Go na content

Go na table of contents

KAPITEL 6

Abi prisiri na wan fasi di fiti

Abi prisiri na wan fasi di fiti

„Du ala sani fu gi Gado glori.”​—1 KORENTESMA 10:31.

1, 2. Fu san ede wi musu luku bun sortu sani wi e du fu abi prisiri?

 KON meki wi taki dati yu de fu nyan wan froktu, dan yu e si taki wan pisi fu a froktu pori. San yu o du? Yu o nyan a heri froktu awinsi wan pisi pori? Yu o trowe a froktu gowe? Noso yu o koti a pori pisi puru èn nyan a pisi di bun?

2 Den sani di wi e du fu abi prisiri de leki a froktu dati di switi fu nyan. Ma toku wi musu luku bun fu di furu fu den sani di sma e du fu abi prisiri abi fu du nanga hurudu, ogridu, afkodrei noso ogri yeye. Dati meki te yu o bosroiti fu abi prisiri, dan san yu o taki? Yu o taki: „Mi no abi trobi, mi kan abi prisiri fa mi wani”? Noso yu o taki: „Mi no o abi prisiri srefisrefi”? Noso yu e luku bun san yu e du so taki yu no abi prisiri na wan fasi di no fiti?

3. San wi musu aksi wisrefi te wi e bosroiti san wi o du fu abi prisiri?

3 Ten na ten wi alamala wani abi prisiri, ma wi musu luku bun san wi e du. Dati meki wi musu aksi wisrefi efu den sani di wi e du fu abi prisiri kan meki taki Yehovah no feni na anbegi fu wi bun.

„DU ALA SANI FU GI GADO GLORI”

4. Sortu Bijbel gronprakseri kan yepi wi te wi musu bosroiti san wi o du fu abi prisiri?

4 Di wi gi wisrefi abra na Yehovah, dan wi pramisi en taki wi o gebroiki wi libi fu dini en. (Leisi Preikiman 5:4.) Wi pramisi taki wi o „du ala sani fu gi Gado glori” (1 Korentesma 10:31). Disi wani taki dati wi o du san Gado feni bun srefi te wi e blo wi ede noso te wi abi prisiri. Wi no wani gi yesi na Gado soso te wi de na den konmakandra noso te wi de na ini a preikiwroko.

5. Fa Yehovah wani taki wi musu anbegi en?

5 Ala san wi e du na ini wi libi abi krakti tapu na anbegi fu wi. Paulus ben sori dati di a taki: „Gi un skin na Gado leki wan srakti-ofrandi di e libi, di de santa èn di Gado feni bun” (Romesma 12:1). Yesus ben taki: „Un musu lobi Yehovah un Gado nanga un heri ati, nanga un heri libi, nanga un heri frustan, èn nanga ala un krakti” (Markus 12:30). Ala ten wi wani gi Yehovah den moro bun sani fu wi. Te a pipel na ini owruten Israel ben e tyari wan meti leki ofrandi gi Yehovah, dan a meti ben musu de wan gosontu meti. Efu wan sani no ben bun na a meti, dan Gado no ben feni na ofrandi bun (Lefitikus 22:18-20). Na so a kan pasa tu taki Yehovah no feni na anbegi fu wi bun. Fu san ede wi kan taki dati?

6, 7. Fu san ede wi musu luku bun san wi e luku noso arki?

6 Yehovah e taigi wi: „Un musu de santa, bika mi santa” (1 Petrus 1:14-16; 2 Petrus 3:11). Yehovah o feni na anbegi fu wi bun soso te a santa, noso te a krin (Deuteronomium 15:21). Na anbegi fu wi no o krin efu wi e du sani di abi fu du nanga hurudu, ogridu, afkodrei noso ogri yeye, fu di Yehovah no lobi den sani dati kwetikweti (Romesma 6:12-14; 8:13). Ma awinsi wi no e du den ogri dati, toku Yehovah no o feni en bun efu wi lobi luku noso arki den sortu sani dati. Fu san ede? Fu di dati kan meki taki na anbegi fu wi no o krin moro, taki Yehovah no o feni na anbegi fu wi bun èn taki Yehovah no o si wi leki en mati moro.

7 Sobun, fa wi kan abi prisiri na wan fasi di fiti? Sortu Bijbel gronprakseri kan yepi wi fu kon sabi san fiti èn san no fiti?

TEGU GI OGRI

8, 9. Nanga sortu sani wi wani luku bun èn fu san ede?

