1, 2. (a) Andi u musu du u feni di libi u teego? (b) Andi sa heepi u u ta buta u pakisei nöömö a di pasi ka u ta waka?

DI U toon Keesitu sëmbë, nöö a dë kuma u bigi waka a wan pasi. Ee u hoi useei a Gadu, hën te u ta waka nöömö a di pasi, nöö woo sa feni di libi u teego. Jesosi bi taki taa: „Dee sëmbë dee o tai hati ta biibi a Gadu tee dou di kaba pisi, nöö de o feni di libi u teego” (Mateosi 24:13). Awa, ee u kë dou a kaba u di pasi, nöö u musu hoi useei a Gadu te dou „di kaba”. Di kaba dë sa dë te u dëdë, nasö di kaba u di hogi goonliba aki. Ma u musu luku u na mbei di goonliba puu u pakisei a di pasi (1 Johanisi 2:15-17). Andi sa heepi u u ta buta u pakisei nöömö a di pasi ka u ta waka?

² Jesosi lei u a di möön bunu fasi unfa u sa du ën. Te u ta lei a Bëibel andi Jesosi bi taki u di pasi dë, nasö u di fasi fa u musu libi, nöö woo sa ko sabi un pei sëmbë a dë. Söseei woo ko lobi ën, nöö woo abi biibi nëën tu (Lesi 1 Petuisi 1:8, 9). Apösutu Petuisi bi taki taa Jesosi disa wan bunu fasi u libi da u sö taa u  sa waka nëën baka finifini (1 Petuisi 2:21). Nöö ee u ta djeesi Jesosi finifini, woo sa hoi tee dou di kaba. * (Luku di pisi a basu.) A di woto ufö disi, u bi lei unfa u sa djeesi Jesosi a di sakafasi ku di tjalihati di a abi. A di woto aki, woo lei unfa u sa djeesi ën a di degihati ku di köni di a abi u si soni a wan bunu fasi.

3. Andi a kë taki u abi degihati, nöö unfa u sa ko abi ën?

³ Te u abi degihati, nöö a o da u taanga u hoi dou te fuka ta miti u. Söseei te u abi degihati, nöö woo hopo taanpu u du soni a wan leti fasi. A sa heepi u u na ta dë pantapanta te tesi ta miti u, söseei u hoi useei a Gadu tu. Te wan sëmbë fëëë Gadu, te a ta futoou ën ku te a abi lobi, nöö a o sa abi degihati. Na un fasi? Te u ta fëëë u du wan soni di Gadu an o lobi, nöö di soni dë o heepi u u na ta fëëë libisëmbë (1 Samuëli 11:7; Nöngö 29:25). Te wan sëmbë ta futoou Jehovah, nöö an o ta buta pakisei a dee fuka dee ta miti ën, ma a o ta buta pakisei a di ten di ta ko (Psalöm 27:14). Te u abi tuutuu lobi, nöö a o da u di taanga u hoi dou te sëmbë ta du ku u (Johanisi 15:13). U ta kisi degihati te u ta futoou Gadu ku te u ta djeesi di Womi Mii fëën.​—Psalöm 28:7.

4. Unfa Jesosi bi lei taa a abi degihati di a bi dë a di Wosu u Gadu? (Luku di peentje a bigi u di woto.)

⁴ Di Jesosi bi abi 12 jaa, a bi lei taa a bi abi degihati di a bi go dë „a di Wosu u Masa Gadu dendu sindosindo a dee mësitë mindi” (Lesi Lukasi 2:41-47). Dee mësitë dë bi sabi di Wëti u Mosesi bumbuu, ma de bi sabi dee guwenti u dee Dju sëmbë tu. Dee guwenti dë bi mbei di Wëti bi ko taanga da dee sëmbë u hoi. Ma Jesosi an bi mbei dee soni dee mësitë dë bi sabi, tapëën u na fan ku de. An bi ta fëëë u fan ku de. A bi „ta hakisi de soni”. Ma Jesosi an bi ta hakisi soni di wan piki womi mii bi o hakisi. U sa pakisei fa a bi ta hakisi dee mësitë soni di de bi musu pakisei fundu ufö de piki ën. Nöö ee dee mësitë dë bi pooba u hakisi Jesosi soni di an bi o sa piki, nöö de an bi o sa seepiseepi. Hii dee sëmbë dee bi ta haikëën, te kisi dee mësitë seei bi ta foondo taa „a abi sö wan bumbuu fusutan te a ta piki dee sëmbë dee ta fan ku ën”. Awa, ku degihati Jesosi bi sa hopo taki da di tuutuu lei di dë u feni a di Wöutu u Gadu!

