Wë ee wan sëmbë ta du kuma a lobi wotowan, nöö an o tja na wan wini ko. A dë wan sösö soni.

⁷ Boo luku wantu fasi fa sëmbë bi du kuma de lobi wotowan. Di Saatan bi ko fan ku Eva a di djai u Eden, nöö a bi taki soni di bi ta djei kuma a bi kë u soni waka bunu da Eva. Ma di fasi fa soni bi waka bi lei taa ganjan a bi ta ganjëën (Kenesesi 3:4, 5). Di Dafiti bi dë könu, nöö a bi abi wan mati fëën de kai Akitofëli. Ma bakaten Akitofëli bi ganjan Dafiti faa bi sa feni wini da hënseei. Di soni di a bi du bi lei taa an bi dë wan tuutuu mati u Dafiti (2 Samuëli 15:31). A di ten aki sëmbë di bia baka da di tuutuu biibi, ku sëmbë di ta suku u paati sëmbë ku sëmbë a di kemeente „ta waka ta lontu ta fan suti ta naki sëmbë tëtë” (Loomë 16:17, 18). Dee lö sëmbë aki sa du kuma de ta booko de hedi ku wotowan, ma ee fuu taki ën kumafa a dë, nöö dee sëmbë aki ta pakisei deseei nöö.

8. Andi u musu hakisi useei?

⁸ Di du di wan sëmbë ta du kuma a lobi wotowan an fiti seepiseepi, u di ganjan a ta ganjan wotowan. Kandë u sa ganjan libisëmbë, ma wa sa ganjan Jehovah. Jesosi bi taki taa dee sëmbë dee ta ganjan wotowan, o kisi „wan gaan hogi sitaafu” (Mateosi 24:51). U dee dinima u Jehovah an kë dë sëmbë di ta ganjan wotowan. Fëën mbei u musu hakisi useei di soni aki: ’Mi ta lobi wotowan söndö ganjan u, naa mi ta ganjan wotowan, u di mi ta pakisei miseei nöö?’ Boo luku nëigi fasi fa u sa lei taa u lobi wotowan „söndö ganjan”.

9. Andi woo du ee u lobi wotowan tuutuu?

⁹ Heepi wotowan ku piizii, aluwasi sëmbë an ta si andi i ta du. U musu dë kabakaba u du soni da wotowan u di u lobi de, söseei u musu ta du soni da wotowan ku piizii, aluwasi na wan sëmbë o jei di soni dë bakaten. (Lesi Mateosi 6:1-4.) Ananiasi ku Safila an bi du di soni aki di de bi tja wan möni go da dee apösutu. De bi kë u sëmbë ko sabi andi de bi du, söseei de bi kë u wotowan mëni taa de bi buta möön hia möni möön leki fa de bi buta tuutuu. Fëën mbei Gadu bi sitaafu de u di ganjan di de bi kë ganjan wotowan (Tjabukama 5:1-10). Ma ee u lobi dee baaa ku dee sisa fuu tuutuu, nöö woo kë du soni da de ku piizii, söndö fuu mbei wotowan sabi taa sö u du soni da de. Wë u sa djeesi dee baaa dee ta heepi di Tii Kulupu u seeka dee lei dee u ta kisi. De an ta mbei sëmbë buta pakisei a de, nöö de an ta mbei sëmbë sabi un wooko de bi du.

10. Unfa u sa ta hei wotowan?

¹⁰ Hei di wotowan fii. (Lesi Loomë 12:10.) Jesosi bi lei taa a ta hei dee apösutu fëën, di a bi wasi de futu (Johanisi 13:3-5, 12-15).  U musu mbei taanga möiti fuu sa ko abi sakafasi, söseei fuu ta heepi wotowan kumafa Jesosi bi ta du ën. Dee apösutu an bi kaba fusutan di soni aki, ma bakaten di de kisi di santa jeje u Gadu, nëën ufö de ko fusutëën (Johanisi 13:7). U ta hei wotowan te wa ta pakisei taa u bunu möön de u di u go a hei siköö möön de, u di u gudu möön de, nasö u di u abi gaan faantiwöutu a di ölganisaasi u Jehovah möön de (Loomë 12:3). Wa o ta haun ku wotowan te de ta gafa de, ma woo ta piizii ku de, aluwasi u ta fii kuma useei bi musu ta feni gafa tu.

