Yehovah E Sori Wi Fa fu Teri den Dei fu Wi
Yehovah E Sori Wi Fa fu Teri den Dei fu Wi
„Sori wi krin fa fu teri den dei fu wi na so wan fasi taki wi kan kisi wan ati fu koni.”—PSALM 90:12.
1. Fu san ede a fiti fu aksi Yehovah fu sori wi fa „fu teri den dei fu wi”?
YEHOVAH GADO na wi Mekiman èn a Sma di gi wi libi (Psalm 36:9; Openbaring 4:11). Fu dati ede no wan tra sma de di sa man sori wi moro bun fa wi kan gebroiki wi libi na wan koni fasi. Dati meki a fiti taki a psalm skrifiman ben begi Gado: „Sori wi krin fa fu teri den dei fu wi na so wan fasi taki wi kan kisi wan ati fu koni” (Psalm 90:12). A no de fu taki dati Psalm kapitel 90, pe wi e feni a tranga begi disi, na wan pisi tori di wi musu luku finifini. Ma fosi wi du dati, meki wi luku syatu san a singi disi e sori; wan singi di skrifi nanga yepi fu Gado santa yeye.
2. (a) Suma sma e si leki a skrifiman fu Psalm 90? O ten a ben skrifi a psalm disi kande? (b) Sortu krakti Psalm 90 musu abi tapu a fasi fa wi e denki fu a libi?
2 A sani di skrifi na a bigin fu Psalm 90 e kari a psalm disi „wan begi fu Moses, a man fu a tru Gado”. A psalm disi e sori krinkrin o syatu a libi fu libisma de. Fu dati ede a kan taki a psalm disi skrifi, baka di den Israèlsma ben kon fri fu katibo na ini Egipti, èn na ini den 40 yari di den ben waka lontu na ini a gran sabana. Na a pisi ten dati wan geslakti di no ben abi bribi ben kon na wan kaba fu di dusundusun sma dede (Numeri 32:9-13). Toku a de so taki awansi pe a ben skrifi, Psalm 90 e sori taki a libi fu sondu libisma syatu. A de krin fu dati ede taki wi musu gebroiki den tumusi warti dei fu wi, na wan koni fasi.
3. San na den edeprakseri di de fu feni na ini Psalm 90?
3 Vers 1 te go miti 6 fu Psalm 90 e sori taki Yehovah na a têgo tanpresi fu wi. Fu di den yari fu wi libi e frei pasa meki vers 7 te go miti 12 e sori wi fa wi kan gebroiki den na wan fasi di Gado feni bun. Èn soleki fa vers 13 te go miti 17 e fruteri wi, dan wi e angri trutru taki Yehovah sori lobi bun-ati gi wi èn taki a blesi wi. A no de fu taki dati a psalm disi no abi fu du langalanga nanga den sani di wisrefi e ondrofeni leki futuboi fu Yehovah. Toku, ibriwan fu wi musu poti finifini prakseri na a psalm disi, di skrifi leki wan begi. Sobun, meki wi go luku a tori fu Psalm 90 na a fasi fa den wan di gi densrefi abra na Gado e luku en.
Yehovah—Wi „Trutru Tanpe”
4-6. Na sortu fasi wi kan taki dati Yehovah na „wan trutru tanpe” gi wi?
4 A psalm skrifiman e bigin nanga den wortu: „O Yehovah, yusrefi sori fu de wan trutru tanpe gi wi na ini geslakti baka geslakti. Bifo den bergi srefi ben kon gebore, noso bifo yu ben meki grontapu nanga a fatu gron kon de leki nanga a pen fu wan uma di e meki wan pikin, iya, fu ten di no skotu te ten di no skotu yu na Gado.”—Psalm 90:1, 2.
