Go na content

Go na table of contents

Yehovah No Sa Meki Wi Wakti

Yehovah No Sa Meki Wi Wakti

Yehovah No Sa Meki Wi Wakti

„Awansi a [fisyun] ben sa meki unu wakti en srefi, tan fruwakti en; bika a sa kon tru sondro fu misi. A no sa kon lati.”—HABAKUK 2:3.

1. Sortu fasti bosroiti a pipel fu Yehovah sori, èn san disi gi den deki-ati fu du?

„NA MI waktipostu mi sa tan tanapu.” Dati ben de a fasti bosroiti fu Habakuk, a profeiti fu Gado (Habakuk 2:1). A pipel fu Yehovah na ini a di fu 20 yarihondro disi sori a srefi fasti bosroiti dati. Fu dati ede, den ben handri fayafaya na tapu a kari disi di ben gi na wan prenspari kongres na ini september 1922: „Disi na a dei fu ala den dei. ¡Luku, a Kownu e tiri! Unu na en publiki bariwrokoman. Fu dati ede, preiki, preiki, preiki, a Kownu nanga en kownukondre.”

2. Di den salfu Kresten ben kon baka na ini wan situwâsi pe den ben wroko fayafaya baka, na baka a Fosi Grontapufeti, dan san den ben kan fruklari?

2 Baka a Fosi Grontapufeti, Yehovah ben meki a salfu fikapisi kon baka na ini wan situwâsi pe den ben wroko fayafaya. Fu dati ede, leki Habakuk, ibriwan fu den ben kan fruklari: „Mi sa meki misrefi tan tanapu na tapu a tranga fortresi; èn mi sa tan hori wakti, fu si san a sa meki mi taki.” Den Hebrew wortu gi „hori wakti” e kon ibritron baka na ini furu profeititori.

„A No Sa Kon Lati”

3. Fu san ede wi musu tan hori wakti?

3 Te Kotoigi fu Yehovah e meki a warskow fu Gado bekènti na ini a ten disi, dan moro leki oiti den musu de na ai fu gi yesi na den lasti wortu fu a prenspari profeititori fu Yesus: „Tan hori wakti, bika unu no sabi o ten a masra fu na oso e kon, efu lati na ini a dei noso na mindrineti noso te son opo noso fruku mamanten; so taki te a e doro wantronso, a no e feni unu na sribi. Ma san mi e taigi unu, mi e taigi ala sma: Tan hori wakti” (Markus 13:35-37). ¡Leki Habakuk, èn soleki fa den wortu fu Yesus taki, wi musu tan hori wakti!

4. Fa a situwâsi fu wi de a srefi leki di fu Habakuk pikinmoro na ini a yari 628 b.G.T.?

4 Kande Habakuk ben kaba skrifi en buku pikinmoro na ini a yari 628 b.G.T., srefi bifo Babilon ben tron a moro prenspari grontapumakti. Furu yari langa a krutu di Yehovah ben o krutu Yerusalem di ben fadon komoto na bribi, ben meki bekènti. Ma no wan krin buweisi ben de di ben sori o ten a ben o strafu den. Suma ben o bribi taki a ben de soso 21 yari moro fara èn taki Babilon ben sa de a wrokosani di Yehovah ben sa gebroiki fu strafu den? Na so a de tu na ini a ten disi, taki wi no sabi „a dei nanga a yuru” di poti gi a kaba fu a sistema disi, ma Yesus warskow wi na fesi: ’Unu musu sori taki unu de srekasreka, bika a Manpikin fu libisma e kon na wan yuru di unu no prakseri.’—Mateus 24:36, 44.

5. Sortu spesrutu deki-ati den wortu fu Gado di skrifi na ini Habakuk 2:2, 3 e gi?

5 Nanga bun reide Yehovah ben gi Habakuk a span wroko disi: „Skrifi a fisyun, èn skrifi en krin na tapu den ston tafra, so taki a sma di e leisi en nanga wan tranga sten, kan du disi grati. Bika a fisyun de gi a fasti ten ete, èn a e tan lon go doro te na a kaba, èn a no sa fruteri wan lei. Awansi a ben sa meki unu wakti en srefi, tan fruwakti en; bika a sa kon tru sondro fu misi. A no sa kon lati” (Habakuk 2:2, 3). Na ini a ten disi, godelowsufasi nanga ogri di sma e du nanga tranga e rigeri na heri grontapu, èn dati e sori taki wi e tanapu na a dromofo fu „a bigi èn frede dei fu Yehovah” (Yoèl 2:31). ¡Den wortu fu Yehovah di e gi dyaranti, e gi deki-ati fu tru: „A no sa kon lati”!

