1, 2. (a) Un bookohedi ta miti sömëni sëmbë a di ten aki, nöö andi dee bookohedi ta du ku de? (b) Faandi u sa dë seiki te u luku di soni di sikifi a Jesaaja 41:10, 13?

WAN sisa di ta du di kowoonu pioniliwooko, söseei di tööu ku wan gaanwomi u kemeente, taki taa: „Hii fa mi bi ta du hii dee soni dee mi bi musu du u mbei di biibi u mi ko möön taanga, tökuseei sömëni jaa longi mi bi abi bookohedi. Di soni dë bi mbei taa ma bi sa ta duumi a ndeti, nöö a bi ta mbei mi ta siki, söseei ma bi ta libi bunu ku wotowan, nöö so juu ma bi ta kë mbei möiti möön.”

² I sa fusutan unfa di sisa aki ta fii ö? Wë u di u ta libi a di hogi goonliba u Saatan, mbei u ta abi te a hia bookohedi. Söseei leti kumafa wan hanka ta hoi wan boto a wan kamian fu an go, sö nöö bookohedi ta mbei u lasi hati, söseei de ta mbei u ta fii booko saka (Nöngö 12:25). Andi sa mbei i ta booko i hedi? Wë, kandë i ta tjali u di wan sëmbë fii dëdë, kandë i ta siki, nasö kandë sëmbë ta du ku i. Nasö kandë i ta mbei taanga möiti u sölugu dee sëmbë fii wosudendu, hii fa ja abi möni tjika. Ee dee soni aki ta pasa sö nöömö, nöö di booko di i ta booko i hedi sa mbei i ko suwaki, söseei a sa mbei ja ta dë waiwai möön tu. Ma i sa dë seiki taa Gadu dë kabakaba u heepi i.—Lesi Jesaaja 41:10, 13.

3, 4. (a) Andi di Bëibel kë taki te a ta taki u di wöutu maun? (b) Andi sa mbei u lasi hati?

 ³ Di Bëibel lo’ u taki soni u dee pisi u sëmbë sinkii dee ta du peipei soni. Dee töngö di de bi sikifi Bëibel fosufosu bi taki höndöhöndö pasi u di maun. Te di Bëibel ta taki taa wan sëmbë ta taanga wan woto sëmbë maun, hën da a ta dëën degihati, söseei a ta dëën kaakiti faa du wan soni (1 Samuëli 23:16; Ësala 1:6). A sa kë taki tu taa i ta heepi ën faa pakisei bunu u di ten di ta ko.

⁴ So juu di Bëibel sa taki u wan sëmbë di lasi hati, taa a dë wan sëmbë di ta fii booko saka (2 Kloniki 15:7; Hebelejën 12:12). Te i dë ku gaan bookohedi, te i ta si kuma ja o hoi dou möön nasö te i ta si kuma i ku Jehovah an dë gaan mati möön, nöö kandë di soni dë sa mbei i lasi hati. Naasë i sa feni taanga? Andi sa heepi i fii kë hoi dou, söseei andi sa da i taanga fii hoi dou fii sa ta dë waiwai?

5. (a) Unfa u sa fii te u abi booko hedi, ma andi u musu ta hoi a pakisei? (b) Andi woo taki a di woto aki?

⁵ Lesi Sefanja 3:16, 17. Wa musu fëëë nasö lasi hati te u abi bookohedi. Jehovah di Tata fuu di lobi u, ta piki u fuu tuwë hii dee fuka fuu dëën (1 Petuisi 5:7). Jehovah ta booko hën hedi ku u, leti kumafa a bi ta booko hën hedi ku dee Isaëli sëmbë. A bi piki de taa hën maun „an ko sati, taa an sa tjubi dee sëmbë fëën”. Hii juu a ta dë kabakaba u tjubi dee sëmbë dee ta hoi deseei nëën (Jesaaja 59:1). A di woto aki woo taki u dii woto u Bëibel, di ta lei u taa Jehovah dë kabakaba u da dee sëmbë fëën taanga, söseei a abi di kaakiti u da de taanga u de sa du di kë fëën, hii fa soni ta taanga da de. Boo go luku unfa dee woto aki sa da i taanga.

6, 7. Andi u sa lei u di wini di dee Isaëli sëmbë bi wini dee Amalëki sëmbë?

