Go na content

Go na table of contents

Suku Yehovah Bifo a Dei fu En Atibron

Suku Yehovah Bifo a Dei fu En Atibron

Suku Yehovah Bifo a Dei fu En Atibron

„Suku Yehovah . . . Suku regtfardikifasi, suku safri-atifasi. Kande unu sa kisi kibri tapu a dei fu Yehovah en atibron.”—SEFANIA 2:3.

1. San ben de a situwâsi na yeye fasi fu Yuda di Sefania ben bigin du en wroko leki profeiti?

SEFANIA ben bigin en wroko leki profeiti na ini wan muilek ten na ini a historia fu Yuda. A situwâsi na yeye fasi fu a nâsi no ben bun kwetikweti. Na presi fu poti den frutrow tapu Yehovah, dan a pipel ben suku yepi na den heiden priester nanga den astrologiaman. Na anbegi fu Bâ-al, nanga den lagi sani di den ben gwenti fu du fu taigi a gado dati tangi fu den ipi-ipi meti nanga gron-nyanyan di den kisi, ben panya na ala sei fu a kondre. Den tiriman fu a pipel — den prins, den heihei-man nanga den krutuman — ben kwinsi den sma di yoisti den ben musu gi kibri (Sefania 1:9; 3:3). A no de fu fruwondru taki Yehovah ben bosroiti fu ’langa en anu go’ teige Yuda nanga Yerusalem so taki a ben kan pori den!—Sefania 1:4.

2. Sortu howpu ben de gi Gado en getrow futuboi na Yuda?

2 Ma awansi o takru a situwâsi ben de, toku wan pikinso howpu ben de. Yosia, a manpikin fu Amon, ben de kownu now. Ala di a ben de wan boi ete, toku a ben lobi Yehovah trutru. Den wan tu sma di ben e dini Gado na wan getrow fasi, fu tru ben o kisi deki-ati, efu a kownu ben seti a soifri anbegi baka na ini Yuda! Kande dati ben sa kan gi trawan deki-ati fu dini Gado tu èn kisi kibri so srefi tapu a dei fu Yehovah en atibron.

San Wi Musu Du fu Kisi Kibri

3, 4. San na den dri markitiki di wan sma musu doro fu man kisi kibri tapu „a dei fu Yehovah en atibron”?

3 A de so trutru taki wan tu sma ben sa man kisi kibri tapu a dei fu Yehovah en atibron? Iya, ma den musu doro den dri markitiki soleki fa skrifi na Sefania 2:2, 3. Ala di wi e leisi den vers disi, dan meki wi luku spesrutu san na den markitiki disi. Sefania ben skrifi: „Bifo a reglementi e tyari wan sani kon na krin, bifo a dei pasa gowe neleki buba fu karu, bifo a faya atibron fu Yehovah e kon na un tapu, bifo a dei fu Yehovah en atibron e kon na un tapu, suku Yehovah, ala un safri-atisma fu grontapu, di du den krutu bosroiti fu En. Suku regtfardikifasi, suku safri-atifasi. Kande unu sa kisi kibri tapu a dei fu Yehovah en atibron.”

4 Efu wan sma ben wani kisi kibri, dan a ben musu (1) suku Yehovah, (2) suku regtfardikifasi, èn (3) suku safri-atifasi. A prenspari srefisrefi fu wi poti furu prakseri na den dri sani disi na ini a ten disi. Fu san ede? We, na ini a di fu seibi yarihondro b.G.T. wan dei doro di Yuda nanga Yerusalem ben musu gi frantwortu fu den ogri di den ben du. Na a srefi fasi ala den nâsi fu Krestenhèit — fu taki en leti, ala den godelowsuwan — e waka go miti wan lasti feti nanga Yehovah Gado na a „bigi banawtu” di e kon (Mateus 24:21). Iniwan sma di wani kisi kibri na a ten dati, musu du wan sani nownow fu man kisi kibri. Fa a musu du dati? A musu suku Yehovah, a musu suku regtfardikifasi, èn a musu suku safri-atifasi bifo a lati tumusi!

