1. Andi ta lei u taa Jesosi bi ta kai di Wöutu u Gadu gaan soni?

 PAKISEI unfa a bi o dë u haika Jesosi te a bi ta lei sëmbë soni. A bi lo’ u taki u dee soni dee bi sikifi a di Wöutu u Gadu. A bi ta hoi hii dee soni dë a hedi! Dee fosu soni dee a bi taki baka di a dopu, ku so u dee lasiti soni dee a bi taki ufö a lasi libi, bi dë soni di bi sikifi a di Wöutu u Gadu b (Deto. 8:3; Ps. 31:5; Luk. 4:4; 23:46). A dee dii jaa ku hafu di Jesosi bi du di diniwooko fëën, a bi lo’ u lesi di Wöutu u Gadu a lanti dendu, a bi lo’ u taki soni fëën, söseei a bi lo’ u konda da sëmbë andi dee soni dë bi kë taki.​—Mat. 5:17, 18, 21, 22, 27, 28; Luk. 4:16-20.

2. Andi bi heepi Jesosi faa ko sabi di Wöutu u Gadu bumbuu? (Luku di peentje u di kafiti.)

² Ufö Jesosi bigi du di diniwooko fëën, a bi lesi di Wöutu u Gadu sömëni pasi, söseei a bi ta jei te sëmbë bi ta lesi ën. A musu u dë sö taa a bi ta jei Malia ku Josëfu ta taki u dee soni dee sikifi nëën c (Deto. 6:6, 7). U sa dë seiki taa Jesosi ku dee sëmbë fëën bi nango a di keikiwosu u dee Dju hiniwan Saba daka (Luk. 4:16). Te de bi go ala, nöö a musu u dë sö taa Jesosi bi ta haika bunu te sëmbë bi ta lesi di Wöutu u Gadu. Bakaten, Jesosi seei bi ko sa’ u lesi di Wöutu u Gadu tu. Te u kaba fëën, Jesosi bi ko sabi di Wöutu u Gadu bumbuu, söseei a bi  ko lobi ën, nöö a bi ta da di Wöutu u Gadu pasi faa tii ën. Pakisei di soni di bi pasa a di Wosu u Gadu di Jesosi bi abi 12 jaa. Hii fa dee womi dee bi ta lei sëmbë soni a di Wosu u Gadu bi sabi di Wëti u Mosesi bumbuu, tökuseei a bi ta „foondo de te na soni” te Jesosi bi ta fan. ’Biga de an bi sabi unfa a waka taa a bi abi sö wan bumbuu fusutan, te a bi ta piki de kuma na piki mii a dë’.​—Luk. 2:46, 47, 52.

3. Andi woo luku a di woto aki?

³ Useei sa ko sabi di Wöutu u Gadu, söseei u sa ko lobi ën, te u ta lesi ën hiniwan daka. Ma unfa u sa feni möön wini u dee soni dee u ta lesi? U sa lei wan soni a dee soni dee Jesosi bi piki dee sëmbë dee bi sabi di Wëti, te kisi dee Faliseima, dee Saduseima, ku dee Sabima u Wëti. Dee womi aki bi lo’ u lesi di Wöutu u Gadu, ma tökuseei de an bi ta tooka. Jesosi bi taki u dii soni di dee womi aki bi musu du u de bi sa feni möön wini u di lesi di de bi ta lesi di Wöutu u Gadu. Dee soni dee a bi piki de o heepi u fuu ko ta möön fusutan dee soni dee u ta lesi, de o heepi u fuu sa feni gudu a di Wöutu u Gadu, söseei de o heepi u fuu sa mbei di Wöutu u Gadu tii u.

4. Andi u ta lei a Lukasi 10:25-29, te a nama ku di lesi di u ta lesi di Wöutu u Gadu?

⁴ U kë fusutan dee soni dee u ta lesi a di Wöutu u Gadu, ee nasö nöö a kan taa wa o sa feni wini tuutuu u dee soni dee u ta lesi. Buta pakisei a dee soni dee Jesosi bi piki wan womi di bi sabi di Wëti. (Lesi Lukasi 10:25-29.) Di di womi bi hakisi Jesosi ee andi a bi musu du faa bi sa feni di libi u teego, hën Jesosi bi heepi ën faa feni di piki a di Wöutu u Gadu. Jesosi bi hakisi ën taa: „Andi sikifi a Gadu Buku? Andi i ta lesi nëën?” Di womi bi feni di piki, u di a bi taki andi bi sikifi a di Wöutu u Gadu. A bi taki taa u musu lobi Gadu ku woto sëmbë (Leif. 19:18; Deto. 6:5). Ma luku andi a bi taki baka di dë. A bi hakisi Jesosi taa: „Wë ambë da di otowan u mi di mi musu lobi kuma miseei?” Di womi bi lei taa an bi kaba fusutan andi di soni di a bi lesi bi kë taki. Di soni dë bi mbei taa an bi sabi unfa a bi musu du di soni di di Wöutu u Gadu bi ta taki.

