Go na content

Go na table of contents

Meki den Gwenti Di Yu Abi Tyari Wini Kon gi Yu

Meki den Gwenti Di Yu Abi Tyari Wini Kon gi Yu

Meki den Gwenti Di Yu Abi Tyari Wini Kon gi Yu

A MAN ben libi na ini wan birti fu a foto Ateine 12 yari langa. Ala dei a ben e teki a srefi pasi fu wroko go na oso. Ne a froisi go tan na ini wan tra birti abrasei fu a foto. Wan leisi baka wroko, a ben teki pasi go na oso. Na di a si taki a ben de na ini na owru birti fu en, meki a kon frustan taki a no ben teki a yoisti pasi. Owru gwenti ben meki taki a ben go na a oso pe a ben e libi fosi!

A no e fruwondru wi taki son leisi sma e taki dati wi e du den gwenti fu wi sondro fu denki. A sani disi kan abi bigi krakti tapu wi libi. Te wi e luku en so, dan wi kan gersi den gwenti di wi abi leki wan faya. Wi abi reide fu prisiri nanga a leti di faya e gi wi te a dungru, èn faya kan waran wi skin èn a kan bori wi nyanyan. Ma faya kan de wan takru feanti so srefi di kan pori libi nanga sani di sma abi. Na so a de tu nanga gwenti. Te wi kweki bun gwenti, dan den kan tyari bigi wini kon gi wi. Ma den kan tyari pori kon so srefi.

Owru gwenti meki taki a man di kari na a bigin fu na artikel lasi soso ten nomo, fu di a ben abi muiti fu pasa ala den oto nanga wagi na ini a foto. Te wi abi fu du nanga moro prenspari sani, dan gwenti kan meki taki sani e waka bun gi wi, noso den kan tyari rampu kon gi wi. Luku wan tu Bijbel eksempre di e handri fu sani di pasa trutru. Den eksempre disi e sori fa gwenti kan tyari bun noso takru bakapisi kon gi wi ini a dini di wi e dini Gado èn so srefi na ini a matifasi di wi abi nanga en.

Bijbel Eksempre fu Bun Nanga Takru Gwenti

Noa, Yob, nanga Danièl, den alamala ben kisi wini fu a krosibei matifasi di den ben abi nanga Gado. Bijbel e prèise den „fu den regtfardikifasi ede” (Esekièl 14:14). A de prenspari fu si taki ini den heri libi ala den dri man disi ben sori taki den ben kweki bun gwenti.

Gado ben taigi Noa fu bow wan ark, wan bigi sipi di ben musu langa moro leki wan presi pe den e prei futubal èn a ben musu hei moro leki wan oso di ben abi feifi sodro. Iniwan sma di ben e bow sipi na ini owruten ben o feni taki a wroko disi ben de wan tumusi bigi wroko fu du. Noa, makandra nanga den seibi memre fu en osofamiri bow na ark sondro fu gebroiki wrokosani di sma e gebroiki na ini a ten disi. Boiti dati, Noa ben tan preiki gi den sma di ben e libi na ini a ten fu en. Wi kan de seiker taki a ben e sorgu en osofamiri tu na yeye fasi èn na skin sei (2 Petrus 2:5). Fu ben man du ala den sani disi, Noa ben musu de wan sma di e wroko bun. Boiti dati, Bijbel e kari Noa wan sma di „ben waka nanga a tru Gado. . . . Noa ben du ala san Yehovah ben komanderi en” (Genesis 6:9, 22; 7:5). Fu di Bijbel e taki dati a ben de „sondro fowtu”, dan a musu de so taki a go doro fu waka nanga Gado baka a Frudu èn srefi baka di sma ben opo densrefi teige Yehovah na Babel. A no de fu taki dati Noa ben tan waka nanga Gado teleki a dede na a libimarki fu 950 yari.—Genesis 9:29.

Den bun gwenti di Yob ben abi, yepi en fu tron wan man „di ben de sondro fowtu èn opregti” (Yob 1:1, 8; 2:3). A ben gwenti fu handri leki a priester fu en osofamiri fu di a ben e tyari ofrandi gi den pikin fu en, ibri leisi baka te den ben hori wan nyanyan fesa. A ben du dati fu di a ben kan de so taki wán fu den pikin fu en ben „’sondu èn [ben] fluku Gado na ini en ati’. Na so Yob ben gwenti du ala ten” (Yob 1:5). A de seiker taki den moro prenspari gwenti fu na osofamiri fu Yob ben abi fu du nanga na anbegi fu Yehovah.