8 Na ini a ten disi, furu sani de di sma kan du fu abi prisiri. Sonwan fu den sani dati fiti gi Kresten, ma furu sani de tu di no fiti. Meki wi luku fosi sortuwan fu den no fiti.

9 Furu felem, website, telefisi programa, video game, nanga singi abi fu du nanga hurudu, ogridu, ogri yeye, noso afkodrei. Nofo tron den e meki ogri sani gersi sani di no fowtu èn den e meki sma lafu srefi. Ma Kresten e wai pasi gi sani di Yehovah e si leki sani di no krin (Tori fu den apostel 15:28, 29; 1 Korentesma 6:9, 10). Te wi e weigri fu luku, leisi, noso prei den sortu sani dati, dan wi e sori Yehovah taki wi e tegu gi sani di ogri.​—Psalm 34:14; Romesma 12:9.

10. San kan pasa efu wi e luku, leisi, noso prei sani di no bun?

10 Ma son sma feni taki a no fowtu fu luku, leisi, noso prei sani di abi fu du nanga ogridu, hurudu, ogri yeye, noso afkodrei. Den e denki: ’Fu san ede a no bun? Mi srefi no ben o du den sani dati noiti.’ Efu wi e denki so, dan wi e kori wisrefi. Bijbel e taki: „Na ati na a moro bedrigi sani di de èn a ogri srefisrefi” (Yeremia 17:9). Efu wi lobi luku noso arki sani di Yehovah no feni bun, dan fa wi kan taki dati wi e tegu gi den sani dati? O moro wi lobi luku noso arki den sani disi, o moro wi o feni taki noti no fowtu na den. Baka wan pisi ten, wi konsensi o kon swaki èn a no o warskow wi moro te wi wani luku noso arki wan sani di no bun.​—Psalm 119:70; 1 Timoteyus 4:1, 2.

11. Fa Galasiasma 6:7 e yepi wi fu kon sabi fa wi kan abi prisiri na wan fasi di fiti?

11 Gado Wortu e taki: „San wan sma e sai, na dati a sa koti tu” (Galasiasma 6:7). Te wi lobi arki noso luku sani di no bun, dan te fu kaba wi kan go du den sani dati tu. Fu eksempre, son sma di ben lobi luku noso leisi sani di abi fu du nanga hurudu, du hurudu te fu kaba. Ma Yehovah e yepi wi fu kon sabi san wi kan du fu abi prisiri na wan fasi di fiti.

GEBROIKI BIJBEL GRONPRAKSERI TE YU O TEKI BOSROITI

12. San o yepi wi fu teki bun bosroiti te wi wani abi prisiri?

12 Son leisi yu kan si wantewante taki son sani di sma e du fu abi prisiri, no fiti. Wi sabi taki Yehovah wani taki wi tan fara fu den sani dati. Ma fa a de te wi no man si wantewante efu wan sani no fiti? Yehovah no e gi wi wan lo wet di e sori wi san wi mag luku èn san wi no mag luku. A no e taigi wi tu san wi no mag arki èn san wi no mag leisi. Na presi fu dati, a wani taki wi arki a konsensi fu wi di wi oefen nanga yepi fu Bijbel gronprakseri. (Leisi Galasiasma 6:5.) Yehovah gi wi Bijbel gronprakseri, noso prenspari leri di e sori wi fa a e si sani. Den prenspari leri disi e yepi wi konsensi fu wroko moro bun. Den e yepi wi fu kon sabi „san na a wani fu Yehovah” so taki wi kan teki bosroiti di a feni bun.​—Efeisesma 5:17.

Bijbel gronprakseri e yepi wi fu teki bun bosroiti te wi wani abi prisiri

13. (a) Fu san ede wi no kan fruwakti taki ala Kresten e du den srefi sani fu abi prisiri? (b) Ma san ala Kresten musu du?

13 A no ala Kresten e du den srefi sani fu abi prisiri. Fu san ede? We, wi alamala lobi difrenti sani. Boiti dati, a kan taki san a wán sma feni bun, a trawan no feni bun kwetikweti. Toku a de so taki ala Kresten musu wroko nanga den gronprakseri fu Bijbel fu man teki bun bosroiti (Filipisma 1:9). Den gronprakseri disi o yepi wi fu luku, arki, noso leisi sani di Gado feni bun.​—Psalm 119:11, 129; 1 Petrus 2:16.

14. (a) San wi musu hori na prakseri te wi e luku fa wi e gebroiki wi ten? (b) Sortu rai Paulus gi Kresten?

