Go na content

Go na table of contents

Wan Papa Nanga den Manpikin fu En Di E Opo Densrefi Teige En

Wan Papa Nanga den Manpikin fu En Di E Opo Densrefi Teige En

Kapitel Tu

Wan Papa Nanga den Manpikin fu En Di E Opo Densrefi Teige En

Yesaya 1:2-9

1, 2. Tyari kon na krin fa Yehovah kon abi manpikin di e opo densrefi teige en.

A BEN e sorgu heri bun gi den pikin fu en, soleki fa iniwan lobi-ati papa noso mama ben sa du dati. Furu yari langa a ben e sorgu taki den ben e kisi nyanyan, ben e weri krosi èn ben abi wan tanpresi. Te a ben de fanowdu, dan a ben e gi den trangaleri. Ma noiti a ben strafu den pasa marki; ala ten den ben kisi a strafu „na a yoisti fasi” (Yeremia 30:11). Fu dati ede wi kan frustan a pen nomo di a lobi-ati papa disi e firi di a ben musu taki den wortu disi: „Mi kweki manpikin kon bigi, ma den opo densrefi teige mi.”​Yesaya 1:2b.

2 Den manpikin di e opo densrefi èn di den taki fu den dyaso, na a pipel fu Yuda, èn a papa di den ben hati en firi, na Yehovah Gado. ¡Dati na wan sari sani trutru! Yehovah gi den sma fu Yudea nyanyan èn a opo den go na wan hei posisi na mindri den nâsi. „Dan mi ben weri wan borduur krosi gi yu èn mi ben weri susu fu sedagu buba gi yu èn mi ben domru yu ini fini linnen èn mi ben tapu yu nanga diri krosi”, na so a e memre den nanga yepi fu a profeiti Esekièl baka ten (Esekièl 16:10). Toku, moro furu a pipel fu Yuda no e warderi san Yehovah du gi den. Na presi fu dati, den e opo densrefi teige en.

3. Fu san ede Yehovah e kari hemel nanga grontapu fu kotoigi fu na opo di Yuda e opo ensrefi teige en?

3 Yehovah abi wan bun reide te a e bigin taki fu den manpikin fu en di e opo densrefi, nanga den wortu disi: „Yere, o hemel, èn poti yesi arki, o grontapu, bika Yehovah srefi taki” (Yesaya 1:2a). Furu yarihondro na fesi, hemel nanga grontapu ben yere, fu taki en na wan agersi fasi, taki den Israèlsma kisi warskow di de krin fu frustan èn di abi fu du nanga den bakapisi te den no sa gi yesi. Moses ben taki: „Tide mi e teki hemel nanga grontapu leki kotoigi teige unu, taki unu sa pori esi-esi nomonomo komopo fu a kondre di unu sa teki abra na abrasei fu a Yordanliba” (Deuteronomium 4:26). We, na ini a ten fu Yesaya, Yehovah e kari hemel di wi no man si, nanga grontapu di wi man si, fu kotoigi fu na opo di Yuda e opo ensrefi teige En.

4. Fa Yehovah wani pristeri ensrefi na Yuda?

4 A seryusufasi fu a situwâsi e meki taki a de fanowdu fu taki langalanga nanga den. Ma srefi na ini den takru situwâsi disi, a moi fu si — èn a de wan prisiri sani — taki Yehovah e pristeri ensrefi na Yuda leki wan lobi-ati papa, na presi fu pristeri ensrefi soso leki na eiginari di bai den. Fu taki en leti, Yehovah e begi en pipel fu luku a tori fu a sei fu wan papa di de nanga sari fu den tranga-ede manpikin fu en. Kande son papa nanga mama na ini Yuda kan abi fu du srefi nanga so wan muilek situwâsi èn na agersitori e naki na ati fu den. Awansi fa a no fa, Yehovah de fu go taki fu na afersi di a abi nanga Yuda.