5 Gi wi „a têgo Gado,” Yehovah, na „wan trutru tanpe”—wan yeye fortresi (Romesma 16:26). Wi no e frede fu di Gado, di de a „Yereman fu begi”, de klariklari fu yepi wi ala ten (Psalm 65:2). Fu di wi e trowe ala wi hebi na tapu wi hemel Tata nanga yepi fu en lobi Manpikin, meki ’a vrede fu Gado, di e pasa ala sma frustan, sa kibri wi ati nanga wi frustan’.—Filipisma 4:6, 7; Mateus 6:9; Yohanes 14:6, 14.
6 Wi de seiker taki ala sani sa go bun nanga wi na yeye fasi, fu di fu taki en so, Yehovah na „wan trutru tanpe” gi wi. A e sorgu so srefi gi „inisei kamra” di kan abi fu du nanga den gemeente fu a pipel fu en di de leki wan kibripresi na yeye sei, pe lobi-ati skapuman de di e du furu fu gi wi seikerfasi (Yesaya 26:20; 32:1, 2; Tori fu den Apostel 20:28, 29). Boiti dati, son wan fu wi komoto na ini osofamiri di e du diniwroko gi Gado someni yari kaba èn densrefi kon si taki Gado na ’wan trutru tanpe na ini geslakti baka geslakti’.
7. Na sortu fasi den bergi ben kon „gebore” èn na sortu fasi grontapu ben meki nanga a „pen fu wan uma di e meki wan pikin”?
7 Yehovah ben de kaba bifo den bergi ben „gebore” noso bifo grontapu ben meki nanga a „pen fu wan uma di e meki wan pikin”. Te yu luku na afersi disi leki fa libisma e luku sani, dan a musu ben de wan hebi wroko fu meki grontapu nanga ala den difrenti sani di de na en tapu. Èn te a psalm skrifiman e taki dati den bergi ben kon „gebore” èn taki grontapu ben meki nanga a „pen fu wan uma di e meki wan pikin,” dan a e sori bigi lespeki gi ala den sani di Yehovah ben musu du di a ben meki den sani disi. Iya, a ben sa de wan bun sani efu wi ben sa abi a srefi sortu lespeki nanga tangi gi den tumusi moi wroko fu a Mekiman.
Yehovah De Klariklari fu Yepi Wi Ala Ten
8. San a wani taki dati Yehovah na wan Gado „fu ten di no skotu te ten di no skotu”?
8 „Iya, fu ten di no skotu te ten di no skotu yu na Gado,” na so a psalm skrifiman ben singi. „Ten di no skotu” kan sori go na sani di o kon na wan kaba ma di sma no sabi krinkrin o langa a sa teki fosi a kaba dati kon (Exodus 31:16, 17; Hebrewsma 9:15). Ma na ini Psalm 90:2 èn na tra presi na ini den Hebrew buku fu Bijbel, „ten di no skotu” wani taki „fu têgo” (Preikiman 1:4). Wi no man frustan fa a kan taki Gado ben de ala ten kaba. Toku a de so taki Yehovah no ben abi wan bigin èn taki a no sa abi wan kaba (Habakuk 1:12). A sa de na libi ala ten èn a sa de klariklari fu yepi wi.
9. Nanga san a psalm skrifiman e agersi dusun yari fu a libi fu libisma?
9 Na ondro a tiri fu Gado santa yeye a psalm skrifiman ben sori taki dusun yari fu a libi fu libisma, na wan tumusi syatu pisi ten gi wi Mekiman di e tan fu têgo. Di a ben taki nanga Gado, a ben skrifi: „Yu e meki libisma di kan dede drai go baka fu tron wan sani di masi finifini, èn yu e taki: ’Drai go baka, unu manpikin fu libisma.’ Bika dusun yari de na ini yu ai leki a dei fu esde te a pasa kaba, èn leki wan pisi ten fu hori wakti na neti.”—Psalm 90:3, 4.