⁶ Kölö sö baka di dee Isaëli sëmbë kumutu a katibo a Egepiti, hën dee Amalëki sëmbë bi ko feti ku de. Mosesi bi piki wan womi di bi abi degihati de kai Josua faa tii dee Isaëli sëmbë u de go a di feti. Hën Mosesi tei Alon ku Huli u go ku ën a di kuun liba di bi dë zuntu ku ka de bi ta feti. A di kuun aki liba de bi sa si fa dee sëmbë bi ta feti. Dee dii womi aki bi ta kule da di feti u di de bi ta fëëë u? Wë nönö!

⁷ Mosesi bi du wan soni u heepi dee Isaëli sëmbë u wini dee Amalëki sëmbë. A bi hoi di pau u di tuutuu Gadu nëën maun, hën a hopo ën go a liba. Te Mosesi bi du di soni aki, nöö Jehovah bi ta da dee Isaëli sëmbë kaakiti u feti ku dee Amalëki sëmbë. Ma te Mosesi maun bi ko wei, nöö maun fëën bi ta saka, nöö dee Amalëki sëmbë bi ta wini de. Alon ku Huli bi heepi Mosesi wantewante. „De tei wan sitonu, hën de mbei a sindo nëën liba. Hën Alon ku Huli panjan dee maun u Mosesi hoi. Alon bi taanpu a wan së u Mosesi, nöö Huli bi taanpu a di woto së. Sö wë de panjan dee maun u Mosesi hoi a liba u te kuma di sonu saka.” Awa, u di Gadu abi makiti gaanfa, mbei dee Isaëli sëmbë wini di feti.—Ëkisodesi 17:8-13.

8. (a) Andi Asa du di dee Etiopia sëmbë bi ko u ko feti ku dee sëmbë u Juda? (b) Unfa u sa djeesi Asa?

⁸ Jehovah bi wooko ku di gaan kaakiti fëën kaa u heepi dee sëmbë fëën a di ten u Könu Asa. Di Bëibel taki soni u sömëni sodati kulupu, ma di möön gaan sodati kulupu bi dë di u di Etiopia womi de kai Zela. A bi abi 1.000.000 sodati di bi sa’ u feti seei. Dee sodati u di Etiopia womi bi hia tu toon möön dee sodati u Asa. Asa bi ta booko hën hedi ö? A bi ta fëëë u, naa a bi booko saka? A bi mbei di soni dë mbei a lasi hati ö? Wë nönö! Wantewante  Asa hakisi Jehovah faa heepi ën. Wan sodati an bi o pakisei wan daka taa de sa wini dee sodati u Etiopia. Ma „soni seei an dë di hën [Gadu] an sa du” (Mateosi 19:26).Gadu bi wooko ku di gaan kaakiti fëën u „mbei Asa ku dee sodati u Juda wini dee Etiopia sëmbë”, u di „Asa dini Jehovah ku hii hën hati hii hën libi longi”.—2 Kloniki 14:8-13; 1 Könu 15:14.

9. (a) Andi an bi tapa Nehemia faa toona mbei dee peni u Jelusalen? (b) Unfa Jehovah piki di begi u Nehemia?

⁹ Andi Nehemia si di a bi go a Jelusalen? A bi si taa dee felantima u dee Dju dee bi ta libi a dee woto köndë bi ta du ku de, sö tee taa de an bi ta mbei dee peni u Jelusalen go dou möön. Di foto an bi abi peni, nöö dee Dju bi ta fii booko saka. Unfa Nehemia bi ta fii? A bi fii booko saka u, nöö a bi lasi hati tu ö? Wë nönö! Nehemia bi buta futoou a Jehovah leti kumafa Mosesi, Asa ku woto dinima u Jehovah bi buta futoou nëën. Nehemia bi begi Jehovah faa heepi ën, nöö Jehovah bi haika di begi fëën. Gadu bi wooko ku di „gaan kaakiti” fëën, söseei ku di „taanga maun” fëën u da dee Dju taanga. (Lesi Nehemia 1:10; 2:17-20; 6:9.) I ta biibi taa Jehovah ta wooko ku di „gaan kaakiti” fëën, söseei ku di „taanga maun” fëën u da dee dinima fëën taanga a di ten aki ö?

10, 11. (a) Unfa Saatan ta mbei möiti tjika u mbei u lasi hati? (b) Ku andi Jehovah ta wooko u da u taanga? (c) Un wini i feni a dee soni dee Jehovah ta lei u?