6. Fa wi kan pasa a dei libilibi te Gado sa tyari strafu kon na ini a ten di e kon?

6 Dan fa wi kan pasa a dei libilibi te Gado sa tyari a krutustrafu kon na ini a ten di e kon? Yehovah e piki fu di a e sori a difrenti na mindri den regtfardikisma nanga den onregtfardikisma: „¡Luku! A sili fu en kon sweri; a no ben de opregti na ini en. Ma fu a sei fu a regtfardikiwan, fu di a de getrow, meki a sa tan na libi” (Habakuk 2:4). Gridi tiriman nanga pipel di abi bigimemre tu, flaka a disiten historia nanga a brudu fu milyunmilyun sma di no du noti, spesrutu na ini tu grontapufeti èn na ini a kiri di sma ben kiri trawan na ini etnisch feti. Kontrari fu dati, den salfu futuboi fu Gado di lobi vrede ben horidoro na wan getrow fasi. Den na „a regtfardiki nâsi, di e tan tyari ensrefi na wan getrow fasi”. A nâsi disi, makandra nanga den kompe fu en, den „tra skapu”, e waka baka a frumane: „Frutrow tapu Yehovah, un pipel, fu ala ten, bika na ini Yah Yehovah na a Klepston fu ten di no skotu.”—Yesaya 26:2-4; Yohanes 10:16.

7. Soleki fa Paulus ben gebroiki Habakuk 2:4, san wi musu du?

7 Di na apostel Paulus ben skrifi den Hebrewsma, dan a ben taki san skrifi na Habakuk 2:4 di a ben taigi a pipel fu Yehovah: „Unu abi horidoro fanowdu, so taki, baka te unu du a wani fu Gado, unu kan kisi a kontru fu a pramisi. Bika ete ’wan syatu pisi ten’ èn ’en di e kon, sa doro èn a no sa meki unu wakti’. ’Ma a regtfardikiwan fu mi sa libi fu bribi ede’ èn ’efu a drai baka, dan mi sili no abi prisiri nanga en’” (Hebrewsma 10:36-38). A ten fu wi a no a ten fu go du en safrisafri noso fu meki a grontapu fu Satan di lobi materia gudu tumusi èn di lobi fu meki prisiri pasa marki, kori wi. San wi musu du bifo a „syatu pisi ten” kaba? Leki Paulus, wi di de a santa nâsi fu Yehovah, musu ’langa wisrefi na den sani di de na wi fesi èn suku fu doro a marki’ fu têgo libi (Filipisma 3:13, 14). Èn leki Yesus, wi musu ’horidoro fu a prisiri ede di poti na wi fesi’.—Hebrewsma 12:2.

8. Suma na a „man” fu Habakuk 2:5, èn fu san ede a no sa man du san a abi na prakseri fu du?

8 Habakuk 2:5 e taki fu „wan man di gosontu èn tranga na skin fasi” di, tra fasi leki den futuboi fu Yehovah, no e doro en marki, ala di a ben „meki en sili kon bradi leki Syeol”. Suma na a man disi di „sma no kan satisferi”? Nanga kefalek gridifasi leki di fu Babilon na ini a ten fu Habakuk, a „man” disi di de wan grupu fu politiek makti — awansi den na Fascist, Nazi, Communist, noso srefi den so-kari demokrasia makti — e feti orloku fu man meki a kondre fu en kon moro bigi. A e furu Syeol, a grebi, nanga sili di no du noti. Ma a feradelek „man” disi di de wan grupu èn di de fu a grontapu fu Satan, èn di abi a fruberdi taki a prenspari, no man ’tyari ala den nâsi kon makandra gi ensrefi èn tyari ala den pipel kon na wán gi ensrefi’. Yehovah Gado wawan kan tyari a heri libisma famiri kon na wán, èn a sa du dati nanga yepi fu en Mesias Kownukondre.—Mateus 6:9, 10.

A Fosiwan fu den Feifi Ogri Helu

9, 10. (a) San Yehovah e bigin meki bekènti nanga yepi fu Habakuk? (b) San na a situwâsi na ini a ten disi di abi fu du nanga a kisi di sma e kisi sani na wan onregtfardiki fasi?

9 Nanga yepi fu en profeiti Habakuk, Yehovah e go doro fu meki feifi helu bekènti, den na strafu di a musu tyari kon fu sreka grontapu so taki den getrow anbegiman fu Gado kan libi na tapu. Den reti-atisma dati e „opo taki wan odo” di Yehovah e gi. Wi e leisi na ini Habakuk 2:6: „Helu fu a sma di e meki kon furu san no de fu en — ¡o langa! — ¡èn di e meki paiman kon hebi na en tapu!”