5. San wi musu du te wi ’e suku Yehovah’ na ini a ten disi?

5 Kande yu e taki: ’Mi na wan futuboi fu Gado, mi gi misrefi abra na En èn mi teki dopu, mi na wan Kotoigi fu Yehovah. Mi no doro den markitiki dati kaba?’ Fu taki en leti, moro de ini a tori leki fu gi wisrefi abra na Yehovah nomo. Israèl ben de wan nâsi di ben gi ensrefi abra na Yehovah, ma na ini a ten fu Sefania den sma fu Yuda no ben libi akruderi a gi di den ben gi densrefi abra na Gado. Fu dati ede, Yehovah ben drai en baka gi a nâsi te fu kaba. Te wi ’e suku Yehovah’ na ini a ten disi, dan wi musu tron wan mati fu Yehovah èn wi musu tan hori a switi matifasi dati nanga en. So srefi wi musu abi demakandra nanga en organisâsi dya na grontapu. A wani taki dati wi musu kon sabi fa Gado e denki fu sani èn wi musu sabi heri bun fa a e firi. Wi e suku Yehovah te wi e studeri en Wortu finifini, e prakseri dipi fu a Wortu dati èn e libi akruderi a rai di wi e feni na ini en. Te wi e aksi Yehovah fayafaya na ini begi tu fu tiri wi èn te wi e du soleki fa a santa yeye fu en e tyari wi, dan a matifasi fu wi nanga Yehovah e kon moro tranga, èn a sa buweigi wi fu dini en ’nanga wi heri ati, sili, nanga krakti’.—Deuteronomium 6:5; Galasiasma 5:22-25; Filipisma 4:6, 7; Openbaring 4:11.

6. Fa wi musu „suku regtfardikifasi”, èn fu san ede wi man du dati na ini a grontapu disi srefi?

6 A di fu tu markitiki di kari na Sefania 2:3 na fu „suku regtfardikifasi”. Moro furu fu wi tyari prenspari kenki kon so taki wi ben kan teki dopu, ma wi musu go doro fu hori den regtfardiki markitiki fu Yehovah hei wi heri libi langa. Sonwan di ben du disi bun na a bigin, ben meki grontapu doti den te fu kaba. A no de wan makriki sani fu suku regtfardikifasi, bika wi e libi na mindri sma di e si seks hurudu leki gewoon sani. So srefi, na so den e si a lei di sma e lei èn a bedrigi di sma e bedrigi trawan. Ma toku, te wi trutru abi wan angri fu plisi Yehovah, dan dati kan meki taki wi kan basi a firi di wi kan abi fu go moksi nanga grontapu fu suku a bun fu en. Gado no ben sori Yuda bun-ati moro, fu di Yuda ben go du den srefi sani di den godelowsu birtikondre fu en ben du. Fu dati ede, na presi fu waka baka na eksempre fu grontapu, meki wi „waka baka na eksempre fu Gado”, fu di wi e kweki „a nyun fasi fa wan sma musu de, di ben meki akruderi a wani fu Gado na ini trutru regtfardikifasi nanga loyaalfasi”.—Efeisesma 4:24; 5:1.

