Go na content

Go na table of contents

Sani Kan Waka Bun gi Yu Awinsi Yu No Kisi Bun Kweki

Sani Kan Waka Bun gi Yu Awinsi Yu No Kisi Bun Kweki

Sani Kan Waka Bun gi Yu Awinsi Yu No Kisi Bun Kweki

SENSI di Nicholas ben de wan nyofi pikin, a no ben lobi fu gi yesi na sma. * Baka ten, a ben abi fu feti nanga den swakifasi fu en di ben trobi en, èn dati meki taki a ben bigin gebroiki drugs. A bigin dringi tumusi furu sopi tu. Nicholas e fruteri: „Mi papa ben de wan sopiman, èn a ben gi mi nanga mi sisa furu problema.”

Soleki fa a sori, dan a papa nanga mama fu Malinda ben de kerkisma di trawan ben lespeki na ini a libimakandra fu den. Ma den ben abi furu fu du nanga wan sekte tu. „Son wan fu den sani di den ben du na ini a sekte fu den, ben afrontu mi srefisrefi èn ben pori mi libi leki pikin-nengre”, na so Malinda di pasa 30 yari kaba e kragi. A e taki moro fara: „Den meki mi lasi-ati srefisrefi, èn den meki mi firi leki mi no warti noti. Den firi disi abi krakti na mi tapu te nanga now.”

Furu sma no ben abi wan bun pikin-nengreten, fu di sma ben du den ogri nanga tranga, sma ben meshandri den, a papa nanga mama fu den no ben sorgu den bun, èn tra takru sani pasa nanga den. A no dati na san e pasa trutru? A pen di wan sma e firi fu di a no ben de koloku na ini en pikin-nengreten, kan hebi srefisrefi. Ma a pen disi musu meki taki a no sa teki a waarheid fu Gado Wortu èn kon abi wan moro koloku libi? Sani kan waka bun gi Nicholas nanga Malinda leki sma di wani hori den soifri retifasi, awinsi den no ben kisi bun kweki? Meki wi luku fosi na eksempre fu Yosia, a Kownu fu Yuda.

Wan Eksempre fu Bijbel

Yosia ben tiri Yuda 31 yari langa na ini a di fu seibi yarihondro b.G.T. (659-629 b.G.T.) Na a ten di Yosia ben tron kownu, baka di sma ben kiri en papa, dan a situwâsi na Yuda ben takru srefisrefi. Yuda nanga Yerusalem ben lai nanga Bâ-al anbegiman, èn so srefi nanga den sma di ben sweri na Malkam, a moro prenspari gado fu den Amonsma. Den prins fu Yuda ben de leki „lew di e bari” èn den krutuman ben de leki „wolfu na neti”, na so Sefania ben taki di ben de wan profeiti fu Gado na a ten dati. Fu dati ede, a kondre ben furu nanga sma di ben du ogri nanga tranga èn di ben bedrigi sma. Furu fu den ben taki na ini den ati: „Yehovah no sa du bun èn a no sa du ogri.”—Sefania 1:3–2:3; 3:1-5.

Sortu tiriman Yosia ben sori fu de? A Bijbel kroniki-skrifiman Esra ben skrifi: „[Yosia] ben du san ben reti na Yehovah ai, èn a ben waka den pasi fu en fositen tata David; èn a no ben beni go na a reti-anusei noso na a kruktu-anusei” (2 Kroniki 34:1, 2). Soleki fa a sori, dan Yosia ben man du san reti na Gado ai. Ma fu sortu famiri a komopo?

Wan Bun Noso wan Takru Pikin-nengreten?

Di Yosia ben gebore na ini 667 b.G.T., dan en papa Amon ben abi 16 yari nomo, èn en granpapa Manase ben tiri Yuda. Manase ben de wan fu den moro godelowsu kownu di oiti ben tiri Yuda. A ben poti altari gi Bâ-al, èn „a ben du kefalek furu sani di takru na Yehovah ai”. A ben meki wan tu fu den manpikin fu en pasa go na ini faya, a ben du bonu, a ben du lukuman-wroko, a ben gi sma deki-ati fu du afkodrei, èn a ben kiri bun furu sma sondro taki den ben du ogri. Manase ben tyari a santa postu di a ben koti fu udu, kon na ini na oso fu Yehovah tu. A ben kori Yuda nanga Yerusalem „fu du moro takru sani leki den nâsi di Yehovah ben wai puru fu na fesi fu den manpikin fu Israèl”.—2 Kroniki 33:1-9.

