Go na content

Go na table of contents

KAPITEL 5

„Luku sortu tegu sani den e du drape”

„Luku sortu tegu sani den e du drape”

ESEKIÈL 8:9

SAN WI O LUKU: Den sma fu Yuda drai baka gi Yehovah èn den e du sani di no bun kwetikweti

1-3. San Yehovah ben wani sori Esekièl na ini a tempel na Yerusalem èn fu san ede? (Luku den biginwortu fu pisi 2 nanga a prenki.)

 FU DI a profeiti Esekièl en papa ben de wan priester, meki Esekièl ben sabi a Wet fu Moses heri bun. Sobun, a ben sabi fa sma ben musu anbegi Yehovah na ini a tempel na Yerusalem (Esek. 1:3; Mal. 2:7). Ma na ini a yari 612 Fosi Krestes, Esekièl nanga tra reti-ati Dyu ben o skreki te den ben o si den sani di ben e pasa na ini a tempel fu Yehovah.

2 Yehovah ben wani sori Esekièl sortu tegu sani ben e pasa na ini a tempel èn a ben musu fruteri „den owru man fu Yuda” di ben de na ini katibo tu, san a si (leisi Esekièl 8:1-4; Esek. 11:24, 25; 20:1-3). Nanga yepi fu a santa yeye Yehovah meki Esekièl kisi wan fisyun. Na ini a fisyun a e tyari Esekièl go te na Yerusalem, di de hondrohondro kilometer fu en oso na ini Tel-Abib, di de krosibei fu Kebar-liba na ini Babilon. Yehovah tyari a profeiti go te na a tempel, na a portu na noordsei fu a pikin tempel-dyari. Dyaso Yehovah bigin sori en san e pasa na ini a tempel.

3 Now Esekièl e si fo sani di sma e du di e sori fa a pipel pori a tru anbegi. San ben pasa nanga a tru anbegi fu Yehovah? Èn san wi kan leri fu a fisyun disi? Wi o luku fosi san Yehovah e fruwakti fu den anbegiman fu en èn baka dati wi o luku san Esekièl si na ini a tempel.

’Sma musu anbegi mi wawan’

4. San Yehovah e fruwakti fu den anbegiman fu en?

4 Sowan 900 yari fosi a ten fu Esekièl, Yehovah ben sori krin san a ben fruwakti fu den anbegiman fu en. A di fu tu komando fu den Tin Komando di a ben gi den Israelsma a e taki: „Mi, Yehovah un Gado, na wan Gado di wani taki sma musu anbegi en wawan” (Eks. 20:5). Den wortu „anbegi en wawan” e sori taki Yehovah no lobi en kwetikweti te wi e anbegi tra gado. Na ini kapitel 2 fu a buku disi, wi si san wi musu du efu wi wani taki Yehovah feni na anbegi fu wi bun. A fosi sani na taki wi musu anbegi Yehovah wawan. Den anbegiman fu en musu poti en na a fosi presi na ini den libi (Eks. 20:3). Sobun, Yehovah no wani taki den anbegiman fu en doti a tru anbegi nanga falsi anbegi. Na ini 1513 Fosi Krestes den Israelsma ben pramisi taki den ben o hori densrefi na a Wetfrubontu. Disi ben wani taki dati den ben o dini Yehovah wawan (Eks. 24:3-8). Yehovah e hori ensrefi na den frubontu di a meki èn a ben wani taki en pipel ben musu du a srefi sani tu.​—Deut. 7:9, 10; 2 Sam. 22:26.

5, 6. Fu san ede den Israelsma ben musu anbegi Yehovah wawan?

5 Yehovah ben abi a reti fu taigi den Israelsma taki den musu anbegi en wawan? Iya! En na a Almakti Gado, a Moro Hei Tiriman fu hemel nanga grontapu, na en gi wi libi èn na en e hori wi na libi (Ps. 36:9; Tori 17:28). Yehovah ben frulusu den Israelsma tu. Di a gi den Israelsma den Tin Komando, a memre den: „Mi na Yehovah un Gado, di puru unu na ini a kondre Egepte pe unu ben de srafu” (Eks. 20:2). Sobun, den Israelsma ben musu tan anbegi Yehovah wawan.