Danièl ben dini Yehovah „doronomo” en heri libi langa (Danièl 6:16, 20). Sortu bun gwenti Danièl ben abi tapu a kontren fu yeye afersi? Wán sani de seiker, a ben begi Yehovah doronomo. Ala di a kownu ben poti wan wet taki sma no ben mag anbegi tra Gado leki en nomo, toku „Danièl ben saka kindi srefi dri tron wan dei èn ben e begi èn ben e prèise en Gado soleki fa a ben gwenti fu du disi na fesi kaba” (Danièl 6:10). Danièl no ben man libi a gwenti di a ben abi fu begi Gado, srefi di a sani dati ben kan tyari en libi na ini kefar. A gwenti disi seiker ben gi Danièl tranga fu tan libi wan libi fu soifri retifasi na fesi Gado. A krin fu si taki Danièl ben abi a gwenti so srefi fu studeri èn fu denki dipi fu den tumusi moi pramisi fu Gado (Yeremia 25:11, 12; Danièl 9:2). Den bun gwenti disi seiker yepi en fu horidoro te na a kaba, ala di a ben tan lon a streilon fu libi te na a kaba.

Tra fasi leki Danièl, sani no waka bun nanga Dina, fu di a ben abi wan takru gwenti. A „ben gwenti fu go luku den umapikin fu a kondre”, di no ben e anbegi Yehovah (Genesis 34:1). A gwenti disi di no ben sori leki a ben de wan takru gwenti, tyari rampu kon. Na a fosi presi, Sikem, wan yonkuman di sma ben si leki „a moro lespekiwan fu a heri osofamiri fu en papa” ben abi seks nanga Dina nanga tranga. Baka dati, tu fu den brada fu Dina di ben kisi atibron fu a sani disi ede, kiri ala den mansma na ini a heri foto. Dati ben de trutru wan takru bakapisi!—Genesis 34:19, 25-29.

Fa wi kan de seiker taki wi sa kisi wini na presi fu pori fu den gwenti fu wi?

Gebroiki den Gwenti fu Yu

„Gwenti na a lot fu wan sma”, na so wan filosofiaman ben skrifi. Ma dati no abi fu de so. Bijbel e sori krinkrin taki wi kan bosroiti fu kenki den takru gwenti fu wi èn fu kweki bun wan na presi fu dati.

Bun gwenti e meki taki a Kresten fasi fu libi e waka moro makriki èn taki sani e pasa na wan moro bun fasi. Aleks, wan Kresten fu Grikikondre, e taki: „Fu di mi abi a gwenti fu hori misrefi na wan schema fu man du difrenti sani, dan dati e meki taki mi no e lasi ten di mi ben kan gebroiki bun fu du tra sani.” Theofilus, wan Kresten owruman, e taki dati a man du sani na wan moro bun fasi, fu di a abi a gwenti fu sreka sani na fesi. A e taki: „Mi abi na overtoigi taki mi no ben o man handri den Kresten frantwortu fu mi bun, efu mi no ben abi a gwenti fu sreka sani na fesi.”

Leki Kresten, wi e kisi deki-ati fu „tan waka na wan orde fasi na ini a srefi gwenti disi” (Filipisma 3:16). Te wi abi wan gwenti, dan dati wani taki dati „wi e du wan sani doronomo na wan spesrutu fasi”. Den bun gwenti dati e tyari wini kon gi wi, fu di wi no abi fu teki ten fu prakseri fa wi musu du wan sani. Na fu di wi abi wan gwenti fu du sani, meki wi sabi kaba san na wan bun fasi fu du a sani dati. O moro wi gwenti fu du wan sani, o moro makriki wi sa du a sani dati. Wan man di abi a gwenti fu no rei oto tumusi tranga, kan handri wantronso te a e miti nanga kefar di de na tapu pasi. A fasi disi fu handri kan kibri a libi fu sma. Na a srefi fasi, bun gwenti kan yepi wi fu teki bun bosroiti esi-esi te wi e waka na tapu a Kresten pasi fu libi.

Jeremy Taylor, wan skrifiman fu Ingrisikondre, ben taki en so: „A fasi fa wi e du sani e sori sortu gwenti wi abi.” Efu wi abi bun gwenti, dan wi no sa abi furu problema fu du bun sani. Fu gi wan eksempre, efu wi leki Kresten dinari abi a gwenti fu teki prati doronomo na a preikiwroko, dan a sa de moro makriki gi wi fu go na ini a preikiwroko èn wi sa kisi moro prisiri fu a wroko disi. Wi e leisi fu den apostel taki „ibri dei na ini a tempel èn oso fu oso den ben tan go doro sondro fu stop fu gi leri èn fu meki a bun nyunsu fu a Krestes, Yesus, bekènti” (Tori fu den Apostel 5:42; 17:2). Na a tra sei, efu wi e teki prati wanwan leisi nomo na a preikiwroko, dan kande wi sa firi senwesenwe, fu di wi sa abi moro ten fanowdu bifo wi e firi taki wi man du a tumusi prenspari Kresten wroko disi bun.

A de so tu nanga tra sani di wi gwenti fu du leki Kresten. Bun gwenti kan yepi wi fu ’leisi a Wortu fu Gado dei nanga neti’ (Yosua 1:8; Psalm 1:2). Wán spesrutu Kresten abi a gwenti fu leisi Bijbel sowan 20 te go miti 30 miniti langa, bifo a e go sribi. Srefi te a weri srefisrefi, a e si taki a no man sribi bun efu a no leisi Bijbel. A musu opo fu satisferi a yeye nowtu dati. A bun gwenti disi yepi en so srefi fu leisi a heri Bijbel ibri yari, èn disi a du wan tu yari kaba.