Meti Sondro Frustan Sabi Moro Bun

5. Na sortu fasi a mankaw nanga a buriki e sori taki den abi wan firi fu de getrow, tra fasi leki Israèl?

5 Yehovah e taki nanga mofo fu Yesaya: „Wan mankaw sabi heri bun a sma di bai en, èn a buriki sabi a nyanyan-baki fu en eiginari; Israèl fu en sei no sabi, mi eigi pipel no tyari ensrefi na wan frustan fasi” (Yesaya 1:3). * A mankaw nanga a buriki na meti di e hari lai èn di sma di e libi na Mindri Owstusei sabi heri bun. Iya, den sma fu Yudea no ben sa taki dati a no de so, taki srefi den lagi meti disi e sori taki den abi wan firi fu de getrow, wan tranga firi taki den de fu wan masra. Ini a tori disi, luku san wan ondrosukuman fu Bijbel ben si na a kaba fu a dei na ini wan foto na Mindri Owstusei: „No langa baka di na ipi meti ben kon na mindri den skotu, dan den ben bigin fu panya densrefi. Ibri mankaw ben sabi en eiginari heri bun èn a pasi go na en oso, èn a no ben bruya no wan momenti na ini den furu smara èn kron pasi. Fu a sei fu a buriki, a ben waka langalanga go na a doro, èn ben go na a ’nyanyan-baki fu en masra’.”

6. Fa a pipel fu Yuda no handri na wan frustan fasi?

6 Fu di sondro tweifri den sani disi fu den meti ben de wan aladei sani na ini a ten fu Yesaya, meki a de krin san a boskopu fu Yehovah wani taki: Efu srefi wan meti sondro frustan sabi en masra nanga en eigi nyanyan-baki, dan sortu reide a pipel fu Yuda kan gi taki den gowe libi Yehovah? Fu tru, den „no tyari [d]ensrefi na wan frustan fasi”. A de neleki den no sabi taki a waka di sani e waka bun nanga den èn a de di den de na libi srefi, e anga fu Yehovah. ¡A de trutru wan buweisi fu sari-ati taki Yehovah e kari den sma fu Yudea „mi eigi pipel” ete!

7. San na wan tu fasi fa wi kan sori taki wi e warderi den sani di Yehovah e gi?

7 ¡Noiti wi ben sa wani tyari wisrefi sondro frustan fu di wi no e sori warderi gi ala san Yehovah du gi wi! Na presi fu dati wi musu waka baka na eksempre fu a psalm skrifiman David, di ben taki: „Mi sa prèise yu, o Yehovah, nanga mi heri ati; mi sa meki ala den tumusi moi wroko fu yu bekènti” (Psalm 9:1). Te wi e teki a sabi fu Yehovah na ini wi doronomo, dan dati sa gi wi deki-ati ini a tori disi, bika Bijbel e taki dati „a sabi fu a Moro Santawan, na dati na frustan” (Odo 9:10). Te wi e denki dipi fu den blesi fu Yehovah ala dei, dan dati sa yepi wi fu de nanga tangi na ati èn a sa yepi wi fu no si wi hemel Tata leki wan sma di no de so prenspari (Kolosesma 3:15). „A sma di e gi tangi leki en srakti-ofrandi, na a sma dati e gi mi glori”, Yehovah e taki, „èn fu a sei fu a sma di e hori wán fasti pasi, mi sa meki a si a frulusu di e kon fu Gado.”​—Psalm 50:23.

Den E Afrontu „a Santawan fu Israèl” na wan Kefalek Takru Fasi

8. Fu san ede wi kan kari a pipel fu Yuda „a sondu nâsi”?

8 Yesaya e go doro nanga en boskopu nanga krakti wortu gi a nâsi Yuda: „¡Helu fu a sondu nâsi, a pipel di kon hebi nanga fowtu, wan siri fu ogri sma, takru manpikin! Den gowe libi Yehovah, den handri sondro lespeki nanga a Santawan fu Israèl, den drai go na baka” (Yesaya 1:4). Safrisafri den godelowsu sani di sma e du kan kon furu na so wan fasi taki den kon tron leki wan hebi di e kwinsi den. Na ini a ten fu Abraham, Yehovah ben taki fu den sondu fu Sodom nanga Gomora taki den ben „hebi srefisrefi” (Genesis 18:20). Wan srefi sortu sani de krin fu si now na a pipel fu Yuda, bika Yesaya e taki dati den „kon hebi nanga fowtu”. Boiti dati, a e kari den „wan siri fu ogri sma, takru manpikin”. Iya, den sma fu Yudea de leki pikin-nengre di e du ogri. Den „drai go na baka”, noso soleki fa a New Revised Standard Version e vertaal en, den kon de „krinkrin ini feantifasi” nanga a Tata fu den.