6 Yehovah no kenki (Mal. 3:6). Ala ten a wani taki sma musu anbegi en wawan. Prakseri fa a ben firi di a si den fo sani di den sma ben e du na ini a tempel. Meki wi go luku den sani disi di a meki Esekièl si na ini wan fisyun.

A fosi sani di Esekièl si: Wan popki di e meki Gado dyarusu

7. (a) San den Dyu ben e du na a portu na noordsei fu a tempel èn fa Yehovah ben feni en? (Luku a prenki na a bigin fu a kapitel.) (b) Fu san ede Esekièl taki dati Yehovah e dyarusu? (Luku futuwortu.)

7 Leisi Esekièl 8:5, 6. Esekièl ben musu fu skreki fu a san di a si! Na a portu na noordsei fu a tempel, wan tu Dyu ben e anbegi wan popki fu wan falsi gado. A kan taki a ben de a popki fu Asyera, a falsi umagado di den Kanansma ben e si leki a wefi fu Bâal. Awinsi sortu falsi gado den Israelsma ben e anbegi, den no hori densrefi na a frubontu di den ben meki nanga Yehovah. Na presi fu anbegi Yehovah wawan, den go anbegi wan popki. A sani disi meki Yehovah dyarusu èn a ben abi leti fu atibron na den tapu (Deut. 32:16; Esek. 5:13). b Prakseri a tori disi: Moro leki 400 yari langa den Dyu ben si a tempel leki a santa presi pe Yehovah ben e tan (1 Kow. 8:10-13). Ma now Yehovah ’no ben wani kon krosibei fu en santa presi’ fu di den ben poti wan falsi gado leti na ini a dyari fu a tempel.

8. San wi kan leri fu a fisyun di Esekièl si fu a popki di meki Yehovah dyarusu?

8 San wi kan leri fu a fisyun di Esekièl si fu a popki di meki Yehovah dyarusu? Den Dyu di drai baka gi Yehovah e meki wi prakseri falsi Kresten. Den falsi Kresten e taki dati den e anbegi Gado, ma Gado no feni na anbegi fu den bun fu di den e dini falsi gado. Fu di Yehovah no kenki, meki wi kan de seiker taki en ati e bron nanga den kerki disi, neleki fa en ati ben e bron nanga Yuda (Yak. 1:17). Iya, Yehovah no wani kon krosibei fu den falsi Kresten disi!

9, 10. San wi e leri fu den sma di ben e anbegi falsi gado na ini a tempel?

9 San wi e leri fu den sma di ben e anbegi falsi gado na ini a tempel? Efu wi wani dini Yehovah wawan, dan wi musu „wai pasi gi afkodrei” (1 Kor. 10:14). Kande wi e prakseri: ’Noiti mi ben o gebroiki wan prenki noso wan popki fu anbegi Yehovah!’ Ma difrenti sani de di sma kan anbegi leki falsi gado èn son leisi wan sma no sabi srefi taki a e anbegi so wan sani. Moni, seks, prisiriten nanga den sani di wan sma abi kan de leki wan gado gi en. Fu taki en leti, iniwan sani di wi e poti na a fosi presi na ini wi libi èn di e meki taki wi no e anbegi Yehovah wawan, de leki wan gado gi wi (Mat. 6:19-21, 24; Ef. 5:5; Kol. 3:5). Wi musu luku bun nanga iniwan sortu afkodrei, fu di Yehovah wani taki wi lobi en nanga wi heri ati èn taki wi anbegi en wawan!​—1 Yoh. 5:21.

10 A fosi sani di Yehovah meki Esekièl si ben de wan „tegu sani”. Ma Yehovah taigi a profeiti: „Yu o si moro tegu sani srefi.” Sortu sani ben kan moro ogri leki a popki di sma ben e anbegi na ini a dyari fu a tempel?