5. Unfa di begi di u ta begi ku di tei di u ta tei u ten te u ta lesi, sa heepi u fuu fusutan dee soni dee u ta lesi möön bunu?

⁵ U sa ko ta fusutan di Wöutu u Gadu möön bunu, te u ta lesi ën a wan bunu fasi. Luku wantu soni di i sa du: Begi ufö i bigi lesi. Jehovah hën sa heepi u fuu fusutan di Wöutu fëën. Fëën mbei a bunu fuu hakisi ën faa da u di santa jeje fëën, faa heepi u fuu sa buta pakisei a dee soni dee u ta lesi. Te i begi kaa, nöö i musu tei i ten lesi. Di soni dë o heepi i fii fusutan dee soni dee i ta lesi. Kandë a o möön bunu da i te i ta lesi taanga, nasö te i ta haika di Bëibel, ta lesi makandi ku di sëmbë di ta lesi. Te i ta jei dee wöutu, söseei te i ta si de, nöö di soni dë sa heepi i fii fusutan dee soni dee i ta lesi, söseei a sa heepi i fu ja fëëkëtë de (Jos. 1:8). Te i kaba lesi, nöö i toona begi Jehovah u dëën tangi u di a da u di Wöutu fëën, söseei hakisi ën faa heepi i fii du dee soni dee i lesi.

6. Faandi mbei di hakisi di joo ta hakisi iseei soni, ku di sikifi di joo ta sikifi wantu soni, sa heepi i te i ta lesi? (Luku di peentje.)

⁶ Boo taki u tu woto soni di sa heepi i fii ko ta fusutan di Bëibel möön bunu. Hakisi iseei soni di nama ku di soni di i ta lesi. Te i ta lesi wan woto, nöö hakisi iseei dee soni aki: ’Fu ambë di woto ta taki? Ambë ta fan? Ku ambë  a ta fan, söseei faandi mbei a ta fan ku ën? Naasë di soni ta pasa, söseei na un ten a ta pasa?’ Dee soni aki o heepi i fii buta pakisei a dee möön fanöudu soni u di woto. Boiti di dë, i sa sikifi wantu soni te i ta lesi. Te i ta sikifi andi i lesi, nöö i ta möön buta pakisei a di soni di i lesi. Di soni dë ta heepi i fii fusutan di soni möön bunu. Te i ta sikifi, nöö a ta heepi i tu fii ta mëni di soni di i lesi. I sa sikifi wantu soni di i ta hakisi iseei, i sa sikifi andi i öndösuku feni, andi da dee möön fanöudu soni, unfa i sa wooko ku di soni di i lesi, nasö i sa sikifi unfa dee soni dee i lesi dë ta mbei i fii. A kan taa te i ta sikifi dee lö soni dë, nöö de o heepi i fii ta si di Wöutu u Gadu kuma wan bosikopu di a manda da i seei vö.

7. Andi u musu sa’ u du te u ta lesi, nöö faandi mbei u musu sa’ u du ën? (Mateosi 24:15)

⁷ Jesosi bi taki taa u musu sa’ u wegi soni luku, fuu sa fusutan di Bëibel bumbuu. (Lesi Mateosi 24:15.) Wan sëmbë di sa’ u wegi soni luku, sa fusutan unfa wan vers nama ku wan wotowan. A sa fusutan tu unfa dee soni dee a lesi nama ku dee soni dee a ta si ta pasa. Boiti di dë, Jesosi bi taki tu taa sö wan sëmbë sa fusutan te wan tjabukama woto u Bëibel ta pasa tuutuu. A dë fanöudu fuu ko sa’ u wegi soni luku, sö taa u sa feni wini tuutuu u hii dee soni dee u ta lesi a di Bëibel.

8. Unfa u sa ta wegi dee soni dee u ta lesi luku?

⁸ Jehovah ta heepi dee dinima fëën u de ko sa’ u wegi soni luku. Fëën mbei a bunu fii begi ën, nöö i hakisi ën faa heepi i fii ko sa’ u du di soni aki (Nöng. 2:6). Unfa i sa lei taa i kë u Jehovah heepi i tuutuu? Wë i sa buta mëni a dee soni dee i ta lesi, nöö i luku unfa de nama ku dee soni dee i sabi kaa. Wan soni di sa heepi i da dee buku fuu dee u abi u öndösuku soni u Bëibel, kuma di buku Ondrosuku Bijbel moro fini-Gi Yehovah Kotoigi. Dee buku aki o heepi i  fii sa fusutan andi wan pisi u Bëibel kë taki, söseei de sa heepi i fii sabi unfa i sa du di soni di i ko fusutan dë (Heb. 5:14). Te i ta wegi dee soni dee i ta lesi luku, nöö joo ko ta fusutan di Wöutu u Gadu möön bunu.

