Go na content

Go na table of contents

KAPITEL 13

„Yu musu fruteri den Israelsma fa a tempel de”

„Yu musu fruteri den Israelsma fa a tempel de”

ESEKIÈL 43:10

SAN WI O LUKU: Wi o si san a fisyun di Esekièl kisi fu a tempel wani taki

1-3. (a) Fu san ede a fisyun di Esekièl si fu wan bigi tempel trowstu en? (Luku a prenki na a bigin fu a kapitel.) (b) San wi o luku na ini a kapitel disi?

 ESEKIÈL abi 50 yari now. Tutenti nanga feifi yari kaba a e libi na Babilon leki katiboman. A tempel na ini Yerusalem na wan brokopresi omeni yari kaba. Kande Esekièl ben howpu taki wan dei a ben o dini leki priester na Yerusalem. Ma a e frustan taki dati no o pasa. Baka 56 yari fosi den Dyu o komoto na ini katibo. Sobun, Esekièl sabi taki a no o de na libi fu si fa a pipel fu Yehovah o drai go baka na den kondre. A no o si fa den o bow a tempel baka (Yer. 25:11). Yu denki taki Esekièl e sari te a e prakseri den sani disi?

2 A moi taki na a ten disi Yehovah e gi Esekièl wan fisyun di e trowstu en èn di e gi en howpu. A fisyun e poti prakseri finifini na a fasi fa sani e waka na ini a tempel fu Yehovah. Na ini a fisyun Gado e tyari a profeiti go na Israel èn a e poti en tapu wan bun hei bergi. Drape Esekièl e si „wan man. En skin ben de leki kopro.” A man dati o sori en wan bigi tempel èn a o fruteri en san na den sani di a o si. (Leisi Esekièl 40:1-4.) A gersi leki den sani di a e si na trutru sani! A ben musu fu de so taki a sani disi tranga a bribi fu Esekièl èn taki a ben fruwondru fu san a ben si. Aladi a tempel di a si abi furu sani di a sabi, toku a de heri tra fasi leki a tempel na ini Yerusalem.

3 Den lasti neigi kapitel fu a Bijbel buku Esekièl e taki fu a moi fisyun disi. Meki wi go luku sortu fasi wi musu abi fu kan frustan a fisyun disi. Wi o luku tu efu a tempel di Esekièl si, ben de na agersi tempel di Paulus ben taki fu en hondrohondro yari bakaten. Baka dati wi o luku san a fisyun ben leri Esekièl nanga den tra Dyu di ben de na ini katibo.

Wi e si sani tra fasi now

4. San wi ben taki fosi fu a tempel fisyun fu Esekièl, ma fu san ede wi e si sani tra fasi now?

4 Fosi, den buku fu wi ben taki dati a tempel di Esekièl si, na a srefi leki a bigi agersi tempel di na apostel Paulus ben taki fu en na ini a brifi di a skrifi gi den Hebrewsma. a Dati meki wi ben bribi taki furu fu den sani di Esekièl si ben prenki wan moro bigi sani. Wi ben luku den sani di Paulus skrifi fu a tabernakel fu fruklari den sani di Esekièl si. Ma wi tan begi, wi tan ondrosuku a tori èn wi ben e denki dipi fu en. Wi kon si taki a fisyun di Esekièl si fu a tempel wani taki wan heri tra sani.

5, 6. (a) San e sori taki na apostel Paulus ben abi sakafasi di a ben taki fu a tabernakel? (b) San Paulus taki fu den difrenti sani di a kari fu a tabernakel èn fa a sani disi e yepi wi fu frustan a fisyun fu Esekièl?

