Go na content

Go na table of contents

¡Den Sma Di E Feti Nanga Gado No Sa Wini!

¡Den Sma Di E Feti Nanga Gado No Sa Wini!

¡Den Sma Di E Feti Nanga Gado No Sa Wini!

„Fu tru den sa feti nanga yu, ma den no sa wini yu.—YEREMIA 1:19.

1. Sortu wroko Yeremia ben kisi èn omeni ten a wroko fu en ben teki?

YEHOVAH ben gi a yongu Yeremia a wroko fu de wan profeiti gi den nâsi (Yeremia 1:5). Disi ben pasa na a ten di a bun Kownu Yosia fu Yuda ben tiri. A wroko di Yeremia ben du leki wan profeiti ben go doro te na ini a bruya pisi ten di ben de bifo Babilon ben wini a feti di den ben feti nanga Yerusalem èn ben tyari a pipel fu Gado go na ini katibo.—Yeremia 1:1-3.

2. Fa Yehovah ben gi Yeremia deki-ati, èn san a ben wani taki te wan sma ben e feti nanga a profeiti?

2 Wan sani di ben o pasa seiker na taki sma ben o gens den krutu boskopu di Yeremia ben o meki bekènti. Fu dati ede Gado ben meki Yeremia kon moro tranga gi den sani di ben o kon (Yeremia 1:8-10). Fu eksempre, a profeiti ben kisi moro deki-ati fu den wortu disi ede: „Fu tru den sa feti nanga yu, ma den no sa wini yu, bika ’mi de nanga yu’, na san Yehovah taki, ’fu frulusu yu’” (Yeremia 1:19). A feti di wan sma ben e feti nanga Yeremia ben o wani taki dati a ben e feti nanga Gado. Na ini a ten disi, Yehovah abi wan grupu futuboi di gersi profeiti èn a wroko di den e du de neleki a di fu Yeremia. Neleki en, den e meki a profeiti wortu fu Gado bekènti na wan deki-ati fasi. Èn a boskopu disi abi krakti tapu ala sma nanga nâsi. A fasi fa den e handri na tapu disi, sa meki efu a boskopu abi bun noso takru bakapisi gi den. Neleki fa a ben de na ini a ten fu Yeremia, no sa yu abi sma di e feti nanga Gado fu di den e gens den futuboi fu en èn den wroko di Gado gi den futuboi fu du.

Sma E Suku fu Du den Futuboi fu Yehovah Ogri

3. Fu san ede sma suku fu du den futuboi fu Yehovah ogri?

3 Sensi a bigin fu a di fu 20 yarihondro, sma suku fu du a pipel fu Yehovah ogri. Na furu kondre, sma nanga takru prakseri suku fu hendri — iya, tapu — a wroko fu meki a bun nyunsu fu Gado Kownukondre bekènti. Na a moro bigi Gensman fu wi, Didibri, pusu den fu du disi, fu di a „e waka lontu leki wan krasi lew, di e suku fu nyan wan sma” (1 Petrus 5:8). Baka di „a fasti ten fu den nâsi” ben kon na wan kaba na ini 1914, dan Gado ben poti en Manpikin leki a nyun Kownu fu grontapu, nanga a komando: „Go poti na yu ondro na mindri fu den feanti fu yu” (Lukas 21:24; Psalm 110:2). Krestes, di ben gebroiki a makti fu en, ben trowe Satan komoto na hemel èn a ben dwengi en fu tan ini a birti fu grontapu nomo. Fu di Didibri sabi taki a ten fu en kon syatu, meki a e puru atibron na tapu den salfu Kresten nanga den kompe fu den (Openbaring 12:9, 17). San de a bakapisi fu a suku di den sma disi di e feti nanga Gado, ben suku fu du den ogri ibritron baka?