10 Dyaso krakti e poti tapu a kisi di sma e kisi sani na wan onregtfardiki fasi. Na ini a grontapu lontu wi, den gudu sma e kon moro gudu, èn den pôti sma e kon moro pôti. Sma di e seri drug nanga sma di e bedrigi trawan fu kisi moni, e meki kefalek furu moni, ala di den gewoon sma e dede fu angri. Wan di fu fo pisi fu den sma di e libi na grontapu, pôti srefisrefi. Den situwâsi pe sma e libi na ini, takru srefisrefi na ini furu kondre. Den sma di e angri fu regtfardikifasi na grontapu e bari taki: ¡„O langa” kaba den godelowsufasi disi kon moro furu! ¡Ma, a kaba de krosibei! ¡Iya, a fisyun „no sa kon lati”!

11. San Habakuk e taki fu a trowe di sma e trowe libisma brudu, èn fu san ede wi kan taki dati furu brudupaiman de na grontapu na ini a ten disi?

11 A profeiti e taigi a godelowsu sma: „Fu di yusrefi fufuru someni nâsi, meki ala den wan di tan abra fu den pipel sa fufuru yu, fu a brudu fu a libisma famiri di lon èn fu den ogri di sma e du nanga tranga na grontapu, a foto èn ala den sma di e libi na ini en” (Habakuk 2:8). ¡Furu brudupaiman de na grontapu na ini a ten disi! Yesus ben taki krin: „Ala den wan di e teki a feti-owru, sa lasi den libi nanga a feti-owru” (Mateus 26:52). Toku na ini a di fu 20 yarihondro wawan, nâsi nanga etnisch grupu di abi brudupaiman, de frantwortu gi a kiri di den kiri moro leki wan hondro milyun sma. ¡Helu fu den sma di abi wan prati na a kiri di den e kiri so furu sma!

A Di Fu Tu Helu

12. San na a di fu tu helu di Habakuk skrifi, èn fa wi kan de seiker taki den gudu di sma no kisi na wan eerlijk fasi no sa tyari wini kon?

12 ¡A di fu tu helu, di skrifi na ini Habakuk 2:9-11, e kon tapu „a sma di e meki takru wini gi en oso, fu a kan poti en nesi na wan hei presi, so taki den kan frulusu en fu na anu fu a sani di e tyari rampu kon”! Den gudu di sma no kisi na wan eerlijk fasi, no sa tyari wini kon, soleki fa a psalm skrifiman e tyari kon na krin: „No frede fu di wan sma e kon gudu, fu di a glori fu en oso e kon moro bigi, bika te a dede, a no kan tyari noti go nanga en; en glori no sa saka go makandra nanga en” (Psalm 49:16, 17). Fu dati ede a de moi fu si a koni rai fu Paulus: „Komanderi den wan di gudu na ini a disiten seti fu sani fu no abi heimemre, èn fu no poti den howpu tapu gudu di no e gi seikerfasi, ma tapu Gado di e gi wi ala sani bogobogo fu prisiri fu den.”—1 Timoteus 6:17.

13. Fu san ede wi musu tan meki a warskow fu Gado bekènti?

13 ¡A prenspari srefisrefi taki sma e meki den krutu boskopu fu Gado bekènti na ini a ten disi! Di den Fariseiman ben krutu den ipi sma di ben e prèise Yesus leki „a Sma di e kon leki a Kownu ini a nen fu Yehovah”, dan Yesus ben taki: „Mi e taigi unu: Efu den disi ben tan pî, dan den ston ben sa bari taki” (Lukas 19:38-40). Na so a de tu taki efu a pipel fu Gado na ini a ten disi no ben sa puru a godelowsufasi fu a grontapu disi kon na doro, dan „wan ston fu a skotu ben sa bari krei” (Habakuk 2:11). ¡Fu dati ede, meki wi tan meki a boskopu fu Gado bekènti nanga deki-ati!