10. Fa Gado e meki libisma „drai go baka fu tron wan sani di masi finifini”?
10 Libisma kan dede èn Gado e meki den „drai go baka fu tron wan sani di masi finifini”. Dati wani taki dati libisma e tron „doti” baka, neleki doti di broko pisipisi, noso di den meki tron puiri. Te yu luku en bun, dan Yehovah e taki: ’Drai go baka na a doti fu a gron fu san yu ben meki’ (Genesis 2:7; 3:19). Disi de so gi ala sma, awansi den tranga noso den swaki, awansi den gudu noso pôti. Nowan onvolmaakti libisma no ’kan frulusu wan brada srefi na nowan enkri fasi, èn den no kan gi Gado wan lusu-paiman gi en so taki a ben sa libi fu têgo’ (Psalm 49:6-9). Ma fa wi de nanga tangi na ati taki ’Gado ben gi en wan-enkri gebore Manpikin, so taki ibriwan sma di e sori bribi na ini en, no ben sa kisi pori, ma ben sa abi têgo libi’!—Yohanes 3:16; Romesma 6:23.
11. Fu san ede meki wi kan taki dati san kan gersi wan langa ten gi wi, na wan tumusi syatu ten gi Gado?
11 Te yu e luku sani leki fa Yehovah e si den, dan srefi a libi fu Metusala di ben abi 969 yari, dati srefi no ben doro wan dei fu Gado (Genesis 5:27). Te wan dusun yari pasa, dan a de gi Gado leki na wan dei nomo pasa gowe. Iya, gi Gado a de leki wan pisi ten fu 24 yuru nomo. A psalm skrifiman e taki tu dati gi Gado wan dusun yari de leki den fo yuru di wan waktiman e koti wakti na wan kampu te neti (Krutuman 7:19). Sobun, a de krin taki wan langa pisi ten gi wi na wan syatu ten nomo na ini na ai fu a têgo Gado, Yehovah.
12. Fa Gado e ’figi libisma gowe’?
12 Te yu ben sa teki a syatu libi di libisma abi now gersi nanga a tan di Gado e tan fu têgo, dan a libi fu wi syatu trutru. A psalm skrifiman e taki: „Yu figi den gowe; den e tron wan sribi nomo; na mamanten den de leki grun grasi di e kenki. Na mamanten yuru a e meki bromki èn a musu kenki; neti yuru a e kon flaw èn a e drei gowe trutru” (Psalm 90:5, 6). Moses ben si fa dusundusun Israèlsma dede na ini a gran sabana. Gado ben ’figi den gowe’ leki na ini wan frudu. Sma vertaal a pisi disi fu a psalm nanga den wortu disi: „Yu figi libisma gowe ini a dede sribi.” (New International Version) Na a tra sei, a heri libi fu wan onvolmaakti sma de leki „wan sribi nomo” fu wan syatu pisi ten. Yu ben sa kan teki en gersi nanga wán neti sribi nomo.
13. Fa wi de „neleki grun grasi,” èn sortu krakti disi musu abi tapu a fasi fa wi e denki?
13 Wi de ’neleki grun grasi di e gi bromki na mamanten yuru’ ma di e kon flaw te neti, baka di a son ben naki en a heri dei langa. Iya, neleki fa grasi e kon flaw na ini wán dei nomo, na so a libi fu wi e pasa gowe esi-esi. Sobun, meki wi no gebroiki a bigi gudu disi na wan lawlaw fasi. Ma meki wi suku a tiri fu Gado, so taki wi kan kon sabi fa wi musu gebroiki den yari fu wi libi di tan abra na ini a seti fu sani disi.
Yehovah E Yepi Wi „fu Teri den Dei fu Wi”
14, 15. Fa Psalm 90:7-9 ben kon tru gi den Israèlsma?
14 A psalm skrifiman e taki moro fara fu Gado: „Bika wi ben kon na wan kaba na ini yu atibron, èn na yu faya atibron ben meki wi bruya. Yu poti den fowtu fu wi leti na yu fesi, den sani fu wi di kibri, yu ben poti na fesi fu yu brenki fesi. Bika ala den dei fu wi e kon na wan kaba na ini na atibron fu yu; wi tyari den yari fu wi kon na wan kaba neleki wan syusyu.”—Psalm 90:7-9.
