Go na content

Go na table of contents

KAPITEL 5

No tron wan pisi fu grontapu

No tron wan pisi fu grontapu

„Unu no de wan pisi fu grontapu.”​—YOHANES 15:19.

1. Nanga sortu sani Yesus ben e broko en ede a neti fosi a dede?

 A LASTI neti di Yesus ben de na grontapu, a ben e broko en ede nanga san ben o pasa nanga den disipel fu en. Fu di a ben sabi taki a ben o gowe libi den, meki a taigi den: „Unu no de wan pisi fu grontapu” (Yohanes 15:19). Bakaten, di a ben e taki nanga en Tata fu den disipel fu en, a taki: „Den no de wan pisi fu grontapu, neleki fa mi no de wan pisi fu grontapu” (Yohanes 17:15, 16). San Yesus ben wani taki nanga den wortu disi?

2. San na a „grontapu” di Yesus ben taki fu en?

2 Dyaso a wortu „grontapu” abi fu du nanga sma di Satan e tiri èn di no sabi Gado (Yohanes 14:30; Efeisesma 2:2; Yakobus 4:4; 1 Yohanes 5:19). Fa wi kan sorgu taki wi no tron „wan pisi fu grontapu”? Difrenti fasi de fa wi kan du dati: Wi e tan horibaka gi Gado Kownukondre èn wi no e teki sei na ini politiek. Wi e kakafutu gi a yeye fu grontapu. Wi e weri krosi di fiti èn wi e moi wisrefi na wan fasi di fiti. Boiti dati, moni no de a moro prenspari sani na ini wi libi. Wan tra sani, na taki wi e gebroiki den sani di Gado gi wi fu feti. Na ini a kapitel disi wi o taki fu ala den sani disi.​—Luku „Ete wan tu sani” 16.

TAN HORIBAKA GI GADO KOWNUKONDRE

3. Fa Yesus ben e si politiek?

3 Di Yesus ben de na grontapu, a ben si taki sma ben abi furu problema èn taki a libi no ben makriki gi den. A ben e broko en ede trutru nanga den èn a ben wani yepi den. Ma fa a du dati? A ben tron wan politiek fesiman? Nôno. A ben sabi taki san den sma ben abi fanowdu trutru na Gado Kownukondre, noso a regering fu Gado. Yesus ben o tron Kownu fu a Kownukondre dati, èn na fu a Kownukondre dati a ben e preiki moro furu (Danièl 7:13, 14; Lukas 4:43; 17:20, 21). Yesus no ben e bumui nanga politiek èn awinsi san ben e pasa a no ben e teki sei noiti. Di Yesus ben de na fesi Pontius Pilatus, a Granman fu Rome, dan a taki: „Mi kownukondre no de fu a grontapu disi” (Yohanes 18:36). Den disipel fu en no ben e teki sei tu na ini politiek. Wan buku e taki dati den fosi Kresten „no ben e teki wroko di ben abi fu du nanga politiek” (On the Road to Civilization). Na ini a ten disi, tru Kresten abi a srefi denki dati. Wi e tan horibaka gi Gado Kownukondre èn wi no e teki sei na ini a politiek fu a grontapu disi.​—Mateyus 24:14.

Yu man fruteri fu san ede yu e horibaka gi Gado Kownukondre?

4. Fa tru Kresten e horibaka gi Gado Kownukondre?

4 Wan ambassadeur na wan sma di e teki presi gi a regering fu en na ini wan tra kondre. A no e bumui nanga a politiek fu a kondre dati. Den salfuwan di abi a howpu fu tiri makandra nanga Krestes na ini hemel, de na ini wan srefi sortu situwâsi. Paulus ben taigi den salfu Kresten taki den „e teki presi gi Krestes” (2 Korentesma 5:20). Den salfuwan e teki presi gi a regering fu Gado. Den no e bumui nanga sani di abi fu du nanga a politiek fu a grontapu disi noso nanga a fasi fa a regering e tiri (Filipisma 3:20). Na presi fu dati, den salfuwan yepi milyunmilyun sma fu kon sabi a regering fu Gado. Den „tra skapu” di abi a howpu fu libi fu têgo na ini a nyun grontapu fu Gado, e horibaka gi den salfuwan. Den no e bumui tu nanga politiek noso nanga a fasi fa a regering e tiri (Yohanes 10:16; Mateyus 25:31-40). A no de fu taki dati nowan tru Kresten o wani bumui nanga sani fu a grontapu disi di abi fu du nanga politiek.​—Leisi Yesaya 2:2-4.