4. Sortu tesi a pipel fu Yehovah ben kisi na a ten fu a Fosi Grontapufeti, ma san ben pasa na ini 1919 èn na ini 1922?

4 Salfu futuboi fu Yehovah ben kisi furu tesi na tapu a bribi fu den na ini a Fosi Grontapufeti. Sma ben spotu den èn ben fruteri ogri-ati lei fu den, grupu atibron sma ben lon na den baka, èn sma ben fon den. Soleki fa Yesus ben taki na fesi, dan den ben tron „sani di no wan nâsi no wani si na ai” (Mateus 24:9). Na ini a bruya fu a feti, den feanti fu a Kownukondre fu Gado ben gebroiki wan sani di sma ben gebroiki gi Yesus Krestes. Den ben lei gi a pipel fu Yehovah taki den ben gi sma deki-ati fu opo go feti nanga tirimakti, èn nanga dati sma ben naki a moro prenspari pisi fu Gado en organisâsi di ai kan si. Mei 1918 lanti ben gi a komando taki den ben musu sroto J. F. Rutherford, presidenti fu a Waktitoren Genootschap, nanga seibi fu den moro krosibei kompe fu en. Den aiti man disi ben kisi hebi strafu na dungru-oso èn den ben seni den go na lanti strafu-oso na ini Atlanta, Georgia, na Amerkankondre. Neigi mun baka dati den ben lusu den. Mei 1919 Gran Krutu fu Lanti di e handri krutubosroiti di moro pikin krutubangi ben teki, ben fruklari taki den sma disi di trawan ben kragi no ben kisi wan eerlijk krutu, èn fu dati ede den ben kenki a krutu bosroiti. Den ben wani opo wan nyun krutu afersi baka, ma baka ten lanti no ben frufolgu den brada moro, èn a nen fu Brada Rutherford nanga den kompe fu en ben krin dorodoro. Den ben bigin baka nanga a wroko fu den, èn den kongres di ben hori na Cedar Point, Ohio, na ini 1919 èn na ini 1922 ben gi sma deki-ati fu bigin nanga a Kownukondre preikiwroko baka.

5. Fa a ben go nanga Yehovah Kotoigi na Nasi Doisrikondre?

5 Baka 1930, ogri-ati tiriman ben bigin kon, èn den dri tirimakti fu Doisrikondre, Italiakondre nanga Yapan ben span anu makandra. Na a bigin fu a pisi ten dati, sma ben frufolgu a pipel fu Gado na wan tumusi ogri-ati fasi, spesrutu na ini Nasi Doisrikondre. Lanti ben tapu wroko. Sma ben go suku sani na ini den oso fu a pipel fu Gado, èn den ben teki den sma go sroto di ben e libi na ini den oso dati. Den ben trowe dusundusun fu den na ini strafuman kampu fu di den no ben wani drai den baka gi a bribi fu den. A marki fu a feti di sma ben feti nanga Gado èn nanga a pipel fu en ben de fu puru Yehovah Kotoigi na pasi na ini a kondre dati pe wan ogri-ati tiriman ben e tiri. * Di den Kotoigi ben go na krutu na Doisrikondre fu feti gi den reti fu den, dan a Reich Ministeria fu Gerègtighèit ben sreka wan bun langa lezing fu sorgu taki den Kotoigi no ben o wini. A lezing ben taki: „A no musu de so, taki krutu no sa abi bun bakapisi soso fu a fasi ede fa sani e du akruderi a wet sistema fu lanti; ma den musu suku èn feni fasi fu du den prenspari fruplekti fu den, awansi den e kisi fu du nanga problema di abi fu du nanga a wet sistema.” Disi ben wani taki dati den Kotoigi no ben o kisi reti. Den Nasi ben tan taki dati a wroko fu den Kotoigi fu Yehovah no ben de wan bun sani, noso taki den ben de gensman fu a kondre, èn taki a wroko fu den ’ben tyari bruya kon ini a nationaal socialistisch fasi fa a kondre ben seti’.

