1. (a) Andi dee dinima u Gadu sabi te a nama ku di lei di wotowan musu lei de soni, nöö unfa di soni dë nama ku di ten fuu aki? (b) Andi woo taki a di woto aki?

DEE sëmbë u Gadu sabi taa te wan sëmbë lei u du wan soni, nöö a o sabi unfa a musu du ën bunu. Di Bëibel ta taki taa Abam bi tei „dee womi fëën di bi sa’ u feti”. Fëën mbei de bi wini di de bi go feti u heepi Lotu (Kenesesi 14:14-16). Wanlö kandama u di ten u Könu Dafiti bi „lei u kanda” kanda di bi ta gafa Jehovah (1 Kloniki 25:7). A di ten aki, u musu feti ku Saatan ku di goonliba fëën (Efeise 6:11-13). U seei ta mbei taanga möiti u gafa Jehovah te u ta konda soni di nama ku di në fëën da wotowan (Hebelejën 13:15, 16). Kuma dee sëmbë u Gadu u di ten di pasa, woo sa’ u du wan soni, te wotowan lei u fa u musu du ën. Jehovah da dee gaanwomi u kemeente di faantiwöutu u lei wotowan soni (2 Timoteo 2:2). Na un fasi so gaanwomi bi lei woto baaa soni u de sa heepi dee sëmbë u Jehovah?

2. Andi wan gaanwomi sa du ufö a lei wan woto baaa soni, nöö faandi mbei a dë wan bunu soni u du ën?

² U sa tei wan gaanwomi maaka ku wan sëmbë di ta wooko goon. Ufö sö wan sëmbë paandi wan soni, a musu buta mësi da di doti u di soni sa göö ko fatu. A di wan seei fasi, ufö wan gaanwomi lei wan woto baaa soni, kandë a sa lei ën wan tu mama wëti u Bëibel di o heepi di baaa dë u dë seekaseeka faa sa du dee soni dee a o lei.​—1 Timoteo 4:6.

3. (a) Unfa wan gaanwomi sa wooko ku dee soni di Jesosi taki a Maikusi 12:29, 30 u heepi wan baaa di a ta lei soni? (b) Unfa di begi di wan gaanwomi ta begi da wan baaa di a ta lei soni, sa heepi di baaa dë?

³ A dë fanöudu taa i kuma gaanwomi ko sabi unfa di tuutuu lei ta wooko a di pakisei ku dee fii u di baaa di i ta lei soni. Fii sa ko sabi dee soni dë, i sa hakisi ën unfa di buta di a buta hën libi a Jehovah maun ta heepi ën te a musu du soni. Di soni di joo hakisi ën dë sa mbei i ku ën taki soni u di fasi fa u sa dini Jehovah ku hii u hati (Lesi Maikusi 12:29, 30). Kandë i sa begi ku di baaa u hakisi Jehovah faa dëën di santa jeje fëën u heepi ën u lei soni. Te di baaa jei fa i ta begi dëën, nöö di soni dë sa dëën taanga u mbei möiti u lei soni!

4. (a) Konda wan tu woto u Bëibel di sa heepi wan baaa di de ta lei soni faa sa go a fesi a di biibi. (b) Andi wan gaanwomi musu mbei möiti u dou te a ta lei woto baaa soni?

⁴ Te i bigi lei wan baaa soni, a bi o bunu u konda woto u Bëibel dëën di o heepi ën u si taa a dë fanöudu seei u kë heepi sëmbë a soni, u dë wan sëmbë di wotowan sa futoou, söseei u abi sakafasi (1 Könu 19:19-21; Nehemia 7:2; 13:13; Tjabukama 18:24-26). A dë fanöudu taa di baaa abi dee fasi aki, leti kumafa doti abi mësi fanöudu u mbei soni göö. Dee fasi dë o heepi di baaa faa sa go a fesi möön hesi a di biibi. Wan gaanwomi u Gaan Faansiköndë de kai Jean-Claude taki taa te a ta lei wan baaa soni, nöö a ta mbei möiti u heepi ën faa sa wooko ku dee mama wëti u Bëibel faa sa du soni a wan köni fasi. A taa: „Mi ta suku okasi ka u sa lesi wan Bëibel tëkisi di sa ’jabi di baaa wojo’ faa si ’dee gaan waiti soni’ dee dë a di Wöutu u Gadu” (Psalöm 119:18). Na un woto fasi i sa da di baaa taanga?

5. (a) Un fanöudu a dë taa wan gaanwomi ta fan ku di baaa di a ta lei soni, u dee maaka di a kë dou a di dini u Jehovah? (b) Faandi mbei dee gaanwomi u kemeente musu lei dee baaa soni te de njönku jeti? (Luku di pisi a basu.)