A Di Fu Dri Helu, èn na Afersi fu a Brudupaiman

14. Fu sortu brudupaiman den relisi fu grontapu de frantwortu?

14 A di fu dri helu di Habakuk e meki bekènti, e bigin nanga na afersi fu a brudupaiman. Habakuk 2:12 e taki: „¡Helu fu a sma di e bow wan foto nanga yepi fu a trowe di a e trowe brudu, èn di poti wan foto steifi nanga yepi fu onregtfardikifasi!” Na ini a seti fu sani disi, onregtfardikifasi nanga a trowe di sma e trowe brudu, furutron e go makandra. Spesrutu den relisi fu grontapu de frantwortu gi den moro takru fasi fa den ben kiri furu sma ini a historia. Wi kan kari soso den kruistocht, di ben meki den so-kari Kresten go feti nanga den Moslimsma; a Katolik Krutubangi na ini Spanyorokondre nanga Latino-Amerika; na orloku na ini Europa na mindri den Protestantsma nanga den Katoliksma di ben tan 30 yari langa; èn den wan di ben trowe moro furu brudu leki ala den tra feti, ben de den tu grontapufeti na ini wi yarihondro, èn ala tu ben bigin na ini den kondre fu Krestenhèit.

15. (a) San den nâsi e tan du ala di kerki e horibaka gi den èn e agri nanga den? (b) Den Verenigde Nâsi kan stop a meki di grontapu e meki fetisani gi densrefi?

15 Wan fu den moro godelowsu sani fu a di fu tu grontapufeti ben de a Nazi Holocaust, di ben kon na tapu milyunmilyun Dyu nanga tra sma di no du noti, na ini Europa. A no ben de so langa ete taki den fesiman fu a Lomsu Kerki na ini Fransikondre ben erken taki den no ben kakafutu gi a seni di den ben seni hondrohondro dusun sma go na ini den dede-kampu fu den Nazi. Toku den nâsi e tan sreka densrefi fu trowe brudu, ala di den kerki e horibaka gi den noso e agri nanga den. No so langa pasa, a tijdschrift Time (na internationaal editie) ben taki fu na Orthodox Kerki fu Rosiakondre: „A kerki di ben kisi krakti baka ben abi so srefi prenspari krakti tapu wan kontren pe den no ben abi krakti tapu kwetikweti fosi: A fetimasyin fu Rosiakondre. . . . A tron pikinmoro wan gwenti fu aksi a blesi fu Gado gi den straal feti-opolani èn gi den srudati tanpresi. Na ini november, ini a Danilovsky Klooster fu Moskow, a presi pe a Patriarchaat fu Rosiakondre de, a kerki ben go so fara taki a ben santa a maksin fu nucleair fetisani fu Rosiakondre.” ¿Den Verenigde Nâsi kan tapu den nâsi fu gi a grontapu disi kefalek takru fetisani baka? ¡Kwetikweti! Soleki fa The Guardian koranti fu London, Ingrisikondre, e taki, dan wan winiman fu a Nobelprijs fu vrede ben taki: „A sani di e bruya wi frustan trutru, na taki den feifi fasti memre fu a VN Veiligheidsraad, na den feifi moro prenspari kondre fu grontapu di e gi den tra kondre fetisani.”

16. San Yehovah sa du nanga den nâsi di e meki feti de?

16 ¿Yehovah sa strafu den nâsi di e meki feti de? Habakuk 2:13 e taki: „¡Luku! ¿A no e komoto na Yehovah fu den legre taki den pipel sa wroko tranga soso gi a faya, èn taki nationaal grupu sa weri den skin fu soso?” ¡„Yehovah fu den legre”! ¡Iya, Yehovah abi legre fu engel na hemel, di a sa gebroiki fu tyari pipel nanga nâsi di lobi feti, kon tron noti!

17. O furu a sabi fu Yehovah sa furu grontapu, baka te a strafu den nationaal grupu di e du ogri nanga tranga?

17 San o pasa baka te Yehovah strafu den nationaal grupu dati di e du ogri nanga tranga? Habakuk 2:14 e gi a piki: „Bika grontapu sa kon furu nanga a sabi di sma sa sabi a glori fu Yehovah, neleki fa den watra e tapu se.” ¡Dati na wan moi fruwakti fu tru! Na Armagedon, a soevereiniteit fu Yehovah sa kon regtfardiki fu têgo (Openbaring 16:16). A e gi wi a dyaranti taki a sa ’gi glori na a presi fu den futu fu en’, a grontapu disi pe wi e libi na tapu (Yesaya 60:13). A heri libisma famiri sa kisi leri fu Gado pasi fu libi, so taki a sabi fu den glori prakseri fu Yehovah sa furu grontapu leki fa den bigi se e furu den beki fu se.

A Di fu Fo Nanga A Di Fu Feifi Helu

18. San na a di fu fo helu di Habakuk ben meki bekènti, èn fa a de fu si na ini a moreel situwâsi fu grontapu na ini a ten disi?