5. Fu san ede Kresten no e go na feti?

5 Tru Kresten e si ala tru anbegiman leki den famiri èn den de na ini wánfasi, awinsi fu sortu kondre den de noso awinsi sortu kulturu den abi (1 Korentesma 1:10). Efu wi ben o go na feti, dan wi ben o feti nanga wi eigi famiri noso nanga den Kresten brada nanga sisa fu wi. Ma Yesus ben taki dati wi musu lobi den (Yohanes 13:34, 35; 1 Yohanes 3:10-12). Yesus taigi den disipel fu en fu lobi srefi den feanti fu den.​—Mateyus 5:44; 26:52.

6. Fa anbegiman fu Yehovah e si den regering fu grontapu?

6 Aladi wi leki Kresten no e bumui nanga politiek noso nanga a fasi fa a regering e tiri, toku wi e du tranga muiti fu tyari wisrefi bun na ini a libimakandra. Fu eksempre, wi e hori den wet fu a regering èn wi e pai belasting. Na so wi e sori lespeki gi a regering. Ma ala ten wi e sorgu taki wi e „pai Gado san na fu Gado” (Markus 12:17; Romesma 13:1-7; 1 Korentesma 6:19, 20). Wi e du dati te wi e sori lobi gi en, te wi e gi yesi na en, èn te wi e anbegi en. Awinsi wi musu lasi wi libi srefi, wi no wani trangayesi Yehovah.​—Lukas 4:8; 10:27; leisi Tori fu den apostel 5:29; Romesma 14:8.

KAKAFUTU GI „A YEYE FU GRONTAPU”

7, 8. San na „a yeye fu grontapu”, èn fa a abi krakti tapu sma?

7 Te wi no de wan pisi fu a grontapu fu Satan, dan wi no o meki „a yeye fu grontapu” abi krakti na wi tapu. A yeye disi na a fasi fa sma e denki èn e tyari densrefi. A e komoto fu Satan èn a abi krakti tapu sma di no e dini Yehovah. Ma Kresten e kakafutu gi a denki fu a grontapu disi. A de neleki fa Paulus ben taki: „Wi no kisi a yeye fu grontapu, ma wi kisi a yeye di komoto fu Gado.”​—1 Korentesma 2:12; Efeisesma 2:2, 3; luku „Ete wan tu sani” 17.

8 A yeye fu grontapu e meki taki sma e denki densrefi nomo, den e kon abi heimemre, èn den e opo densrefi teige den wan di e teki fesi. A e meki sma denki taki den no abi fu gi yesi na Gado. Satan wani taki sma du ala san den wani sondro fu prakseri den bakapisi. A wani meki sma bribi taki ’a lostu fu a skin nanga a lostu fu den ai’ na den moro prenspari sani na ini a libi (1 Yohanes 2:16; 1 Timoteyus 6:9, 10). Didibri e du ala san a man fu kori wi leki futuboi fu Yehovah èn fu meki wi denki neleki en.​—Yohanes 8:44; Tori fu den apostel 13:10; 1 Yohanes 3:8.

9. Fa a yeye fu grontapu kan abi krakti na wi tapu?

9 A yeye fu grontapu de na wi lontu neleki a loktu di wi e bro. Efu wi no e du tranga muiti fu kakafutu gi en, dan a o abi krakti na wi tapu. (Leisi Odo 4:23.) A kan taki sondro fu wi sabi wi e teki a denki nanga den fasi abra fu sma di no e anbegi Yehovah (Odo 13:20; 1 Korentesma 15:33). Tra sani di kan abi krakti na wi tapu na porno, sma di drai baka gi a bribi, noso sport pe sma de nomonomo fu wini.​—Luku „Ete wan tu sani” 18.

10. Fa wi kan kakafutu gi a yeye fu grontapu?

10 Ma fa wi kan sorgu taki a yeye fu grontapu no abi krakti na wi tapu? Wi musu tan krosibei fu Yehovah èn wi musu gi yesi na den koni rai fu en. Wi musu begi en doronomo fu gi wi en santa yeye èn wi musu abi furu fu du na ini a diniwroko fu en. Yehovah na a moro makti sma na hemel èn na grontapu. Wi abi a frutrow taki a kan yepi wi fu kakafutu gi a yeye fu grontapu.​—1 Yohanes 4:4.

WERI KROSI DI E GI GADO GRANI

11. Fa a yeye fu grontapu abi krakti tapu a fasi fa sma e weri krosi?

11 Tra sani di e sori tu taki wi no de wan pisi fu grontapu na den krosi di wi e weri èn a fasi fa wi e moi wisrefi. Furu sma na ini a grontapu disi e weri krosi fu meki sma luku den, fu wiki den seksfiri fu trawan, fu sori taki den no e span nanga san tra sma e denki, noso fu sori sma omeni moni den abi. Tra sma no e sorgu densrefi bun. Kande den e weri doti noso syabisyabi krosi. Wi no musu de leki den sma disi te wi e bosroiti san wi o weri noso fa wi o moi wisrefi.

