Go na content

Go na table of contents

A Blesi Fu Yehovah Sa Doro Yu?

A Blesi Fu Yehovah Sa Doro Yu?

A Blesi Fu Yehovah Sa Doro Yu?

„Ala den blesi disi musu kon na yu tapu èn den musu doro yu, bika yu e tan arki a sten fu Yehovah, yu Gado.”—DEUTERONOMIUM 28:2.

1. San ben sori efu den Israèlsma ben o kisi blesi noso fluku?

SYATU bifo a kaba fu a 40 yari waka fu den na ini a gran sabana, dan den Israèlsma ben seti kampu na den Lagipresi fu Moab. A Pramisi Kondre ben de leti na den fesi. Now Moses ben skrifi a buku Deuteronomium, di e taki so srefi fu wan tu blesi nanga wan tu fluku. Efu den sma fu Israèl ben sa „tan arki a sten fu Yehovah”, dati wani taki efu den ben sa gi yesi na en, dan blesi ben o „doro” den. Yehovah ben lobi den leki a „spesrutu gudu” fu en èn a ben wani gebroiki en makti fu yepi den. Ma efu den no ben tan arki en, dan fluku trutru ben o kon na den tapu.—Deuteronomium 8:10-14; 26:18; 28:2, 15.

2. San den Hebrew wortu wani taki di vertaal na ini Deuteronomium 28:2 nanga „tan arki” èn „doro”?

2 A Hebrew wortu di vertaal na ini Deuteronomium 28:2 nanga „tan arki”, e sori taki a de wan sani di sma musu du doronomo. A pipel fu Yehovah no musu arki en wanwan leisi nomo. Den musu tan arki en ala ten, awinsi sortu situwâsi den de na ini. Soso te den e du dati, dan den blesi fu Gado sa doro den. Sma taki dati a Hebrew wortu di vertaal nanga „doro”, na wan wortu di sma ben gebroiki te den ben onti. Moro furu a wortu dati wani taki „lon fu kisi” noso „fu miti”.

3. Fa wi kan de leki Yosua, èn fu san ede a de tumusi prenspari taki wi e du dati?

3 Fu di Yosua a fesiman fu Israèl ben bosroiti fu arki Yehovah, meki a ben kisi blesi. Yosua ben taki: „Teki a bosroiti now gi unsrefi suma unu sa dini . . . Mi nanga mi osofamiri, wi sa dini Yehovah.” Di a pipel yere dati, dan den ben piki en baka, taki: „Wi fu wi sei, no ben sa kan gowe libi Yehovah kwetikweti fu go dini tra gado” (Yosua 24:15, 16). Fu di Yosua ben abi wan tumusi bun fasi fu denki, meki a ben de na ini a pikin grupu sma na ini a ten fu en di ben abi a grani fu go na ini a Pramisi Kondre. Na ini a ten disi, wi de na a mofodoro fu wan Pramisi Kondre di moro bun srefisrefi leki a kondre fu a ten dati — wan paradijs grontapu. Drape den sma di Gado feni bun, sa kisi moro furu blesi leki san den sma ben kisi na ini a ten fu Yosua. Den blesi dati sa doro yu? Den sa doro yu fu tru, efu yu e tan arki Yehovah. Yu sa man tranga yu bosroiti fu du dati, te yu e poti prakseri na a historia fu Israèl fu owruten, ma so srefi te yu e luku na eksempre fu difrenti sma aparti di wi kan leri wan sani fu dati.—Romesma 15:4

Blesi Noso Fluku?