15 Den Israèlsma di no ben abi bribi ’ben kon na wan kaba na ini na atibron fu Gado’. A ’faya atibron fu en ben meki den bruya’, noso den ben ’kon kisi bigi frede fu na atibron fu En ede’. (New International Version) Son wan fu den Israèlsma „ben naki kiri na ini a gran sabana” fu di den ben kisi krutustrafu fu Gado (1 Korentesma 10:5). Yehovah ’ben poti den fowtu fu den leti na en fesi’. A ben kari den fu gi frantwortu fu na ogri di den ben du na publiki, ma srefi ’den sani fu den di kibri’, noso den sondu fu den di kibri, ben de’na fesi fu En brenki fesi’ (Odo 15:3). Leki sma di e gi Gado atibron, den Israèlsma ben ’tyari den yari fu den kon na wan kaba neleki wan syusyu’. Fu dati ede, wi eigi syatu libi de leki wan bro di e pasa wi mofobuba leki wan syusyu nomo.
16. Efu sma de di e du sondu na wan kibri fasi, dan san den musu du?
16 Te iniwan fu wi ben sa du sondu na wan kibri fasi, dan kande wi sa man kibri dati gi tra sma. Ma den sondu di wi e du kibrikibri sa de ’na fesi fu Yehovah en brenki fesi’, èn den sani di wi e du ben sa pori a matifasi di wi abi nanga en. Fu man kisi a matifasi fu wi nanga Yehovah baka, dan wi ben sa musu begi fayafaya fu a gi wi pardon, wi ben sa abi fu libi den sondu fu wi, èn teki a yepi di den Kresten owruman sa gi wi na yeye fasi (Odo 28:13; Yakobus 5:14, 15). Fu tru, dati ben sa moro bun leki fu abi fu ’tyari den yari fu wi kon na wan kaba neleki wan syusyu’, ala di wi e tyari a howpu fu wi fu kisi têgo libi kon na ini kefar!
17. O langa a moro bigi pisi fu den libisma na grontapu e libi èn san e pasa na ini ala den yari disi?
17 Fu a libimarki di onvolmaakti libisma e doro, a psalm skrifiman ben taki: „Den dei srefi fu den yari fu wi, na seibitenti yari, èn aititenti yari, efu a de fu spesrutu krakti ede; toku a wan enkri sani di den e tyari kon nomonomo, na broko-ede nanga sani di e hati sma; bika a musu pasa gowe esi, èn na so wi e frei gowe” (Psalm 90:10). Furu libisma e doro wan libimarki fu 70 yari. Fu dati ede, di Kaleb ben doro a libimarki fu 85 yari, dan a ben taki fu a krakti di a ben abi ete fu sori o aparti dati ben de. A tru taki sma ben de di ben libi moro langa soleki Aron (123 yari), Moses (120 yari), nanga Yosua (110 yari) (Numeri 33:39; Deuteronomium 34:7; Yosua 14:6, 10, 11; 24:29). Ma na ini 40 yari furu sma dede, iya, ala den sma fu 20 yari èn moro owru fu a geslakti di no ben sori bribi èn di ben komoto na ini Egipti (Numeri 14:29-34). Na ini a ten disi, a libimarki fu a moro bigi pisi fu sma e tan na mindri den tu libimarki di a psalm skrifiman kari. Den yari fu wi furu nanga ’broko-ede èn sani di e hati sma’. Den e pasa esi-esi, „èn na so wi e frei gowe”.—Yob 14:1, 2.
18, 19. (a) San a wani taki „fu teri den dei fu wi na so wan fasi taki wi kan kisi wan ati fu koni”? (b) San wi sa du te wi e handri na wan fasi di e sori taki wi abi koni?