9. San den wortu „a Santawan fu Israèl” wani taki?

9 A pipel fu Yuda e sori nanga a tranga-ede fasi fu den taki den no abi lespeki srefisrefi gi „a Santawan fu Israèl”. San den wortu disi, di de fu feni 25 leisi na ini a buku Yesaya, wani taki? Fu de santa wani taki fu de krin èn soifri. Yehovah santa moro ala tra sma (Openbaring 4:8). Ibri leisi te den Israèlsma e si den wortu, „Santafasi de fu Yehovah”, di kerfu na tapu a brenki gowtu plaat na tapu na edebanti fu a granpriester, dan disi e memre den na a tru tori dati (Exodus 39:30). Fu dati ede, fu di Yesaya e taki fu Yehovah leki „a Santawan fu Israèl”, dan a e poti krakti tapu a seryusufasi fu a sondu fu Yuda. ¡Iya, den sma disi di e opo densrefi teige Yehovah, e pasa a komando langalanga di ben gi na den fositen tata fu den: „Unu musu santa unsrefi èn unu musu sori taki unu de santa, bika mi de santa”!​—Lefitikus 11:44.

10. Fa wi kan luku bun taki wi no e sori lespeki gi „a Santawan fu Israèl”?

10 Kresten na ini a ten disi musu du ala san den man fu no waka baka na eksempre fu Yuda di no ben sori lespeki gi „a Santawan fu Israèl”. Den musu waka baka a santafasi fu Yehovah (1 Petrus 1:15, 16). Èn a de fanowdu taki den „no wani si ogri na ai” (Psalm 97:10). Den sani disi di sma e du èn di no krin, soleki seks hurudu, na anbegi fu kruktu gado, a fufuru di sma e fufuru èn a drungu di sma e drungu, kan pori a Kresten gemeente. Dati meki den e puru den sma na ini a gemeente di e weigri fu tapu fu du den sani disi. Te fu kaba, den sma di e libi na wan fasi di no krin sondro fu abi berow, no sa kisi den blesi fu a Kownukondre tiri fu Gado. Fu tru, ala den godelowsu sani disi di sma e du e afrontu „a Santawan fu Israèl” na wan kefalek takru fasi.​—Romesma 1:26, 27; 1 Korentesma 5:6-11; 6:9, 10.

Den Siki fu na Ede te na a Futu

11, 12. (a) Taki fu a takru situwâsi fu Yuda. (b) Fu san ede wi no musu firi sari gi Yuda?

11 Baka dati Yesaya e pruberi fu taki-go-taki-kon nanga a pipel fu Yuda fu di a e sori den a siki situwâsi fu den. A e taki: „Pe unu wani den naki unu moro ete, fu di unu e opo unsrefi moro ete?” Fu taki en leti, Yesaya e aksi den: ’¿Unu no pina nofo? Fu san ede unu e tyari moro ogri kon na un tapu fu di unu e go doro fu opo unsrefi teige Gado?’ Yesaya e taki moro fara: „A heri ede e siki, èn a heri ati swaki. Fu na ondrofutu te na a ede srefi, no wan gosontu presi no de na tapu” (Yesaya 1:5, 6a). Yuda de na ini wan siki situwâsi di takru srefisrefi — a siki na yeye fasi fu na ede te na a futu. ¡Fu tru, den sani di den taki fu a siki fu Yuda, ogri srefisrefi!

12 ¿Wi musu firi sari gi Yuda? ¡Kwetikweti! Furu yarihondro na fesi, a heri nâsi Israèl ben kisi warskow na a yoisti fasi fu a strafu fu trangayesi. Wan pisi fu a warskow di den ben kisi fu yere ben de: „Yehovah sa naki yu nanga wan takru butsweri na ala tu kindi èn na ala tu futu, di yu no sa man kon betre fu dati, fu yu ondrofutu te na yu edekrabasi” (Deuteronomium 28:35). Na wan agersi fasi, Yuda e ondrofeni now den bakapisi disi fu a tranga-ede fasi fu en. Èn a pipel fu Yuda ben kan wai pasi gi ala den sani disi, efu den ben gi yesi na Yehovah nomo.

13, 14. (a) Sortu mankeri Yuda kisi? (b) ¿A pina di Yuda e pina e meki taki a e go prakseri baka fu na opo di a e opo ensrefi teige Yehovah?

