Go na content

Go na table of contents

Yesaya E Taki na Fesi fu ’na Aparti Sani Di Yehovah Sa Du’

Yesaya E Taki na Fesi fu ’na Aparti Sani Di Yehovah Sa Du’

Kapitel Tutenti Na Tu

Yesaya E Taki na Fesi fu ’na Aparti Sani Di Yehovah Sa Du’

Yesaya 28:1–29:24

1, 2. Fu san ede Israèl nanga Yuda abi a firi taki kefar no de?

FU WAN syatu pisi ten, Israèl nanga Yuda abi a firi taki kefar no de. Den fesiman fu den e wroko makandra tapu a kontren fu politiek nanga nâsi di moro bigi èn di moro tranga, fu di den e suku wan fasi fu ogri no miti den na ini wan ogri grontapu. Samaria, a mamafoto fu Israèl, go na a birtikondre Siria fu suku yepi, ala di Yerusalem, a mamafoto fu Yuda, poti a howpu fu en tapu na ogri-ati Asiria.

2 Boiti taki son sma fu a noordsei kownukondre e frutrow tapu a wroko di den e wroko makandra nanga tra nâsi tapu a kontren fu politiek, den e fruwakti kande taki Yehovah o kibri den gi ogri — ala di den e tan gebroiki gowtu pikin kaw ini na anbegi fu den. Na a srefi fasi Yuda abi na overtoigi taki a kan frutrow na tapu taki Yehovah o kibri en gi ogri. Te yu luku en bun, ¿dan a no a tempel fu Yehovah de na Yerusalem, a mamafoto fu den? Ma sani o pasa nanga ala tu nâsi di den no ben fruwakti. Yehovah e gebroiki en santa yeye fu meki Yesaya taki na fesi, taki sani sa feni presi di sa gersi wan aparti sani trutru gi a tranga-ede pipel fu en. Èn den wortu fu en abi prenspari sani na ini di kan leri ala sma na ini a ten disi wan sani.

„Den Drunguman fu Efraim”

3, 4. Nanga sortu sani a noordsei kownukondre Israèl e prisiri?

3 Yesaya e bigin a profeititori fu en nanga wortu di e fruwondru sma: „¡Helu fu a prenspari kownu-ati fu den drunguman fu Efraim, èn a bromki di e flaw, fu a moimoi sani fu en di moi pasa marki, di de na tapu na ede fu a lagipresi di abi fatu gron pe den wan de di a win teki den abra! ¡Luku! Yehovah abi wan sma di tranga èn di abi krakti. Fu tru, a sa trowe sani nanga krakti go na gron neleki wan bigi alen fu pisipisi ijs . . . Sma sa trapu den prenspari kownu-ati fu den drunguman fu Efraim masi nanga den futu.”​—Yesaya 28:1-3.

4 Efraim, a moro prenspariwan fu den tin lo fu noordsei, teki presi gi a heri kownukondre Israèl. A mamafoto fu en, Samaria, de na wan moi presi di e hari sma prakseri, na tapu „na ede fu a lagipresi di abi fatu gron”. Den fesiman fu Efraim e prisiri nanga a „prenspari kownu-ati” fu den, di e sori taki den no abi fu gi frantwortu na den kownu fu a famirilin fu David na ini Yerusalem. Ma den de „drunguman”, di drungu na yeye fasi fu di den wroko makandra nanga Siria fu feti nanga Yuda. Sma di e broko go nanga tranga na ini Samaria de fu trapu ala sani di den fesiman dati lobi, nanga den futu.​—Teki gersi Yesaya 29:9.

5. Israèl de na ini sortu situwâsi pe kefar de, ma sortu howpu Yesaya e gi?

5 Efraim no sabi taki a de na ini wan situwâsi pe kefar de. Yesaya e taki moro fara: „A bromki di e flaw, fu a moimoi sani fu en di moi pasa marki, di de na tapu na ede fu a lagipresi di abi wan fatu gron, musu tron leki a figa di e lepi bifo zomer, di te wan sma e si en, ala di a de na ini en anu ete, e swari en” (Yesaya 28:4). Asiria sa wini Efraim, wan switi pisi nyanyan di a kan nyan wán mofo nomo. ¿Howpu no de baka dati? We, soleki fa a de furutron, dan howpu e safu den profeititori fu Yesaya di abi krutu na ini. Ala di a nâsi e fadon, toku getrow sma sa tan na libi, nanga a yepi fu Yehovah. „Yehovah fu den legre sa tron leki wan kownu-ati fu moimoi sani èn leki wan kransi di moi pasa marki gi den wan di e tan abra fu a pipel fu en, èn leki wan yeye fu retidu gi a sma di e sidon na fesi krutu, èn leki krakti gi den wan di e drai a feti puru fu a portu.”​—Yesaya 28:5, 6.

