’Koni Sa Meki den Dei fu Wi Tron Furu’

SUMA sa man taki dati wi no abi koni fanowdu te wi musu handri nanga den problema fu a libi? Wan sma di abi trutru koni man gebroiki sabi nanga frustan fu sani na a yoisti fasi. Koni na krinkrin a kontrari fu a don di wan sma don, èn so srefi fu a law di wan sma law. Fu dati ede den Buku fu Bijbel e gi wi deki-ati fu kisi koni (Odo 4:7). Fu taki en leti, a Bijbel buku Odo na a fosi presi ben skrifi fu gi sma koni nanga trangaleri. A buku disi e bigin nanga den wortu: „Den odo fu Salomo, a manpikin fu David, a kownu fu Israèl, fu meki sma kon sabi koni nanga trangaleri.”—Odo 1:1, 2.

Meki wi luku den bun leri di wi e kisi fu wan tu fu den fosi kapitel fu Odo. Neleki fa wan lobi papa e gi en manpikin rai, na so Salomo e gi den sma di e leisi a buku fu en a rai fu teki trangaleri èn fu poti prakseri na koni (Kapitel 1 nanga 2). A e sori wi fa fu kweki wan krosibei matifasi nanga Yehovah, èn fa fu kibri wi ati (Kapitel 3 nanga 4). Salomo e frumane wi fu tan tyari wisrefi akruderi bun gwenti nanga gronprakseri (Kapitel 5 nanga 6). Iya, a de tumusi prenspari taki wi e kon sabi fa wan sma di no e tyari ensrefi na wan krin fasi, e wroko fu kori trawan. Èn a sani disi a buku Odo e tyari kon na krin (Kapitel 7). Èn koni di prenki leki wan libisma, trutru e hari wi so taki wi e poti prakseri na en tapu! (Kapitel 8) Bifo wi go luku den aparti odo di syatu èn di e gi wi krinkrin boskopu, dan Kownu Salomo e taki syatu fu den sani di a ben tyari kon na fesi kaba, èn a e du dati na wan fasi di e meki taki wi wani sabi moro.—Kapitel 9.

’Kon, Nyan Mi Brede èn Dringi Mi Win’

A kapitel 9 fu Odo, di e taki syatu fu a fosi pisi fu a buku Odo, no de wan tori di soi èn a no e taki syatu nomo fu den rai di ben tyari kon na fesi kaba. Na presi fu dati, a buku e pristeri den rai disi leki wan tumusi moi agersitori di e naki sma ati, èn di e gi a sma di e leisi en deki-ati fu suku koni.

A di fu 9 kapitel fu a Bijbel buku Odo e bigin nanga den wortu: „Tru koni bow en oso; a koti en seibi pilari” (Odo 9:1). Soleki fa wan sabiman e taki, dan den wortu „seibi pilari”, e „sori taki a de wan bun bigi oso di bow na ini wan dyari, èn na oso abi dri pilari di e hori en na ibri sei èn wán pilari de na mindri fu a di fu dri sei fu na oso di de leti na fesi a doromofo”. Awansi fa a no fa, tru koni bow wan bun oso so taki furu fisitiman kan kon na a fesa di a e hori.

Ala sani seti gi wan fesa. Meti de, win de tu. Koni srefi luku fa a nyanyan ben e sreka èn fa den tafra ben e seti. „A orga sani fu srakti den meti fu en; a moksi en win; moro leki dati, a seti a tafra fu en” (Odo 9:2). Soleki fa a sori, dan yeye nyanyan di wi musu prakseri dipi fu en, de fu kisi na tapu a tafra disi fu koni.—Yesaya 55:1, 2.

Suma kisi kari fu kon na a fesa di tru koni sreka? „A seni den misi fu en go, so taki den kan bari kari na tapu den heipresi fu a foto: ’Iniwan sma di no abi ondrofeni, meki a kon dyaso.’ Iniwan sma di e mankeri ati — a taigi en: ’Kon, nyan mi brede èn kon dringi so srefi a win di mi moksi. Libi den wan di no abi ondrofeni èn tan na libi, èn waka soifri a pasi fu frustan.’”—Odo 9:3-6.