A di fu tu sani di Esekièl si: 70 owru man ben e bron switismeri gi falsi gado

11. Sortu tegu sani Esekièl si di a go na ini a dyari fu a tempel, krosibei fu na altari?

11 Leisi Esekièl 8:7-12. Esekièl meki wan olo na ini a skotu, dan a go na ini a pikin tempel-dyari, krosibei fu na altari. Na tapu a heri skotu a si taki sma ben teken ’ala sortu meti di e kroipi na gron, ala sortu tegu meti nanga fisti gado’. c Den prenki dati ben de fu falsi gado. Ma Esekièl si wan sani di ben moro ogri srefi. A si fa „seibitenti owru man fu Israel” ben e tanapu „na ini a dungru” e bron switismeri gi den falsi gado. Te den Israelsma ben e bron switismeri soleki fa a Wet ben taki, dan dati ben prenki den begi fu anbegiman di Yehovah ben feni bun (Ps. 141:2). Ma a switismeri di den 70 owru man ben e bron gi den falsi gado ben tingi gi Yehovah. Den begi fu den ben de wan tegu sani gi en (Odo 15:8). Den owru man dati ben e kori densrefi di den taki: „Yehovah no e si wi”. Ma Yehovah ben e si den èn a sori Esekièl ala san den ben e du na ini a tempel fu en!

Yehovah e si ala tegu sani di sma e du „na ini a dungru” (Luku paragraaf 11)

12. Fu san ede wi musu gi yesi na Yehovah srefi „na ini a dungru” èn suma musu de wan bun eksempre gi wi?

12 San wi kan leri fu den 70 owru man fu Israel di ben e bron switismeri gi falsi gado? Efu wi wani taki Gado arki den begi fu wi èn efu wi wani anbegi en na wan krin fasi, dan wi musu gi yesi na en srefi te wi de „na ini a dungru” (Odo 15:29). Wi no musu frigiti taki Yehovah e si ala san wi e du! Efu Yehovah na wan trutru sma gi wi, dan awinsi wi de wi wawan, wi no o du nowan sani di a no feni bun (Hebr. 4:13). Spesrutu gemeente owruman musu gi yesi na Bijbel gronprakseri efu den wani de wan bun eksempre gi trawan (1 Petr. 5:2, 3). Den brada nanga sisa fu a gemeente e fruwakti taki wan owruman di e gi leri na tapu a podium èn di e teki fesi na den konmakandra musu libi soleki fa Bijbel e taki, srefi „na ini a dungru”, noso te en wawan de.​—Ps. 101:2, 3.

A di fu dri sani di Esekièl si: „Den uma . . . ben e krei gi a gado Tamus”

13. San Esekièl ben e si den uma e du na wan fu den portu fu a tempel?

13 Leisi Esekièl 8:13, 14. Baka di Yehovah sori Esekièl den tu tegu sani, a taigi a profeiti: „Yu o si taki den e du moro tegu sani.” San a profeiti si? Na „fesi a portu fu na oso fu Yehovah na noordsei” a si taki „uma ben e sidon èn den ben e krei gi a gado Tamus”. Tamus ben de wan falsi gado di sma ben e anbegi na ini Mesopotamia èn sma e taki dati a ben de a masra fu Istar. d Sma ben e bribi taki na umagado disi ben e sorgu taki furu nyanyan e gro èn taki libisma nanga meti e meki furu pikin. Soleki fa a sori, dan den uma fu Israel ben e krei fu memre a dede fu a falsi gado Tamus. Den uma ben e du a sani disi na ini a tempel pe sma ben e anbegi a tru Gado Yehovah. Kande den ben denki taki Yehovah ben feni a sani disi bun fu di den ben e du en na ini a tempel. Ma disi no ben de so. Yehovah ben feni taki den uma disi ben e du wan „tegu sani”!

14. San wi kan leri fu a fasi fa Yehovah ben e si a sani di den uma ben e du?

14 San wi kan leri fu a fasi fa Yehovah ben e si a sani di den uma ben e du? Efu wi wani taki wi anbegi tan krin, dan noiti wi musu moksi en nanga gwenti fu falsi anbegi. Dati meki wi no musu hori fesa di komoto fu falsi anbegi. Fu san ede a prenspari fu luku pe wan gwenti komoto? Na ini a ten disi sma no e si den sani di den gwenti du na fesa soleki Kresneti nanga Pasen, leki wan fowtu sani. Ma wi no musu frigiti taki Yehovah srefi si fa sma ben e du den sani disi gi den falsi gado fu den. Yehovah no feni den gwenti disi bun, awinsi sma e du den furu yari kaba noso awinsi den e moksi en nanga a tru anbegi.​—2 Kor. 6:17; Openb. 18:2, 4.

A di fu fo sani di Esekièl si: 25 man di „ben boigi gi a son”

15, 16. San den 25 man ben e du na ini a pikin dyari fu a tempel èn fu san ede a sani dati hati Yehovah so?