4. Fa Gado ben gi piki tapu a begi fu Salomo, èn fa wi musu si den blesi dati?

4 Na ini a pisi ten di Kownu Salomo ben tiri, dan den Israèlsma ben kisi tumusi aparti blesi fu Yehovah. Den ben abi seikerfasi èn den ben abi furu bun sani (1 Kownu 4:25). A gudu di Salomo ben gudu ben gi en barinen, ala di a no ben aksi Gado fu kisi someni gudu. Na presi fu dati, di a ben yongu ete èn no ben abi furu ondrofeni tu, dan a ben begi fu kisi wan ati di e gi yesi. Yehovah ben gi piki tapu a begi dati fu di a ben blesi Salomo nanga koni èn nanga frustan. Disi meki taki Salomo ben man si krin san bun èn san ogri, so taki a ben man krutu sma na a yoisti fasi. Ala di Gado ben gi Salomo furu gudu nanga glori, toku Salomo ben frustan leki yonkuman, taki gudu na yeye fasi warti moro leki gudu na materia sei (1 Kownu 3:9-13). Awansi wi abi furu sani na materia sei efu no, toku wi kan de nanga tangi na ati te Yehovah e blesi wi èn te wi gudu na yeye fasi!

5. San ben pasa di a pipel fu Israèl nanga Yuda no ben tan arki Yehovah?

5 Den Israèlsma no ben taki Yehovah tangi fu den blesi di den ben kisi fu en. Fu di den no ben tan arki en, meki fluku ben kon na den tapu soleki fa ben taki na fesi. A bakapisi fu disi ben de, taki den feanti fu den ben teki a kondre abra èn ben tyari den sma fu Israèl nanga Yuda go na ini katibo (Deuteronomium 28:36; 2 Kownu 17:22, 23; 2 Kroniki 36:17-20). A pipel fu Gado ben leri fu den takru sani disi di ben miti den, taki soso den wan di e tan arki Yehovah e kisi blesi? A Dyu fikapisi di drai go baka na a mamakondre fu den na ini 537 b.G.T., ben abi na okasi fu sori efu den ben kisi „wan ati fu koni” èn efu den kon frustan now taki den musu tan arki Gado.—Psalm 90:12.

6. (a) Fu san ede Yehovah ben seni Hagai nanga Sakaria go na en pipel fu taki profeititori? (b) Sortu gronprakseri de fu si na ini a boskopu di Gado ben seni go nanga yepi fu Hagai?

6 Den Dyu di drai go baka na a kondre fu den, ben bow wan altari èn den ben bigin nanga a bow fu a tempel na ini Yerusalem. Ma di den ben kisi furu gens, dan den no ben de fayafaya moro fu du a wroko èn te fu kaba den tapu nanga a bow fu a tempel (Esra 3:1-3, 10; 4:1-4, 23, 24). Boiti dati, den ben bigin poti moro prakseri na sani di ben kan gi den wan moro switi libi. Fu dati ede Gado ben seni den profeiti Hagai nanga Sakaria go na en pipel fu meki den kon fayafaya baka gi a tru anbegi. Nanga yepi fu Hagai, Yehovah ben taki: „Disi na a ten gi unu fu libi na ini den oso fu unu di temre, ala di na oso disi [fu anbegi] de na ondro busibusi? . . . Poti un ati na tapu den pasi fu unu. Unu sai furu siri, ma unu no e tyari furu sani kon na inisei. Sma e nyan, ma a no e furu den bere. . . . Èn a sma di e yuru ensrefi gi sma, e yuru ensrefi gi wan saka nanga olo” (Hagai 1:4-6). Te wan sma e poti yeye afersi na wan sei fu man feti na baka materia sani, dan dati no sa tyari a blesi fu Yehovah kon na en tapu kwetikweti.—Lukas 12:15-21.

7. Fu san ede Yehovah ben taigi den Dyu: „Poti un ati na tapu den pasi fu unu”?

7 Fu di den Dyu ben poti tumusi furu prakseri na den aladei broko-ede fu den, meki den frigiti krinkrin taki Gado ben o blesi den nanga alen, èn taki den ben sa man koti bun furu nyanyan efu den ben tan gi yesi na en nomo, awinsi den ben kisi frufolgu (Hagai 1:9-11). So bun, a fiti taki den ben kisi a frumane: „Poti un ati na tapu den pasi fu unu”! (Hagai 1:7) Te yu luku en bun, dan Yehovah ben taigi den: ’Prakseri bun! Luku a soso wroko di unu e du na ini den gron, èn san disi abi fu du nanga a tan di mi oso fu anbegi e tan leki wan brokopresi.’ Te fu kaba, den wortu fu den profeiti fu Yehovah ben doro na ati fu den arkiman, bika den sma ben bigin baka nanga a bow fu a tempel, te leki den klari a wroko na ini 515 b.G.T.