5. Na un fasi Jesosi bi lei taa abi degihati di a bi dë a goonliba aki ta du di peleikiwooko?

⁵ Jesosi bi lei a sömëni fasi taa a abi degihati di a bi dë a goonliba aki ta du di peleikiwooko. A bi lei taa a abi degihati di a bi piki dee sëmbë taa dee fesima u keiki ta ganjan de ku dee poipoi lei u de (Mateosi 23:13-36). Boiti di dë, Jesosi an bi mbei di goonliba aki feni ën kisi (Johanisi 16:33). Ma a bi ta peleiki këdë, hii fa sëmbë bi ta kë tapëën (Johanisi 5:15-18; 7:14). Te dou tu pasi, a bi abi degihati u jaka dee sëmbë dee bi ta poi di tuutuu biibi, puu a di Wosu u Gadu.​—Mateosi 21:12, 13; Johanisi 2:14-17.

6. Unfa Jesosi lei taa abi degihati a dee lasiti daka fëën goonliba aki?

⁶ Boo go luku unfa a bi lei taa abi degihati a dee lasiti daka fëën a goonliba aki. Jesosi bi sabi andi bi o miti ën te Judasi bi o tjëën go sei. Tökuseei di de bi ta njan di Pasika piizii, hën a piki Judasi taa: „Womi, di soni di i si i ta pakisei fii du dë, nöö  hopo go du ën wante e” (Johanisi 13:21-27). Boiti di dë, di Jesosi bi dë a di djai u Gëtiseimani, hën a bi lei taa abi degihati u piki dee sodati taa hën da di sëmbë di de ta suku. Hii fa a bi sabi taa de bi o kii ën, tökuseei a tjubi dee bakama fëën di a piki dee sodati taa: „Disa dee oto sëmbë aki be de go u de” (Johanisi 18:1-8). Bakaten di de bi ta hakisi Jesosi soni a di kuutuwosu u dee Dju, hën a bi abi di degihati u piki de taa hën da di Keesitu, söseei di Womi Mii u Gadu. An bi ta fëëë, hii fa di Kaba Hei Begima bi ta mindi soni u de sa feni ën kii (Maikusi 14:60-65). Jesosi bi hoi ënseei a Gadu u te fa a dëdë a di posu. Di a hai di lasiti böö fëën, hën a bai taa: „A kaba!”​—Johanisi 19:28-30.

7. Un dee njönkuwan unfa un ta fii u dë wan Jehovah Kotoigi, nöö unfa un sa lei taa un abi degihati?

⁷ Unfa u sa djeesi Jesosi a di degihati di a abi? A siköö. Un dee njönkuwan, un ta lei taa un abi degihati te un ta piki sëmbë a siköö taa unu da Jehovah Kotoigi. A sö wan fasi un ta lei taa un ta tei ën u bigi u tja di në u Jehovah, aluwasi wotowan ta mbei unu fa (Lesi Psalöm 86:12). So sëmbë o kë fuun biibi taa na Gadu hën mbei hii soni tuutuu. Ma un sa biibi taa Gadu hën mbei hii soni kumafa di Bëibel ta taki. Un sa tei di buku Vijf belangrijke vragen over het ontstaan van het leven, u piki dee sëmbë dee kë sabi ’unfa un du ta pakisei taa woon feni wini a bakaten’ (1 Petuisi 3:15). Woon fii bunu seei te un du ën, u di un bi abi degihati u hopo taki da di tuutuu lei u Bëibel!