15 Leisi Esekièl 8:15-18. Fosi Yehovah sori Esekièl a di fu fo sani, a e taki baka: „Yu o si sani di ogri moro leki disi.” Kande a profeiti ben e prakseri: ’Sortu sani kan moro ogri leki den sani di mi si kaba?’ Now Esekièl ben de na ini a pikin dyari di ben de lontu a tempel. Na a doro fu a tempel a si 25 man e boigi „gi a son, na owstusei”. Den man disi wisiwasi Yehovah trutru. Fu san ede wi kan taki dati?

16 Pruberi fu si san e pasa: A doro fu a tempel fu Gado ben de na a owstusei fu a tempel. Te den sma ben e waka kon na ini a tempel fu anbegi Yehovah, dan den ben luku go na westsei, èn den baka ben drai go na a owstusei pe a son e opo. Ma den 25 man na ini a fisyun „tanapu nanga den baka go na a tempel” èn den e luku go na owstusei so taki den ben kan anbegi a son. Na so fasi den drai den baka gi Yehovah, fu di a tempel ben de „na oso fu Yehovah” (1 Kow. 8:10-13). Den 25 man dati drai baka gi a tru anbegi. Den frigiti Yehovah èn den pasa a wet di skrifi na Deuteronomium 4:15-19. Fu tru, den man disi wisiwasi Yehovah, a wan-enkri tru Gado!

Den anbegiman fu Yehovah musu anbegi en wawan

17, 18. (a) San wi kan leri fu den man di ben e anbegi a son na a tempel? (b) Fa den Israelsma di ben e anbegi falsi gado pori den matifasi nanga Gado èn nanga tra sma?

17 San wi kan leri fu den man di ben e anbegi a son? Efu wi wani hori na anbegi fu wi krin, dan wi musu suku rai na Yehovah. Hori na prakseri taki „Yehovah Gado na wi son” èn en Wortu na „wan leti” na tapu wi pasi (Ps. 84:11; 119:105). Nanga yepi fu en Wortu nanga den buku fu na organisâsi fu en, Yehovah e gi wi koni. A e sori wi fa wi kan abi wan koloku libi now èn fa wi kan kisi têgo libi na ini a ten di e kon. Efu wi ben o suku rai na ini a grontapu disi, dan wi ben o drai baka gi Yehovah. A sani disi ben o hati Yehovah trutru. Noiti wi wani du dati nanga wi Gado! A fisyun fu Esekièl e warskow wi tu fu no bumui nanga sma di drai baka gi a tru anbegi.​—Odo 11:9.

18 Soleki fa wi si, dan Esekièl si fo tegu sani di den sma fu Yuda ben e du. Den sani disi e sori taki den ben pori a tru anbegi. Den Israelsma disi pori a matifasi di den ben abi nanga Gado. Ma te sma no e anbegi Yehovah na a yoisti fasi, dan nofo tron den e libi na wan fasi tu di Yehovah no feni bun. Dati meki a no e fruwondru wi taki den Israelsma ben e du ala sortu ogri. Disi meki taki den pori den matifasi nanga Gado èn nanga tra sma. Wi o luku now sortu ogri den sma fu Yuda ben e du.

Den e du sani di no bun kwetikweti​—„Den du ogri sondro fu syen”

19. Sortu ogri a pipel fu Yehovah ben e du?

19 Leisi Esekièl 22:3-12. Ala sma ben e du kruka sani, srefi den tiriman. „Den edeman” ben gebroiki a makti fu den fu kiri sma. Fu di den fesiman ben e trangayesi a Wet fu Gado, meki a pipel ben e du a srefi sani tu. Pikin ben e „pina” den papa nanga mama èn furu sma ben abi seks nanga den famiri. Den Israelsma ben e bedrigi den trakondre sma di ben e libi na den mindri èn den no ben e libi bun nanga pikin di no abi papa èn nanga den uma di masra ben dede kaba. Den man fu Israel ben abi seks nanga tra sma frow. Fu di a pipel ben kon abi bigi-ai, meki den ben e teki tyuku, den ben e puru moni na sma anu èn den ben aksi sma di ben leni moni na den, bun hei rente. A ben hati Yehovah fu si fa den Israelsma ben e trangayesi den wet fu en fu espresi. Den no ben frustan taki Yehovah ben gi den wet fu di a lobi den. A ben hati Yehovah srefisrefi taki den ben e libi so. A meki Esekièl taigi a pipel: ’Un frigiti mi.’