„Den Lasi Pasi”

6. O ten Israèl e kon na en kaba, ma fu san ede Yuda no musu prisiri nanga dati?

6 A dei te Samaria musu gi frantwortu e kon na ini 740 b.G.T., te den Asiriasma e pori a kondre èn a noordsei kownukondre no de wan nâsi moro di no abi fu gi trawan frantwortu. Fa a de nanga Yuda? Asiria sa broko go na ini a kondre fu en, èn baka ten Babilon sa pori a mamafoto fu en. Ma te Yesaya de na libi ete, a tempel nanga a priesterwroko fu Yuda sa tan wroko ete èn den profeiti fu en sa go doro fu taki profeititori. ¿Yuda musu prisiri fu di a noordsei birtikondre fu en sa kon na wan kaba dyonsro? ¡Kwetikweti! Yehovah sa aksi Yuda nanga den fesiman fu en frantwortu fu di den trangayesi èn fu di den no abi bribi.

7. Na sortu fasi den fesiman fu Yuda drungu, èn nanga sortu bakapisi?

7 Yesaya e taigi Yuda a boskopu fu en èn a e taki moro fara: „Èn so srefi den wan disi — fu win ede meki den lasi pasi èn fu sopi ede meki den wakawaka. Priester nanga profeiti — den lasi pasi fu sopi ede, èn na a win meki den kon bruya, na sopi e meki taki den wakawaka; den lasi pasi ini a si di den e si sani, den degedege ini a tori fu a bosroiti. Bika ala den tafra srefi kon furu nanga fisti pio — no wan presi no de di krin” (Yesaya 28:7, 8). ¡Dati na trutru wan tegu sani! Te wan sma trutru e drungu na ini na oso fu Gado, dan dati ben sa takru kaba. Ma den priester nanga den profeiti disi drungu na yeye fasi — a frutrow di den e frutrow tumusi tapu a wrokomakandra nanga libisma, e meki taki den no man frustan sani krin. Den kori densrefi fu denki taki a fasi fa den e tyari densrefi na a wan-enkri bun fasi, èn kande den e denki taki den abi wan tra plan efu a kon na krin taki a kibri di Yehovah e gi no bun nofo. Den relisi fesiman disi di de na ini wan situwâsi pe den drungu na yeye fasi, e taki a wan morsu èn grofu sani baka a trawan, san e sori taki den no abi bribi kwetikweti na ini den pramisi fu Gado.

8. San sma e du te den e yere a boskopu fu Yesaya?

8 San den fesiman fu Yuda e du te den e yere a warskow fu Yehovah? Den e lafu Yesaya èn e taigi en taki a e taki nanga den neleki den ben de beibi: „Suma sma sa leri a sabi, èn suma sma sa meki den kon frustan san den yere? ¿Den wan di den puru na bobi merki, den wan di den puru na bobi? Bika a de ’komando tapu komando, komando tapu komando, markitiki tapu markitiki, markitiki tapu markitiki, dyaso wan pikinso, drape wan pikinso’” (Yesaya 28:9, 10). ¡A gersi gi den taki ibritron baka Yesaya e taki weri-ede sani di den no ben sabi ete! A e tan taki ibritron baka: ’¡Disi na san Yehovah komanderi! ¡Disi na san Yehovah komanderi! ¡Disi na a markitiki fu Yehovah! ¡Disi na a markitiki fu Yehovah!’ * Ma heri esi Yehovah sa gebroiki den sani di a sa du, fu „taki” nanga den sma di e libi na ini Yuda. A sa seni den legre fu Babilon fu go feti nanga den — trakondre-sma di e taki trutru wan tra tongo. Fu tru, den legre dati sa du a „komando tapu komando” fu Yehovah, èn Yuda sa fadon.​—Leisi Yesaya 28:11-13.