6. Sortu muiti ben du fu tapu a wroko fu wi na ini a Di fu Tu Grontapufeti èn baka dati?

6 Na ini a Di fu Tu Grontapufeti, lanti ben tapu a wroko fu Gado en pipel èn den no ben abi someni fri moro na Australia, Kanada, nanga tra kondre di ben abi wan banti nanga na Ingrisi Gemenebest — na Afrika, Asia, nanga den èilanti fu a Kribisi Se èn fu a Stille Zuidzee. Na Amerkankondre, feanti di ben abi furu makti èn sma di no ben kisi fu yere den yoisti sani, ben ’seti problema nanga yepi fu wet’ (Psalm 94:20). Ma den Kotoigi ben tyari afersi go na krutu di ben abi fu du nanga a gi di sma musu gi a fraga odi, nanga wet di a libimakandra ben poti fu no meki sma go preiki oso fu oso. Den bun bosroiti di krutu na Amerkankondre ben teki, ben meki taki sma ben kisi a fri fu anbegi. Tangi fu Yehovah meki a muiti di den feanti ben du, no ben man doro en marki. Di a feti ben doro wan kaba na ini Europa, dan lanti ben gi den Kotoigi pasi fu opo a wroko baka. Den ben lusu den dusundusun Kotoigi di den ben sroto na ini strafuman kampu, ma a strei no ben kaba ete. Wantewante baka a Di fu Tu Grontapufeti, a Kowru Feti ben bigin. Den kondre fu Owstu-Europa ben kwinsi a pipel fu Yehovah moro. Lanti ben bigin du sani fu gens a kotoigiwroko fu wi èn fu tapu en. Den ben meki taki wi no ben man kisi Bijbel publikâsi moro, èn den ben tapu den publiki konmakandra fu wi. Furu Kotoigi ben seni go na strafu-oso noso na wrokoman kampu.

¡Go Doro Nanga a Preikiwroko!

7. San Yehovah Kotoigi ondrofeni na ini Polen, Rosiakondre, èn na ini tra kondre na ini den yari di no pasa so langa ete?

7 Baka someni tenti yari, a Kownukondre preikiwroko ben bigin baka. Polen di ben de na ondro a tiri fu den Kommunist ete, ben gi den Kotoigi pasi fu hori kongres fu wán dei na ini 1982. Na ini 1985, internationaal kongres ben hori drape. Bun bigi internationaal kongres ben hori na ini 1989, èn dusundusun sma fu Rosiakondre nanga Ukraini ben drape. A yari dati a wet fu Hongaria nanga Polen ben erken Yehovah Kotoigi leki wan relisi organisâsi. Na ini a herfst fu 1989 a skotu fu Berlijn ben broko puru. Baka wan tu mun, a wet fu Owstu-Doisrikondre ben erken wi leki wan relisi organisâsi, èn syatu baka dati wan internationaal kongres ben hori na Berlijn. Èn na a bigin fu den lasti tin yari fu a di fu 20 yarihondro, muiti ben du fu suku fu miti nanga den brada na Rosiakondre. Den brada fu wi ben go na wan tu tiriman na ini Moskow, èn na ini 1991 Yehovah Kotoigi ben kisi primisi akruderi a wet fu a kondre fu skrifi den nen na ini lantibuku. Sensi a ten dati a wroko na Rosiakondre èn na ini den republiek di ben de wan pisi fu Sovyet Unie fosi, go na fesi bun furu.

8. San ben pasa nanga Yehovah Kotoigi na ini den 45 yari baka di a Di fu Tu Grontapufeti ben kon na wan kaba?

8 Ala di sma no ben frufolgu wi someni moro na ini son kontren, toku den ben frufolgu wi moro ogri na ini tra kontren. Na ini den 45 yari baka di a di fu tu grontapufeti ben kon na wan kaba, a wet fu wan heri ipi kondre no ben wani erken Yehovah Kotoigi leki wan relisi organisâsi. Boiti dati, den ben skotu wi, noso den ben tapu a wroko fu wi na ini 23 kondre na Afrika, 9 kondre na Asia, 8 kondre na Europa, 3 kondre na Latino-Amerika, èn na tapu 4 èilanti.