5 A no de fanowdu fu denki taki ala den pikinpikin sani na ini a tempel fisyun fu Esekièl e prenki wan moro bigi sani. Fu san ede? Prakseri a sani disi: Di Paulus ben taki fu a tabernakel nanga na agersi tempel, dan a ben taki fu sani di ben de na ini a tabernakel. Fu eksempre, a ben taki fu a gowtu krofaya-pan, a tapun fu na ark èn a gowtu kroiki nanga mana na ini. A ben taki dati den sani disi ben prenki wan moro bigi sani? Soleki fa a sori, a santa yeye no meki a taki dati. Na presi fu dati Paulus skrifi: „Now a no a ten fu taki finifini fu den sani disi” (Hebr. 9:4, 5). Paulus ben de klariklari fu meki a santa yeye tiri en èn a ben abi sakafasi. A ben wakti tapu Yehovah.​—Hebr. 9:8.

6 Na a srefi fasi wi no musu denki taki a fisyun di Esekièl kisi fu a tempel e prenki wan moro bigi sani. Neleki Paulus, Esekièl e taki fu difrenti sani di a si na ini a tempel. Ma a moro bun fu abi sakafasi èn fu wakti tapu Yehovah fu sori wi san den sani disi wani taki. (Leisi Mika 7:7.) Toku Yehovah yepi wi fu frustan son sani fu a fisyun disi.

Esekièl ben si a bigi agersi tempel?

7, 8. (a) Sortu sani wi kon frustan tra fasi now? (b) Fa a tempel di Esekièl si na ini wan fisyun e difrenti fu na agersi tempel di Paulus ben taki fu en?

7 Furu yari langa den buku fu wi ben taki dati a fisyun fu a tempel di Esekièl ben si, ben de a bigi agersi tempel fu Yehovah. Paulus skrifi fu na agersi tempel disi na ini a brifi di a seni gi den Hebrewsma. Di wi ondrosuku sani moro fini, dan wi kon si taki Esekièl no ben si a bigi agersi tempel. Fu san ede wi kan taki dati?

8 A tempel di Esekièl si no e kruderi nanga den sani di Paulus skrifi. Prakseri a sani disi: Na apostel Paulus ben sori taki a tabernakel na ini a ten fu Moses ben prenki wan moro bigi sani. A tabernakel ben meki na a srefi fasi leki a tempel fu Salomo èn a wan fu Serubabel. A ben abi wan kamra di den ben e kari a „Moro Santa Presi”. Paulus ben taki dati a kamra disi ben de „wan santa presi di meki nanga anu” èn taki a ben de „wan prenki nomo fu a trutru sani”. San ben de a trutru sani? Paulus e taki: „Hemel srefi” (Hebr. 9:3, 24). A de so taki Esekièl ben si hemel? Nôno. Na ini a fisyun di Esekièl kisi a no si hemel, soleki fa tra profeiti ben si hemel.​—Luku Danièl 7:9, 10, 13, 14.

9, 10. Fa den ofrandi di sma ben tyari na ini a tempel di Esekièl ben si e difrenti fu na ofrandi di tyari na ini na agersi tempel di Paulus ben taki fu en?

9 Wan tra bigi difrenti na mindri a tempel di Esekièl si nanga na agersi tempel fu Paulus na den ofrandi. Na ini a fisyun Esekièl ben yere finifini sortu ofrandi a pipel, den edeman nanga den priester ben musu tyari. Den ben musu tyari ofrandi gi den sondu fu den. Den ben musu tyari freide-ofrandi tu èn den ben kan nyan den na ini den nyanyan-kamra fu a tempel (Esek. 43:18, 19; 44:11, 15, 27; 45:15-20, 22-25). Na ini a tempel di Esekièl si sma ben e tyari ofrandi ibri tron baka. A de so taki na ini a bigi agersi tempel sma e tyari den srefi sortu ofrandi disi?

A tempel di Esekièl si a no a bigi agersi tempel

10 A piki de krin te yu luku san Paulus taki: „Di Krestes kon leki wan granpriester di ben musu meki wi kisi ala den bun sani di wi e si now, dan a pasa go fosi na ini a moro bigi tenti di ben de moro bun èn di no meki nanga anu. A tenti disi no meki dya na grontapu. Di a go na ini a santa presi, a no go nanga a brudu fu bokoboko èn nanga a di fu yongu mankaw, ma nanga en eigi brudu wán leisi nomo fu ala ten èn a meki taki wi kisi têgo frulusu” (Hebr. 9:11, 12). Sobun, na ini a bigi agersi tempel na wán ofrandi nomo ben de fanowdu èn na ofrandi dati o tyari wini gi sma fu ala ten. Na ofrandi dati na a frulusu-ofrandi di a Moro Bigi Granpriester, Yesus Krestes tyari gi wi. A de krin taki a tempel na ini a fisyun fu Esekièl pe sma ben tyari furu bokoboko nanga kaw leki ofrandi, a no a srefi leki a bigi agersi tempel.