14 Wan tra sani di wi musu hori na prakseri, na o furu ten wi e gebroiki fu abi prisiri. Disi o sori o prenspari a de gi wi fu abi prisiri. Leki Kresten, a diniwroko di wi e du gi Yehovah na a moro prenspari sani na ini wi libi. (Leisi Mateyus 6:33.) Ma sondro fu wi sabi, den sani di wi e du fu abi prisiri kan bigin teki moro nanga moro fu wi ten. Paulus ben gi Kresten a rai disi: „Luku bun taki unu no waka leki don sma, ma leki koni sma. Un musu gebroiki a ten fu unu na wan koni fasi” (Efeisesma 5:15, 16). Dati meki wi musu luku bun taki wi no e gebroiki tumusi furu ten fu abi prisiri. Ala ten wi musu sorgu taki a diniwroko fu Gado de na a fosi presi na ini wi libi.​—Filipisma 1:10.

15. Fa wi kan sorgu taki wi no abi prisiri na wan fasi di kan meki taki Yehovah no si wi moro leki mati fu en?

15 Wi sabi taki wi musu weigri fu arki, prei, noso leisi sani di Yehovah no feni bun. Ma fa a de te wi e tweifri efu wan sani bun? A de fanowdu fu luku bun tu na ini den situwâsi dati? Prakseri a tori disi: Efu yu e waka tapu wan bun hei bergi, dan yu ben o go waka te na a lanki? Nôno. Efu yu no wani lasi yu libi, dan yu no o waka na a lanki. Na so a de tu te wi musu bosroiti sortu sani wi o du fu abi prisiri. Gado Wortu e taigi wi: „Puru yu futu na a pasi fu ogridu” (Odo 4:25-27). Sobun, wi no e wai pasi nomo gi den sortu sani disi te wi sabi taki den no bun. Ma wi e du dati tu te wi e tweifri efu den bun èn te den kan meki taki Yehovah no si wi moro leki mati fu en.

SI SANI SOLEKI FA YEHOVAH E SI SANI

16. (a) San na wan tu sani di Yehovah no lobi kwetikweti? (b) Fa wi kan sori taki wi no lobi den sani dati tu?

16 A psalm skrifiman ben skrifi: „Unu di lobi Yehovah, un no musu lobi ogri sani kwetikweti” (Psalm 97:10). Bijbel e leri wi fa Yehovah e firi èn fa a e denki. Aksi yusrefi fa den sani di yu leri kan yepi yu fu si sani soleki fa Yehovah e si sani. Fu eksempre, wi e leri taki Yehovah no lobi „sma di e lei, sma di e kiri trawan di no du nowan ogri, wan ati di e prakseri fa a kan du trawan ogri, [nanga] futu di e hasti densrefi fu go du ogri” (Odo 6:16-19). Wi e leri taki wi musu wai pasi gi „hurudu, . . . na anbegi fu falsi gado, afkodrei, . . . dyarusu, faya-ati, . . . bigi-ai, a drungu di sma e drungu, bradyari fesa, èn tra sani leki den sortu sani disi” (Galasiasma 5:19-21). Yu e si fa den Bijbel gronprakseri disi kan yepi yu? Na ini ala situwâsi wi wani tyari wisrefi soleki fa Yehovah wani, awinsi wi de wi wawan noso nanga trawan (2 Korentesma 3:18). Fu taki en leti, den bosroiti di wi e teki te wi de wi wawan, e sori fa wi de dipi na ini wi ati.​—Psalm 11:4; 16:8.

17. San wi musu aksi wisrefi fosi wi bosroiti sortu sani wi o du fu abi prisiri?

17 Sobun, te yu o bosroiti fu luku, leisi, noso prei wan sani, dan aksi yusrefi: ’A sani disi o meki taki mi nanga Yehovah no o de mati moro? Sortu krakti a o abi tapu a konsensi fu mi?’ Meki wi go luku ete wan tu gronprakseri di kan yepi wi te wi musu bosroiti sortu sani wi o du fu abi prisiri.

18, 19. (a) Sortu rai Paulus gi Kresten? (b) Sortu gronprakseri o yepi wi te wi e luku san wi o du fu abi prisiri?