8. Faandi mbei u sa abi degihati te u ta peleiki?

⁸ A di peleikiwooko. U kuma tuutuu Keesitu sëmbë musu „ta konda di buka söndö fëëë” (Tjabukama 14:3). Faandi mbei u sa abi degihati te u ta peleiki? Di fosu soni, hën da u sabi taa dee soni u ta taki kumutu a Bëibel. Hën da di tuutuu lei (Johanisi 17:17). Di u tu soni, hën da „Gadu buta u tuu fuu ta heepi ën a di wooko”, nöö a da u di santa jeje fëën u heepi u (1 Kolenti 3:9; Tjabukama 4:31). Di u dii soni, hën da u di u lobi Jehovah ku woto sëmbë, fëën mbei u ta du hii soni di u sa u paaja di bunu buka da woto sëmbë (Mateosi 22:37-39). U di u abi degihati, mbei wa o tapa ku di peleikiwooko. U dë kabakaba u lei dee sëmbë dee wojo u de dë „dungudungu”, söseei dee sëmbë di dee fesima u keiki ta ganjan (2 Kolenti 4:4). Woo ta paaja di bunu buka u nöömö aluwasi sëmbë o kë tapa u.​—1 Tesalonika 2:1, 2.

9. Unfa u sa lei taa u abi degihati te tesi ta mi u?

⁹ Te tesi ta miti u. Te u abi futoou a Gadu, nöö a o da u di biibi ku di degihati di u abi fanöudu u hoi dou te dee tesi dë ta miti u. Te wan sëmbë di u lobi dëdë, nöö u ta tjali seei, ma wa ta lasi houpu. U dë seiki taa di Gadu u „hii kötöhati” o da u taanga (2 Kolenti 1:3, 4; 1 Tesalonika 4:13). Ee u siki nasö ee u kisi wan makei, nöö wa o tei wan fasi u kula di an ta kai ku Gadu (Tjabukama 15:28, 29). Ee u dë ku bookohedi, te „u seei hati taki da u taa wa libi bunu”, nöö wa musu lasi hati. U ta futoou Jehovah di dë „zuntu u dee sëmbë dee lasi hati.” * (Luku di pisi a basu.)​—1 Johanisi 3:19, 20; Psalöm 34:18.

10. Andi a kë taki te wan sëmbë abi di köni u si soni a wan bunu fasi, nöö unfa wan Keesitu sëmbë di abi sö wan köni ta fan nasö ta du soni?

¹⁰ Te wan sëmbë abi di köni u si soni a wan bunu fasi, hën da a ta fusutan andi bunu ku andi an bunu, nöö a ta du di soni di bunu (Hebelejën 5:14). Wan Keesitu sëmbë di abi sö wan köni ta du soni di o mbei taa hën ku Jehovah ko dë möön gaan mati. A ta köni u na taki soni di sa hati wotowan. Ma a ta du soni u piizii Jehovah, u di a ta taki soni di ta da sëmbë degihati (Nöngö 11:12, 13). Hën „hati an ta boonu hesi” (Nöngö 14:29). A ta „waka a di tololo pasi”, hën da a ta du bumbuu soni nëën libi (Nöngö 15:21). Andi sa heepi u u ko abi di köni u ta si soni a wan bunu fasi? U musu lei soni a di Wöutu u Gadu, nöö u musu du dee soni u ta lei (Nöngö 2:1-5, 10, 11). U sa lei soni u di libi u Jesosi tu di abi di köni u ta si soni a wan bunu fasi, nöö u musu djeesi ën a di fasi dë.