18 Baka dati a psalm skrifiman e singi: „Suma de di sabi a krakti fu yu atibron èn fu a bigi atibron fu yu akruderi a frede gi yu? Sori wi krin fa fu teri den dei fu wi na so wan fasi taki wi kan kisi wan ati fu koni” (Psalm 90:11, 12). No wan fu wi sabi a krakti fu na atibron fu Gado noso o bigi na atibron fu en de, èn disi musu meki wi kisi moro bigi frede gi Yehovah. Te yu luku en bun, dan a musu gi wi deki-ati fu aksi en fu „sori wi krin fa fu teri den dei fu wi na so wan fasi taki wi kan kisi wan ati fu koni”.
19 Den wortu fu a psalm skrifiman na wan begi. Na ini a begi disi a e aksi Yehovah fu leri a pipel fu en fu sori koni, so taki den man warderi den dei fu den èn fu den gebroiki den dei di libi ete, na wan fasi di Gado feni bun. Efu wan sma libi 70 yari dan dati wani taki dati a libi so wan 25.500 dei. Awansi omeni yari wi abi, toku a de so taki ’wi no sabi fa wi libi sa de tamara, bika wi na wan dampu di e gowe, baka di a tan wan syatu pisi ten nomo’ (Yakobus 4:13-15). Fu di ’ten nanga sani di e pasa èn di sma no sabi na fesi, e miti wi alamala’, meki wi no man taki o langa wi sa de na libi ete. Meki wi begi fu dati ede fu kisi koni fu man kakafutu te wi kisi tesi, fu handri trawan na wan yoisti fasi, èn fu du muiti na ini a diniwroko fu Yehovah nownow—na a momenti disi! (Preikiman 9:11; Yakobus 1:5-8) Yehovah e tiri wi nanga yepi fu en Wortu, nanga yepi fu en yeye, èn nanga yepi fu en organisâsi (Mateus 24:45-47; 1 Korentesma 2:10; 2 Timoteus 3:16, 17). Te wi e handri nanga koni, dan dati e pusu wi fu ’tan suku a Kownukondre fu Gado fosi’ èn fu gebroiki wi dei na wan fasi di e gi glori na Yehovah èn na wan fasi di e meki en ati firi prisiri (Mateus 6:25-33; Odo 27:11). A no de fu taki dati te wi e anbegi en nanga wi heri ati, dan dati no sa puru den problema fu wi, ma seiker a sa gi wi bigi prisiri.
A Blesi fu Yehovah E Gi Wi Prisiri
20. (a) Na sortu fasi Gado kan „firi sari”? (b) Fa Yehovah sa handri nanga wi efu wi abi opregti berow ala di wi du seryusu sondu?
20 A ben sa de wan tumusi moi sani efu wi ben man prisiri wi heri libi langa! Nanga na afersi disi na prakseri Moses ben begi: „Grantangi drai kon baka, o Yehovah! O langa ete? Èn firi sari gi den futuboi fu yu. Meki wi firi prisiri nanga yu lobi bun-ati [noso, „trutru lobi”] na den mamanten yuru, so taki wi kan bari fu prisiri èn so taki wi kan prisiri ala den dei fu wi” (Psalm 90:13, 14; futuwortu). Gado no e meki fowtu. Ma toku a e „firi sari” èn a e ’drai kon baka’ fu na atibron fu en èn fu a gi fu strafu. Gado e du disi te sma e arki a warskow fu en, te den sori berow fu di den e kenki a fasi fa den e denki èn a fasi fa den e tyari densrefi (Deuteronomium 13:17). Sobun, srefi te wi ben sa du seryusu sondu, ma e sori taki wi abi berow, dan Yehovah sa ’meki wi firi prisiri nanga a lobi bun-ati fu en,’ èn wi sa abi bun reide fu „bari fu prisiri” (Psalm 32:1-5). Èn te wi e du muiti fu libi na wan regtfardiki fasi, dan wi sa firi a trutru lobi di Gado abi gi wi èn wi sa man fu „prisiri ala den dei fu wi” — iya, so langa wi de na libi.