Manase ben ogri sote taki Yehovah ben meki sma poti en na ini bui, tyari en go na Babilon, wan fu den foto fu a kownu fu Asiria. Di Manase ben de na ini katibo, dan a ben abi berow, a ben saka ensrefi, èn ben begi Yehovah fu gi en pardon. Gado ben yere a begi di Manase ben begi fu kisi a bun-ati fu en, èn Gado ben poti en baka leki kownu na ini Yerusalem. Baka dati, Manase ben meki sani kon bun baka fu di a ben bigin puru den takru sani di abi fu du nanga falsi anbegi. Den sani disi di a ben du ben abi pikinso bun bakapisi.—2 Kroniki 33:10-17.

Sortu krakti na ogri di Manase ben du èn a berow di a ben abi baka dati, ben abi na tapu en manpikin Amon? Amon kon tron wan sma di ben godelowsu srefisrefi. Di Manase ben abi berow èn ben krin a nâsi fu den doti sani di ensrefi ben tyari kon, dan Amon no ben piki bun na tapu dati. Di Amon ben tron kownu di a ben abi 22 yari, dan a ben „bigin du san takru na Yehovah ai, soleki fa en papa Manase ben du”. Na presi fu saka ensrefi gi Yehovah, „Amon ben de wan sma di ben meki na ogri kon moro furu” (2 Kroniki 33:21-23). Yosia ben abi siksi yari nomo di Amon ben tron kownu fu Yuda. Yosia ben musu fu abi wan kefalek takru pikin-nengreten!

A godelowsu tiri fu Amon ben kon na wan kaba baka tu yari, di den futuboi fu en ben span anu makandra fu kiri en èn den ben kiri en tu. Ma den sma fu a kondre ben kiri den wan di ben span anu makandra fu kiri Amon, èn den ben meki en manpikin Yosia tron kownu.—2 Kroniki 33:24, 25.

Ala di someni takru sani ben pasa na ini Yosia en pikin-nengreten, toku a ben du san Yehovah feni bun. Sani ben waka so bun di a ben tiri leki kownu, taki Bijbel e taki: „No wan tra kownu leki en ben de bifo en, di ben drai go baka na Yehovah nanga en heri ati, nanga en heri sili, èn nanga ala en krakti, akruderi a heri wet fu Moses; srefi baka en, no wan tra kownu opo kon di ben de leki en.”—2 Kownu 23:19-25.

Yosia sori fu de wan eksempre di trutru e gi deki-ati na den sma di kande ben ondrofeni furu takru sani na ini den pikin-nengreten! San wi kan leri fu na eksempre fu en? San ben yepi Yosia fu teki a yoisti pasi èn fu tan na en tapu?

Suku fu Kon Sabi Yehovah

Wan sma di ben abi krakti na tapu Yosia na wan bun fasi na a bigin fu en libi, ben de en granpapa Manase di ben abi berow. Bijbel no e taki omeni demakandra den tu sma disi ben abi nanga makandra, èn omeni yari Yosia ben abi di Manase ben poti den fowtu fu en kon reti baka. Dyu famiri ben abi wan tranga banti nanga makandra. Fu dati ede Manase ben pruberi kande fu meki en granpikin kisi lespeki na ini en ati gi a tru Gado, Yehovah, èn gi a wortu fu en, so taki a ben kan kibri en gi den takru sani lontu en. Iniwan siri fu waarheid di Manase ben man poti na ini na ati fu Yosia, kande makandra nanga ete tra bun sani, ben tyari froktu te fu kaba. Na ini a di fu aiti yari di Yosia ben de kownu fu Yuda, dan Yosia di ben abi 15 yari, ben suku fu kon sabi Yehovah èn fu du en wani.—2 Kroniki 34:1-3.