Koni seni den misi fu en go fu gi sma kari. Den go na den publiki presi pe den kan bari kari meki a moro bigi nomru fu sma kan yere den. Ala sma e kisi kari — den sma „di e mankeri  ati”, noso den sma di no abi nofo frustan fu sani, èn so srefi den sma di no abi ondrofeni (Odo 9:4). Koni e pramisi den sma disi libi. A koni di de fu feni na ini a Wortu fu Gado, èn so srefi na ini a buku Odo, trutru de fu kisi gi pikinmoro ibri sma. Leki boskopuman fu tru koni, Kotoigi fu Yehovah e wroko tranga na ini a ten disi, fu gi sma na ala presi kari fu studeri Bijbel. Te wi e teki a sabi disi, dan dati trutru kan tyari wi go na tapu a pasi fu têgo libi.—Yohanes 17:3.

Kresten musu teki a trangaleri di koni e gi den, nanga sakafasi. Spesrutu den yongu sma nanga den sma di bigin fu leri sabi Yehovah no so langa ete, musu du dati. Kande den e „mankeri ati”, fu di den no abi furu ondrofeni na ini a pasi fu Gado. Disi no wani taki dati den abi soso takru prakseri, ma a e teki furu ten fu meki na ati fu wan sma kon de akruderi a fasi fa Yehovah Gado wani taki a musu de. Fu dati ede den musu sorgu taki den prakseri fu den, den winsi fu den, a fasi fa den e sori lobi gi trawan, èn so srefi den marki fu den, e kruderi nanga san Gado e feni bun. A prenspari srefisrefi taki den e „kweki wan angri gi a soifri merki di de fu a wortu”.—1 Petrus 2:2.

Fu taki en leti, a no de so taki wi alamala musu kon sabi moro leki soso a „fondamenti leri”? A tru taki wi musu wani fu kon sabi den „dipi sani fu Gado” èn wi musu teki a krakti di wi kan kisi fu a tranga nyanyan di de gi lepi sma (Hebrewsma 5:12–6:1; 1 Korentesma 2:10). „A getrow èn koni srafu”, di Yesus Krestes srefi e tiri, e wroko tranga fu gi wi alamala yeye nyanyan na a yoisti ten (Mateus 24:45-47). Meki a de so taki wi e nyan bun fu den sani di de na tapu a tafra fu koni. Wi kan du dati te wi e studeri a Wortu fu Gado fayafaya èn te wi e studeri den Bijbel publikâsi di a srafu grupu sreka gi wi.

„No Gi wan Spotuman Piri-ai”

Piri-ai so srefi na wan fu den leri fu koni. A no ala sma lobi fu kisi piri-ai. Fu dati ede, a kaba fu a fosi pisi fu a buku Odo abi wan warskow: „A sma di e gi wan spotuman piri-ai sa kisi syen, èn a sma di e gi wan godelowsu sma piri-ai — sa kisi wan mankeri. No gi wan spotuman piri-ai, so taki a no sa tegu gi yu.”—Odo 9:7, 8a.

Wan spotuman moro nanga moro e tegu gi a sma di e pruberi fu yepi en so taki a kan waka wan reti pasi baka. Wan godelowsu sma no e warderi a piri-ai di a e kisi. Wi no e handri nanga koni srefisrefi te wi e pruberi fu leri wan sma a moi waarheid fu a Wortu fu Gado, ala di a sma dati e tegu gi a waarheid disi noso a e pruberi nomo fu spotu en! Di na apostel Paulus ben e preiki na ini Antiokia, dan a miti wan grupu fu Dyu di no ben lobi waarheid. Den suku fu meki trobi nanga en fu di den ben taki kontrari fu den sani di a ben taki, èn dati ben sori taki den ben kosi Gado. Ma Paulus ben taki nomo: „Fu di unu e weigri fu teki [a wortu fu Gado] èn fu di unu e feni taki unu no warti fu kisi têgo libi, luku! wi e go na den nâsi.”—Tori fu den Apostel 13:45, 46.