21. San Moses ben e aksi kande nanga den wortu di de fu feni na ini Psalm 90:15, 16?
21 Na wan opregti fasi a psalm skrifiman e begi: „Meki wi firi prisiri akruderi a nomru fu dei di yu ben kwinsi wi, akruderi den yari di wi ben si bigi rampu. Meki a de so taki yu eigi futuboi si den sani di yu e du èn meki a glori fu yu de na tapu den manpikin fu den” (Psalm 90:15, 16). A kan taki Moses ben aksi Gado fu blesi Israèl nanga prisiri. A prisiri disi ben musu tan wan heri pisi ten neleki den dei di den ben nyan pina èn neleki den yari di den ben kisi bigi rampu. Moses ben aksi efu Gado ben kan meki den Israèlsma si ’den sani di A e du’ gi den leki En futuboi. So srefi a ben aksi efu a glori fu Gado ben kan sori fu de na tapu den manpikin, noso den bakapikin fu den Israèlsma. A fiti fu wi begi Gado fu kanti furu blesi kon na tapu den memre fu a libisma famiri di e gi yesi na en, te den sa de na ini a nyun grontapu di Gado pramisi.—2 Petrus 3:13.
22. Fu san a fiti fu begi soleki fa Psalm 90:17 e fruteri?
22 Psalm 90 e tapu nanga a tranga begi disi: „Meki a switifasi fu Yehovah wi Gado sori fu de na wi tapu, èn grantangi, meki a wroko fu wi anu kon de steifi na wi tapu. Iya, grantangi, meki a wroko fu wi anu kon de steifi” (Psalm 90:17). Den wortu disi e sori taki a fiti taki wi begi fu Gado blesi den muiti di wi e du na ini a diniwroko fu en. Efu wi de salfu Kresten noso memre fu den „tra skapu” di e horibaka gi den salfu Kresten, wi e prisiri taki a „switifasi fu Yehovah” de na wi tapu (Yohanes 10:16). Wi breiti srefisrefi taki Gado ’meki a wroko fu wi anu kon de steifi’; a wroko fu wi leki Kownukondre preikiman èn a wroko di wi e du na tra fasi!
Meki Wi Tan Teri den Dei fu Wi
23, 24. Sortu winimarki a kan abi gi wi te wi go denki dipi fu Psalm 90?
23 Te wi denki dipi fu Psalm 90, dan dati musu meki wi frutrow na ini Yehovah, wi „trutru tanpe”, kon moro bigi. A psalm disi e taki fa wi libi syatu. Te wi go sidon prakseri fu den sani di skrifi na ini a psalm disi, dan dati musu yepi wi fu frustan moro bun taki wi abi yepi fu Gado fanowdu fu man teri den dei fu wi. Efu wi e tan suku a koni fu Gado èn e gebroiki dati trutru, dan wi kan de seiker taki Yehovah sa sori wi en lobi bun-ati èn taki a sa blesi wi.
24 Yehovah sa tan sori wi fa fu teri den dei fu wi. Èn efu wi hori wisrefi na den rai fu en, dan wi sa man teri den dei fu wi fu têgo (Yohanes 17:3). Ma efu wi wani a têgo libi trutru, dan Yehovah musu de wi kibripresi (Yudas 20, 21). Ini a tra artikel wi sa si fa a penti disi e kon bun na fesi na ini den wortu fu Psalm 91 di e gi deki-ati.
San Yu Ben Sa Piki?
• Na sortu fasi Yehovah de „wan trutru tanpe” gi wi?
• Fu san ede wi kan taki dati Yehovah de klariklari fu yepi wi ala ten?
• Fa Yehovah e yepi wi „fu teri den dei fu wi”?
• San e yepi wi fu ’prisiri, ala den dei fu wi libi’?
[Aksi fu a tori disi]
[Prenki na tapu bladzijde 10]
Yehovah ben de Gado kaba „fosi den bergi srefi ben kon gebore”
[Prenki na tapu bladzijde 12]
Efu yu ben sa luku sani soleki fa Yehovah e si sani, dan srefi Metusala di ben abi 969 yari no ben libi doro wán dei
[Prenki na tapu bladzijde 14]
Yehovah ’meki a wroko fu wi anu kon de steifi’