9. San ben pasa nanga den futuboi fu Yehovah na Malawi?

9 Na ini 1967 den ben bigin frufolgu Yehovah Kotoigi na Malawi bun hebi. Fu di wi kompe-bribiman leki tru Kresten ben de neutraal, meki den no ben wani bai karta fu a politiek partij drape (Yohanes 17:16). Baka di a Malawi Kongres Partij ben hori wan konmakandra na ini 1972, den ben bigin frufolgu den Kotoigi na wan ogri-ati fasi baka. Den ben yagi den brada komoto na ini den oso èn sma ben weigri fu gi den wroko. Dusundusun ben lowe komoto na ini a kondre fu sma no kiri den. ¿Ma den sma di e feti nanga Gado èn nanga a pipel fu en ben wini? ¡Kwetikweti! Baka di a situwâsi ben kon kenki, dan wan heimarki fu 43.767 Kownukondre preikiman ben de na ini Malawi na ini 1999, èn moro leki 120.000 sma ben go na den distrikt kongres drape. Den bow wan nyun bijkantoro na ini a mamafoto.

Sma E Pruberi fu Feni wan Sani na den Tapu

10. San disiten gensman fu Gado en pipel du, neleki san sma ben du nanga Danièl?

10 Sma di fadon komoto na bribi, kerki tiriman, nanga tra sma no man frudrage a boskopu fu wi di komoto na ini Gado Wortu. Gensman di de na ondro a druk fu relisi edeman fu Krestenhèit e pruberi fu feni wan sani na ini a wet fu a kondre fu regtfardiki a feti di den e feti nanga wi. Sortu fasi den gebroiki son leisi? We, san den sma ben du di ben e sreka sani fu du Danièl ogri? Na ini Danièl 6:4, 5 wi e leisi: „Den hei tiriman nanga den ondro-kownu srefi ben e suku doronomo fu feni wan sani na Danièl ini a tori fu a kownukondre; ma no wan sani noso kruktudu den ben man feni na en kwetikweti, fu di a ben de getrow èn no wan mi-no-ke fasi noso no wan kruktudu den ben feni na en. Dati meki den man disi di gosontu èn tranga na skin fasi ben taki: ’Na ini a Danièl disi wi no sa feni no wan sani na en, noso wi abi fu feni dati na en na ini a wet fu en Gado.’” Na ini a ten disi, gensman e pruberi fu feni wan sani tu na wi tapu. Den e meki wan lo babari fu „sekte di e du sma ogri” èn den e taki dati Yehovah Kotoigi na so wan sekte tu. Fu di den no e taki sani leki fa a de trutru, èn na wan triki fasi den e taki sani fu wi di no tru soso fu pori wi nen, èn fu di den e lei gi wi, meki den e gens na anbegi fu wi èn a fasi fa wi e hori wisrefi na den gronprakseri fu Gado.

11. Sortu lei son gensman fu Yehovah Kotoigi ben taki fu den?

11 Na son kondre, relisi nanga politiek grupu no wani erken taki wi abi „a fasi fu anbegi di krin èn di no pori, leki fa wi Gado nanga Tata e si en” (Yakobus 1:27). Ala di wi e wroko leki Kresten na ini moro leki 234 kondre, toku gensman e taki dati wi a no wan „relisi di sma sabi”. Syatu bifo wan internationaal kongres na ini 1998, wan koranti fu Ateine ben skrifi san den Griki Orthodox kerki tiriman ben taki dati „[Yehovah Kotoigi] a no wan ’relisi di sma sabi’”, ala di Krutu fu Europa Di E Handri den Reti fu Libisma ben fruklari wan tra sani. Wan tu dei baka dati, wan tra koranti na ini a srefi foto dati ben skrifi san wan man di e taki gi kerki, ben taki: „[Yehovah Kotoigi] no kan de ’wan Kresten gemeente’, fu di den no abi noti fu du nanga a Kresten bribi soleki fa Yesus Krestes ben sori en.” ¡Disi na wan fruwondru sani bika no wan tra relisi grupu leki den Kotoigi fu Yehovah e poti someni prakseri na a waka di sma musu waka na Yesus baka!

