Te yu e sai regtfardikifasi, dan yu sa koti a lobi bun-ati fu Gado

„WAN sma trutru sa ondrofeni takru bakapisi te a e tan borgu gi wan freimdesma, ma a sma di no lobi kwetikweti fu seki anu nanga trawan, no sa abi broko-ede” (Odo 11:15). A syatu odo disi trutru e gi wi deki-ati fu luku bun te wi musu teki prenspari bosroiti! Te yu e tron borgu gi wan sma di e leni moni, aladi yu no sabi efu a sa man pai a moni baka, dan dati kan tyari bigi problema kon na moni sei. Te yu de wan sma di no lobi fu seki anu nanga trawan (wan sani di sma na ini owruten Israel ben e du te den ben e sroto kruderi), dan yu no sa abi a broko-ede taki na yu musu pai a moni te a tra sma no hori ensrefi na a kruderi.

A gronprakseri di e kon na krin dyaso na: „San wan sma e sai, na dati a sa koti tu” (Galasiasma 6:7). „Sai siri gi unsrefi ini regtfardikifasi”, na so a profeiti Hosea ben taki, „koti akruderi lobi bun-ati” (Hosea 10:12). Iya, sai regtfardikifasi. Yu e sai regtfardikifasi te yu e du sani na a fasi fa Gado wani, èn leki bakapisi fu dati a sa sori lobi bun-ati gi yu. Kownu Salomo fu Israel ben taki furu leisi fu a gronprakseri dati. Na so fasi a trutru e gi wi deki-ati fu du sani na a yoisti fasi, fu taki sani di fiti, èn fu tyari wisrefi na wan reti fasi. Te wi e luku den koni wortu fu Salomo finifini, dan dati trutru sa gi wi deki-ati fu sai siri gi wisrefi ini regtfardikifasi.—Odo 11:15-31.

Te yu e sai „moifasi”, dan yu sa koti „glori”

„Wan uma di abi moifasi na a wan di e kisi glori”, na so a koni kownu e taki, „ma den ogri-ati sma, fu den sei, e kisi gudu” (Odo 11:16). A vers disi e sori taki wan uma di abi moi fasi nanga bun maniri, noso „wan uma di abi bunfasi”, e kisi prèise doronomo. Tra fasi leki dati, wan ogri-ati tiriman e kisi gudu di kan lasi gowe.—An American Translation.

Fa wan sma kan kisi moifasi di e tyari glori kon? „Kibri koni nanga frustan,” Salomo ben gi leki rai „èn a sa kon na krin taki den sani disi na . . . moi sani gi yu neki” (Odo 3:21, 22). A psalm skrifiman ben taki sosrefi fu ’moifasi di e kanti na tapu den mofobuba fu wan kownu’ (Psalm 45:1, 2). Iya, te wan sma e handri nanga koni, te a e gebroiki en frustan, èn te a e luku bun san a e taki, dan dati kan meki wan sma kon moro warti èn a kan meki a sma kon abi moro moifasi. Dati de so trutru nanga wan uma di sabi fa fu handri nanga koni. Abigaèl, a wefi fu a donman Nabal, ben de so wan uma. Na uma disi ben „koni trutru èn en skin ben moi”, èn Kownu David ben prèise en fu di a gebroiki en „frustan”.—1 Samuel 25:3, 33.

Wan uma di e hori ensrefi na den wet fu Gado èn di abi trutru moi fasi nanga bun maniri, sa kisi glori fu tru. Trawan sa taki bun fu en. Efu a trow, dan a sa kisi glori gi ensrefi fu en masra. Fu taki en leti, so wan uma sa tyari glori kon tapu a heri osofamiri. Èn a glori di a sa kisi, no de wan  sani di sa lasi gowe baka wan pisi ten. „Wan nen de fu frukisi moro leki gudu pasa marki; bun-ati de moro bun srefi leki solfru nanga gowtu” (Odo 22:1). A bun nen di a e kisi gi ensrefi na Gado sa tan fu ala ten.