Wi Bigi Eksempre, Yesus Krestes, ben abi a gwenti fu go na konmakandra pe sma ben e taki fu Bijbel. „Soleki fa a ben gwenti na a Sabadei, a ben go na ini a snoga èn a ben opo tanapu fu go leisi” (Lukas 4:16). Wan bun gwenti yepi Joe, wan owruman di abi wan bigi osofamiri èn di e wroko langa ibri dei. A ben abi a gwenti fu go na den konmakandra doronomo, fu di a kon si taki a de fanowdu èn fu di a lobi fu de drape. A e taki: „A gwenti disi e meki taki mi e tan horidoro, a e gi mi a yeye krakti di mi abi so tranga fanowdu, so taki mi kan kisi bun bakapisi te mi e kakafutu gi tyalensi nanga problema.”—Hebrewsma 10:24, 25.

Den sortu gwenti disi de tranga fanowdu na ini a Kresten streilon fu libi. Na ini wan kondre pe Yehovah en pipel kisi frufolgu, wan raportu ben skrifi: „Den sma di abi bun gwenti na yeye fasi èn di e warderi waarheid, no abi problema fu kakafutu te tesi e miti den. Ma den sma di no e go na konmakandra ’na ini bun ten’, den sma di no e teki prati doronomo na a preikiwroko èn di e skoifi gronprakseri na wan sei te a abi fu du nanga pikinpikin afersi, furutron e brokokindi fadon te ’bigi’ tesi e miti den.”—2 Timoteus 4:2.

Wai Pasi gi Takru Gwenti, Gebroiki Bun Gwenti

Wan buku ben taki wan leisi dati ’wan sma musu kweki soso den gwenti di a wani leki en basi’. Takru gwenti trutru de leki wan basi di e kwinsi sma. Toku, wi kan tapu nanga den.

Wan pisi ten, Stella no ben man tan sondro fu luku telefisi. A e erken: „Mi no ben denki taki den sani di mi ben du ben o tron takru gwenti gi mi. Na so a ben de nanga a gwenti di a ben abi fu luku telefisi tumusi furu. A ben taigi ensrefi taki a ben o luku wan syatu pisi ten nomo soso fu „kisi pikinso ontspanning” noso fu man „du wan tra sani”. Ma a no ben man basi a gwenti fu en moro, èn a bakapisi ben de taki a ben e tan sidon luku telefisi furu yuru langa. Stella e taki: „Te fu kaba, a takru gwenti disi ben meki taki mi no ben e gro na yeye fasi.” Te fu kaba, a teki a fasti bosroiti fu no luku so furu telefisi moro èn a bigin luku soso wan tu telefisi programma. „Ala ten mi e pruberi fu prakseri fu san ede mi ben wani fu tapu nanga a gwenti disi”, Stella e taki, „èn mi e frutrow tapu Yehovah fu yepi mi fu no kisi a gwenti dati baka.”

Wan Kresten di nen Charalambos e taki fu wan takru gwenti di ben e tapu en fu go na fesi na yeye fasi. A ben abi a gwenti fu no du sani wantewante. „Di mi kon frustan taki a gwenti di mi ben abi fu no du sani wantewante, ben de wan takru gwenti, dan mi bigin du muiti fu kenki mi libi. Te mi e poti marki, dan mi e sreka sani finifini na fesi fu sabi o ten èn fa mi sa bigin fu doro den marki disi. Fu di mi ben du doronomo san mi ben bosroiti fu du, dan dati yepi mi fu lasi a takru gwenti di mi ben abi, èn te nanga now mi abi a bun gwenti fu du sani wantewante.” A no de fu taki dati a moro bun fu abi bun gwenti na presi fu takru wan.

Den kompe fu wi kan meki taki wi e kweki bun noso takru gwenti. Wi kan teki bun gwenti abra, neleki fa wi e teki takru wan abra. Neleki fa „takru kompe e pori bun gwenti”, na so wi kan teki den bun gwenti abra di wi e si na den bun kompe fu wi (1 Korentesma 15:33). San de moro prenspari, gwenti kan tranga noso swaki a matifasi di wi abi nanga Gado. Stella e taki: „Efu wi abi bun gwenti, dan den sa yepi wi fu dini Yehovah na wan moro makriki fasi. Efu wi abi takru gwenti, dan den sa hendri wi fu dini Yehovah.”

Kweki bun gwenti, èn meki den tiri yu. Den sa de wan bigi krakti di sa tyari wini kon gi yu.

[Prenki na tapu bladzijde 19]

Neleki faya, gwenti kan tyari wini noso pori kon

[Prenki na tapu bladzijde 21]

Yesus ben abi a gwenti fu de na a snoga na Sabadei fu leisi a Wortu fu Gado

[Prenki na tapu bladzijde 22]

Bun gwenti na yeye fasi e tranga a matifasi di wi abi nanga Gado