13 Yesaya e go doro fu taki fu a sari situwâsi fu Yuda: „Soro nanga sweri nanga nyun wipimarki — den no kwinsi den puru noso tai den, èn so srefi den no safu den nanga oli” (Yesaya 1:6b). Dyaso a profeiti e taki fu dri sortu mankeri: soro (koti, soleki den wan di wan feti-owru noso wan nefi e meki), sweri (di e kon fu fonfon), nanga nyun wipimarki (opo soro fu no so langa pasa, di gersi taki den no man kon betre). Na idea di gi, na di fu wan man di kisi hebi strafu na ibri fasi di sma ben sa kan prakseri, èn no wan pisi fu en skin libi sondro mankeri. Fu tru, Yuda de na ini wan kefalek muilek situwâsi.

14 ¿A sari situwâsi fu Yuda e buweigi en fu drai go baka na Yehovah? ¡Nôno! Yuda de leki a sma di tranga-ede èn di den taki fu en na Odo 29:1: „Wan man di ala ten baka e kisi piri-ai, ma e tranga en neki, wantronso sa kon broko, èn disi sa de sondro fu a sa kon betre.” A gersi taki a nâsi no man kon betre. Soleki fa Yesaya e taki en, dan „den no kwinsi [den soro fu en] puru noso tai den, èn so srefi den no safu den nanga oli”. * Na wan fasi Yuda gersi wan opo soro di no tai èn di panya na a heri skin.

15. Na sortu fasi wi kan kibri wisrefi fu no kon siki na yeye fasi?

15 Te wi e leri wan sani fu Yuda, dan wi musu luku bun fu no kon siki na yeye fasi. A kan kisi iniwan fu wi, neleki fa siki na skin sei kan kisi iniwan fu wi. Te yu luku en bun, tapu suma fu wi den lostu fu a skin no abi krakti? Bigi-ai nanga na angri fu abi prisiri pasa marki kan kisi rutu na ini wi ati. Fu dati ede wi musu leri fu „tegu gi godelowsufasi” èn „hori fasti na san bun” (Romesma 12:9). Wi musu kweki den froktu fu a yeye fu Gado na ini wi aladei libi tu (Galasiasma 5:22, 23). Te wi e du dati, dan wi sa wai pasi gi a situwâsi di ben trobi Yuda — dati wani taki, fu siki na yeye fasi fu na ede te na a futu.

Wan Kondre Pe No wan Sma E Libi na Ini

16. (a) Fa Yesaya e taki fu a situwâsi fu a gron fu Yuda? (b) Fu san ede son sma e taki dati kande Yesaya ben taki den wortu disi na a ten fu a tiri fu Akas, ma fa wi ben sa kan frustan den wortu?

16 Now Yesaya e tapu fu agersi a situwâsi nanga wan siki èn e bigin taki fu a situwâsi fu a gron fu Yuda. Neleki a e luku nanga fruwondru go na wan lagipresi di lai nanga marki fu feti, a e taki: „A kondre fu unu na wan kondre pe no wan sma e libi na ini, den foto fu unu bron nanga faya; a gron fu unu — leti na un fesi freimdesma e nyan en krinkrin, èn a libi di no wan sma e libi na ini, de leki a drai di freimdesma e drai en tapu” (Yesaya 1:7). Son sabiman e taki dati ala di den e feni den wortu disi na a bigin fu a buku fu Yesaya, toku kande a profeiti ben taki den wortu disi na wan tra pisi ten ini a wroko fu en leki profeiti, kande na a ten fu a tiri fu a godelowsu Kownu Akas. Den e fruklari taki sani ben waka tumusi bun na ondro a tiri fu Usia fu taki na so wan takru fasi fu a kondre. A tru, wi no kan taki nanga seikerfasi efu a buku fu Yesaya tyari kon na wan leki fa sani feni presi a wan baka a trawan. Ma den wortu di Yesaya e taki fu wan kondre pe no wan sma e libi na ini, kande de na profeiti fasi. Di Yesaya taki den wortu di skrifi na tapusei, dan pikinmoro seiker a e gebroiki wan fasi fu taki di de fu feni na wan tra presi na ini Bijbel — dati wani taki, fu taki fu wan sani di o feni presi na ini a ten di e kon neleki a feni presi kaba, èn na so fasi a e poti krakti tapu a seikerfasi taki wan profeititori o kon tru.​—Teki gersi Openbaring 11:15.

17. Fu san ede a fasi fu taki na fesi fu a de di Yuda ben o de wan presi pe no wan sma ben o libi na ini, no musu kon leki wan fruwondru sani gi a pipel fu Yuda?