Drunguman na Yeye Fasi na ini a Ten Disi

9, 10. O ten èn fa den wortu fu Yesaya wani taki wan sani gi den geslakti di ben musu kon ete?

9 ¿Den profeititori fu Yesaya ben kon tru soso gi Israèl nanga Yuda fu owruten? ¡Kwetikweti! Yesus nanga Paulus ben teki den wortu fu en èn ben fiti den tapu a nâsi fu a ten fu den (Yesaya 29:10, 13; Mateus 15:8, 9; Romesma 11:8). So srefi na ini a ten disi wan situwâsi opo kon neleki di fu a ten fu Yesaya.

10 Disi leisi, na den relisi fesiman fu Krestenhèit e frutrow tapu politiek. Den e slengerslenger neleki den drunguman fu Israèl nanga Yuda, fu di den e bumui nanga politiek afersi èn e prisiri taki den so-kari bigiman fu a grontapu disi e aksi den rai. Na presi fu taki soifri Bijbel waarheid, den e taki sani di no krin. Den no e si sani krin na yeye fasi, èn den no de bun tyariman gi a libisma famiri.​—Mateus 15:14.

11. San den fesiman fu Krestenhèit e du te den e yere a bun nyunsu fu a Kownukondre fu Gado?

11 San den fesiman fu Krestenhèit e du te den Kotoigi fu Yehovah e poti a prakseri fu den na a wan-enkri tru howpu, a Kownukondre fu Gado? Den no man frustan disi. Gi den, a gersi taki den Kotoigi e takitaki a srefi sani ibritron baka, neleki beibi. Den relisi fesiman e wisiwasi den boskopuman disi èn e lafu den. Neleki den Dyu fu a ten fu Yesus, na so den no wani a Kownukondre fu Gado èn den no wani meki den ipi fu den yere fu dati (Mateus 23:13). Fu dati ede Yehovah e meki den kon sabi taki a no sa taki ala ten nanga mofo fu den boskopuman fu en di no e du no wan sma ogri. A ten sa kon te Yehovah sa „broko” den wan di no e saka densrefi na ondro a Kownukondre fu Gado èn „meki den fadon ini wan trapu èn [meki sma] kisi den”, iya, a sa pori den krinkrin.

„Wan Frubontu Nanga Dede”

12. San na a so-kari „frubontu di [Yuda] meki nanga Dede”?

12 Yesaya e go doro nanga a sani di a meki bekènti: „Unu taki: ’Wi meki wan frubontu nanga Dede, èn nanga Syeol wi meki wan fisyun du kon; a bigi frudu pe a watra e lon abra, efu dati o hari pasa, no sa doro na wi, bika wi meki wan lei tron a kibripresi fu wi èn wi kibri wisrefi na ini leitori’” (Yesaya 28:14, 15). Den fesiman fu Yuda e dyaf taki a wroko di den e wroko makandra nanga tra nâsi tapu a kontren fu politiek, e sorgu taki sma no kan pori den. Den e feni taki den meki „wan frubontu nanga Dede” fu a libi den. Ma a kibripresi fu den di no de wan trutru kibripresi, no sa kibri den. A wrokomakandra fu den nanga tra nâsi na wan lei, wan leitori. Na so a de tu na ini a ten disi, taki a krosibei banti di Krestenhèit abi nanga den fesiman fu grontapu no sa kibri en te a ten fu Yehovah e doro fu aksi en frantwortu. Fu tru, a sa kon na krin taki Gado sa pori en.—Openbaring 17:16, 17.