18 Na den sani di wi e luku, leisi, noso prei o furu wi frustan. Paulus ben skrifi: „Tan prakseri ala sani di tru, ala sani di seryusu, ala sani di reti, ala sani di krin, ala sani di e meki sma sori lobi, ala sani di sma e taki bun fu den, ala sani di bun nanga ala sani di warti fu sma prèise den” (Filipisma 4:8). Te wi e furu wi frustan nanga den bun sani dati, dan wi kan taigi Yehovah: „Meki den sani di mi e taki nanga mi mofo nanga den sani di mi e prakseri dipi na ini mi ati, kon de sani di yu feni bun.”​—Psalm 19:14.

19 Aksi yusrefi: ’Nanga sortu sani mi e furu mi frustan? Baka te mi luku wan felem noso wan show, dan den sani di mi si e meki mi prakseri bun sani di e gi mi deki-ati? Mi e firi bun èn mi konsensi no e trobi mi? (Efeisesma 5:5; 1 Timoteyus 1:5, 19) A makriki gi mi fu begi Yehovah baka dati? Noso mi e firi syen? A sani di mi luku meki mi prakseri ogri-ati sani noso sani di abi fu du nanga hurudu? (Mateyus 12:33; Markus 7:20-23) Den sani di mi e du fu abi prisiri e meki taki mi e bigin denki „leki den sma fu a grontapu disi”?’ (Romesma 12:2) Efu wi de eerlijk nanga wisrefi, dan wi o man si san wi musu du fu man tan bun mati fu Yehovah. Wi wani begi neleki a psalm skrifiman di ben taki: „No meki mi ai si sani di no bun.”​—Psalm 119:37. *

HORI TRAWAN NA PRAKSERI TE YU E TEKI BOSROITI

20, 21. Fu san ede wi musu hori den firi fu trawan na prakseri te wi musu bosroiti sortu sani wi o du fu abi prisiri?

20 Ete wan prenspari gronprakseri di wi no musu frigiti na disi: „Wi kan du ala sani, ma a no ala sani bun fu du. Wi kan du ala sani, ma a no ala sani e gi deki-ati. Ibriwan sma no musu tan suku en eigi bun, ma a musu suku a bun fu trawan” (1 Korentesma 10:23, 24). Awinsi wi abi a reti fu du wan sani, toku dati no wani taki dati wi musu du en. Wi musu denki bun sortu krakti den bosroiti fu wi kan abi tapu den brada nanga sisa fu wi.

21 A no ala sma konsensi e wroko a srefi. Fu eksempre, kande yu konsensi e gi pasi taki yu e luku wan spesrutu telefisi programa. Ma dan yu e kon sabi taki a srefi programa dati e trobi a konsensi fu yu Kresten brada noso sisa. San yu o du? Aladi yu abi a reti fu luku a programa, toku yu kan bosroiti fu no luku en. Fu san ede? Fu di yu no wani ’sondu teige yu brada’, èn yu no wani „sondu teige Krestes” fu di dati moro ogri (1 Korentesma 8:12). Wi no wani du nowan enkri sani di o meki wi Kresten brada noso sisa fadon.​—Romesma 14:1; 15:1; 1 Korentesma 10:32.

22. Fa wi o sori taki wi e lespeki a denki fu tra Kresten te a abi fu du nanga den bosroiti di den e teki?

22 Ma fa a de te a konsensi fu yu no e gi pasi taki yu e luku, leisi, noso du wan sani di wan trawan e si leki wan sani di fiti? Fu di yu lobi yu brada nanga sisa èn fu di yu e lespeki den, meki yu no o dwengi den fu teki den srefi bosroiti leki yu. Wan sma di e rèi wan wagi sabi taki awinsi tra sma no e rèi so tranga leki en, toku dati no wani taki dati den sma dati no man rèi bun. Kande yu nanga wan tra brada e hori unsrefi na Bijbel gronprakseri te unu e du sani fu abi prisiri. Toku a no abi fu de so taki unu e denki a srefi te a abi fu du nanga san fiti èn san no fiti.​—Preikiman 7:16; Filipisma 4:5.

23. San o yepi wi fu teki bun bosroiti te wi wani abi prisiri?

23 Sobun, san o yepi wi fu teki bun bosroiti te wi wani abi prisiri? Te wi e arki a konsensi fu wi di wi oefen nanga yepi fu Bijbel gronprakseri èn te wi e broko wi ede nanga wi Kresten brada nanga sisa, dan wi o teki bun bosroiti. Boiti dati, wi o firi koloku fu di wi e „du ala sani fu gi Gado glori”.

^ Yu kan feni ete wan tu gronprakseri na Odo 3:31; 13:20, Efeisesma 5:3, 4, nanga Kolosesma 3:5, 8, 20.