9. Na un fanöudu soni di di Bëibel ta taki dee Saduseima an bi buta pakisei?

⁹ Dee Saduseima bi sabi dee feifi fosu buku u Bëibel bumbuu, ma de an bi ta kai so’ u dee fanöudu lei dee bi dë a dee buku dë gaan soni. Luku andi Jesosi bi piki dee Saduseima di de bi hakisi ën soni u di weki di Gadu o weki sëmbë ko a libi baka. A bi hakisi de taa: „Wan jei fa Mosesi bi sikifi buta a di Buku nö? Di ten a bi si di faja ta kisi a di uwii ma di uwii an ta tjuma, nöö hën Gadu fan ku ën. A taa: ’Mi da di Gadu di dee gaan sëmbë fii ta begi: de Abahamu, Isaki, Jakopu sö.’ Na sö a taki nö?” (Maik. 12:18, 26) A musu u dë sö taa dee Saduseima bi lesi di woto dë sömëni pasi. Ma tökuseei de an bi buta pakisei a wan fanöudu soni. Di soni di Jesosi bi hakisi de bi lei taa de an bi buta pakisei a di taki di di Wöutu u Gadu ta taki taa sëmbë bi o weki ko a libi baka.​—Maik. 12:27; Luk. 20:38. d

10. Na un soni u musu ta buta pakisei te u ta lesi?

¹⁰ Andi u sa lei a di soni dë? Te u ta lesi, nöö u kë buta pakisei a hii dee soni dee u sa lei a wan vers nasö a wan woto u Bëibel. Wa kë fusutan dee soni dee an taanga u fusutan wanwan nöö, ma u kë fusutan dee mama wëti ku dee woto soni dee dë pikisö möön taanga u fusutan tu. Dee soni aki dë kuma gudu di dë tjubitjubi.

11. Unfa i sa feni gudu a di Wöutu u Gadu, te i luku 2 Timoteo 3:16, 17?

¹¹ Unfa i sa feni gudu a di Wöutu u Gadu te i ta lesi ën? Luku andi 2 Timoteo 3:16, 17 ta taki. (Lesi ën.) Hoi a pakisei taa „hii dee soni dee dë a Gadu Buku . . . bunu” u lei u soni, u bai u a soni, u leti u buta a pasi, u gandji da u sö taa u sa libi tololoo. I sa feni hii dee wini dë, aluwasi i ta lesi dee buku u Bëibel dee ja ta lesi hesihesi. Buta mëni a di woto di i ta lesi fii sa ko fusutan andi a ta lei i u Jehovah, u di soni di a abi a pakisei u du, nasö u dee mama wëti u Bëibel. Luku unfa a sa bai sëmbë a soni. I sa du di soni aki te i ta mbei möiti u ko fusutan unfa dee vers ta heepi i fii si un pei fasi u libi an bunu, nöö i mbei möiti u du soni a wan fasi di ta kai ku Gadu. Pakisei luku unfa di pisi di i lesi dë sa leti sëmbë buta a pasi, nasö unfa a sa heepi wan sëmbë di i bi miti a di peleikiwooko faa ko ta si soni a wan soifi fasi. Boiti di dë, luku unfa dee vers sa gandji da i sö taa i ko ta si soni kumafa Jehovah ta si soni. Te i ta hoi dee soni aki a pakisei, nöö joo sa feni gudu a di Wöutu u Gadu te i ta lesi ën.

12. Faandi mbei Jesosi bi hakisi dee Faliseima taa: „Wan bi lesi a di Buku [nö]?”

¹² Jesosi bi hakisi dee Faliseima taa: „Wan bi lesi a di Buku [nö]?” A bi kë lei dee Faliseima taa de an bi fusutan andi di Wöutu u Gadu bi ta taki (Mat. 12:1-7). e Dee Faliseima bi ta taki taa dee bakama u Jesosi an bi ta hoi dee wëti u di Saba daka. Fëën mbei Jesosi bi konda soni u tu woto di bi sikifi a Gadu Wöutu da de. Jesosi bi taki tu u wan soni di bi sikifi a di buku Hosea, u lei taa dee Faliseima an bi fusutan faandi mbei Gadu bi buta di wëti u di Saba daka, söseei u lei taa de an bi abi tjalihati u sëmbë. Faandi mbei di Wöutu u Gadu an bi heepi dee womi aki u de du soni a wan bunu fasi? Wë u di de an bi ta kaba biibi dee soni di de bi ta lesi, söseei u di de bi abi gaanfasi. Di fasi fa de bi ta si soni bi ta mbei taa de an bi sa fusutan dee soni di de bi ta lesi.​—Mat. 23:23; Joh. 5:39, 40.