13. Suma na a „ston di kisi tesi”, èn fa Krestenhèit weigri fu teki en?

13 Pe den relisi fesiman disi musu suku yepi dan? Now Yesaya e skrifi a pramisi fu Yehovah: „Luku, mi e poti wan ston na ini Sion leki wan fondamenti, wan ston di kisi tesi, a warti uku fu wan tranga fondamenti. No wan sma di e bribi sa kon bruya. Èn mi sa meki retidu tron a markitiki èn mi sa meki regtfardikifasi tron a waterpas; èn den pisipisi ijs di e fadon komoto na loktu musu figi a kibripresi puru di de wan lei èn den watra srefi sa spuru a presi gowe pe sma e kibri” (Yesaya 28:16, 17). Syatu baka te Yesaya e taki den wortu disi, dan a getrow Kownu Hiskia poti na tapu a kownusturu na Sion, èn a kownukondre fu en no lasi, no fu di den birtikondre di e wroko makandra nanga en ben sorgu fu dati, ma fu di Yehovah ben kon ini a tori. Ma den wortu disi di Yesaya ben taki na ondro a krakti fu a santa yeye, no e kon tru ini Hiskia. Na apostel Petrus, di ben kari den wortu fu Yesaya, ben sori taki Yesus Krestes, wan fara bakapikin fu Hiskia, na a „ston di kisi tesi” èn taki no wan sma di e poti bribi na ini En no abi fu frede wan sani (1 Petrus 2:6). ¡A de trutru wan sari sani taki, ala di den fesiman fu Krestenhèit e kari densrefi Kresten, toku den du san Yesus ben weigri fu du! Den suku biginen nanga makti na ini a grontapu disi, na presi fu wakti Yehovah meki a tyari a Kownukondre fu en kon na ondro a tiri fu Yesus Krestes, a Kownu.​—Mateus 4:8-10.

14. O ten a „frubontu di [Yuda] meki nanga Dede” sa broko?

14 Te „a bigi frudu [fu den legre fu Babilon] pe a watra e lon abra”, e hari pasa na ini a kondre, dan Yehovah sa sori sma sortu lei a politiek kibripresi fu Yuda de trutru. „A frubontu di unu meki nanga Dede sa broko trutru”, na so Yehovah e taki. „A bigi frudu pe a watra e lon abra, te dati e hari pasa — dan unu musu tron wan presi tu gi en pe sma e trapu sani masi. Ala leisi te a e hari pasa, . . . a musu tron noti moro leki wan sani di e meki sma beifi so taki trawan kan frustan san den yere” (Yesaya 28:18, 19). Iya, wi kan leri wan krakti sani fu den sani di e pasa nanga den wan di e taki dati den e dini Yehovah, ma di na presi fu dati e frutrow tapu a wroko di den e wroko makandra nanga den nâsi.

15. Fa Yesaya e sori taki a sani di musu kibri Yuda, no bun nofo?

15 Prakseri a situwâsi pe den fesiman disi fu Yuda de na ini now. „A kon na krin taki a bedi syatu tumusi fu wan sma kan langa ensrefi na tapu, èn srefi a laken di brei, smara tumusi te wan sma e domru ensrefi na ini” (Yesaya 28:20). A de neleki den ben o go didon fu go rostu, ma a de fu soso. Den futu fu den langa go na ini a kowru, noso den e hari den futu fu den èn a deken smara tumusi fu den domru densrefi na ini so taki den kan tan waran. Disi ben de a muilek situwâsi na ini a ten fu Yesaya. Èn na so a situwâsi de na ini a ten disi gi iniwan sma di e frutrow tapu a kibripresi fu Krestenhèit san de wan lei. ¡A de trutru wan tegu sani, taki fu di son relisi fesiman fu Krestenhèit e bumui nanga politiek, meki den du den bigi ogri leki a kiri di den e kiri sma fu krin wan ras èn a kiri di den e kiri wan heri ras puru!

’Na Aparti Sani Di Yehovah E Du’