Te wi e meki muiti fu tyari a Kownukondre bun nyunsu go na opregti sma, dan wi musu luku bun fu no haritaki nanga spotuman, noso fu kisi trobi nanga den sma disi. Yesus Krestes ben taigi den disipel fu en: „Te unu e go na ini na oso, taki na osofamiri odi, èn efu na oso warti, meki a vrede di unu e winsi en kon na en tapu; ma efu a no warti, meki a vrede fu unu kon baka na un tapu. Iniwan presi pe sma no e kari unu kon na ini noso no e arki  san unu e taki, te unu e gowe libi na oso noso a foto dati, figi a doti puru fu un futu.”—Mateus 10:12-14.

Wan koni sma e handri na wan heri tra fasi leki wan spotuman te a e kisi piri-ai. Salomo e taki: „Gi wan koni sma piri-ai èn a sa lobi yu. Gi na wan koni sma èn a sa kon moro koni srefi” (Odo 9:8b, 9a). Wan koni sma sabi taki „no wan trangaleri na wan prisiri sani na a momenti di wi e kisi en, ma a e gi sari; toku, baka ten a e meki froktu fu vrede gi den wan di oefen densrefi nanga dati, namku regtfardikifasi” (Hebrewsma 12:11). A kan de so taki a rai e hati wi, ma wi musu suku refensi noso wi musu weigri fu teki a rai, te wi sabi taki wi o kon moro koni te wi e teki a rai disi?

„Gi sabi na wan regtfardiki sma èn a sa gro na ini sabi”, na so a koni kownu e taki moro fara (Odo 9:9b). No wan sma koni noso owru tumusi fu tan teki leri. A trutru de wan moi sani fu si taki srefi owru sma e teki waarheid èn den e gi densrefi abra na Yehovah! Meki a de so taki wi tu e du muiti fu tan abi na angri fu leri sani èn fu tan poti prakseri na sani.

„Den Yari fu Yu Libi Sa Kon Moro Furu”

Ala di Salomo e poti krakti na tapu koni, a e sori so srefi san na a moro prenspari sani di wan sma musu du fu kan de wan koni sma. A e skrifi: „A frede gi Yehovah na a bigin fu koni, èn a sabi fu a Moro Santawan, na dati na frustan” (Odo 9:10). Sma no kan abi a koni fu Gado te den no abi dipi lespeki gi a tru Gado. Kande wan sma abi furu sabi, ma efu a no abi frede gi Yehovah, dan a no sa man gebroiki a koni dati na wan fasi di e gi a Mekiman grani. A kan de so tu taki a e tyari kon na krin taki a abi wan fowtu denki fu tru tori di sma sabi kaba, èn na so fasi a e gi ensrefi syen. Boiti dati, wi musu kisi sabi fu Yehovah, a Moro Santawan, te wi wani kisi frustan fu sani, èn a sani disi na wan prenspari eigifasi fu koni.

San na den froktu fu koni? (Odo 8:12-21, 35). A kownu fu Israèl e taki: „Bika na mi sa meki taki den dei fu yu e tron furu, èn den yari fu yu libi sa kon moro furu” (Odo 9:11). Te wi e kon makandra nanga koni, dan a bakapisi sa de taki wi sa kisi furu dei nanga furu yari fu libi. Iya, „koni srefi e hori den sma di abi en na libi”.—Preikiman 7:12.

Wi alamala musu du muiti fu kisi koni. Fu di Salomo wani poti krakti na tapu a tru tori disi, meki a e taki: „Efu yu kon tron koni, dan yu kon tron koni fu a bun fu yusrefi; èn efu yu spotu, dan yu sa tyari dati, yu wawan” (Odo 9:12). A sma di abi koni, ensrefi sa si den winimarki fu dati, èn a spotuman ensrefi tyari a pina di a e pina kon na en tapu. Fu tru, wi e koti san wi sai. Meki a de so dan, taki wi e „poti prakseri na koni”.—Odo 2:2.