8. Sortu frumane Yehovah ben gi den Dyu na ini a ten fu Maleaki, èn fu san ede?

8 Baka ten, na ini den dei fu a profeiti Maleaki, den Dyu ben bigin degedege baka na yeye fasi. Den ben tyari ofrandi srefi di Gado no ben feni bun kwetikweti (Maleaki 1:6-8). So bun, Yehovah ben gi den a frumane fu tyari den di fu tin pisi kon na ini a maksin fu en èn fu tesi en fu si efu a no ben sa opo den sroisi fu hemel gi den èn trutru kanti wan blesi kon na den tapu te leki no wan sani e mankeri moro (Maleaki 3:10). Den Dyu no ben handri nanga koni srefisrefi, bika den ben wroko so tranga gi den sani di Gado ben man gi den bogobogo efu den ben tan arki en sten nomo.—2 Kroniki 31:10.

9. Fu sortu dri sma na ini Bijbel, wi sa ondrosuku a libi fu den?

9 Boiti taki Bijbel e fruteri fu a historia fu Israèl, a e taki so srefi fu a libi fu someni sma di ben kisi blesi fu di den ben tan arki Yehovah, noso fu sma di ben kisi fluku fu di den no ben arki en. Meki wi luku san wi kan leri fu dri fu den sma disi. Dati na Boas, Nabal nanga Hana. Kande yu wani leisi a buku Rut èn so srefi 1 Samuèl 1:1–2:21 nanga 1 Samuèl 25:2-42, di e taki fu den tori disi.

Boas Ben Arki Gado

10. Sortu sani fu Boas nanga Nabal ben de a srefi?

10 Ala di Boas nanga Nabal no ben libi na ini a srefi pisi ten, toku wan tu sani fu den man disi ben de a srefi. Fu eksempre, den ala tu ben libi na ini a kondre Yuda. Den ben de gudu gronman èn den ala tu ben abi wan moi okasi fu sori lobi bun-ati gi wan sma na ini nowtu. Ma disi na den wan-enkri sani di ben de a srefi na mindri den tu man disi.

11. Fa Boas ben sori taki a ben tan arki Yehovah?

11 Boas ben libi na ini a pisi ten fu den krutuman fu Israèl. A ben handri nanga trawan na wan lespeki fasi, èn den kotiman di ben wroko gi en ben abi furu lespeki gi en (Rut 2:4). Fu di Boas ben gi yesi na a Wet, meki a ben sorgu taki den kotiman ben libi nyanyan-sani na baka gi den pôtisma nanga den sma na ini nowtu (Lefitikus 19:9, 10). San Boas ben du di a kisi fu yere fu Rut nanga Naomi? Fa a ben handri di a si taki Rut ben wroko tranga fu man sorgu gi na owru mama fu en masra? Boas ben poti furu prakseri na san Rut ben abi fanowdu èn a ben komanderi den man fu en fu meki Rut teki san den kotiman libi na baka na ini den pranigron fu en. Boas ben sori nanga den sani di a ben taki èn den lobi-ati sani di a ben du, taki a ben de wan man di ben arki Yehovah. Fu dati ede a ben kisi a bun-ati fu Gado.—Lefitikus 19:18; Rut 2:5-16.

12, 13. (a) Fa Boas ben sori taki a ben abi furu lespeki gi a wet fu Yehovah fu bai a gudu fu wan famiriman baka? (b) Sortu blesi fu Gado ben kon tapu Boas?