7. Fa wi musu „suku safri-atifasi”?

7 A di fu dri sani di Sefania 2:3 e sori, na taki te wi wani kisi kibri tapu a dei fu Yehovah en atibron, dan wi musu „suku safri-atifasi”. Ibri dei wi e miti mansma, umasma nanga yongu sma di no abi safri-ati kwetikweti. Den sma disi no e feni taki safrifasi na wan bun sani. Den e si en leki wan seryusu swakifasi te wan sma e saka ensrefi na ondro trawan. Den e aksi tumusi furu fu trawan, den e prakseri den eigi wini nomo èn den e denki taki den sabi ala sani moro bun leki trawan. Den e bribi taki den musu man du ala san den abi „reti” na tapu èn taki awansi fa no fa, den musu kisi san den wani. A ben o de wan sari sani trutru, efu wi ben sa teki wan tu fu den fasi dati abra! Disi na a ten fu „suku safri-atifasi”. Fa wi e du dati? Wi e du dati, fu di wi e saka wisrefi na ondro Gado, e arki en nanga sakafasi te a e gi wi trangaleri èn e du soleki fa a wani.

„Kande” Wi Sa Kisi KibriFa So?

8. San Sefania 2:3 e sori fu di a e gebroiki a wortu „kande”?

8 Luku taki Sefania 2:3 e taki: „Kande unu sa kisi kibri tapu a dei fu Yehovah en atibron.” Fu san ede Sefania ben gebroiki a wortu „kande” di a ben e taki fu den „safri-atisma fu grontapu”? We, den safri-atisma dati ben du bun sani, ma toku den no ben musu frutrow tumusi tapu densrefi. Den no ben doro na a kaba fu a waka nanga libi fu den na ini getrowfasi ete. A ben kan pasa taki wan tu fu den ben sa du sondu. Dati kan pasa nanga wi tu. Yesus ben taki: „A sma di horidoro te na a kaba, na en sa kisi frulusu” (Mateus 24:13). Iya, wi sa man kisi frulusu tapu a dei fu Yehovah en atibron nomo, efu wi e tan du san bun. Na dati na yu fasti bosroiti?

9. Sortu bun sani a yongu Kownu Yosia ben du?

9 A sori leki den wortu di Sefania ben taki, ben naki na ati fu Kownu Yosia so taki a ben go „suku Yehovah”. Den Buku fu Bijbel e taki: „Na ini a di fu aiti yari di a ben tiri leki kownu, di [Yosia] ben de yongu ete [wan sani fu 16 yari], a ben bigin suku a Gado fu David, a fositen tata fu en” (2 Kroniki 34:3). Yosia ben tan „suku regtfardikifasi” tu, fu di wi e leisi: „Na ini a di fu twarfu yari [di Yosia ben abi wan sani fu 20 yari] a ben bigin puru den hei presi na ini Yuda nanga Yerusalem, a ben puru den santa postu tu, èn den popki di koti fu udu nanga den popki di meki fu sani di den smèlter. Moro fara, den ben broko den altari fu Bâ-al na fesi fu en” (2 Kroniki 34:3, 4). Yosia ’ben suku safri-atifasi’ so srefi, fu di a ben handri nanga sakafasi fu plisi Yehovah. Yosia ben puru na anbegi fu kruktu gado nanga tra sani fu falsi bribi di sma ben du na ini a kondre. Tra safri-atisma ben musu fu prisiri nanga den sani disi di ben feni presi!

10. San ben pasa na Yuda na ini 607 b.G.T., ma suma ben kisi kibri?

10 Furu Dyu ben drai go baka na Yehovah di Yosia ben de kownu. Ma baka di a kownu dede, dan furu fu den Dyu ben go du den sani baka di den ben du fosi — sani di Gado no e feni bun kwetikweti. Soleki fa Yehovah ben gi leki komando, dan den Babilonsma ben teki Yuda abra èn ben pori en mamafoto Yerusalem na ini 607 b.G.T. Ma howpu ben de ete. A profeiti Yeremia, na Etiopiaman Ebed-meilèk, den bakapikin fu Yonadab, nanga tra sma di ben de getrow na Gado, ben kisi kibri tapu a dei dati fu Yehovah en atibron.—Yeremia 35:18, 19; 39:11, 12, 15-18.

Un Feanti fu Gado—Luku Bun!

11. Fu san ede a de wan tyalensi fu tan getrow na Gado na ini a ten disi? Ma san den feanti fu Yehovah en pipel ben sa musu prakseri?