A wan-enkri fasi fa son sma ben abi fu du nanga afersi na yeye fasi na ini den pikin-nengreten, de nanga yepi fu wan fara famiriman, wan mati, noso wan birtisma. Ma den siri fu waarheid di ben poti na ini den ati na so fasi kan tyari bun froktu baka ten, efu den e tan kisi nyanyan na yeye fasi. Malinda, di wi ben taki fu en kaba, ben abi wan birman di ben de leki wan grantata gi en èn di ben tyari A Waktitoren nanga Ontwaakt! tijdschrift kon na en oso doronomo. Malinda e prisiri te a e prakseri fu a birman disi; a e taki: „Wan sani di ben naki mi ati, ben de a hori di mi birman no ben hori fesadei. Disi ben prenspari gi mi, bika tapu Halloween nanga son wan fu den tra fesadei, den sma na ini a sekte fu mi papa nanga mama ben hori seremonia di abi fu du nanga falsi bribi.” Tin yari baka dati, di wan mati ben gi Malinda wan kari fu go na wan Kresten konmakandra na a Kownukondre zaal fu Yehovah Kotoigi, dan a ben prakseri a birman disi baka èn a ben piki tapu a kari wantewante. Dati ben yepi en fu suku a waarheid.

Saka Yusrefi gi Gado

Ondro a tiri fu Yosia, kefalek bigi kenki ben kon fu di a ben puru ala sani di abi fu du nanga falsi bribi na ini a kondre Yuda. Baka di Yosia ben bigin wan programa fu siksi yari, fu puru den kruktu gado na ini a kondre Yuda èn fu krin a kondre dati, dan a bigin meki na oso fu Yehovah kon bun baka. Di den ben du a wroko dati, dan a Granpriester Hilkia ben feni wan tumusi warti sani. A ben feni a fosi eksemplaar fu „a buku fu a wet fu Yehovah”. Di Safan, a sekretarsi, ben kisi a buku disi fu Hilkia, dan a ben fruteri a kownu fu a tumusi warti sani disi di den ben feni. Fa Yosia di ben abi 25 yari ben prakseri fu disi? A ben meki en kisi bigifasi?—2 Kroniki 34:3-18.

„Na a momenti di a kownu ben yere den wortu fu a wet”, na so Esra ben skrifi, „wantron a ben priti den krosi fu en.” Disi e sori taki a ben sari trutru, bika a ben frustan taki den fositen tata fu en no ben du ala san Gado komanderi den. Fu tru, a ben sori taki a ben abi sakafasi! Wantewante a kownu ben gi wan grupu fu feifi man a komando fu go aksi Yehovah rai nanga yepi fu na umaprofeiti Hulda. A grupu ben tyari wan boskopu baka, di ben taki so wan sani leki: ’Rampu sa kon na un tapu fu di unu trangayesi a Wet fu Yehovah. Ma fu di yu, Kownu Yosia, saka yusrefi, dati meki yu sa go na yu grebi na ini vrede, èn yu no sa si a rampu’ (2 Kroniki 34:19-28). Yehovah ben prisiri nanga a fasi fa Yosia ben handri.

Awinsi na ini sortu situwâsi wi gro kon bigi, toku wi kan saka wisrefi tu gi a tru Gado, Yehovah, èn kan sori lespeki gi en nanga a Wortu fu en, a Bijbel. Nicholas, di wi ben taki fu en na a bigin, ben du disi. A e taki: „Ala di mi ben abi someni problema na ini mi libi bika mi ben gebroiki drugs èn ben dringi tumusi furu sopi, toku mi ben wani sabi moro fu Bijbel èn mi ben wani abi wan marki na ini a libi. Te fu kaba, mi ben miti Yehovah Kotoigi, mi kenki mi fasi fu libi, èn mi teki a waarheid nanga mi heri ati.” Iya, wi kan sori taki wi e lespeki Gado èn a Wortu fu en, awinsi sortu situwâsi wi e libi na ini.

Kisi Wini fu den Sani Di Yehovah Seti

Yosia ben abi furu lespeki gi den profeiti fu Yehovah so srefi. A no ben suku rai na a umaprofeiti Hulda wawan, ma tra profeiti fu a ten fu en ben abi furu krakti na en tapu tu. Fu eksempre, Yeremia èn so srefi Sefania ben wroko tranga fu meki den krutu bekènti di ben o kon na tapu den sma di ben anbegi kruktu gado na ini Yuda. A poti di a ben poti prakseri na a boskopu fu den, ben musu fu gi en deki-ati na ini a feti di a ben feti fu puru falsi anbegi!—Yeremia 1:1, 2; 3:6-10; Sefania 1:1-6.