⁵ Hakisi di baaa un maaka a kë dou a di dini di a ta dini Jehovah. Ee an abi maaka, nöö heepi ën faa buta maaka di a sa dou. Piki ën unfa i wai tjika di i bi dou wan maaka di i bi buta da iseei. Di soni aki an taanga u du, nöö a ta heepi tuutuu. Wan gaanwomi de kai Victor di ta du di pioniliwooko a wan köndë fu Afiikan taki taa: „Di mi bi möön njönku, wan gaanwomi bi hakisi mi soni di nama ku maaka di mi bi buta da miseei. Dee soni dee a bi hakisi m’ dë bi heepi m’ u go pakisei möön fundu u di diniwooko.” Gaanwomi u kemeente di sa’ u du di wooko u de bunu, taki taa a dë fanöudu u lei dee baaa soni te de njönku jeti. I sa da de wooko di de sa du a di kemeente, di fiti di jaa u de. Te dee gaanwomi ta lei dee baaa soni te de njönku jeti, nöö di soni dë sa heepi dee baaa dë u de ta buta pakisei nöömö a dee maaka di de kë dou, hii fa de ta ko gaan sëmbë, ku hii fa de ta abi möön hia soni ta du.​—Lesi Psalöm 71:5, 17. * (Luku di pisi a basu.)

6. Ku un fasi u lei wotowan soni Jesosi bi wooko?

 ⁶ Ee i kë da di baaa di i ta lei soni taanga u dini kuma dinai nasö gaanwomi a di kemeente, nöö na piki nöö i musu piki ën andi a musu du. I musu konda dëën faandi mbei a dë fanöudu faa du di soni dë. Di Gaan Mësitë, Jesosi, bi piki dee apösutu fëën taa de bi musu peleiki. Ma a bi piki de fosu faandi mbei de bi musu du ën. A bi taki taa: „Mi kisi hii makiti a liba ala ku goon aki tuu. Nöö un musu ta waka a dee köndëköndë u goonliba ta paaja di buka u mi da hii sëmbë, be de bia ko dë bakama u mi kuma unu” (Mateosi 28:18, 19). Unfa i sa djeesi Jesosi a di fasi fa a bi ta lei sëmbë soni?

7, 8. (a) Unfa dee gaanwomi u kemeente a di ten aki sa djeesi Jesosi a di fasi fa a bi ta lei sëmbë soni? (b) Faandi mbei a dë fanöudu u gafa wan baaa di i ta lei soni? (c) Un lai sa heepi dee gaanwomi u de lei woto baaa soni? (Luku di pisi „ Unfa gaanwomi sa lei woto baaa soni”.)

⁷ Te i hakisi wan baaa u du wan wooko, nöö tei di Bëibel u konda dëën faandi mbei a dë fanöudu u du di wooko dë. Te i ta du sö, nöö i ta lei ën u du soni ku dee mama wëti u Bëibel, ma na u di a dë taa a musu du ën nömönömö. Boo taa i da wan baaa di wooko faa ta seeka di Könuköndë zali dööbuka faa sa ta dë limbolimbo, söseei u soni an sai dë u mbei sëmbë kisi makei te de ta waka pasa dë. I sa lesi Titusi 2:10 dëën. Konda dëën unfa di wooko di a ta du sa mbei sëmbë kë haika di Könuköndë bosikopu di u ta paaja. Söseei hakisi di baaa unfa a pakisei taa di wooko di a ta du dë o heepi dee gaan sëmbë a di kemeente. Te i ta fan ku di baaa a sö wan fasi, nöö a o heepi ën faa ta möön buta mëni a di wini di di wooko fëën ta tja ko da woto sëmbë. An o du di wooko u di sëmbë mandëën faa du ën nöö. Te di baaa ta si fa dee woto baaa ku sisa ta feni wini u di wooko fëën, nöö a o ta fii bunu u di a ta heepi wotowan.

⁸ Boiti di dë, ja musu fëëkëtë u gafa di baaa te a ta du dee soni dee i ta piki ën faa du. Faandi mbei a dë fanöudu u du ën? Wë leti kumafa wata ta heepi wan soni di i paandi faa göö bunu, sö nöö wan baaa o sa go a fesi a di dini u Jehovah te i ta gafëën.​—Luku Mateosi 3:17.

9. (a) Faandi mbei a sa taanga da dee gaanwomi dee ta libi a gudu köndë u lei woto baaa soni? (b) Faandi mbei so njönku baaa an ta buta di dini u Gadu a di fosu kamian a de libi?