11 Ala di wi e wakti a dei fu Yehovah en atibron di sa kon na tapu a godelowsu sistema disi, wi „e miti difrenti tesi” (Yakobus 1:2). Na ini wan tu kondre pe den e taki dati sma abi fri fu anbegi, kerki tiriman gebroiki a makti di den abi tapu den lanti tiriman, fu frufolgu Gado en pipel na wan ogri-ati fasi. Hoigriman e taki ogri-ati lei fu den Kotoigi fu Yehovah fu di den e kari den „wan sekte di e du sma ogri”. Gado sabi heri bun san den e du, èn den sa kisi strafu fu dati ede. Den feanti fu en ben sa du bun fu prakseri san ben pasa nanga sma fu owruten soleki den Filistiasma di ben de feanti fu en pipel. A profeititori e taki: „Sma sa gowe libi a foto Gasa, èn Askelon sa tron wan brokopresi. Na mindridei den sa yagi sma komopo fu Asdod; èn den sa hari Ekron puru nanga a heri rutu fu en.” Notinoti ben o tan abra fu den foto fu Filistia soleki Gasa, Askelon, Asdod, nanga Ekron.—Sefania 2:4-7.

12. San ben pasa nanga Filistia, Moab nanga Amon?

12 A profeititori e taki moro fara: „Mi yere fu na afrontu di Moab afrontu a pipel fu mi. Mi yere so srefi fa den manpikin fu Amon taki na wan spotu fasi èn ben meki bigi, taki a sa teki a kontren fu den abra” (Sefania 2:8). A tru, Egipti nanga Etiopia ben pina di Babilonsma ben broko go na ini a kondre fu den. Ma sortu krutu Moab nanga Amon, den nâsi di ben komoto fu Abraham en neef Lot, ben kisi fu Gado? Yehovah ben taki na fesi: „Moab srefi sa tron neleki Sodom, èn den manpikin fu Amon neleki Gomora.” Den tu umapikin fu Lot di ben de den afo fu Moab nanga Amon, ben pasa a pori fu Sodom nanga Gomora libilibi. Ma dati no ben o pasa nanga Moab nanga Amon; den foto disi no ben o kisi kibri fu den krutu fu Gado (Sefania 2:9-12; Genesis 19:16, 23-26, 36-38). Pe Filistia nanga den foto fu en de nownowde? Èn fa a de nanga Moab nanga Amon di ben abi bigifasi? Yu kan suku efu yu wani, ma yu no sa feni den.

13. San wan sabidensiman fu owruten sani ben feni na Ninifei?

13 Na ini a ten fu Sefania, a Gran Kownukondre Asiria ben abi makti moro leki oiti bifo. Wan sabidensiman fu owruten sani, Austen Layard, ben fruteri fu wan pisi fu wan kownu-oso di a ben feni na ini Ninifei, a mamafoto fu Asiria di a ben skrifi: „Den plafon . . . ben prati na ini fokanti pisi, èn den ben ferfi bromki noso prenki fu meti na den tapu. Sonwan fu den pisi ben abi ivoor na ini, èn den ben poti moimoi kanti gi ibri pisi. A kan taki den postu èn so srefi den skotu fu den kamra ben tapu nanga gowtu èn nanga solfru, èn den ben gebroiki diri sortu udu, spesrutu sedre udu gi na udu wroko.” Ma soleki fa a profeititori fu Sefania ben taki na fesi, dan Asiria ben o kisi pori èn Ninifei, a mamafoto fu en ben o tron „wan brokopresi”.—Sefania 2:13.