11. Fu san ede a ten fu Esekièl no ben de a yoisti ten gi Gado fu tyari a tori fu na agersi tempel kon na krin?

11 Now wi o luku a di fu tu reide fu san ede wi kan taki dati Esekièl no ben si a bigi agersi tempel: A ten no ben doro gi Gado fu tyari den tori disi kon na krin. Hori na prakseri taki na a fosi presi a fisyun fu Esekièl ben de gi den Dyu di ben de na ini katibo na Babilon. Den Dyu disi ben musu hori densrefi na a Wet fu Moses. Te den ben o komoto na ini katibo, den ben o drai go baka na Yerusalem èn den ben o bow a tempel nanga na altari baka. Sowan 600 yari den ben o tan tyari ofrandi drape soleki fa a Wet ben taki. Kon meki wi taki dati a fisyun di Esekièl kisi ben taki fu a bigi agersi tempel. Na ini na agersi tempel dati a granpriester e gi en eigi libi leki wan ofrandi èn baka dati nowan tra ofrandi no de fanowdu moro. Den Dyu ben o man frustan a fisyun dati? A ben o makelek gi den fu tan hori densrefi na a Wet fu Moses? Ala ten Yehovah e tyari sani kon na krin na a yoisti ten èn a e du dati te en pipel o man frustan den sani dati.

12-14. San a tempel di Esekièl si abi fu du nanga na agersi tempel di Paulus ben taki fu en? (Luku a faki „Difrenti tempel, difrenti les”.)

12 San a tempel di Esekièl ben si abi fu du nanga na agersi tempel di Paulus ben taki fu en? Hori na prakseri taki Paulus no ben taki fu a tempel di Esekièl ben si na ini wan fisyun. Na presi fu dati a ben taki fu a tabernakel fu a ten fu Moses. A tru taki Paulus ben taki tu fu wan tu sani di ben de na ini a tempel fu Salomo, a wan fu Serubabel nanga a tempel di Esekièl ben si. Ma te yu e luku en fini, dan Esekièl nanga Paulus ben taki fu difrenti sani. b Den no ben skrifi fu den srefi sani, ma den sani di den skrifi e yepi wi frustan son sani moro bun. Fu san ede wi kan taki dati?

13 Wi kan si en na a fasi disi: Paulus e leri wi moro fu den sani di Yehovah seti fu sma anbegi en, ma Esekièl e leri wi fa Yehovah wani taki wi musu anbegi en. Fu di Paulus wani leri wi moro fu den sani di Yehovah seti fu sma anbegi en, meki a e taki fu a granpriester, den ofrandi, na altari nanga a Moro Santa Presi fu na agersi tempel. Ma a fisyun fu Esekièl e leri wi furu fu den wet fu Yehovah di e yepi wi fu anbegi en na a fasi di a feni bun.

14 A nyun fasi fa wi e frustan a fisyun disi fu Esekièl no wani taki dati a fisyun no prenspari gi wi na ini a ten disi. Fu si sortu wini wi kan kisi fu a fisyun fu Esekièl, wi o luku fa den Dyu fu owruten ben kisi wini fu a fisyun disi.

San den Dyu di ben de na ini katibo ben leri fu a fisyun disi?

15. (a) San a fisyun di Esekièl ben si wani taki? (b) Sortu difrenti wi e si na mindri Esekièl kapitel 8 nanga kapitel 40 te go miti 48?