12 A moro bun buweisi di e sori taki Boas ben tan arki Yehovah, na taki a no ben prakseri en eigi wini kwetikweti di a ben bai a gudu fu a famiriman fu en baka akruderi a wet fu Gado. Naomi en masra Elimeilek di dede, ben de wan famiriman fu Boas. Boas ben du ala san a ben man, fu meki na erfenis fu Elimeilek tan na ini a famiri fu Elimeilek. Nanga yepi fu wan „swagri-trow”, dan wan weduwe ben musu trow nanga a moro krosibei famiriman fu en masra di dede. Na so fasi a manpikin di den ben o kisi, ben man kisi na erfenis (Deuteronomium 25:5-10; Lefitikus 25:47-49). Rut ben gi ensrefi fu trow na presi fu Naomi, di ben owru tumusi fu kisi pikin. Di wan moro krosibei famiriman fu Elimeilek no ben wani yepi Naomi, dan Boas ben teki Rut leki en wefi. Sma ben si Obed, a manpikin fu den, leki wan pikin fu Naomi èn leki a sma di ben abi a reti fu kisi na erfenis fu Elimeilek.—Rut 2:19, 20; 4:1, 6, 9, 13-16.

13 Boas ben kisi furu blesi srefisrefi, bika a ben gi yesi na a wet fu Gado sondro fu prakseri ensrefi nomo. Fu di Boas nanga Rut ben kisi a manpikin Obed, meki den ben kisi a grani fu tron afo fu Yesus Krestes (Rut 2:12; 4:13, 21, 22; Mateus 1:1, 5, 6). A du di Boas ben du sani gi trawan sondro fu prakseri en eigi wini nomo, e leri wi taki blesi e kon tapu den sma di e sori lobi gi trawan èn di e handri akruderi san Gado e aksi fu den.

Nabal No Ben Arki

14. Sortu man Nabal ben de?

14 Tra fasi leki Boas, Nabal no ben arki Yehovah. A ben pasa a wet fu Gado di e taki: „Yu musu lobi a sma na yu sei leki yusrefi” (Lefitikus 19:18). Nabal no ben de wan man di ben poti ala prakseri na yeye afersi. A ben „abi ogri-ati èn den sani di a ben du, ben takru”. Srefi den futuboi fu en ben si en leki wan man „di no warti noti”. A fiti taki a nen fu en, Nabal, wani taki wan sma di „no abi frustan”, noso wan sma di „don” (1 Samuèl 25:3, 17, 25). So bun, san Nabal ben o du te a ben abi na okasi fu sori bun-ati gi wan sma na ini nowtu, namku David, a salfuwan fu Yehovah?—1 Samuèl 16:13.

15. Fa Nabal ben handri nanga David? Fa Abigaèl ben difrenti fu en masra ini a tori disi?

15 David nanga den man fu en, ben seti kampu na ini a birti pe den ipi meti fu Nabal ben de. Sondro fu aksi moni, dan den ben hori wakti fu kibri den meti fu Nabal gi den grupu fufuruman. „Den ben de leki wan skotu lontu wi na neti èn na deiten”, na so wan fu den skapuman fu Nabal ben taki. Ma di den boskopuman fu David ben aksi Nabal pikinso nyanyan, dan a „ben kosi den” èn a ben seni den gowe sondro fu gi den wan sani (1 Samuèl 25:2-16). Nabal wefi Abigaèl, ben teki nyanyan-sani go na David wantewante. David ben de klariklari fu kiri Nabal nanga den futuboi fu en, fu di a ben atibron srefisrefi. So bun, a bosroiti di Abigaèl ben teki fu yepi na ini a situwâsi, ben meki taki someni sma tan na libi èn David no ben kisi brudu-paiman. Ma Nabal ben gridi tumusi èn den sani di a ben du ben takru srefisrefi. So wan tin dei baka dati, „Yehovah ben naki Nabal, so taki a dede”.—1 Samuèl 25:18-38.