16. San na a ’aparti sani di Yehovah e du’, èn fu san ede a wroko disi de wan tumusi aparti sani?

16 A fasi fa afersi sa waka te fu kaba sa de krinkrin tra fasi leki san den relisi fesiman fu Yuda e howpu. Yehovah sa du wan sani nanga den drunguman na yeye fasi fu Yuda, san sa de wan aparti sani. „Yehovah sa opo neleki na a Perasimbergi, èn a sa opo du wan sani neleki na a lagipresi krosibei Gibeon, so taki a kan du a du fu en — a du fu en na wan aparti sani — èn so taki a kan du a wroko fu en — a wroko fu en na wan fruwondru sani” (Yesaya 28:21). Na ini den dei fu Kownu David, Yehovah ben meki a pipel fu en wini den Filistiasma na wan tumusi aparti fasi na tapu a Perasimbergi èn na tapu a lagipresi fu Gibeon (1 Kroniki 14:10-16). Na ini den dei fu Yosua, A ben meki srefi a son tan hei na loktu na Gibeon, so taki Israèl ben kan wini den Amoriet krinkrin (Yosua 10:8-14). ¡Dati ben de trutru wan tumusi aparti sani! Now Yehovah sa feti baka, ma disi leisi a sa feti nanga den wan di e taki dati den de a pipel fu en. ¿Wan tra sani leki dati ben kan de di de moro aparti noso di de wan moro fruwondru sani? No te yu e prakseri taki Yerusalem na a moro prenspari presi fu na anbegi fu Yehovah èn taki a de a foto fu a salfu kownu fu Yehovah. Te nanga now, noiti ete sma meki a kownu-oso fu David na ini Yerusalem fadon. Ma toku a de seiker taki Yehovah sa ’du wan aparti sani’.​—Teki gersi Habakuk 1:5-7.

17. Sortu krakti a sa abi tapu a kontru fu a profeititori fu Yesaya te sma e spotu?

17 Fu dati ede Yesaya e warskow: „No sori taki unu na spotuman, so taki den banti fu unu no kan kon tranga, bika wan pori de, iya, wan sani di den teki bosroiti fu du nanga a heri kondre, na so mi yere fu a Soeverein Masra, Yehovah fu den legre” (Yesaya 28:22). Ala di den fesiman e spotu, toku a boskopu fu Yesaya tru. A yere dati fu Yehovah, di nanga en den fesiman dati de na ini wan frubontu. Na so a de tu na ini a ten disi, taki den relisi fesiman fu Krestenhèit e spotu te den e yere taki Yehovah ’o du wan aparti sani’. Den e taki tranga èn nanga atibron srefi nanga den Kotoigi fu Yehovah. Ma a boskopu tru di den Kotoigi fu Yehovah e meki bekènti. A de fu feni na ini Bijbel, wan buku di den fesiman dati e taki dati den e libi akruderi en.

18. Fa Yesaya e sori taki Yehovah man dwengi den firi fu en te a e gi trangaleri?

18 Ma fu a sei fu opregti sma di no e waka baka den fesiman dati, Yehovah sa poti den kon reti baka èn a sa feni den bun baka. (Leisi Yesaya 28:23-29.) Neleki fa wan gronman e gebroiki moro safu fasi fu masi wan moro fini siri-nyanyan, soleki komijn, na so Yehovah e luku a sma èn a situwâsi fu sabi fa a sa gi trangaleri. Noiti a e gebroiki en makti na wan ogri-ati fasi noso noiti a e kwinsi sma, ma a e du sani nanga a prakseri fu meki taki den wan di sondu, kan kon bun baka. Iya, efu sma e du san Yehovah e aksi, dan howpu de. Na so a de tu na ini a ten disi, taki ala di a de seiker taki Krestenhèit leki wan grupu sa kon na wan ogri kaba, toku iniwan sma di e saka ensrefi na ondro a Kownukondre fu Yehovah, kan wai pasi gi a takru krutu di e kon.

¡Helu fu Yerusalem!

19. Na sortu fasi Yerusalem sa tron wan „brantmiri fu na altari”, èn o ten èn fa a sani disi e feni presi?

19 Ma fu sortu sani Yehovah e taki now? „¡Helu fu Arièl, Arièl, a foto pe David ben seti kampu! Un poti yari na tapu yari èn hori den fesa baka makandra te leki den doro den kaba. Èn mi musu meki Arièl kon na ini banawtu, èn sari nanga sari krei musu de, èn gi mi a musu kon de leki a brantmiri fu na altari fu Gado” (Yesaya 29:1, 2). Kande „Arièl” wani taki „A Brantmiri fu na Altari fu Gado”, èn soleki fa a sori, dan dyaso a e sori go na Yerusalem. Dati na a presi pe a tempel nanga en srakti-ofrandi altari de. Den Dyu e hori densrefi na a gwenti fu hori fesa èn fu tyari srakti-ofrandi drape, ma Yehovah no e prisiri nanga na anbegi fu den (Hosea 6:6). Na presi fu dati a e gi a komando taki a foto srefi sa tron wan „brantmiri fu na altari” na wan tra fasi. Neleki fa a de nanga wan altari, na so brudu sa lon na en tapu èn a sa bron nanga faya. Yehovah e taki srefi fa dati sa feni presi: „Mi musu seti kampu na ala sei fu feti nanga yu, èn mi musu lontu yu nanga wan skotu fu udu postu, èn mi musu bow wan tranga strukturu leki wan fetisani di musu lontu yu. Èn yu musu kon so lagi, taki na a gron ini srefi yu sa taki, èn a sa gersi leki yu sa taki sani nanga wan safri sten neleki a komoto na ini a doti” (Yesaya 29:3, 4). Disi e kon tru gi Yuda nanga Yerusalem na ini 607 b.G.T., te a legre fu Babilon e lontu a foto pori en èn e bron a tempel. Den meki Yerusalem fadon so lagi leki a gron pe sma ben bow en.