¹⁰ U sa dë seiki taa Didibi an o lasi hati nöiti. Saatan o ta mbei möiti nöömö u tapa u fu wa du soni di nama ku di biibi fuu. A ta wooko ku dee tiima, dee hedima u keiki ku dee sëmbë dee go disa di tuutuu biibi, u mindi soni da u, söseei u du ku u.Andi Saatan abi a pakisei? A kë fuu tapa ku di paaja di u ta paaja di bunu buka u di Könuköndë. Ma Jehovah sa heepi u, nöö a dë kabakaba u heepi u, söseei a ta da u taanga ku di santa jeje fëën (1 Kloniki 29:12). A dë fanöudu seei fuu hakisi Gadu faa da u di jeje fëën fuu sa feti ku Saatan ku di hogi goonliba fëën (Psalöm 18:39; 1 Kolenti 10:13). U dë ku tangi a hati u di heepi di u ta feni a di Wöutu u Gadu. Pakisei dee sömëni soni dee u ta lei a dee buku fuu hiniwan liba tu. De bi sikifi di soni di sikifi a Sakalia 8:9, 13 (lesi ën) a di ten di de bi toona mbei di Wosu u Gadu a Jelusalen. Ma tökuseei dee wöutu aki sa heepi u a di ten aki.

¹¹ Jehovah ta da u taanga tu te a ta lei u soni a di dee kemeente komakandi, a dee keling-komakandi ku dee könklësi, söseei a dee peipei siköö u di ölganisaasi fëën. Dee soni dee u ta lei sa heepi u u dini Gadu a wan bunu fasi, u buta maaka di u kë dou, söseei fuu sa tja dee faantiwöutu dee u kuma Keesitu sëmbë abi (Psalöm 119:32). I dë kabakaba u Jehovah da i taanga ku dee soni dee a ta lei u ö?

12. Andi u musu du fu wa lasi hati?

¹² Jehovah bi heepi dee sëmbë fëën u wini dee Amalëki sëmbë ku dee Etiopia sëmbë, söseei a da Nehemia ku dee Dju kaakiti u kaba mbei dee peni u Jelusalen. A di wan seei fasi Jehovah o da u taanga fuu ta du di peleikiwooko nöömö, hii fa u ta abi booko hedi, hii fa sëmbë ta du ku u, ku hii fa so sëmbë an ta kë haika di bunu buka (1 Petuisi 5:10). Jehovah an o puu dee booko hedi fuu a wan foombo fasi. Ma u musu du andi u sa du. Unfa sö? U musu ta lesi di Wöutu u Gadu hiniwan daka, u musu ta seeka useei da dee komakandi, u musu nango hiniwan wiki a dee komakandi, u musu ta lei useei soni u Bëibel hiniwan juu, u musu ta hoi di Wosudendu Dini hiniwan wiki, söseei u musu ta begi Jehovah  hii juu u di u ta futoou ën. Be wa mbei na wan soni puu u pakisei a dee soni dee Jehovah ta da u, di ta da u taanga ku degihati. Ee ja ta du wan u dee soni aki sö möön, nöö hakisi Jehovah faa heepi i.Nöö joo si unfa di jeje u Gadu o „toona da i taanga tu fii sa du de” (Filipi 2:13). Ma i si kuma i sa da wotowan taanga u?

13, 14. (a) Unfa wan baaa bi feni taanga baka di hën mujëë dëdë? (b) Unfa u sa da wotowan taanga?

¹³ Jehovah da u baaa ku sisa a hii së u goonliba di ta booko de hedi ku u, söseei di sa da u degihati. Apösutu Paulosu bi taki taa: „Un hopo taanpu, nöö un taanga dee suwakisuwaki maun ku dee suwakisuwaki kini baka, söseei un musu ta waka tololoo a di pasi” (Hebelejën 12:12, 13, NW). Sömëni u dee fesiten Keesitu sëmbë bi feni di lö heepi aki a dee baaa ku dee sisa u de. Di wan seei soni u ta du a ten aki sö tu. Boo luku wan woto. Baka di di mujëë u wan baaa dëdë, söseei baka di sömëni gaan soni miti ën, hën a taki taa: „Mi ko fusutan taa wa sa taki da useei un pei tesi u kë miti u, nasö na un ten wan hogi musu miti u, nasö un mëni pasi a musu miti u.Di begi di mi bi ta begi ku di lei di mi bi ta lei miseei soni u Bëibel bi dë kuma wan vest di bi ta hoi mi a liba wata. Söseei di heepi di dee baaa ku dee sisa u mi a di biibi bi ta heepi mi, bi da mi kötöhati seei. Mi ko fusutan taa a dë fanöudu u dë gaan mati ku Jehovah ufö fuka miti mi.”