16. Fa wi kan de leki Boas èn fa wi kan drai baka gi den fasi fu Nabal?

16 Boas nanga Nabal ben difrenti krinkrin fu makandra! Wi no musu de leki Nabal di ben du takru sani èn di ben denki ensrefi nomo. Ma meki wi de leki Boas di ben abi switifasi èn no ben prakseri en eigi wini nomo (Hebrewsma 13:16). Wi kan du dati fu di wi e teki a rai fu na apostel Paulus: „So langa a ten bun gi wi ete, meki wi du bun gi ala sma, ma spesrutu gi den wan di de na ini a srefi bribi leki wi” (Galasiasma 6:10). Na ini a ten disi, den „tra skapu” fu Yesus, dati na den Kresten di abi a howpu fu libi na grontapu, abi a grani fu du bun gi den salfuwan fu Yehovah, a fikapisi fu den 144.000 sma di sa kisi libi na ini hemel leki sma di no man dede (Yohanes 10:16; 1 Korentesma 15:50-53; Openbaring 14:1, 4). Yesus e si den lobi-ati sani disi di den e du, leki sani di den e du gi en srefi. Te wi e du den bun sani disi, dan Yehovah sa blesi wi srefisrefi.—Mateus 25:34-40; 1 Yohanes 3:18.

Den Tesi Nanga den Blesi Di Hana Ben Kisi

17. Sortu tesi Hana ben kisi, èn sortu fasi fu denki a ben abi?

17 Den blesi fu Yehovah ben doro na uma Hana so srefi di ben lobi dini Gado. A ben tan na ini a bergi kontren Efraim makandra nanga en masra Elkana di ben de wan Leifisma. Elkana ben abi ete wan wefi soleki fa a Wet ben gi pasi fu dati èn ben sori fa den ben musu handri na ini so wan kefal. A tra wefi dati ben de Penina. Ala di Penina ben abi wan tu pikin, Hana no ben man kisi pikin. Dati ben de wan syen gi wan uma fu Israèl (1 Samuèl 1:1-3; 1 Kroniki 6:16, 33, 34). Ma na presi taki Penina ben trowstu Hana, a ben handri na wan takru fasi nanga en. Dati meki Hana ben lasi-ati srefisrefi so taki a ben e krei nomo èn no ben abi lostu fu nyan. Moro ogri srefi, disi ben pasa „yari baka yari”, ibri leisi te na osofamiri ben go na a oso fu Yehovah na ini Silo (1 Samuèl 1:4-8). Penina no ben hori den firi fu Hana na prakseri kwetikweti. A sani disi ben musu de wan hebi tesi gi Hana! Ma toku Hana noiti no ben krutu taki na Yehovah meki disi pasa nanga en. A no ben tan na oso tu te a masra fu en ben go na Silo. Fu di a ben handri na so wan fasi, meki a ben kisi wan bigi blesi te fu kaba.

18. Sortu eksempre Hana ben poti?

18 Hana ben poti wan tumusi moi eksempre gi a pipel fu Yehovah na ini a ten disi, spesrutu gi den sma di e sari fu di trawan taki takru sani fu den. Te wi de na ini so wan situwâsi, dan wi no musu hori wisrefi aparti fu trawan, bika dati no sa man lusu a problema (Odo 18:1). Hana no ben meki den tesi fu en, tapu en fu go na a presi pe sma ben kisi leri fu Gado Wortu èn pe a pipel fu Gado ben kon makandra fu anbegi. Dati meki a ben tan tranga na yeye fasi. A de di a ben de tranga na yeye fasi, de krin fu si na a moi begi fu en di skrifi na ini 1 Samuèl 2:1-10. *

19. Fa wi kan sori taki wi e warderi yeye sani?

19 Wi leki disiten futuboi fu Yehovah, no e anbegi na ini wan tabernakel. Ma toku wi kan sori taki wi e warderi yeye sani, neleki fa Hana ben du dati. Fu eksempre, wi kan sori taki wi trutru e warderi yeye gudu te wi de na den Kresten konmakandra doronomo, èn so srefi na den bigi konmakandra nanga den kongres. Meki wi gebroiki den okasi disi fu gi makandra deki-ati na ini a tru anbegi fu Yehovah, di ben gi wi „a grani fu du santa diniwroko gi en sondro frede, nanga loyaalfasi èn nanga regtfardikifasi”.—Lukas 1:74, 75; Hebrewsma 10:24, 25.