A „masra”, Yesus Krestes, poti a grupu fu en salfu bakaman — „a getrow èn koni srafu” — na wroko, fu gi nyanyan na yeye fasi na a reti ten (Mateus 24:45-47). Nanga yepi fu publikâsi di teki puru fu Bijbel, èn nanga yepi fu a seti fu a gemeente, a srafu grupu e poti prakseri na a wini di wi sa kisi te wi e gi yesi na a rai fu Bijbel. Den e fruteri wi tu fa wi kan gebroiki a rai dati bun na ini wi aladei libi. A fiti srefisrefi taki wi e gebroiki den sani di Yehovah seti fu yepi wi fu basi takru eigifasi di rutu dipi na ini wi! Fu sensi en pikin-nengreten, Nicholas no ben lobi fu gi yesi na sma di abi frantwortu. Srefi di a ben kon sabi a waarheid fu Gado Wortu, a swakifasi disi ben meki taki a no ben man dini Yehovah dorodoro. A no ben makriki gi en fu basi na eigifasi disi. Ma baka wan pisi ten, a ben man du dati. Fa? „Nanga a yepi fu tu owruman di ben klariklari fu yepi mi,” na so Nicholas e fruteri, „mi ben erken taki mi ben abi wan problema èn baka dati mi ben bigin gebroiki a rai fu Bijbel di den ben gi mi na wan lobi-ati fasi.” A e taki moro fara: „Son leisi a de so taki mi no wani gi yesi te trawan e taigi mi san mi musu du, ma now mi no e opo misrefi moro teige den sma di e teki fesi.”

So srefi Malinda e suku rai na den owruman te a musu teki prenspari bosroiti na ini en libi. Te a e firi brokosaka èn e feti nanga a firi di a abi sensi en yongu yari, taki a no warti noti, dan den sani di a e feni warti srefisrefi na difrenti artikel na ini A Waktitoren nanga Ontwaakt! A e taki: „Son leisi na ini wan artikel, soso wan paragraaf, noso wan tu wortu nomo — soso wan pikinpikin pisi — de di e naki mi ati. So wan neigi yari na fesi, mi ben bigin fu kibri den artikel disi na ini wan notisi buku nanga lusu papira, so taki mi kan feni den makriki.” Now den dri notisi buku fu en abi so wan 400 artikel na ini!

Nôno, sma no abi fu ondrofeni den bakapisi fu wan takru osofamiri-libi den heri libi langa. Nanga a yepi fu Yehovah, sani kan waka bun gi den na yeye fasi. Neleki fa a kisi di wan sma ben kisi bun kweki, no e gi dyaranti taki a sma sa hori en soifri retifasi, na so wan takru pikin-nengreten no e tapu en fu tron wan sma di abi frede gi Gado.

Baka di den ben feni a buku fu a Wet, na a ten di den ben meki a tempel kon bun baka, dan Yosia ’ben sroto a frubontu na fesi Yehovah taki a ben o waka baka Yehovah èn taki a ben o gi yesi na en nanga en heri ati èn nanga en heri sili’ (2 Kroniki 34:31). Èn te leki a dede a no ben degedege fu a bosroiti dati kwetikweti. Malinda nanga Nicholas abi a fasti bosroiti so srefi fu tan loyaal na Yehovah Gado èn fu meki sani waka bun gi den leki sma di e hori den soifri retifasi. Meki a de so taki yu e tan krosibei na Gado tu èn e dini en na wan getrow fasi. Yu kan abi a frutrow taki sani sa waka bun gi yu, bika Yehovah e pramisi: „No frede, bika mi de nanga yu. No luku lontu nanga fruwondru, bika mi na yu Gado. Mi wani tranga yu. Mi wani yepi yu trutru. Mi wani hori yu trutru bun steifi nanga mi reti-anu fu regtfardikifasi.”—Yesaya 41:10, 13.

[Futuwortu]

^ paragraaf 2 Wan tu nen kenki.

[Prenki na tapu bladzijde 26]

Awinsi Yosia ben abi wan kefalek takru pikin-nengreten, toku a ben suku fu kon sabi Yehovah, so taki sani ben waka bun gi en te fu kaba

[Prenki na tapu bladzijde 28]

Owruman kan yepi yu fu basi wan takru eigifasi di rutu dipi na ini yu

[Prenki na tapu bladzijde 28]

„A Waktitoren” nanga „Ontwaakt!” kan yepi yu fu tan hori yu soifri retifasi