13. Unfa u musu ta si soni te u ta lesi di Bëibel, nöö faandi mbei u musu ta si soni a di lö fasi dë?

¹³ U ta lei a di soni di Jesosi bi taki, taa u musu ta si soni a wan bunu fasi te u ta lesi di Bëibel. Wa musu dë kuma dee Faliseima. U musu abi sakafasi, söseei u musu dë kabakaba u lei soni. U musu ’bia ko a’ sakafasi ta mëni di Wöutu u Masa Gadu di a bi paandi a u hati’ (Jak. 1:21). Ee u abi sakafasi, nöö woo da di Wöutu u Gadu pasi faa mbei lutu a u hati. Te u ta mbei möiti fu wa ko abi gaanfasi, nëën ufö dee lei u Bëibel o sa heepi u fuu sa du soni ku lobi, söseei ku tjalihati.

14. Unfa u sa sabi ee u ta da di Bëibel pasi faa heepi u fuu tooka? (Luku dee peentje.)

¹⁴ Di fasi fa u ta libi ku wotowan sa lei ee u ta da di Wöutu u Gadu pasi faa heepi u fuu  tooka. U di dee Faliseima an bi da di Wöutu u Gadu pasi faa dou de hati, mbei de bi ’kuutu dee sëmbë dee an du hogi’ (Mat. 12:7). Wë sö nöö a dë taa di fasi fa u ta libi ku wotowan, ku di fasi fa u ta si de, ta lei ee u da di Wöutu u Gadu pasi faa heepi u fuu tooka. U lo’ u taki bunu u wotowan u? Naa u ta möön buta pakisei a dee föutu u de? U abi tjalihati u sëmbë u? Söseei u ta dë kabakaba u da de paadon u? Naa u ta kuutu wotowan, söseei u ta hoi de a bëë te de du wan soni ku u di hati u? Di fasi fa woo piki dee hakisi aki, sa lei ee u ta da di Bëibel pasi faa tooka di fasi fa u ta pakisei, di fasi fa u ta fii, ku di fasi fa u ta du soni.​—1 Tim. 4:12, 15; Heb. 4:12.

15. Unfa Jesosi bi ta si di Wöutu u Gadu?

¹⁵ Jesosi bi lobi di Wöutu u Gadu. Psalöm 40:8 bi taki a fesi unfa Jesosi bi o ta si di Wöutu u Gadu. A bi taki taa: „Gadu o, mi ta wai u du andi i kë e. Di wëti fii dë a mi hati.” U di Jesosi bi lobi di Wöutu u Gadu, mbei a bi ta dë waiwai, söseei a bi sa dini Jehovah go dou. Ee u ta lesi di Wöutu u Gadu, ta mbei möiti fuu ko lobi ën, nöö useei o dë waiwai tu, söseei woo sa dini Jehovah go dou.​—Ps. 1:1-3.

16. Andi joo du fii sa feni wini u di lesi di i ta lesi di Wöutu u Gadu? (Luku di pisi „ Dee soni dee Jesosi bi taki sa heepi i fii fusutan dee soni dee i ta lesi”.)

¹⁶ Boo ta buta mëni a dee soni dee Jesosi bi taki, söseei a di fasi fa a bi du soni, nöö u mbei möiti fuu ta lesi di Bëibel a wan möön bunu fasi. U sa ko ta fusutan di Bëibel möön bunu te u ta begi, te u ta tei u ten lesi ën, te u ta hakisi useei soni, söseei te u ta sikifi wantu fanöudu soni. U sa wegi soni luku a wan bunu fasi, te u ta öndösuku dee soni dee u ta lesi a Bëibel ku dee buku dee ta puu soni möön fini da u. U sa lei u wooko möön bunu ku di Bëibel, te u ta suku dee gudu dee dë a so pisi di wa ta kaba fusutan sö bunu. Söseei u sa da di Wöutu u Gadu pasi faa heepi u fuu tooka, te u ta si soni a wan bunu fasi, te u ta lesi ën. Te u ta mbei taanga möiti u du soni a dee lö fasi aki, nöö woo feni wini u di lesi di u ta lesi Bëibel, söseei u ku Jehovah o ko dë möön gaan mati.​—Ps. 119:17, 18; Jak. 4:8.