De bi sikifi a di pampia tu taa de bi o hopo wan ölganisaasi. De bi kai ën Volkenbond. Hën bi musu heepi dee köndë u de ta wooko makandi, söseei u de bi musu ta libi bööböö ku deseei. Sömëni u dee keiki dee ta kai deseei bakama u Keesitu, bi ta wooko makandi ku di Volkenbond. Wan ölganisaasi na Amëëkanköndë u dee keiki dee ta kai deseei bakama u Keesitu bi taki taa „di Könuköndë u Gadu hën tei di Volkenbond u wooko dëën u lei taa a dë a politiki soni a goonliba aki”. Di ölganisaasi u dee keiki aki bi manda sëmbë u de go a di kuutu di de bi kai a Parijs. Wan u dee sëmbë dë bi taki taa di kuutu bi o „heepi sö taa soni waka woto fasi a goonliba”.

Soni bi waka woto fasi a goonliba tuu, ma na dee sëmbë dee bi dë a di kuutu dë, bi mbei soni tooka. A di jaa 1919, soni bi tooka a di fasi fa u bi ta peleiki, u di Jehovah bi da dee sëmbë fëën kaakiti u de peleiki gaanfa möön fa de bi ta du ën. Ma ufö dee Bëibel Öndösukuma bi sa du di wooko dë, nöö soni bi musu tooka a di fasi fa de bi seti.

Di komakandi di dee baaa bi ta hoi hiniwan jaa u luku ee ambë de o buta u tei fesi a di Watch Tower Bible and Tract Society, bi o hoi a sata 4 u jailiba u di jaa 1919. A di ten dë de bi söötö Baaa Joseph F. Rutherford, di bi ta tei fesi da dee sëmbë u Jehovah, hii fa an bi du na wan hogi. De bi buta hën ku seibi woto baaa a dunguwosu a di foto Atlanta, Georgia, di dë na Amëëkanköndë. Dee baaa bi ta hakisi deseei ee de bi musu toona buta dee baaa dë kuma baaa di ta tei fesi, hii fa de dë a dunguwosu, nasö ee de bi musu buta woto baaa a de kamian.

Di baaa Rutherford bi dë a dunguwosu, nöö a bi ta booko hën hedi ku di ölganisaasi. A bi sabi taa so u dee baaa bi ta si kuma a bi o möön bunu ee de bi buta wan woto baaa kuma fesima. U di soni dë mbei a bi sikifi wan biifi da dee baaa, nöö a bi piki de taa a bi o bunu u de buta Baaa Evander J. Coward kuma fesima. Baaa Rutherford bi taki taa Baaa Coward bi dë wan „pii  sëmbë”, taa a bi „köni”, söseei taa a bi dë „wan sëmbë di ta hoi hënseei a Masa”. Ma sömëni u dee baaa bi pakisei wan woto soni. De bi taki taa a bi o möön bunu u de luku baka ee ambë de bi o buta. Dee baaa dee bi ta taki da dee baaa dee bi dë a dunguwosu, bi feni di soni dë bunu seei. So u dee baaa hati bi boonu seei di de bi ta taki u di soni dë.

Ma Baaa Richard H. Barber bi taki taa wan soni di wan baaa bi taki, bi mbei hii sëmbë fika piii. Di baaa bi taki taa: „Mi na wan afukati, ma te mi musu taki unfa soni musu waka kumafa wëti taki, nöö mi saandi da te wan sëmbë ta hoi hënseei a wotowan. Gadu kë fuu ta hoi useei a wotowan. Di möön bunu fasi fa u sa lei taa u ta hoi useei a Gadu, hën da te u sitëm buta Baaa Rutherford kuma fesima baka.”​—Ps. 18:25.

Baaa A. H. Macmillan di de bi söötö buta a dunguwosu tu, bi taki taa di debooko fëën, hën Baaa Rutherford bi naki di döö fëën, hën a piki ën taa: „Tja maun ko i si.” Hën Baaa Rutherford buta wan soni nëën maun dendu. Di Baaa Macmillan si di bosikopu, hën a fusutan wantewante andi a kë taki. De bi sikifi taa de sitëm buta hii dee fesima baka, söseei taa de bi buta Joseph Rutherford, ku William Van Amburgh kuma baaa di ta tei fesi a di ölganisaasi. Hën da Baaa Rutherford bi o dë fesima go dou.

Di de bi buta dee aiti baaa a dunguwosu, hën dee Bëibel Öndösukuma bi hakisi peipei sëmbë u de teeken wan pampia di de bi o da gaan lanti u di köndë, u hakisi de u de puu dee baaa a dunguwosu. Dee baaa ku dee sisa aki bi feni söwan 700.000 sëmbë di bi teeken da de. A pikisaba 26 u gaanliba 1919, hën de puu Baaa Rutherford ku dee woto baaa a dunguwosu, hii fa dee baaa an bi tja di pampia go da lanti jeti.

Baaa Rutherford bi piki dee baaa dee bi wai ku ën di a toona ko taa: „Mi dë seiki taa di soni di pasa aki ta seeka u da möön gaan soni di o miti u bakaten. . . . Wan bi feti u puu dee baaa fuunu a dunguwosu nöö, ma un bi feti u di un bi kë tja gafa ko da Jehovah, nöö dee sëmbë dee bi feti di feti aki, feni gaan bunu seei.”