⁹ Dee gaanwomi dee ta libi a gudu köndë sa feni taa a taanga u da baaa di abi 20 jaa te go miti 30 jaa taanga u mbei möiti u wooko möön taanga a di kemeente. Gaanwomi u söwan 20 köndë di sa’ u du di wooko u de bunu, bi piki u faandi mbei de ta si kuma so u dee njönku baaa an ta mbei möiti u wooko möön taanga a di kemeente. Gaansë u de bi taki taa di so u dee baaa dë bi njönku, nöö de mama ku de tata an bi ta da de taanga u buta maaka da deseei a di dini u Jehovah. Söseei de bi taki taa di so u dee njönku baaa bi kë wooko möön taanga a di kemeente, nöö de mama ku de tata bi da de taanga u de go a hei siköö nasö u de suku wan bunu wooko! Fëën mbei de an bi buta di dini u Gadu a di fosu kamian a de libi.​—Mateosi 10:24.

10, 11. (a) Unfa wan gaanwomi sa heepi wan baaa faa tooka di fasi fa a ta pakisei? (b) Un Bëibel tëkisi wan gaanwomi sa lei wan baaa u dëën taanga u du möön a di kemeente, nöö faandi mbei de bunu? (Luku di pisi a basu.)

¹⁰ Ee i ta si kuma wan baaa an ta mbei möiti u du möön soni u heepi di kemeente, nöö a o dë fii mbei taanga möiti, söseei  i musu abi pasensi ku ën u tooka di fasi fa a ta pakisei. Wan sëmbë di ta wooko goon sa heepi wan soni di a paandi faa sa göö tololoo go a liba. A di wan seei fasi i sa heepi wan baaa pikipiki faa si taa a musu tooka di fasi fa a ta pakisei faa sa tei möön faantiwöutu a di kemeente. Ma unfa i sa du ën?

¹¹ Tei ten fii sa ko dë mati ku di baaa. Piki ën taa di kemeente abi ën fanöudu. Te i ku ën ko dë mati kaa, nöö sindo ku ën, nöö lei ën Bëibel tëkisi di sa heepi ën faa pakisei andi di buta di a buta hën libi a Jehovah maun kë taki (Peleikima 5:4; Jesaaja 6:8; Mateosi 6:24, 33; Lukasi 9:57-62; 1 Kolenti 15:58; 2 Kolenti 5:15; 13:5). Pooba u dou hën hati ku dee lö hakisi aki: ’Andi i bi paamusi Jehovah di i bi buta i libi nëën maun? Unfa i pakisei taa Jehovah bi fii di i bi tei dopu?’ (Nöngö 27:11) ’Unfa Saatan bi fii?’ (1 Petuisi 5:8) Dee lö Bëibel tëkisi aki sa dou di baaa hati seei.​—Lesi Hebelejën 4:12. * (Luku di pisi a basu.)

12, 13. (a) Un fasi Elisa bi lei taa a bi abi kuma wan sëmbë di wotowan ta lei soni? (b) Un gaandi Jehovah bi da Elisa u di a bi hoi ënseei nëën?

¹² Un dee njönku baaa, di kemeente abi unu fanöudu! Un fasi un musu abi fuun sa dini Jehovah a wan bunu fasi? Boo taki u soni di bi pasa a di libi u di tjabukama de kai Elisa di de bi lei ën soni, nöö di soni dë o heepi unu fuun sabi un fasi un musu abi.

¹³ Söwan 3000 jaa pasa, di tjabukama Elia bi hakisi di njönku womi de ta kai Elisa faa ko ta heepi ën ku di wooko fëën. Wantewante Elisa go ku Elia, hën a go ta wooko ku hii hën hati dëën. Sëmbë bi ta si di wooko dë kuma wan lagi wooko (2 Könu 3:11). Elia lei Elisa soni söwan sikisi jaa longi. Nöö di di tjabukama Elia bi o kaba du di wooko fëën, hën a piki Elisa taa an dë faa wooko dëën möön. Ma dii pasi Elisa piki ën taa: „Ma o go disa i.” A bi dë kabakaba u fika ku di leima fëën solanga a sa. Nöö u di a bi hoi ënseei a Jehovah ku hii hën hati, mbei a dëën di gaandi u si fa a ta tei Elia tja go ku wan gaan ventu.​—2 Könu 2:1-12.

14. (a) Unfa dee baaa di dee gaanwomi ta lei soni sa djeesi Elisa? (b) Faandi mbei a dë fanöudu taa wan baaa di de ta lei soni, dë wan sëmbë di wotowan sa futoou?

¹⁴ Ju di de ta lei soni, unfa i sa djeesi Elisa? Na biabia u tei wooko di de da i a di kemeente, aluwasi wooko di sëmbë ta si kuma lagi wooko seei. Hoi a pakisei taa di gaanwomi di ta lei i dë, da i mati. Piki ën taa i lobi fa a ta heepi i, nöö lei ën taa i kë faa lei i soni go dou. Ma di möön fanöudu soni, hën da i musu ta du di wooko fii ku hii i hati. Wë faandi mbei? Te i ta lei taa i dë wan sëmbë di wotowan sa futoou, nöö dee gaanwomi sa dë seiki taa Jehovah kë da i möön faantiwöutu a di kemeente.​—Psalöm 101:6; lesi 2 Timoteo 2:2.