20. Na sortu ogri kaba den feanti fu Gado sa kon te fu kaba?

20 Bifo a takru ten dati, dan ten na ten Yuda abi wan kownu di e gi yesi na a Wet fu Yehovah. San e pasa baka dati? Yehovah e feti gi a pipel fu en. Ala di a feanti de na ini a heri kondre kande, toku den kon tron leki „fini puiri” èn leki „karu buba”. Na en eigi reti ten, Yehovah e panya den „nanga dondru èn nanga gronseki èn nanga wan bigi babari, bigi winti nanga tranga winti, èn a flam fu wan faya di e bron sani krinkrin”.​—Yesaya 29:5, 6.

21. Tyari na agersitori kon na krin di skrifi na Yesaya 29:7, 8.

21 Legre di de feanti e fruwakti fayafaya kande taki den o fufuru sani na ini Yerusalem èn taki, leki gridiman, den sa teki den sani di den fufuru na feti. ¡Ma Gado o krin den ai gi den! Neleki fa wan man di e dede fu angri, e dren taki a e sidon nyan wan bigi nyanyan èn baka dati a e wiki ala di angri e kiri en moro ete, na so den feanti fu Yuda no sa nyan a fesa-nyanyan di den e fruwakti so fayafaya. (Leisi Yesaya 29:7, 8.) Prakseri san e pasa nanga a legre fu Asiria na ondro a tiri fu Sanherib te a legre e tapu skreki gi Yerusalem na ini a ten fu a getrow Kownu Hiskia (Yesaya, kapitel 36 nanga 37). Na ini wán neti, sondro taki wan libisma opo en anu fu du wan sani, a fetilegre fu Asiria di e meki sma frede, drai baka — ¡185.000 fu den deki-ati fetiman fu a legre dede! A howpu fu wini wan feti no sa kon tru tu te a fetilegre fu Gog fu Magog sa sreka ensrefi fu feti nanga a pipel fu Yehovah na ini a ten di no de so fara moro.​—Esekièl 38:10-12; 39:6, 7.

22. Fa a drungu di Yuda drungu na yeye fasi abi krakti tapu en?

22 Te Yesaya e taki a pisi disi fu en profeititori, dan den fesiman fu Yuda no abi a bribi leki di fu Hiskia. Den dringi te leki den kon drungu na yeye fasi fu di den e wroko makandra nanga godelowsu nâsi. „Un draidrai èn fruwondru; breni unsrefi èn kon breni. Den kon drungu, ma no fu win ede; den slengerslenger, ma no fu sopi ede” (Yesaya 29:9). Fu di den fesiman disi drungu na yeye fasi, meki den no man si san a fisyun wani taki di Yehovah ben gi a tru profeiti fu en. Yesaya e taki: „Na tapu unu Yehovah kanti wan yeye fu dipi sribi; èn a e tapu den ai fu unu, den profeiti, èn a tapu srefi den ede fu unu, den sma di e si fisyun. Èn gi unu a fisyun fu ala sani e tron leki den wortu fu a buku di abi wan lakstampu na tapu, di den e gi na wan sma di sabi a sani di skrifi èn e taki: ’Leisi disi nanga wan krakti sten, grantangi’, èn a musu taki: ’Mi no man, bika a abi wan lakstampu na tapu’; èn wan sma di no sabi leisi, musu kisi a buku, ala di wan sma e taki: ’Leisi disi nanga wan krakti sten, grantangi’, èn a musu taki: ’Mi no sabi leisi kwetikweti.’”​—Yesaya 29:10-12.