12. San wi musu du te wi e feti a feti na yeye fasi?

12 Wi e pruberi fu opo taki gi a bun nyunsu akruderi a wet (Filipisma 1:7). Boiti dati, wi sa tan hori wisrefi steifi na den regtfardiki markitiki fu Gado èn wi no sa swaki den (Titus 2:10, 12). Neleki Yeremia, na so wi ’e tai wan banti lontu wi dyonku èn e taki ala sani di Yehovah komanderi wi’ èn wi no e meki den sma di e feti nanga Gado, frede wi (Yeremia 1:17, 18). Yehovah en Santa Wortu sori wi krin san na a yoisti pasi di wi musu teki. Noiti wi wani frutrow tapu a swaki „anu di meki fu skin” noso wi no wani go na ini „a kibripresi [di de] na ini a skaduw fu Egipti”, dati wani taki a grontapu disi (2 Kroniki 32:8; Yesaya 30:3; 31:1-3). Te wi e feti a feti na yeye fasi, dan wi musu tan frutrow tapu Yehovah nanga wi heri ati, wi musu meki en tyari wi na tapu wi pasi, èn wi no musu frutrow tapu wi eigi frustan (Odo 3:5-7). Efu Yehovah no e horibaka gi wi èn ensrefi no e tiri wi, dan a wroko fu wi ’sa de fu soso’.—Psalm 127:1.

Den Frufolgu Wi, ma Wi No E Brokokindi

13. Fu san ede wi kan taki dati a tumusi bigi ogri di sma ben du Yesus, no ben doro en marki?

13 A moro bigi eksempre fu wan sma di ben tan loyaal na Yehovah sondro fu brokokindi, na Yesus. Den ben lei gi en taki a ben gi sma deki-ati fu opo go feti nanga tirimakti èn taki a ben tyari bruya kon na ini a libimakandra. Baka di Pilatus ben ondrosuku na afersi fu Yesus, dan a ben wani fri en. Ma den ipi-ipi sma di den relisi fesiman ben sutu faya gi den, ben bari taki den ben musu spikri Yesus na wan postu, ala di a no ben du noti. ¡Den ben bari taki na ini a presi fu Yesus, Pilatus ben musu lusu Barabas — wan man di ben de na strafu-oso fu di a ben pusu sma fu opo go feti nanga tirimakti èn fu di a ben kiri sma! Ete wan leisi, Pilatus ben pruberi fu kenki a prakseri fu den tranga-ede gensman, ma te fu kaba a ben brokokindi gi a babari di den sma ben meki (Lukas 23:2, 5, 14, 18-25). Yesus dede na wan pina-udu, ma toku a tumusi bigi ogri di sma ben du Gado en Manpikin di no ben du noti, no ben doro en marki bika Yehovah ben gi Yesus wan opobaka èn ben hei en kon sidon na En reti-anu srefi. Èn tapu Pinksterfesa 33 G.T., a ben gebroiki Yesus di ben de na ini en glori posisi, fu kanti santa yeye kon èn na so a Kresten gemeente — „wan nyun sani di kria” — ben bigin.—2 Korentesma 5:17; Tori fu den Apostel 2:1-4.

14. San ben pasa di sma fu a Dyu relisi ben du sani fu tapu den bakaman fu Yesus?

14 Syatu baka dati den relisi sma ben pramisi fu du den apostel ogri, ma den bakaman disi fu Krestes no ben tapu fu taki fu den sani di den ben yere èn ben si. Den disipel fu Yesus ben begi: „Yehovah, poti prakseri na a pramisi di den pramisi fu du wi ogri, èn meki den srafu fu yu tan taki a wortu fu yu sondro frede” (Tori fu den Apostel 4:29). Yehovah ben piki a begi fu den fu di a ben furu den nanga santa yeye èn a ben meki den kon moro tranga so taki den ben kan tan preiki sondro frede. No langa baka dati, den apostel ben kisi a komando baka fu no preiki moro, ma Petrus nanga den tra apostel ben piki: „Wi musu gi yesi na Gado leki tiriman moro leki na libisma” (Tori fu den Apostel 5:29). A pramisi di sma ben pramisi fu du den ogri, a sroto di sma ben sroto den, èn den fonfon di den ben kisi no ben tapu den fu bradi a Kownukondrewroko fu den.