11. Faandi mbei u musu ta gafa wotowan ku hii u hati?

¹¹ Gafa wotowan ku hii i hati. I musu ta suku okasi fii gafa wotowan. Hii u tuu sabi taa te u ta gafa wotowan, nöö a ’sa heepi de u tja de ko a fesi’ (Efeise 4:29). Ma u kë taa dee soni dee u ta taki ta kumutu a u hati tuutuu, nöö wa kë ganjan wotowan ku suti fan. Wa musu gafa wan sëmbë a wan soni hii fa an dë a u hati tuutuu, nöö wa musu fëëë u dëën lai te a dë fanöudu (Nöngö 29:5). U bi o dë wan bödjëëma ee u bi o gafa wan sëmbë, hën u go ta kuutu ën a baka. Apösutu Paulosu bi lobi wotowan ku hii hën hati. Di a bi sikifi wan biifi manda da dee Keesitu sëmbë u Kolenti, hën a bi gafa de da dee bunu soni di de bi ta du (1 Kolenti 11:2). Ma te a bi musu da de lai, nöö a bi ta fan ku de gbelingbelin, ma a bi ta du ën a wan suti fasi.​—1 Kolenti 11:20-22.

12. Unfa u sa lei taa u lobi wotowan ku hii u hati, te u ta tei de ku wai a wosu?

¹² Tei wotowan ku wai a wosu. Jehovah ta piki u taa u musu lo’ u da dee baaa ku dee sisa fuu soni. (Lesi 1 Johanisi 3:17.) Ma wa musu suku wini da useei te u ta kai sëmbë ko a u pisi. U sa hakisi useei dee soni aki: ’Dee mati u mi ku dee sëmbë dee mi ta si kuma fanöudu sëmbë a di kemeente nöö mi ta kai ko a mi pisi ö? Sëmbë di mi ta si taa o sa toona du wan soni da mi nöö mi ta kai ko a mi pisi ö? Naa mi ta kai baaa ku sisa ko a mi pisi di ma sabi wan apaiti, nasö di an sa toona du soni da mi?’ (Lukasi 14:12-14). Pakisei dee soni aki luku: Boo taa wan baaa abi heepi fanöudu u di an bi du soni a wan köni fasi, nasö kandë wan sëmbë di u bi kai ko a u pisi an da u tangi möönsö. Andi woo du te a dë sö? Wë Jehovah ta piki u taa: „Un musu ta kisi unu seei ta hoi a wosu ku piizii e, söndö guunjan” (1 Petuisi 4:9). Woo ta dë waiwai te u ta da wotowan soni söndö fuu suku wini da useei.​—Tjabukama 20:35.

13. (a) Na un ten u abi möön pasensi fanöudu? (b) Andi u sa du u heepi dee sëmbë dee suwaki a di biibi?

 ¹³ Heepi sëmbë di suwaki a di biibi. Di Bëibel ta piki u taa „ee wan fuunu dë suwakisuwaki, nöö un musu heepi ën be a ko taanga. Un musu abi pasensi ku hii sëmbë”. Di soni aki sa lei ee u lobi wotowan ku hii u hati (1 Tesalonika 5:14). Sömëni baaa ku sisa di bi suwaki a di biibi bi ko abi wan taanga biibi bakaten. Ma u musu abi möön pasensi da so sëmbë, söseei u musu ta möön lei so sëmbë taa u lobi de. Unfa u sa heepi de? U sa wooko ku di Bëibel u da de taanga, u sa kai de u de peleiki makandi ku u, nasö u sa ta haika de te de kë konda wan soni da u. Söseei wa musu ta luku nöö taa sö wan baaa nasö sö wan sisa „taanga” a di biibi, nasö taa dee aki „suwaki” a di biibi. Ma u musu hoi a pakisei taa hii u tuu abi bunu fasi ku suwakifasi. Apösutu Paulosu seei bi taki taa a bi abi suwakifasi tu (2 Kolenti 12:9, 10). Hii u tuu abi heepi ku degihati fanöudu.

14. Andi u musu dë kabakaba u du fuu sa ta libi fiifii ku dee baaa ku dee sisa fuu?

¹⁴ Libi fiifii ku wotowan. Di libi di u musu ta libi fiifii ku dee baaa ku dee sisa fuu dë wan gaan fanöudu soni seei. Aluwasi u ta fii kuma wotowan an ta fusutan u, nasö taa de an libi bunu ku u, tökuseei u musu du hii soni di u sa du u libi fiifii ku de. (Lesi Loomë 12:17, 18.) Ee u du wan soni, nasö taki wan soni di hati wan sëmbë, nöö u musu hakisi di sëmbë faa da u paadon. Ma u musu du di soni aki ku hii u hati. Hën da ka fii taki taa: „A tjali taa i ta fii sö e.” Nöö a bi o möön bunu fii tei taa ju hën mbei wan föutu, nöö i taki taa: „Da mi paadon u di mi taki wan soni di hati i.” A dë  fanöudu gaanfa seei taa sëmbë di tööu musu ta libi fiifii ku deseei. An bi o bunu ee wan womi ku hën mujëë ta du kuma de lobi deseei te de dë a sëmbë fesi, ma te de dë de wanwan nöö de an ta fan ku deseei. Kandë de ta taki soni u hati di wotowan u de, nasö de ta libi hogi ku deseei.