23. Fu san ede Yehovah sa aksi Yuda frantwortu, èn fa A sa du dati?

23 Den relisi fesiman fu Yuda e taki dati den koni na yeye fasi, ma den gowe libi Yehovah. Na presi fu dati den e leri sma a kruka fasi fa densrefi e prakseri fu san bun èn san ogri, èn den e regtfardiki den du fu den di e sori taki den no de getrow èn taki den no e libi akruderi bun gwenti nanga wet. Den e regtfardiki so srefi a meki di den e meki taki Gado no feni a pipel bun moro. Yehovah sa gebroiki „wan sani di e fruwondru sma” — ’na aparti sani di a sa du’ — fu aksi den frantwortu fu a hoigrifasi fu den. A e taki: „Fu di a pipel disi kon krosibei na mi nanga a mofo fu den, èn den gi mi glori nanga den mofobuba fu den nomo, èn na ati fu den srefi de farawe fu mi, èn a frede di den abi gi mi kon tron a komando fu libisma di den e leri sma, fu dati ede, dya mi de, a Sma di sa handri na wan fruwondru fasi baka nanga a pipel disi, na wan fruwondru fasi èn nanga wan sani di e fruwondru sma; èn a koni fu den koniman fu den musu lasi gowe, èn srefi a frustan fu den koniman fu den sa kibri ensrefi” (Yesaya 29:13, 14). A so-kari koni nanga frustan fu Yuda sa lasi gowe te Yehovah e seti sani na so wan fasi taki a Grontapumakti Babilon sa figi a heri relisi sistema fu Yuda puru di fadon komoto na bribi. A srefi sani ben feni presi na ini a fosi yarihondro baka di den so-kari koni fesiman fu den Dyu ben meki a nâsi lasi pasi. Wan srefi sortu sani sa feni presi nanga Krestenhèit na ini wi eigi ten.​—Mateus 15:8, 9; Romesma 11:8.

24. Fa den sma fu Yudea e sori taki den no abi frede gi Gado?

24 Ma now den fesiman fu Yuda di e dyaf e denki taki den koni nofo fu Gado no strafu den taki den meki a tru anbegi kon kruktu. ¿Den koni trutru? Yesaya e puru den bere kon na doro fu di a e sori taki den na sma di no abi trutru frede gi Gado èn fu dati ede den no abi tru koni: „Helu fu den sma di e go dipi srefisrefi fu kibri a rai fu Yehovah srefi, èn di du sani na wan dungru presi, ala di den e taki: ’Suma e si wi, èn suma sabi sani fu wi?’ ¡Ai, un kruktu srefisrefi! ¿Sma musu si a patu-bakriman a srefi leki a tokotoko? Bika a sani di meki musu taki fu a mekiman fu en: ¿’A no ben meki mi’? Èn a sani di seti musu taki trutru fu a setiman fu en: ¿’A no ben sori taki a e frustan sani’?” (Yesaya 29:15, 16; teki gersi Psalm 111:10.) Awansi den e prakseri o bun den kan go kibri, toku den no „kibri” gi den ai fu Gado èn a „man si [den] krin”.​—Hebrewsma 4:13.

„Dofuwan Sa Yere Trutru”

25. Na sortu fasi den „dofuwan” sa yere?

25 Ma frulusu de gi sma di abi bribi. (Leisi Yesaya 29:17-24; teki gersi Lukas 7:22.) „Dofuwan” sa „yere den wortu fu a buku”, a boskopu di komoto na a Wortu fu Gado. Iya, disi a no a meki di sma di dofu trutru e meki kon betre. A de a meki di sma meki kon betre na yeye fasi. Ete wan tron Yesaya e sori go na a ten te a Kownukondre fu a Mesias sa seti èn taki a tiri fu a Mesias sa meki a tru anbegi kon bun baka na grontapu. Disi feni presi na ini a ten fu wi, èn milyunmilyun opregti sma e meki Yehovah poti den bun baka èn den e leri fu prèise en. ¡Dati na wan span kontru srefisrefi! Te fu kaba, a dei sa kon te ala sma, ibri sani di e bro, sa prèise Yehovah èn sa santa a santa nen fu en.​—Psalm 150:6.