Di fasi fa soni waka di de bi söötö dee baaa fuu a dunguwosu, ta lei u taa Jehovah hën bi ta tii hii soni. A 14 u sebitaa-liba 1919, hën di kuutubangi di bi toona luku di woto u dee baaa, bi taki taa: „De an kuutu dee sëmbë aki a wan leti fasi, nöö fëën mbei di soni di di kuutubangi bi taki, an dë a konda möön.” De bi taki taa dee baaa bi du gaan hogi. Ee di kuutu bangi bi taki nöö taa an dë u de söötö dee baaa möön, nöö tökuseei de bi o ta tja në taa de da hogiduma a hii kamian ka de bi o go. Ma di kuutu bangi bi seeka soni sö taa sëmbë an fika ta si dee baaa kuma hogiduma. Fëën mbei, Baaa Rutherford di bi dë kuutuma, bi sa go dou u koti kuutu da dee sëmbë u Jehovah a di Möön Hei Kuutubangi fu Amëëkanköndë. A bi du di soni aki sömëni pasi seei baka di de bi puu ën a dunguwosu.

Baaa Macmillan bi taki taa: „Wa bi o dë sindosindo piii ta wakiti u Masa tei u tja go a liba ala.” U bi ko fusutan taa a bi o dë fuu hopo du wan soni fuu bi sa ko sabi andi Masa kë fuu du.

Ma dee baaa u di hedikantoo an bi sa go dou ku di wooko di de bi ta du, hii fa de bi du ën sömëni jaa longi kaa. Faandi mbei? Wë biga di de bi dë a dunguwosu, hën sëmbë bi booko hii dee masini di de bi ta tei ta doloki buku. Di soni dë bi mbei so u dee baaa ku dee sisa bi lasi hati, nöö de bi ta hakisi deseei ee na kaba di peleikiwooko bi o kaba dë.

Sëmbë bi dë jeti di bi o kë ko sabi soni u di Könuköndë bosikopu di dee Bëibel Öndösukuma bi ta paaja u? Wë Baaa Rutherford bi buta taa a bi o hoi wan taki, u de bi sa ko sabi di soni dë. De bi o kai hii sëmbë u de ko haika di taki dë. Baaa Macmillan bi taki taa: „Ee na wan sëmbë ko, nöö woo sabi taa di peleikiwooko kaba.”

Fëën mbei Baaa Rutherford bi hoi di taki a sonde 4 u sebitaa-liba u di jaa 1919, a di foto Los Angeles, di dë a California, hii fa a bi dë ku suwaki. Di në u di taki bi dë „Di bunu di libisëmbë sa dë ku di mëni taa de o feni, hii fa soni ta miti de”. Söwan 3500 sëmbë bi ko haika di taki, ma de tuu an bi denda go haika di taki, u di di kamian an bi sa tja hii de tuu. Di amanjan fëën, hën 1500 sëmbë bi ko haika di taki tu. Wë di soni dë bi heepi dee baaa u de ko sabi taa sëmbë bi dë jeti di bi kë ko sabi soni u di bosikopu!

Di soni di dee baaa bi du baka di dë, bi tooka di fasi fa dee Jehovah Kotoigi bi ta du di peleikiwooko. Nöö a di seei fasi dë nöö de fika ta du di peleikiwooko u te tide jeti.

A di Hei Wakitimawosu u 1 u tanvuuwata-liba u di jaa 1919, de bi taki taa a bigi u wajamaka-liba, wan gaan könklësi bi o hoi a Cedar Point, Ohio. Wan njönku baaa de ta kai Clarence B. Beaty,  di bi ta libi a Missouri, bi taki taa: „Hii sëmbë bi ta fii taa de bi musu go a di könklësi dë.” Möön lëki 6000 baaa ku sisa bi ko a di könklësi dë. De an bi mëni taa sö sëmbë bi o ko hia. Boiti di dë, möön leki 200 sëmbë bi tei dopu a wan peti de ta kai Erie, di bi dë a zuntu dë.

A 5 u wajamaka-liba u di jaa 1919, di u feifi daka u di könklësi, hën Baaa Rutherford hoi wan taki. Di në u di taki bi dë, „Da hii wookoma”. A bi taki taa de tja wan njunjun buku ko a döö, de ta kai The Golden Age (Di Goutu Ten). * Di buku aki bi o „taki u fanöudu soni di bi o ta pasa a goonliba, söseei a bi o lei andi di Bëibel ta taki u dee soni dë”.

Di buku aki bi da hii dee Bëibel öndösukuma taanga u de ta du di peleikiwooko. De bi taki a wan biifi di bi ta lei unfa di wooko aki musu ta du, taa: „Be hii sëmbë di dopu hoi a pakisei taa a dë wan gaandi di u feni fuu sa du di peleikiwooko, söseei a dë wan gaandi u tei di okasi aki nöunöu kaa u peleiki ka u sa peleiki dou.” Di soni aki mbei sömëni sëmbë bi bigi ta du di peleikiwooko seei! A tuwalufumu-liba, wanlö fajafaja peleikima bi feni möön leki 50.000 sëmbë di bi buta në taa de kë di njunjun buku aki.

A kaba pisiten u di jaa 1919, dee sëmbë u Jehovah, bi seti di wooko u de a wan bunu fasi seei, nöö de bi ta du di wooko u de fajafaja tu. Boiti di dë, wantu tjabukama woto u Bëibel di ta taki soni u dee lasiti daka bi pasa tuu. Kumafa Maleaki 3:1-4 bi taki, nöö Jehovah bi limbo dee sëmbë fëën. De bi ko kumutu a di „Gaan Babilon”, nöö Jesosi bi buta di „köni saafu di dë u futoou” a wooko. * (Ako. 18:2, 4; Mat. 24:45) Awa ufö dee Bëibel öndösukuma bi dë kabakaba u de du di wooko di Jehovah bi da de u de du.