Den krosi di mi e weri e gi Yehovah grani?

12, 13. Sortu Bijbel rai e yepi wi te wi e bosroiti san wi o weri?

12 Leki futuboi fu Yehovah, wi wani weri krosi di netjes, di krin èn di fiti gi ibri okasi. Wi e weri krosi „na wan lespeki fasi èn nanga krin frustan”. Na so wi e sori taki wi e „anbegi Gado” nanga wi heri ati.​—1 Timoteyus 2:9, 10; Yudas 21.

13 Den krosi di wi e weri kan abi krakti tapu a fasi fa sma e si Yehovah èn a pipel fu en. Wi wani du „ala sani fu gi Gado glori” (1 Korentesma 10:31). Wi wani sori lespeki gi den firi fu trawan èn gi a fasi fa den e denki. Sobun, te wi e bosroiti sortu krosi wi o weri èn fa wi o moi wisrefi, dan wi e hori na prakseri taki den sani disi kan abi krakti tapu tra sma.​—1 Korentesma 4:9; 2 Korentesma 6:3, 4; 7:1.

14. San wi musu hori na prakseri te wi e bosroiti sortu krosi wi o weri go na den konmakandra noso na ini a preikiwroko?

14 Sortu krosi wi e weri go na den konmakandra fu wi noso fu go preiki? Den krosi dati e meki taki sma e poti tumusi furu prakseri na wi? Den e meki sma firi syen? Yu feni taki sma no musu kon taigi yu san yu musu weri? (Filipisma 4:5; 1 Petrus 5:6) A no de fu taki dati wi alamala lobi fu weri moi krosi, ma san e moi wi trutru, na te wi abi den fasi di wan Kresten musu abi. Na den fasi dati Yehovah e luku. Den fasi disi e sori suma ’wi de dipi na ini wi ati’, èn dati „warti srefisrefi gi Gado”.​—1 Petrus 3:3, 4.

15. Fu san ede Yehovah no e poti wet gi wi fu sori wi sortu krosi wi musu weri èn fa wi musu moi wisrefi?

15 Yehovah no gi wi wan lo wet fu sori wi san wi musu weri èn san wi no musu weri. Na presi fu dati, a gi wi Bijbel gronprakseri di kan yepi wi fu teki bun bosroiti (Hebrewsma 5:14). Awinsi a bosroiti di wi musu teki na wan bigi sani noso wan pikin sani, a wani taki wi sori taki wi lobi en èn taki wi lobi tra sma. (Leisi Markus 12:30, 31.) Fu di a pipel fu Yehovah de fu difrenti kondre nanga kulturu, meki den krosi di den e weri no de a srefi. Boiti dati den alamala abi den krosi di den lobi weri. A moi fu si a difrenti disi.

FA WI MUSU SI MONI?

16. (a) San na a difrenti na mindri a fasi fa grontapu e si moni nanga den sani di Yesus leri wi? (b) San wi musu aksi wisrefi?

16 Satan wani taki sma musu denki taki moni nanga gudu o meki den de koloku. Ma den futuboi fu Yehovah sabi taki disi no tru. Wi e bribi san Yesus ben taki: „Srefi te wan sma abi furu gudu, toku den sani di a abi no kan gi en libi” (Lukas 12:15). Moni no man meki wi de koloku trutru. A no kan gi wi trutru mati, a no e puru broko-ede èn a no kan gi wi têgo libi. A no de fu taki dati wi abi son sani fanowdu èn wi wani abi prisiri na ini a libi. Ma Yesus leri wi taki wi o de koloku te wi nanga Gado de bun mati èn te na anbegi fu wi na a moro prenspari sani na ini wi libi (Mateyus 5:3; 6:22). Aksi yusrefi: ’Mi e si moni leki fa sma fu a grontapu disi e si moni? Na soso moni mi e prakseri? Na fu dati mi e taki heri dei?’​—Lukas 6:45; 21:34-36; 2 Yohanes 6.

17. Fa yu o kon de moro koloku te yu no e si moni na a fasi fa grontapu e si moni?

17 Te wi e poti na anbegi fu Yehovah na a fosi presi na ini wi libi èn te wi no e si moni na a fasi fa grontapu e si moni, dan wi o de koloku trutru (Mateyus 11:29, 30). Wi o de tevrede èn wi no o broko wi ede tumusi nanga sani (Mateyus 6:31, 32; Romesma 15:13). Wi no o broko wi ede so furu moro nanga gudu. (Leisi 1 Timoteyus 6:9, 10.) Wi o de moro koloku te wi lobi gi sma sani (Tori fu den apostel 20:35). Èn a fasi fa wi e libi o meki taki wi abi moro ten gi den sma di wi lobi. Kande wi o sribi moro bun srefi.​—Preikiman 5:12.