15. Suma ben de Gamalièl, èn sortu rai a ben gi den relisi gensman fu den bakaman fu Yesus?

15 San den relisi tiriman ben du? „A ben hati den trutru èn den ben wani kiri [den apostel].” Ma wan leriman fu a Wet di nen Gamalièl, wan Fariseiman, ben drape èn ala sma ben abi furu lespeki gi en. A ben meki den apostel go na dorosei a Sanhedrin wan pisi ten, èn a ben gi den relisi gensman dati a rai: „Man fu Israèl, poti prakseri na unsrefi ini a tori fu a sani di unu wani du nanga den man disi. . . . Mi e taigi unu . . . : No bumui nanga den sma disi, ma libi den (bika efu a prakseri noso a wroko disi de fu libisma, dan unu sa man tapu en; ma efu a de fu Gado, dan unu no sa man tapu en); noso kande unu sa kon si taki unu e feti trutru nanga Gado.”—Tori fu den Apostel 5:33-39.

No wan Fetisani di Sma Meki fu Feti Nanga Wi Sa Abi Bun Bakapisi

16. Fa yu ben sa taki nanga yu eigi wortu san na a dyaranti di Yehovah e gi a pipel fu en?

16 A rai fu Gamalièl ben bun, èn wi e warderi en te son sma e opo taki gi wi. Wi e erken tu taki den krutu bosroiti di eerlijk krutuman teki, meki taki wi abi a fri fu anbegi. A no de fu taki, dati a fasi fa wi e hori wisrefi na a Wortu fu Gado no e plisi den kerki tiriman fu Krestenhèit èn tra fesiman fu Babilon a Bigiwan, a grontapumakti fu falsi relisi (Openbaring 18:1-3). Ala di den wan disi èn den sma di den abi krakti na den tapu e feti nanga wi, toku wi kisi a dyaranti disi: „No wan fetisani di den sa meki teige yu sa abi bun bakapisi, èn no wan tongo di sa opo teige yu na ini a krutu, yu sa krutu. Disi na a famirigudu fu den futuboi fu Yehovah, èn a regtfardikifasi fu den e kon fu mi’, na so den wortu fu Yehovah de.”—Yesaya 54:17.

17. Fu san ede wi de nanga deki-ati, ala di gensman e feti nanga wi?

17 Fu soso den feanti fu wi e feti nanga wi, ma wi no e lasi-ati (Psalm 109:1-3). Noiti wi sa gi den sma di no lobi a Bijbel boskopu fu wi, okasi fu meki wi kon frede so taki wi e drai wi baka gi a bribi fu wi. Ala di wi e fruwakti taki a feti di wi e feti na yeye fasi sa kon moro hebi, toku wi sabi san o pasa te fu kaba. Neleki Yeremia, wi sa si a kontru fu den profeiti wortu: „Fu tru den sa feti nanga yu, ma den no sa wini yu, bika ’mi de nanga yu’, na san Yehovah taki, ’fu frulusu yu’” (Yeremia 1:19). ¡Iya, wi sabi taki sma di e feti nanga Gado no sa wini!

[Futuwortu]

^ paragraaf 5 Luku na artikel „Den Kotoigi De Getrow èn Sondro Frede Ala Di den Nazi E Kwinsi Den”, bladzijde 24-28.

San Yu Ben Sa Piki?

• Fu san ede sma suku fu du den futuboi fu Yehovah ogri?

• Na sortu fasi den gensman feti nanga a pipel fu Yehovah?

• Fu san ede wi kan sabi trutru taki sma di e feti nanga Gado no sa wini?

[Aksi fu a tori disi]

[Prenki na tapu bladzijde 17]

Yeremia ben kisi a dyaranti taki Yehovah ben o de nanga en

[Prenki na tapu bladzijde 18]

Den sma di komopo libilibi na ini den strafuman kampu

[Prenki na tapu bladzijde 18]

Na ogri-ati fasi fa grupu atibron sma ben handri nanga Yehovah Kotoigi

[Prenki na tapu bladzijde 18]

J. F. Rutherford nanga den kompe fu en

[Prenki na tapu bladzijde 21]

Ini a situwâsi fu Yesus, sma di ben feti nanga Gado no ben wini