15 Fosi wi luku san Bijbel e taki fu a tori disi, meki wi poti prakseri na wan tu tra aksi di o yepi wi fu frustan en moro bun. A fosi aksi na: San a fisyun di Esekièl ben si ben wani taki? A fisyun disi ben sori taki a tru anbegi ben o seti baka. Esekièl ben frustan a sani disi fu di a ben skrifi fu en kaba na ini a pisi di wi sabi now leki kapitel 8 fu a Bijbel buku Esekièl. Na ini a kapitel dati Yehovah e sori fa sma ben doti a tempel na ini Yerusalem. Esekièl ben musu fu breiti di a skrifi fa sani ben o kon bun baka na ini a tempel. Wi kan leisi dati na ini kapitel 40 te go miti 48. Na ini den kapitel disi wi e si fa a ben o de efu den Dyu ben hori den srefi na a Wet fu Moses. Ala sma ben o anbegi a tru Gado na a fasi di a feni bun.

16. Fa a fisyun di Esekièl si fu a tempel e sori taki a sani di Yesaya taki sowan hondro yari na fesi ben o kon tru?

16 A tru anbegi ben musu seti baka. Sowan 100 yari na fesi, Yehovah ben meki a profeiti Yesaya skrifi: „Na ini den lasti dei a bergi fu na oso fu Yehovah o tanapu steifi. A o hei pasa den ede fu den bergi, èn a o hei moro den pikin bergi” (Yes. 2:2). Yesaya ben si taki a tru anbegi ben o seti baka èn taki a ben o hei neleki a de na tapu wan hei bergi. Pe na oso fu Yehovah ben de na ini na fisyun fu Esekièl? A ben de „na tapu wan bun hei bergi” (Esek. 40:2). Sobun, a fisyun fu Esekièl e sori tu taki a tru anbegi ben o seti baka.

A tempel di Esekièl si ben de tapu wan bun hei bergi (Luku paragraaf 16)

17. Fruteri san wi o luku na ini Esekièl kapitel 40 te go miti 48.

17 Meki wi luku syatu san Esekièl si èn san a yere. Den sani disi skrifi na ini Esekièl kapitel 40 te go miti 48. A ben luku fa wan engel ben marki den portu, den skotu, a tempel-dyari nanga a santapresi fu a tempel (Esek. 40-42). Baka dati a e si wan span sani: Yehovah e doro na a tempel! Yehovah e gi a trangayesi pipel, den priester nanga den edeman rai (Esek. 43:1-12; 44:10-31; 45:9-12). Boiti dati, Esekièl e si wan liba di ben lon fu a santapresi fu a tempel go na a Dede Se. A watra fu a liba disi ben tyari sani kon na libi baka (Esek. 47:1-12). A ben si taki a kondre ben prati na ini difrenti pisi èn taki a tempel pe sma ben o anbegi a tru Gado ben de na mindrisei fu a kondre (Esek. 45:1-8; 47:13–48:35). San ala den sani disi e sori? A de krin taki Yehovah ben wani gi en pipel a dyaranti taki a tru anbegi ben o seti baka. A ben o blesi na oso pe sma e anbegi en, a ben o blesi en pipel èn a ben o tyari freide kon na ini a kondre.

A tempel di Esekièl ben si ben sori fa Yehovah ben o seti a tru anbegi baka (Luku paragraaf 17)