11. Unfa Jesosi bi lei ku dee soni a bi ta taki, taa a abi di köni u si soni a wan bunu fasi?

¹¹ Hii dee soni Jesosi bi ta taki ku hii dee soni a bi ta du, bi lei taa a bi abi di köni u si soni a wan bunu fasi. Dee soni a ta taki. Te Jesosi bi ta paaja di bunu buka, nöö a bi ta taki soni a wan suti fasi di bi ta foondo dee sëmbë dee bi ta haikëën (Mateosi 7:28; Lukasi 4:22). A bi lo’ u lesi di Wöutu u Gadu nasö a bi ta taki soni di sikifi nëën. A bi ta sabi bumbuu un Bëibel tëkisi fiti hiniwan soni di a bi ta taki (Mateosi 4:4, 7, 10; 12:1-5; Lukasi 4:16-21). Söseei dee soni Jesosi bi ta taki, bi ta dou di hati u dee sëmbë dee bi jei fa a bi ta lei de andi di Bëibel ta taki. Baka di Gadu weki Jesosi puu a dëdë, hën Jesosi bi fan ku tu u dee bakama fëën di bi dë a pasi nango a Emausu. A bi konda da de unfa dee soni dee sikifi a Bëibel nama ku ën tjika. Bakaten, hën dee bakama fëën bi taki taa: „Hooo, aai baa, luku fa hati fuu bi fii piizii di a ta fan ku u a di pasi ta puu Gadu Buku da u.”​—Lukasi 24:27, 32.

12, 13. Un woto ta lei taa Jesosi hati an bi ta boonu hesi, söseei taa an bi ta suku fini a soni poi?

¹² Di fasi fa a bi ta fii ku di fasi fa a bi dë. Di köni di Jesosi abi u si soni a wan bunu fasi, bi heepi ën u „hati fëën an ta boonu hesi” (Nöngö 16:32). Jesosi bi sa basi dee fii fëën, söseei a bi „abi tjalihati” (Mateosi 11:29). Hii juu Jesosi bi ta hoi pasensi da dee bakama fëën, hii fa de bi ta mbei föutu (Maikusi 14:34-38; Lukasi 22:24-27). Nöö an bi ta piki te sëmbë bi ta du hogi ku ën.​—1 Petuisi 2:23.

¹³ Di köni di Jesosi abi u si soni a wan bunu fasi, bi heepi ën u na ta suku fini a soni poi. A bi fusutan faandi mbei Gadu bi da dee Isaëli sëmbë di Wëti fëën, nöö a bi ta libi ku sëmbë kumafa di Wëti bi taki.  Pakisei di mujëë di bi abi „sondi ta kule nëën” (Lesi Maikusi 5:25-34). Di mujëë waka pasa a dee gaan hia sëmbë mindi go panjan di koosu u Jesosi, hën a ko bëtë. Ee u luku unfa di Wëti bi taki, nöö di mujëë an bi limbo, nöö fëën mbei an bi musu panjan na wan sëmbë (Leifitiki 15:25-27). Ma Jesosi an bi gandji dëën. Faandi mbei an bi du ën? U di a bi fusutan taa a bi dë möön fanöudu u abi „tjalihati da wotowan”, söseei u „libi a wan leti fasi fu sëmbë sa futoou i [hoi iseei a Gadu, NW]”, möön di hoi di a bi musu hoi ënseei nömönömö a di Wëti (Mateosi 23:23). Jesosi bi piki di mujëë a wan suti fasi taa: „Mujëë, di fa i si i biibi a mi tjika dë, hën wë mbei i fendi heepi e. Nöö go fii, i böö u di siki bi ta sitaafu i dë”. Di köni di Jesosi abi u si soni a wan bunu fasi, bi heepi ën u abi suti fasi!

14. Un wooko Jesosi bi tei u du, nöö andi bi heepi ën u na puu hën pakisei a di peleikiwooko?

¹⁴ A di fasi fa a bi ta libi. Di fasi fa Jesosi bi ta libi, bi lei taa a abi di köni u si soni a wan bunu fasi. A bi tei di peleikiwooko kuma wooko fëën (Lukasi 4:43). Söseei Jesosi bi du soni di bi heepi ën u na puu hën pakisei a di wooko fëën, söseei u kaba di wooko dë tu. Jesosi an bi ta suku u ko gudu, ma a bi ta libi ku dee soni a bi abi fanöudu tuutuu. Fëën mbei a bi sa da hën ten ku hën kaakiti a di peleikiwooko (Lukasi 9:58). A bi sabi taa a bi dë fanöudu u seeka wotowan u de sa du di peleikiwooko go dou, baka te a dëdë (Lukasi 10:1-12; Johanisi 14:12). Nöö a bi paamusi dee bakama fëën taa a bi o heepi de a di peleikiwooko „tee a kaba u di goonliba aki.”​—Mateosi 28:19, 20.