15, 16. (a) Na un fasi Elisa bi lei taa a bi ta lesipeki di leima fëën? (Luku di peentje a bigi u di woto.) (b) Faandi mbei dee woto tjabukama u Gadu bi abi futoou a Elisa?

¹⁵ Di woto u Elisa ta lei tu taa dee baaa musu abi lesipeki da dee gaanwomi u kemeente. Baka di Elia ku Elisa go luku wanlö tjabukama u Gadu a Jelikou, hën de ko dou a di Joodan Lio. Baka di dë, hën  „Elia tei di djakiti fëën, a dimboli ën, hën a naki di wata ku di djakiti, nöö hën di wata paati a tu”. Elia ku Elisa aba di Joodan Lio a dëëdëë goon, hën „de ta fan ta waka nango”. Elisa haika hii soni bunu di di leima fëën piki ën, nöö a bi ta lei soni nëën hii juu. Nöiti Elisa bi si kuma a bi sabi hii soni kaa. Baka di dë, hën wan gaan ventu hopo Elia tja go, hën Elisa toona go fëën a Joodan Lio baka. Di a dou a di lio, hën a naki di wata ku di koosu u Elia, hën a taa: „Naasë Jehovah, di Gadu u Elia dë?” Hën di lio paati a tu wan pasi möön.​—2 Könu 2:8-14.

¹⁶ I ta si taa di fosu foombo wooko di Elisa du, dë kuma di lasiti foombo wooko di Elia du. Andi u ta lei u di soni aki? Elisa an bi si kuma a bi musu du soni a wan fasi di tooka u di fasi fa Elia bi ta du soni, u di hën bi ko dë di njunjun tjabukama u Gadu. U di a bi du soni a di wan seei fasi kuma Elia, mbei a bi lei taa a bi ta lesipeki di leima fëën. Di soni aki seei mbei dee woto tjabukama u Gadu bi abi futoou a Elisa (2 Könu 2:15). Elisa dini Jehovah 60 jaa longi kuma tjabukama fëën, nöö Jehovah bi dëën di makiti u du möön foombo wooko möön leki fa Elia bi du. Andi dee baaa di dee gaanwomi ta lei soni, sa lei u di soni aki?

17. (a) Unfa dee baaa di dee gaanwomi ta lei soni sa djeesi Elisa a di fasi fa a bi ta pakisei? (b) Na un fasi Jehovah sa wooko ku dee baaa dë ee de hoi deseei nëën?

¹⁷ Te de da i möön faantiwöutu a di kemeente, nöö ja musu si kuma i musu du soni a wan hii woto fasi möön leki fa de bi ta du ën a fesi. Hoi a pakisei taa di soni mbei de ta tooka soni, da u di a dë wan fanöudu soni u du a di kemeente, nasö u di di ölganisaasi u Jehovah piki u taa sö u musu du. Ja musu tooka soni u di i fii taa i kë tooka soni. Di du di Elisa bi ta du soni kumafa Elia bi ta du ën, bi heepi dee woto tjabukama u de abi futoou nëën, nöö a bi lei tu taa a bi ta lesipeki di leima fëën. Sö nöö ee i ta wooko ku di fasi fa dee gaanwomi ta lei i soni, nöö a sö wan fasi i ta lei taa i ta lesipeki de, nöö dee baaa ku sisa o ta futoou i (Lesi 1 Kolenti 4:17). Möön i ko sa’ u du di wooko fii möön bunu, möönmöön joo saanfa u du soni woto fasi u heepi dee sëmbë u di kemeente u de sa du soni kumafa di ölganisaasi u Jehovah di nango a fesi hiniwan juu, ta du soni. Nöö bakaten Jehovah sa heepi i fii du möön gaan soni möön dee leima fii, leti kumafa a bi heepi Elisa.​—Johanisi 14:12.

18. Faandi mbei a dë fanöudu u lei woto baaa soni a di kemeente?

¹⁸ Be a dë sö taa dee lai u di woto aki ku di woto di u bi luku ufö disi, da möön hia gaanwomi taanga u tei ten u lei woto baaa soni. Söseei u ta begi be möön hia baaa dë kabakaba u dee gaanwomi lei de soni sö taa de sa heepi dee sëmbë u Jehovah. Di soni aki o mbei hii dee kemeente di dë a hii së u goonliba ko möön taanga a di biibi, söseei a o heepi hiniwan fuu apaiti, fuu sa hoi useei a Gadu a di sipan ten di ta ko.