18. A fisyun fu Esekièl e taki fu trutru sani? Fruklari dati.

18 A di fu tu aksi na: Na trutru sani Esekièl ben si na ini a fisyun? Nôno. A musu de so taki Esekièl nanga den tra Dyu di yere a fisyun fu en ben frustan wantewante taki a fisyun no ben taki fu sani di de trutru. Fu san ede wi kan taki dati? Hori na prakseri taki Esekièl ben si a tempel disi tapu „wan bun hei bergi”. A profeiti Yesaya ben si wan srefi sortu sani na ini wan fisyun. Ma a tempel di Esekièl ben si no ben kan de a trutru tempel fu di a tempel dati no ben de tapu wan bun hei bergi. A tempel di Salomo ben bow ben de tapu Moria-bergi na ini Yerusalem èn drape den ben o bow en baka. Ma a bergi dati ben de „wan bun hei bergi”? Nôno. Fu taki en leti, den tra bergi di ben de lontu Moria-bergi ben hei a srefi leki en noso den ben moro hei. Boiti dati, a tempel di Esekièl ben si ben bigi. A tempel ben bradi tumusi fu fiti tapu Moria-bergi. A no ben o fiti srefi na ini a foto Yerusalem fu a ten fu Salomo. Den Dyu no ben fruwakti tu taki wan trutru liba ben o lon fu a santapresi fu a tempel go na a Dede Se pe a ben o tyari sani kon na libi baka. Wan lasti sani na taki a Pramisi Kondre ben lai bergi, sobun a kondre no ben o man prati soleki fa a prati na ini a fisyun. c Sobun, a no trutru sani Esekièl ben si na ini a fisyun.

19-21. San Yehovah ben wani taki a pipel ben musu du baka di den yere a fisyun, èn fu san ede den ben o du dati?

19 A di fu dri aksi na: San Yehovah ben wani taki a pipel ben musu du baka di den yere a fisyun? Te den sma ben yere fa Yehovah ben wani taki den musu anbegi en, dan den ben musu firi syen fu den ogri di den du. Yehovah taigi Esekièl fu „fruteri den Israelsma fa a tempel de”. Esekièl ben fruteri den ala sani finifini so taki den ben man si fa ’a tempel ben o de’. Fu san ede a pipel ben musu poti prakseri na a tempel? Soleki fa wi si, dan Yehovah no ben wani taki den ben musu bow en. Na presi fu dati Yehovah ben wani taki den „firi syen taki den sondu”.​—Leisi Esekièl 43:10-12.

20 Fu san ede a fisyun disi ben o naki na ati fu reti-ati sma èn fu san ede a ben o meki den firi syen fu den sondu? Luku san Esekièl ben yere: „Manpikin fu libisma, poti prakseri. Nanga yu eigi ai yu musu luku èn nanga yu eigi yesi yu musu yere ala san mi e taigi yu fu den markitiki nanga den wèt di abi fu du nanga na oso fu Yehovah” (Esek. 44:5). Ibri tron baka Yehovah taki nanga Esekièl fu den wet fu en (Esek. 43:11, 12; 44:24; 46:14). Furu leisi Yehovah sori en o prenspari a de fu marki sani na a yoisti fasi èn fu gebroiki wegi di ben e wroko bun (Esek. 40:5; 45:10-12; luku sosrefi Odo 16:11). Sowan 50 leisi Esekièl e gebroiki a wortu „marki” nanga den tra wortu di sma ben gebroiki fu marki sani.

21 Fu san ede Yehovah e taki so furu fu den sani disi? San a ben wani leri en pipel? A sori leki a ben wani memre den taki na en wawan abi a reti fu taki fa sma musu anbegi en. Den wan di no ben e hori densrefi na den wet fu Yehovah ben musu firi syen. Fa a fisyun ben leri den Dyu den sani disi? Na ini a tra kapitel wi o luku wan tu eksempre. Den o yepi wi fu si moro bun san wi na ini a ten disi kan leri fu a fisyun.

Fu san ede reti-ati sma ben o firi syen te den ben e yere a fisyun fu a tempel? (Luku paragraaf 19-21)

a Na agersi tempel na den sani di Yehovah seti so taki sma kan anbegi en nanga yepi fu na ofrandi di Yesus Krestes tyari. Yehovah seti na agersi tempel na ini a yari 29.

b Fu eksempre, Paulus ben taki fu a granpriester nanga na ofrandi di a ben tyari tapu a dei di sma ben e tyari ofrandi fu tapu den sondu (Hebr. 2:17; 3:1; 4:14-16; 5:1-10; 7:1-17, 26-28; 8:1-6; 9:6-28). Ma na ini a fisyun fu Esekièl noti no skrifi fu a granpriester noso fu a dei di sma ben e tyari ofrandi fu tapu den sondu.

c Luku faki 20A.