18 A di fu fo helu skrifi na ini Habakuk 2:15 nanga den wortu disi: „Helu fu a sma di e gi den kompe fu en wan sani fu dringi, di moksi nanga a faya-ati èn na atibron fu yu, fu meki den kon drungu, fu di yu abi na prakseri fu si den syenpresi fu den.” Disi e taki fu a yayo libi èn a tranga-ede di den sma tranga-ede na ini a disiten grontapu. A hurudu fu en, di relisi grupu srefi di e gi tumusi furu primisi e horibaka gi, kon lagi moro nanga moro. Siki, soleki AIDS nanga tra siki di sma e gi trawan nanga yepi fu seks, e panya esi-esi na heri grontapu. Na presi fu sori „a glori fu Yehovah”, a geslakti fu a ten disi di e prakseri ensrefi nomo, e saka esi-esi go moro nanga moro na ini porifasi èn go na a strafu di Gado sa strafu den. Na ogri grontapu disi di ’e satisferi ensrefi nanga syen, na presi fu satisferi ensrefi nanga glori’, de fu dringi fu a komki fu Yehovah en atibron, di e prenki a wani fu Yehovah gi a grontapu dati. ’Syen sa kon na tapu a glori fu en.’—Habakuk 2:16.

19. Nanga san den biginwortu fu a di fu feifi helu di Habakuk ben meki bekènti abi fu du, èn fu san ede den wortu disi de prenspari na ini a disiten grontapu?

19 Den biginwortu fu a di fu feifi helu e warskow seryusu gi na anbegi di sma e anbegi popki di kerfu. Yehovah meki a profeiti meki den krakti wortu disi bekènti: „Helu fu a sma di e taigi a pisi udu: ’¡O wiki dan!’, èn di e taigi wan ston di no man taki: ’¡O wiki dan! ¡Na en sa gi leri’! ¡Luku! Den tapu en nanga gowtu èn nanga solfru, èn no wan enkri bro de ini na inisei fu en” (Habakuk 2:19). Te na ini a ten disi, Krestenhèit èn so srefi sma di den e kari heiden, e boigi gi den kroisi fu den, den Maria popki fu den, den prenki fu den èn gi tra sani di gersi libisma nanga meti. No wan fu den sani disi kan wiki fu frulusu den anbegiman fu den te Yehovah e kon fu strafu den. A gowtu nanga solfru di de na den tapu, e tron noti srefisrefi, te yu gersi en nanga a glori fu a têgo Gado, Yehovah, èn den glori fu den kriaturu fu en di e libi. ¡Meki a de so, taki wi e gi en nen glori fu têgo, en nen di yu no kan gersi nanga no wan sani!

20. Na ini sortu tempel wi abi a grani fu dini nanga prisiri?

20 Iya, wi Gado, Yehovah, warti fu kisi ala prèise. Nanga wan firi fu dipi lespeki gi en, meki wi gi yesi na a seryusu warskow disi gi na anbegi di sma e anbegi kruktugado. ¡Ma arki! Yehovah e taki ete: „Yehovah de na ini en santa tempel. ¡Tan pî na fesi en, heri grontapu!” (Habakuk 2:20) Sondro tweifri a profeiti ben abi a tempel fu Yerusalem na prakseri. Ma wi na ini a ten disi abi a grani fu anbegi na ini wan moro bigi yeye tempel, pe wi Masra Yesus Krestes poti leki Granpriester. Dyaso, na a fesi dyari fu a tempel dati na grontapu, wi e kon makandra, e dini, e begi, èn e gi Yehovah a grani di a musu kisi fu en glori nen ede. ¡Èn wi e prisiri srefisrefi fu anbegi wi lobi-ati hemel Tata nanga wi heri ati!

¿Yu E Memre Disi Ete?

• San yu e prakseri fu den wortu fu Yehovah: „A no sa kon lati”?

• San den helu di Habakuk ben meki bekènti wani taki na ini a ten disi?

• Fu san ede wi musu tan meki a warskow fu Yehovah bekènti?

• ¿Na ini a fesi dyari fu sortu tempel wi abi a grani fu dini?

[Aksi fu a tori disi]

[Prenki na tapu bladzijde 15]

Leki Habakuk, den disiten futuboi fu Gado sabi taki Yehovah no sa meki den wakti

[Prenki na tapu bladzijde 18]

¿Yu e warderi a grani fu anbegi Yehovah na ini a fesi dyari fu en yeye tempel?

[Sma di abi a reti fu a prenki na tapu bladzijde 16]

Fowtow U.S. Army