17 Awansi fa a no fa, a fasi disi fu taki na fesi fu a de di Yuda ben o de wan presi pe no wan sma e libi na ini, no musu kon leki wan fruwondru sani gi a pipel disi di tranga-ede èn di no e gi yesi. Furu yarihondro na fesi, Yehovah ben warskow den gi san ben o pasa efu den ben o opo densrefi teige en. A ben taki: „Mi, fu mi sei, sa meki a kondre de wan kondre pe no wan sma e libi na ini, èn den feanti fu unu di e libi na ini, sa luku fruwondru nomo fu dati. Èn mi sa panya unu na mindri den nâsi, èn baka unu mi wani hari wan feti-owru puru fu a buba; èn a kondre fu unu musu tron wan kondre pe no wan sma e libi na ini, èn den foto fu unu sa tron wan brokopresi pe no wan sma e libi na ini.”​—Lefitikus 26:32, 33; 1 Kownu 9:6-8.

18-20. O ten den wortu fu Yesaya 1:7, 8 kon tru, èn na sortu fasi Yehovah ’e libi wan tu sma’ na a ten dati?

18 Soleki fa a sori, dan den wortu na ini Yesaya 1:7, 8 kon tru di Asiria broko go nanga tranga na ini Israèl nanga Yuda, èn disi abi leki bakapisi taki den pori Israèl èn taki na ala sei na ini Yuda den pori sani èn sma e pina tu (2 Kownu 17:5, 18; 18:11, 13; 2 Kroniki 29:8, 9). Ma Yuda no wai puru krinkrin. Yesaya e taki: „Na umapikin fu Sion tan abra leki wan kampu na ini wan droifidyari, leki wan wakti-oso na ini wan komkomrogron, leki wan foto di den tapu na ala sei.”​—Yesaya 1:8.

19 Na mindri a heri pori, „na umapikin fu Sion”, Yerusalem, sa tan tanapu. Ma a sa luku swaki srefisrefi — leki wan kampu na ini wan droifidyari noso wan kampu fu wan waktiman na ini wan komkomrogron. Na wan botowaka tapu a Nijl-liba, wan sabiman fu a di fu 19 yarihondro ben memre den wortu fu Yesaya, di a ben si den srefi sortu kampu èn a e taki fu den leki „pikinso moro leki wan skotu gi wan winti fu noordsei”. Te a kotiwroko ben kaba na Yuda, dan den ben meki den kampu disi fadon broko na pisipisi. Ma ala di Yerusalem ben sa kan sori leki a de wan swaki foto na fesi a legre fu Asiria di no wan sma ben wini, toku a sa pasa a pori.

20 Yesaya e bosroiti a profeiti fruklari disi: „Efu Yehovah fu den legre srefi no ben libi soso wan tu sma di tan na libi, gi wi, dan wi ben sa kon de neleki Sodom, wi ben sa de a srefi leki Gomora srefi” (Yesaya 1:9). * Te fu kaba Yehovah sa kon yepi Yuda teige a makti fu Asiria. Tra fasi leki Sodom nanga Gomora, Yuda no sa figi puru krinkrin. A sa pasa a pori.

21. Fu san ede Yehovah ben ’libi wan tu sma’, baka di Babilon ben pori Yerusalem?

21 Moro leki 100 yari baka di Asiria ben pori a noordsei kownukondre, dan agen Yuda ben de na ini kefar. A pipel no ben leri wan sani fu a trangaleri di den ben kisi fu a sei fu Asiria. „Den ben e dreigi den boskopuman fu a tru Gado doronomo èn ben e wisiwasi den wortu fu en èn ben e spotu den profeiti fu en.” A bakapisi ben de taki „na atibron fu Yehovah ben kon na tapu a pipel fu en, te leki den no ben man kon betre moro” (2 Kroniki 36:16). A kownu fu Babilon, Nebukadnesar, ben wini Yuda, èn disi leisi noti ben tan abra „leki wan kampu na ini wan droifidyari”. Srefi Yerusalem den ben pori (2 Kroniki 36:17-21). Toku Yehovah ’ben libi wan tu sma’. Ala di Yuda ben de 70 yari na ini katibo, toku Yehovah ben gi a dyaranti taki a nâsi ben sa tan go doro èn spesrutu a famirilin fu David, di ben sa meki a pramisi Mesias.