26. Sortu frumane na yeye fasi den „dofuwan” e yere na ini a ten disi?

26 San den „dofuwan” disi di e yere a Wortu fu Gado na ini a ten disi, e leri? Taki ala Kresten, spesrutu den wan di a gemeente e si leki eksempre, musu luku bun taki den no ’e lasi pasi fu sopi ede’ (Yesaya 28:7). Moro fara, noiti wi no musu kon weri fu yere den frumane fu Gado, san e yepi wi fu si ala sani na yeye fasi. Ala di Kresten e saka densrefi na wan yoisti fasi na ondro den tirimakti èn den e frutrow tapu den fu du son sani gi den, toku na Yehovah Gado o tyari frulusu kon, no a grontapu disi. So srefi, wi no musu frigiti noiti taki a geslakti disi no man lon gi a krutu di Gado o tyari kon na den tapu, neleki na a krutu di A ben tyari kon na tapu Yerusalem di ben fadon komoto na bribi. Nanga a yepi fu Yehovah wi kan go doro fu meki a warskow fu en bekènti ala di sma e gens wi, neleki fa Yesaya ben du.​—Yesaya 28:14, 22; Mateus 24:34; Romesma 13:1-4.

27. Sortu sani den Kresten kan leri fu a profeititori fu Yesaya?

27 Owruman nanga papa nanga mama kan leri wan sani fu a fasi fa Yehovah e gi trangaleri, fu di den e pruberi ala ten fu yepi den sma di du ogri, meki Gado feni den bun baka, èn no soso fu strafu den. (Yesaya 28:26-29; teki gersi Yeremia 30:11.) Èn wi alamala, so srefi den yongu sma, musu memre o prenspari a de fu dini Yehovah nanga wi ati, èn no du nomo neleki wi na Kresten fu plisi libisma (Yesaya 29:13). Wi musu sori taki wi abi wan gosontu frede gi Yehovah èn wan dipi lespeki gi en, tra fasi leki den sma di ben libi na ini Yuda èn di no ben abi bribi (Yesaya 29:16). Boiti dati, wi musu sori taki wi wani meki Yehovah poti wi bun baka èn meki a leri wi.​—Yesaya 29:24.

28. Fa den futuboi fu Yehovah e si den sani di a e du fu frulusu sma?

28 ¡A de prenspari trutru taki wi abi bribi na ini Yehovah èn taki wi frutrow tapu en èn tapu a fasi fa a e du sani! (Teki gersi Psalm 146:3.) Gi moro furu sma, a boskopu di wi e preiki fu warskow sma sa gersi leki wan pikin-nengre sani. Taki Gado sa pori wan organisâsi, Krestenhèit, di e taki dati a e dini Gado, na wan prakseri di de wan aparti sani gi sma, wan fruwondru sani. Ma Yehovah sa ’du wan aparti sani’. Tweifri no kan de fu dati. Fu dati ede na ini den lasti dei fu a seti fu sani disi, den futuboi fu Gado e frutrow dorodoro tapu a Kownukondre fu en èn tapu a Kownu fu en di a poti na wroko, Yesus Krestes. Den sabi taki den sani di Yehovah e du fu frulusu sma — di a e du makandra nanga ’a tumusi aparti wroko’ fu en — sa tyari têgo blesi kon gi a heri libisma famiri di e gi yesi.

[Futuwortu]

^ paragraaf 8 Na ini a Hebrewtongo di den ben taki biginbigin, Yesaya 28:10 na wan singi di e taki a srefi sani ibritron baka, neleki wan pikin-nengre singi. Fu dati ede a ben gersi gi den relisi fesiman taki Yesaya ben e taki a boskopu fu en ibritron baka leki wan weri-ede sani èn neleki gi pikin-nengre.

[Aksi fu a tori disi]

[Prenki na tapu bladzijde 289]

Krestenhèit frutrow tapu a wroko di den e wroko makandra nanga libisma tiriman, na presi fu frutrow tapu Gado

[Prenki na tapu bladzijde 290]

Yehovah e ’du wan aparti sani’, di a meki Babilon pori Yerusalem

[Prenki na tapu bladzijde 298]

Den wan di ben dofu na yeye fasi fosi, kan „yere” a Wortu fu Gado