20, 21. Fa Hana ben kisi blesi fu a dini di a ben dini Gado fayafaya?

20 Fu di Yehovah ben si taki Hana ben e dini en fayafaya, meki A ben gi en furu blesi. Di na osofamiri ben go na Silo soleki fa den ben du ibri yari, dan Hana ben begi Gado na wan opregti fasi. En ai ben lon watra di a pramisi: „O Yehovah fu den legre, efu sondro misi yu sa luku a kwinsi di yu uma-srafu e kisi èn memre mi trutru, èn yu no sa frigiti yu uma-srafu èn trutru sa gi yu uma-srafu wan manpikin, dan mi sa gi en na Yehovah ala den dei fu en libi” (1 Samuèl 1:9-11). Gado ben yere a tranga begi fu Hana èn a ben blesi en nanga wan manpikin, di a ben gi en a nen Samuèl. Di Hana no ben abi fu gi bobi moro, dan Hana ben teki Samuèl go na Silo so taki a ben kan dini na a tabernakel.—1 Samuèl 1:20, 24-28.

21 Hana ben sori taki a lobi Gado, èn a ben du nanga Samuèl leki fa a pramisi Gado. Prakseri tu omeni blesi en nanga Elkana ben kisi fu di a lobi manpikin fu den ben dini na a tabernakel fu Yehovah! Furu Kresten papa nanga mama e prisiri na a srefi fasi èn e kisi blesi tu fu di den manpikin nanga umapikin fu den e dini leki furuten pionier, leki memre fu a Bethelfamiri, noso na tra fasi di e gi Yehovah grani.

Tan Arki Yehovah!

22, 23. (a) San o pasa seiker efu wi e tan arki a sten fu Yehovah? (b) San wi o luku na ini a tra artikel di e kon?

22 San o pasa seiker te wi e tan arki Yehovah? Wi sa kon gudu na yeye fasi efu wi e sori taki wi lobi Gado nanga wi heri sili èn efu wi e libi akruderi a gi di gi wisrefi abra na en. Srefi te a fasi disi fa wi e tyari wisrefi e tyari hebi tesi kon na wi tapu, toku Yehovah sa blesi wi seiker — èn nofotron a e gi wi moro furu leki san wi e fruwakti.—Psalm 37:4; Hebrewsma 6:10.

23 Gado sa blesi en pipel bogobogo na ini a ten di e kon. „Wan bigi ipi” fu sma sa pasa „a bigi banawtu” libilibi, fu di den e tan arki Yehovah, èn den sa man prisiri fu a libi na ini a nyun grontapu fu Gado (Openbaring 7:9-14; 2 Petrus 3:13). Drape Yehovah sa gi a pipel fu en ala den yoisti sani di den e angri fu en (Psalm 145:16). Ma soleki fa a tra artikel sa sori, dan den wan di e tan arki a sten fu Yehovah e kisi ’bun presenti nanga volmaakti kado fu tapusei’ nownow kaba.—Yakobus 1:17.

[Futuwortu]

^ paragraaf 18 Wan tu fu den sani di Hana ben taki, de a srefi leki san a nyunwenke Maria ben taki syatu baka di a ben kon sabi taki a ben o tron a mama fu a Mesias.—Lukas 1:46-55.

Yu E Memre Disi Ete?

• San a historia fu Israèl kan leri wi fu den blesi fu Gado?

• Fa Boas nanga Nabal ben difrenti fu makandra?

• Fa wi kan de leki Hana?

• Fu san ede wi musu tan arki a sten fu Yehovah?

[Aksi fu a tori disi]

[Prenki na tapu bladzijde 10]

Kownu Salomo ben begi fu kisi wan ati di e gi yesi, èn Yehovah ben blesi en nanga koni

[Prenki na tapu bladzijde 12]

Boas ben handri nanga tra sma na wan lespeki fasi èn na wan switi fasi

[Prenki na tapu bladzijde 15]

Hana ben kisi furu blesi fu di a ben frutrow tapu Yehovah