¹⁴ Alon ku Huli bi da Mosesi taanga, u di de bi panjan hën maun hoi be an saka di de bi ta feti ku dee Amalëki sëmbë. Useei sa suku fasi a di ten aki u da wotowan taanga, söseei u heepi de. So u dee baaa ku dee sisa fuu ta lasi hati u di de ko gaandi kaa, de ta dë ku siki, dee  famii u de ta du ku de u di biibi hedi, de ta fii kuma de dë de wanwan, nasö de ta lasi hati u di wan sëmbë u de dëdë. De ta duwengi so u dee njönkuwan u de du soni di na bunu, nasö de ta duwengi de u de suku wan möön bunu libi a di goonliba aki. Wë u sa da dee njönkuwan aki taanga tu (1 Tesalonika 3:1-3; 5:11, 14). Suku fasi fa i sa lei wotowan taa i ta booko i hedi ku de te i dë a di Könuköndë zali, te i dë a di peleikiwooko, te i ta njan makandi ku de, nasö te i ta fan ku de a tëlëfön.

15. Unfa dee soni dee u ta taki sa heepi dee baaa ku dee sisa fuu?

¹⁵ Baka di Asa bi wini di feti di de bi feti ku dee gaan hia sodati u Etiopia, hën di tjabukama Azalia ko da hën ku dee sëmbë fëën degihati. Azalia bi piki de taa: „Ma un musu abi degihati. Na lasi hati, u di Gadu o mbei un feni gaan bunu da dee soni dee un du” (2 Kloniki 15:7). Di soni aki bi mbei Asa tooka soni nëën libi, hën a seeka di tuutuu biibi baka. A di wan seei fasi dee soni dee i ta taki sa da wotowan degihati, söseei de sa heepi de u de dini Jehovah go dou (Nöngö 15:23). Boiti di dë, ja musu fëëkëtë nöiti taa te i ta da piki a dee komakandi, nöö i ta da dee baaa ku dee sisa fii taanga tu.

16. Unfa dee gaanwomi sa djeesi Nehemia? Konda unfa dee baaa ku dee sisa bi heepi i.

¹⁶ Jehovah bi da Nehemia ku dee Dju taanga. De bi kaba mbei dee peni u Jelusalen a 52 daka dendu! (Nehemia 2:18; 6:15, 16) Nehemia an bi taanpu ta luku unfa dee woto sëmbë ta du di wooko. Ma hënseei bi heepi u mbei dee peni u Jelusalen (Nehemia 5:16). A di wan seei fasi dee gaanwomi sa djeesi Nehemia te de ta heepi mbei dee komakandi kamian, te de ta seeka de u de dë limbolimbo, söseei te de ta mbei dee soni dee booko a di Könuköndë zali. Dee gaanwomi aki ta da dee baaa ku dee sisa u de di abi bookohedi taanga te de nango luku de ku te de ta wooko ku de a di peleikiwooko.—Lesi Jesaaja 35:3, 4.

17, 18. Faandi u sa dë seiki te i abi fuka nasö bookohedi?

¹⁷ Te u ta wooko makandi ku dee baaa ku dee sisa fuu, nöö möönmöön woo ta libi makandi kuma wan famii. Söseei a ta heepi u fuu dë gaan mati u nöömö, nöö woo abi wan möön taanga biibi taa di Könuköndë u Gadu o tja gaan bunu ko abiti möön. Te u ta da wotowan taanga, nöö u ta heepi de u de sa hoi dou te tesi ta miti de, söseei u de pakisei bunu u di ten di ta ko. Boiti di dë, te u ta heepi wotowan, nöö a ta da u taanga, söseei a ta heepi u fuu buta pakisei a di ten di ta ko.

¹⁸ Te u ta pakisei unfa Jehovah bi heepi dee dinima fëën a di ten di pasa, söseei unfa a bi tjubi de, nöö u ta ko abi wan möön taanga biibi a Jehovah, söseei u ta ko abi möön futoou nëën tu. Fëën mbei te i abi fuka ku bookohedi, nöö „na lasi hati”! I sa dë seiki taa ee i ta begi Jehovah faa heepi i, nöö a o da i taanga ku di taanga maun fëën, söseei a o mbei i feni dee gaan bunu di di Könuköndë o tja ko abiti möön.—Psalöm 73:23, 24.