Den falsi Kresten kerki meki taki moro nanga moro sma e du ogri èn e libi wan morsu libi (Luku paragraaf 20)

20. Fa den sma na ini a ten disi e du densrefi ogri leki den sma fu Yuda?

20 Fa den sma na ini a ten disi e du densrefi ogri leki den sma fu Yuda? Neleki den sma fu Yuda, den tiriman na ini a ten disi e gebroiki a makti fu den fu pina a pipel. Den kerki fesiman, spesrutu den wan fu den falsi Kresten kerki, begi gi den srudati di go feti nanga tra kondre. Milyunmilyun sma dede na ini den feti disi. Fu di den kerki fesiman no e leri den sma san Bijbel e taki, meki den sma no e hori densrefi na den wet fu Bijbel di abi fu du nanga seks. A sani disi meki taki moro nanga moro sma e libi na wan fasi di no fiti. Yehovah ben o taigi den fesiman fu den falsi Kresten kerki a srefi sani di a taigi Yuda: ’Un frigiti mi.’

21. San wi e leri fu den ogri di a pipel fu Yuda ben e du?

21 San wi e leri fu den ogri di a pipel fu Yuda ben e du? Efu wi wani taki Yehovah feni wi anbegi bun, dan ala ten wi musu tyari wisrefi na wan fasi di fiti. Dati no makriki fu du na ini so wan ogri grontapu (2 Tim. 3:1-5). Ma wi sabi fa Yehovah e denki fu ala den morsu sani di sma e du (1 Kor. 6:9, 10). Wi e gi yesi na Yehovah fu di wi lobi en èn wi lobi den wet fu en (Ps. 119:97; 1 Yoh. 5:3). Efu wi ben o du sani di no fiti, dan wi ben o sori taki wi no lobi a santa Gado fu wi. Noiti wi wani du sani di ben o meki Yehovah taigi wi: ’Un frigiti mi.’

22. (a) Te yu e prakseri den tegu sani di Yehovah meki Esekièl si, dan san yu wani du ala ten? (b) San wi o luku na ini a tra kapitel?

22 Den tegu sani di Yehovah meki Esekièl si e leri wi prenspari sani. A no de fu taki dati wi wani dini Yehovah wawan fu di en na a wan-enkri tru Gado. Dati meki wi musu luku bun nanga iniwan sortu afkodrei èn wi musu tan tyari wisrefi na wan fasi di fiti. Ma san Yehovah du nanga a pipel fu en di drai baka gi en? Na a kaba fu a fisyun disi Yehovah taigi Esekièl: „Fu di mi ati e bron srefisrefi, meki mi o strafu den” (Esek. 8:17, 18). Wi wani kon sabi fa Yehovah strafu a pipel fu Yuda, fu di wan srefi sortu sani o miti na ogri grontapu disi. Na ini a tra kapitel wi o si sortu strafu Yuda kisi.

a Na furu presi pe a wortu „Israel” skrifi na ini a Bijbel buku Esekièl, a abi fu du nanga den sma di ben e tan na ini Yuda nanga Yerusalem.​—Esek. 12:19, 22; 18:2; 21:2, 3.

b A wortu „dyarusu” e sori o seryusu Yehovah feni en te sma e anbegi tra gado. Disi e meki wi prakseri fa wan masra e dyarusu te en wefi ben o waka gi en (Odo 6:34). Neleki so wan masra, Yehovah ben abi leti fu atibron di a pipel fu en go anbegi falsi gado aladi den ben meki wan frubontu nanga en. Wan buku e taki: „Gado e dyarusu . . . fu di a santa. Fu di En wawan na a Santawan . . . , meki a no wani taki sma anbegi tra gado.”​—Eks. 34:14.

c A Hebrew wortu gi „fisti gado” kan abi fu du nanga wan Hebrew wortu di wani taki „pupe”. Den ben e gebroiki a wortu disi te den no ben lobi wan sani kwetikweti.

d Nowan buweisi de taki Tamus di den e kari Dumusi na ini Sumeriatongo, na wan tra nen gi Nimrod.