22, 23. Fu san ede Yehovah ben ’libi wan tu sma’ na ini a fosi yarihondro?

22 Na ini a fosi yarihondro, Israèl ben ondrofeni en lasti muilek situwâsi leki a pipel di Gado ben meki wan frubontu nanga den. Di Yesus ben pristeri ensrefi leki a pramisi Mesias, dan a nâsi ben weigri fu teki en, èn a bakapisi ben de taki Yehovah ben weigri fu teki den (Mateus 21:43; 23:37-39; Yohanes 1:11). ¿Disi ben de a kaba taki Yehovah abi wan spesrutu nâsi na grontapu? Nôno. Na apostel Paulus ben sori taki Yesaya 1:9 ben abi wan tra kontru ete. A ben teki den wortu fu a Septuaginta vertaling èn ben skrifi: „Neleki fa Yesaya ben taki kaba: ’Efu Yehovah fu den legre no ben libi wan siri gi wi, dan wi ben sa kon de neleki Sodom, èn wi ben sa kon de a srefi leki Gomora.’”​—Romesma 9:29.

23 Disi leisi den sma di ben tan na libi ben de den salfu Kresten, di ben bribi ini Yesus Krestes. Na a fosi presi, den sma disi ben de Dyu di ben e bribi. Baka ten Heiden di ben e bribi ben moksi densrefi nanga den. Makandra den ben de wan nyun Israèl, „na Israèl fu Gado” (Galasiasma 6:16; Romesma 2:29). A „siri” disi ben pasa a pori fu a Dyu seti fu sani libilibi na ini 70 G.T. Iya, „na Israèl fu Gado” de nanga wi ete na ini a ten disi. Milyunmilyun sma fu den nâsi di e bribi èn di de „wan bigi ipi, di no wan sma . . . man teri èn di komoto na ala nâsi nanga lo nanga pipel nanga tongo”, moksi densrefi nanga den.​—Openbaring 7:9.

24. Na sortu sani ala sma musu poti prakseri efu den wani pasa a moro muilek situwâsi fu a libisma famiri libilibi?

24 Heri esi a grontapu disi sa kisi fu du nanga a feti fu Armagedon (Openbaring 16:14, 16). Ala di dati sa de wan muilek situwâsi di moro bigi leki a broko di Asiria noso Babilon ben broko go nanga tranga na ini Yuda, èn moro bigi srefi leki a pori di Rome ben pori Yudea na ini 70 G.T., toku sma sa tan na libi (Openbaring 7:14). ¡Fu dati ede a de tumusi prenspari taki ala sma go prakseri finifini den wortu fu Yesaya gi Yuda! Den ben wani taki dati getrow sma ben tan na libi na a ten dati. Èn den kan wani taki, dati sma di e bribi na ini a ten disi e tan na libi.

[Futuwortu]

^ paragraaf 5 Ini a kontekst disi, „Israèl” wani taki a tu-lo kownukondre Yuda.

^ paragraaf 14 Den wortu fu Yesaya e sori a fasi fa den ben e dresi sma na ini a ten fu en. E. H. Plumptre, wan man di e ondrosuku Bijbel, e taki: „Fu ’tapu’ noso ’kwinsi’ a soro di abi stof na ini, ben de a fasi fu pruberi fosi fu puru a stof; baka dati, soleki na ini a kefal fu Hiskia (kap. xxxviii. 21), den ben ’tai’ en nanga wan duku èn baka dati den ben gebroiki pikinso oli noso salfu di e wroko tapu a soro, kande soleki na ini Lukas x. 34, oli nanga win, fu krin a soro.”

^ paragraaf 20 A Commentary on the Old Testament, fu C. F. Keil nanga F. Delitzsch, e taki: „Dyaso a profeiti kon na a kaba fu wan pisi fu a taki fu en. Dati a taki fu en prati na ini tu aparti pisi dyaso, de fu si ini a tekst na a opo presi di den libi na mindri vers 9 nanga 10. A fasi disi fu prati moro bigi pisi noso moro pikin pisi, fu di den e libi opo presi noso fu di den no e go doro nanga a lin, moro langa leki den krinsten penti nanga klemtoon, èn a abi en gron tapu wan gwenti fu langa ten pasa kaba.”

[Aksi fu a tori disi]

[Prenki na tapu bladzijde 20]

Tra fasi leki Sodom nanga Gomora, Yuda no sa de fu têgo sondro taki sma e libi na ini