15. Unfa u sa lei taa u abi di köni u si soni a wan bunu fasi ku dee soni u ta taki?

¹⁵ Unfa u sa djeesi Jesosi a di köni di a abi u si soni a wan bunu fasi? Dee soni u ta taki. Te u ta fan ku dee baaa ku sisa fuu, nöö u ta taki soni di ta da de degihati, ma wa ta taki soni di ta booko de saka (Efeise 4:29). Te u ta konda soni u di Könuköndë u Gadu da woto sëmbë, nöö dee fan fuu musu ta abi „goma”, hën da u musu ta fan  a wan köni fasi (Kolosën 4:6). U ta pooba u fusutan andi wotowan abi fanöudu, söseei andi de lobi, nöö u ta luku bunu andi u ta taki. Sëmbë o ta kë haika u te u ta fan ku de a wan suti fasi, nöö di bosikopu fuu o dou de hati. Söseei te u ta konda da wotowan andi u ta biibi, nöö u ta piki ku di Bëibel, u di dee soni u ta biibi ta kumutu a di Wöutu u Gadu. U sabi taa dee soni dee sikifi a Bëibel abi kaakiti möön dee soni u ta taki.​—Hebelejën 4:12.

16, 17. (a) Unfa u sa lei taa hati fuu an ta boonu hesi, söseei taa wa ta suku fini a soni poi? (b) Andi sa heepi u u ta buta u pakisei nöömö a di peleikiwooko?

¹⁶ Di fasi fa u ta fii ku di fasi fa u dë. Te u abi di köni u si soni a wan bunu fasi, nöö woo sa basi dee fii fuu te fuka ta miti u, söseei ’hati fuu an o ta boonu hesi’ (Jakobosi 1:19). Te sëmbë taki nasö du wan soni di hati u, nöö u ta pooba u fusutan faandi mbei di sëmbë taki nasö du di soni dë. Nöö di soni dë ta mbei taa an ta taanga da u u da di sëmbë paadon, söseei a sa mbei taa hati fuu an boonu ku ën (Nöngö 19:11). Te u abi di köni u si soni a wan bunu fasi, nöö a ta heepi u tu u na suku fini a soni poi. Wa ta suku u dee baaa ku sisa fuu musu dë sëmbë di na ta mbei föutu. Ma u ta hoi a pakisei taa de sa abi bookohedi di wa ta kaba fusutan. U dë kabakaba u haika unfa de ta pakisei. Nöö wa ta taki nömönömö taa di soni di u kë hën musu pasa.​—Filipi 4:5.

¹⁷ Di fasi fa u ta libi. U sabi taa di paaja di u ta paaja di bunu buka da di möön gaan wooko di u bi sa feni u du. Fëën mbei u kë ta du soni di o heepi u u ta buta pakisei nöömö a di peleikiwooko di u ta du. U ta buta Jehovah a di fosu kamian a u libi. Wa ta suku u ko gudu, nöö a sö wan fasi u sa da u ten ku u kaakiti u paaja di bunu buka ufö di kaba dou.​—Mateosi 6:33; 24:14.

18. Andi sa heepi u fuu ta waka nöömö a di pasi di o tja u go a di libi u teego, nöö andi i dë kabakaba u du?

¹⁸ U wai taa u bi lei sömëni soni u dee bunu fasi u Jesosi! Pakisei un wini u sa feni te u ta lei soni u dee woto fasi fëën, söseei te u ta mbei möiti u ko dë kuma ën. Fëën mbei boo dë kabakaba u djeesi Jesosi. Te u ta du sö, nöö woo sa ta waka nöömö a di pasi di o tja u go a di libi u teego, söseei woo sa ko dë möön gaan mati ku Jehovah.