15. Unfa u sa lei taa di da di u ta da wotowan paadon ta kumutu a u hati?

¹⁵ Da wotowan paadon ku hii i hati. Ee wan sëmbë du wan soni ku u di hati u, nöö u ta dëën paadon, söseei wa ta hoi ën a bëë tu. U musu du di soni aki aluwasi di sëmbë seei an sabi taa sö a du wan soni di hati u. U ta da wotowan paadon te u ta ’tei di otowan fuu kumafa a dë, fu di u lobi ën hedi. Söseei u musu mbei möiti be u ta libi fiifii ku useei. U musu dë ku wan hati’ (Efeise 4:2, 3). Ee u kë da wan sëmbë paadon ku hii u hati, nöö wa musu ta pakisei di soni di di sëmbë bi du ku u möön. „Ee i lobi wan sëmbë . . . , nöö ja o ta hoi ën a bëë” (1 Kolenti 13:4, 5). Ma ee u hoi wan baaa nasö wan sisa a bëë, nöö a sa mbei taa u ku di baaa nasö di sisa fuu an dë mati möön, söseei a sa mbei u ku Jehovah seei an dë mati möön tu (Mateosi 6:14, 15). U ta lei taa u ta da di sëmbë paadon ku hii u hati te u ta begi dëën.​—Lukasi 6:27, 28.

16. Unfa u musu ta si dee apaiti faantiwöutu di de ta da u a di ölganisaasi u Jehovah?

¹⁶ Na suku wini da iseei. Te de da u wan apaiti faantiwöutu a di ölganisaasi u Jehovah, nöö u sa lei taa u lobi wotowan ku hii hati u di wa o ta du ’bunu da useei nöö a kaba, ma woo ta mëni andi dë bunu da di otowan fuu tu’ (1 Kolenti 10:24). Kandë wan baaa di dë heepima u wan u dee gaan komakandi fuu nasö u wan könklësi fuu, ta ko fuuku ufö dee wotowan, nöö a sa kë tei dee möön bunu kamian da hën ku dee sëmbë fëën. Ma sömëni wotowan ta tei kamian ka sëmbë an bi o kë go sindo wan apaiti. Te de ta du sö, nöö de ta lei taa de lobi wotowan, söseei taa de an ta pakisei deseei nöö. Unfa u sa djeesi dee baaa aki a di lö fasi aki?

17. Ee wan Keesitu sëmbë lobi wotowan ku hii hën hati, nöö andi a o du ee a du wan gaan zöndu?

¹⁷ Konda andi da dee zöndu dee i du, nöö na du de möön. So Keesitu sëmbë bi du wan gaan zöndu, nöö de bi pooba u tjubi di soni di de du. Kandë u di de ta sen, nasö u di de an kë u wotowan tjali, mbei de an bi piki sëmbë (Nöngö 28:13). Ma ee di sëmbë ta suku u tjubi di zöndu fëën, nöö a sa tja hogi ko dëën, söseei a sa tja hogi ko da woto sëmbë tu. Faandi mbei u taki sö? Wë kandë Jehovah an o da di kemeente di santa jeje fëën möön, nöö dee baaa ku dee sisa an o sa ta libi fiifii ku deseei a di kemeente möön tu (Efeise 4:30). Fëën mbei ee wan Keesitu sëmbë du wan gaan zöndu, nöö a o go suku heepi a dee gaanwomi ee a lobi wotowan ku hii hën hati.​—Jakobosi 5:14, 15.

18. Unfa a dë fanöudu tjika fuu ta lobi wotowan ku hii u hati?

¹⁸ Lobi da di fasi di u musu ko abi möön gaanfa (1 Kolenti 13:13). Di fasi aki ta heepi sëmbë u de ko sabi ambë da dee tuutuu bakama u Jesosi, söseei a ta heepi de u de si ambë ta djeesi Jehovah tuutuu, di Gadu ka lobi kumutu (Efeise 5:1, 2). Paulosu bi taki taa ee an abi lobi, nöö an dë na wan wojo soni (1 Kolenti 13:2). Be hiniwan fuu ta lei nöömö taa u lobi wotowan. Na ku „buka wanwan”, ma a ’musu dë u si a u libi tuutuu’.