„ALA DEN SANI DI GADO GI UNU FU FETI”

18. San Satan wani du nanga wi?

18 Fu di wi na mati fu Yehovah, meki Satan wani pori wi nanga En. Dati meki wi musu du ala san wi man fu sorgu taki dati no pasa. Bijbel e taki dati wi e feti „nanga den ogri yeye” (Efeisesma 6:12). Satan nanga den ogri yeye fu en no wani taki wi de koloku noso taki wi libi fu têgo (1 Petrus 5:8). Den tranga feanti disi e feti nanga wi, ma Yehovah kan yepi wi fu wini a feti!

19. San na den fetisani di wi leki Kresten kisi fu Gado, soleki fa Efeisesma 6:14-18 e sori?

19 Na ini owruten, srudati ben abi fetisani fu kibri densrefi na ini a feti. Na ini a ten disi, Yehovah gi wi fetisani di wi musu weri tu (Efeisesma 6:13). Den sani disi o kibri wi. Na Efeisesma 6:14-18 wi e leisi fu den fetisani disi: „Fu dati ede, tanapu kánkan èn meki ala sani di tru de leki wan leribuba di tai lontu un mindribere. Retidu musu de leki wan sani di unu e weri fu kibri un borsu. A faya di un abi fu preiki a bun nyunsu fu freide musu de leki susu na un futu. Awinsi san e pasa, un bribi musu de leki wan bigi skelt. Nanga dati unu o man kiri a faya fu ala den peiri di na ogriwan e sutu kon na un tapu. Weri a hèlm fu frulusu na tapu un ede èn teki a feti-owru fu a yeye, dati na Gado Wortu. Tan begi na ala sortu fasi èn begi fayafaya na ibri okasi aladi unu e meki a yeye tiri unu.”

20. San wi musu du efu wi wani taki ’den sani di Gado gi wi fu feti’ kibri wi?

20 Efu wan srudati frigiti wan fu den fetisani fu en, dan wan pisi fu en skin no tapu èn na drape a feanti o gi en mankeri. Efu wi wani taki den ’sani di Gado gi wi fu feti’ kibri wi, dan wi no musu frigiti nowan fu den. Wi musu weri den fetisani disi ala ten èn wi musu sorgu taki den tan bun. Wi o tan feti nanga Satan teleki a grontapu fu en kisi pori èn Gado puru en nanga den ogri yeye fu en na grontapu (Openbaring 12:17; 20:1-3). Sobun, awinsi a muilek fu basi den takru lostu noso den swakifasi fu wi, toku wi no musu gi abra.​—1 Korentesma 9:27.

21. Fa wi kan wini a feti nanga Didibri?

21 Wi wawan no man wini Didibri fu di a tranga moro wi. Ma Yehovah kan yepi wi fu wini en! Fu man tan gi yesi na Yehovah, wi musu begi, wi musu studeri a Wortu fu en, èn wi musu moksi nanga wi brada nanga sisa (Hebrewsma 10:24, 25). Den sani disi o yepi wi fu tan dini Gado nanga wi heri ati èn fu de srekasreka fu opo taki gi a bribi fu wi.

DE SREKASREKA FU OPO TAKI GI A BRIBI FU YU

22, 23. (a) Fa wi kan de srekasreka ala ten fu opo taki gi a bribi fu wi? (b) San wi o luku na ini a tra kapitel?

22 Wi musu de srekasreka ala ten fu opo taki gi a bribi fu wi (Yohanes 15:19). Te a abi fu du nanga son tori, dan Yehovah Kotoigi e si sani heri tra fasi leki fa furu sma e si den sani dati. Aksi yusrefi: ’Mi sabi fu san ede wi e denki tra fasi? Mi sabi seiker taki den sani di Bijbel nanga a koni srafu e leri wi na tru tori? (Mateyus 24:45; Yohanes 17:17) Mi breiti taki mi na wan Kotoigi fu Yehovah? (Psalm 34:2; Mateyus 10:32, 33) Mi man fruteri trawan fu san ede mi e bribi wan sani?’​—Leisi 1 Petrus 3:15.

23 Na ini furu situwâsi, a de krin san wi musu du fu no tron wan pisi fu grontapu. Ma na ini son situwâsi a no de so krin. Satan e seti ala sortu trapu gi wi. Wan fu den trapu dati abi fu du nanga den sani di wi e du fu abi prisiri. Fa wi kan teki koni bosroiti te a abi fu du nanga den sani dati? Wi o luku a tori dati na ini a tra kapitel.