14. Fa a profeititori fu Sefania ben kon tru gi Ninifei?

14 Soso 15 yari baka di Sefania ben taki a profeititori dati, a tranga Ninifei ben kisi pori, a kownu-oso fu en ben tron noti moro leki broko ston. Iya, noti ben tan abra fu a foto dati di ben abi bigifasi. Den wortu disi e fruteri krinkrin o bigi a pori ben o de: „A pelikaan nanga a dyindyamaka sa tan na neti na mindri den ede fu den [broko] pilari. Wan sten sa singi na ini a fensre. Pori sa de na a mofodoro” (Sefania 2:14, 15). Den kefalek bigi èn moi oso fu Ninifei ben o bun nomo leki wan tanpresi fu dyindyamaka nanga pelikaan. A babari fu den seriman, a babari fu fetiman èn a singi di den priester ben singi kerkisingi no ben o de fu yere moro na den strati fu a foto. Na ini den prenspari strati di ben lai nanga sma fosi, now soso wan sten ben sa de fu yere na a fensre. A sten ben o singi wan singi di e gi sma groskin, kande a sari singi fu wan fowru noso a babari fu a winti. Meki ala feanti fu Gado kon na den kaba na a srefi fasi disi!

15. San wi kan leri fu san ben pasa nanga Filistia, Moab, Amon, nanga Asiria?

15 San wi kan leri fu san ben pasa nanga Filistia, Moab, Amon, nanga Asiria? Disi na san wi kan leri: Leki futuboi fu Yehovah, wi no abi fu frede den feanti fu wi kwetikweti. Gado e si san den sma e du di e gens en pipel. Na ini a ten di pasa, Yehovah ben strafu den feanti fu en èn a sa tyari en krutu kon na tapu a heri grontapu pe libisma e libi na ini a ten disi tu. Toku, wan tu sma sa tan na libi — ’wan bigi ipi di komoto na ala den nâsi’ (Openbaring 7:9). Yu kan de wan fu den sma dati — ma soso te yu e go doro fu suku Yehovah, fu suku regtfardikifasi èn fu suku safri-atifasi.

Helu fu den Asranti Ogriman!

16. San a profeititori fu Sefania ben taki fu den prins nanga den kerki fesiman fu Yuda, èn fu san ede den wortu disi e sori heri bun san na a situwâsi fu Krestenhèit?

16 A profeititori fu Sefania e poti prakseri baka na Yuda nanga Yerusalem. Sefania 3:1, 2 e taki: „Helu fu en di e opo ensrefi teige makti èn di e doti ensrefi, a foto di e kwinsi sma! A no ben arki wan sten; a no ben teki trangaleri. Tapu Yehovah a no ben frutrow. A no ben go krosibei na a Gado fu en.” Na trutru wan sari sani, taki Yehovah en pipel no ben poti prakseri na a muiti di A ben meki fu gi den trangaleri! Na ogri-ati fasi fu den prins, den heihei-man, nanga den krutuman trutru ben de wan tumusi takru sani. Sefania ben krutu den kerki fesiman di ben de sondro syen. A ben taki: „Den profeiti fu en ben de asranti sma, den ben de toriman. Den priester fu en ben pori den sani di ben santa; den ben broko a wet” (Sefania 3:3, 4). Den wortu dati e sori heri bun san na a situwâsi fu den profeiti nanga den priester fu Krestenhèit nownow! Na asrantifasi fu Krestenhèit meki taki den puru a nen fu Gado na ini den Bijbel di den vertaal, èn den leri sma fowtu sani fu a Sma di den e taki dati den e anbegi.