„Wan Don Uma Na wan Bradyari Uma”

Fu man sori a kontrari fu koni, Salomo e taki moro fara: „Wan don uma na wan bradyari uma. A don srefisrefi èn a no leri sabi noti. Èn a go sidon na a mofodoro fu en oso, na tapu wan sturu, na tapu den hei presi fu a foto, fu bari kari gi den wan di e pasa na strati, den wan di e waka a pasi fu den langalanga: ’Iniwan sma di no abi ondrofeni, meki a kon dyaso.’”—Odo 9:13-16a.

Donfasi prenki leki wan bradyari uma, di no abi bun maniri, èn di don. A bow wan oso tu. Èn ensrefi e bari kari gi iniwan sma di no abi ondrofeni. So bun, den sma di e waka pasa kan teki wan bosroiti. Den sa teki a kari fu go na koni noso fu go na donfasi?

„Fufuru Watra Switi”

Koni nanga donfasi, den ala tu e kari arkiman fu „kon dyaso”. Ma den abi difrenti sani fu gi sma. Koni e kari sma kon na wan fesa fu win, meti, nanga brede. Den sani di donfasi abi fu gi sma e memre wi fu den fasi fu wan uma di e libi wan yayo libi. Salomo e taki: „Iniwan sma di e mankeri ati — a taigi en so srefi: ’Fufuru watra switi, èn brede di nyan na wan kibri fasi — a switi.’”—Odo 9:16b, 17.

„Na dom uma” e gi sma fufuru watra, na  presi fu win di moksi (Odo 9:13, Da Bijbel na ini Sranantongo). Soleki fa den Buku fu Bijbel e sori, dan a prisiri di wan man abi nanga en lobi wefi te den abi seks, na a srefi leki te sma e dringi switi watra di e gi krakti baka (Odo 5:15-17). Fu dati ede, fufuru watra e prenki seks di sma abi na wan kibri fasi èn di Yehovah no feni bun. Den watra disi sori fu de switi — moro betre leki win — fu di sma fufuru den èn fu di a gersi taki no wan sma o kon sabi dati. A brede di sma e nyan na wan kibri fasi, sori fu de moro switi leki a brede nanga a meti fu koni, soso fu di sma e kisi en na wan onregtfardiki fasi. Te sma e si sani di den no musu du leki bun sani noso te den lobi sani di den kan du na wan kibri fasi, dan dati e sori taki den na don sma.

Ala di a kari di sma e kisi fu koni abi a pramisi fu libi, wan don uma no e taigi sma san na den bakapisi te den e waka a pasi fu en. Ma Salomo e warskow wi: „A no kon sabi taki den wan di de sondro makti na ini dede de drape, taki den wan di na uma e kari de na ini den lagi presi fu Syeol” (Odo 9:18). Wan sabiman e skrifi: „Na oso fu a don uma a no wan tanpresi, ma a de wan grebi. Efu yu waka go na ini yu no sa komopo libilibi.” Wi no e handri nanga koni te wi e libi wan huru libi; a sani disi sa tyari dede kon gi wi.

Yesus Krestes ben taki: „Pasa go na ini a smara doro; bika bradi èn bigi a pasi de di e tyari sma go na pori, èn furu sma de di e pasa go na ini; ma smara a doro de èn smara a pasi de di e tyari sma go na libi, èn wan tu sma nomo e feni en” (Mateus 7:13, 14). Meki a de so taki wi ala ten e nyan na a tafra fu koni èn taki wi na wán fu den sma di de na tapu a pasi di e tyari sma go na libi.

[Prenki na tapu bladzijde 31]

Wan koni sma breiti nanga a piri-ai di a e kisi

[Prenki na tapu bladzijde 31]

Ibriwan sma musu suku fu kisi koni