17. Awansi sma e arki noso den no e arki, fu san ede wi musu tan meki a bun nyunsu bekènti?

17 Yehovah ben lobi en pipel fu owruten, fu dati ede a ben warskow den gi den sani di a ben o du. A ben seni den futuboi fu en, den profeiti — Sefania nanga Yeremia, so srefi trawan — fu sori a pipel o tranga a ben de fanowdu fu den abi berow. Iya, „Yehovah . . . no ben o du onregtfardiki sani. Ibri mamanten a ben tan gi den en eigi krutu bosroiti. Dati no ben mankeri na deiten.” San ben de a piki? „Ma na onregtfardikiwan no ben syen”, na so Sefania ben taki (Sefania 3:5). Wan srefi sortu warskow de fu yere nownowde. Efu yu na wan preikiman fu a bun nyunsu, dan yu abi wan prati na a wroko disi fu warskow sma. Tan meki a bun nyunsu bekènti sondro fu tapu! Awansi den sma e arki noso den no e arki, Gado e feni a diniwroko fu yu bun so langa yu e tan du a wroko disi na wan getrow fasi; yu no abi fu syen kwetikweti te yu e du a wroko fu Gado fayafaya.

18. Fa Sefania 3:6 sa kon tru?

18 A no soso Krestenhèit sa kisi pori te Yehovah sa tyari en krutu kon. Yehovah e krutu ala den nâsi fu grontapu: „Mi ben koti nâsi puru; mi broko den toren na den uku fu den foto fu den. Mi pori den strati fu den, so taki no wan sma no ben man waka pasa. Den foto fu den ben kisi pori” (Sefania 3:6). Den wortu disi di Yehovah e taki fu a pori di a sa tyari kon, de so seiker taki a de neleki a pasa kaba. San ben pasa nanga den foto Filistia, Moab, nanga Amon? Èn san wi kan taki fu Ninifei, a mamafoto fu Asiria? A pori di den ben kisi musu de wan warskow gi ala den nâsi na ini a ten disi. Nanga Gado wi no kan meki spotu.

Tan Suku Yehovah

19. Sortu sani di wi musu denki dipi fu den, wi ben kan aksi wisrefi?

19 Na ini a ten fu Sefania, Gado ben kanti en atibron na tapu den sma di ben handri na wan godelowsu fasi, fu di den ’ben pori ala den wroko fu den’ (Sefania 3:7). A srefi sani o pasa na ini a ten disi. Yu e si den buweisi taki a dei fu Yehovah en atibron de krosibei? Yu e tan „suku Yehovah” fu di yu e leisi en Wortu doronomo — ala dei? Yu e „suku regtfardikifasi” fu di yu e libi wan krin libi akruderi den markitiki fu Gado? Èn yu e „suku safri-atifasi” fu di nanga sakafasi yu e saka yusrefi na ondro Gado èn e teki den sani di a seti fu frulusu sma?

20. Sortu aksi wi sa luku na ini a lastiwan fu den dri artikel disi di e taki fu a profeititori fu Sefania?

20 Efu wi e tan suku Yehovah na wan getrow fasi, efu wi e tan suku regtfardikifasi, nanga safri-atifasi, dan wi kan fruwakti taki nownow kaba sani sa go bun nanga wi — iya, srefi na ini den „lasti dei” disi pe a bribi fu wi e kisi tesi (2 Timoteus 3:1-5; Odo 10:22). Ma wi ben sa wani aksi: ’Na sortu fasi wi leki disiten futuboi fu Yehovah e kisi blesi? A profeititori fu Sefania e taki na fesi dati den sma di sa kisi kibri tapu a dei fu Yehovah en atibron di e kon krosibei esi-esi, sa kisi blesi na ini a ten di e kon. San na den blesi di den sa kisi?’

San Yu Ben Sa Piki?

• Fa sma e „suku Yehovah”?

• San wi musu du efu wi wani „suku regtfardikifasi”?

• Fa wi kan „suku safri-atifasi”?

• Fu san ede wi musu tan suku Yehovah, tan suku regtfardikifasi, nanga safri-atifasi?

[Aksi fu a tori disi]

[Prenki na tapu bladzijde 18]

Yu e suku Yehovah fu di yu e studeri Bijbel èn e begi fayafaya?

[Prenki na tapu bladzijde 21]

Fu di den e tan suku Yehovah, meki wan bigi ipi sa pasa a dei fu en atibron libilibi