Sani de heri tra fasi nanga wan ogri-ati sma, noso ’wan man di no abi sari-ati’ (Odo 11:16, New International Version). Wan ogri-ati sma e kari makandra nanga ogriman nanga sma di e gens den anbegiman fu Yehovah (Yob 6:23; 27:13). So wan man ’no e poti Gado na en fesi’ (Psalm 54:3). Fu di so wan sma e kwinsi trawan, èn fu di a e suku wini fu sma di no abi ondrofeni, meki na so fasi a ben kan „tyari solfru kon na wan neleki doti” (Yob 27:16). Ma a kan pasa wan dei, taki a e go didon èn a no e opo moro. Efu toku a e opo, dan a dei dati ben kan de a lasti dei di a de na libi (Yob 27:19). Ala den gudu fu en nanga ala den sani di a ben du, sa de fu soso.—Lukas 12:16-21.

Odo 11:16 trutru e leri wi wan prenspari sani! A kownu fu Israel e sori wi krin san na a bakapisi fu moifasi èn san na a bakapisi fu ogri-atifasi. Na so fasi a e gi wi deki-ati fu sai regtfardikifasi.

„Lobi bun-ati” e tyari winimarki kon

Salomo e leri wi ete wan sani di abi fu du nanga a fasi fa wi musu libi nanga tra libisma, te a e taki: „Wan man di abi lobi bun-ati e tyari wini kon gi en eigi sili, ma na ogri-ati sma e tyari fluku kon tapu en eigi skin” (Odo 11:17). Wan sabiman e taki: „Na odo disi e sori krin, taki awinsi wan sma e handri na wan bun fasi noso na wan takru fasi nanga trawan, dan dati abi bakapisi gi a sma, bakapisi di a no ben wani, noso di a no ben fruwakti.” Prakseri wan yongu uma di nen Lisa. * A yongu uma disi abi bun prakseri, ma ala ten a e kon lati te a e meki mofo nanga tra sma. A gwenti fu kon 30 miniti lati noso moro lati leki dati srefi, te a musu miti nanga tra Kownukondre preikiman fu go na ini a preikiwroko. Lisa no e tyari wini kon gi ensrefi. A kan krutu trawan te den no abi pasensi moro nanga en, fu di den feni taki den e lasi ten di den kan gebroiki moro bun? A kan krutu trawan te den no wani meki mofo nanga en moro?

Wan sma di e suku fu du ala sani bun dorodoro, noso wan sma di e suku fu du tumusi furu leki san a man du, e du ensrefi ogri tu. Wan sma di ala ten e feti fu doro marki di a no man doro kwetikweti, sa kon weri te fu kaba èn a sa lasi-ati. Na a tra sei, wi e tyari wini kon gi wisrefi te wi e suku fu doro marki di wi sa man doro. Kande wi no man frustan sani so esi leki trawan. A kan de so tu taki a siki di wi siki, noso a kon di wi kon owru, e meki taki wi no man du ala san wi wani. Meki wi noiti no lasi-ati ini a muiti di wi e meki fu go na fesi na yeye fasi, ma meki wi tan si sani na a yoisti fasi te a de so taki wi no man du ala san wi wani. Wi e prisiri te wi ’e du ala san wi man’ du.—2 Timoteyus 2:15; Filipisma 4:5.

A koni kownu e fruteri moro fini fa wan regtfardiki sma e kisi wini gi ensrefi, aladi wan ogri-ati sma e tyari pina kon tapu ensrefi. A e taki: „Na ogri sma e meki moni na wan bedrigi fasi, ma a sma di e sai regtfardikifasi e meki en moni na wan reti fasi. A sma di e tanapu kánkan gi regtfardikifasi sa kisi libi, ma a sma di e lon baka san ogri, e lon go suku en eigi dede. Den sma di abi takru ati, Yehovah no lobi kwetikweti, ma den sma di e waka sondro fowtu na wan prisiri gi en. Awinsi anu kon makandra nanga anu, toku wan takru sma no sa tan sondro taki a kisi strafu; ma den bakapikin fu den regtfardiki sma trutru sa kisi frulusu.”—Odo 11:18-21.

Na difrenti fasi den vers disi e poti krakti tapu a prenspari prakseri disi: Te yu e sai regtfardikifasi, dan yu sa koti den winimarki fu dati. A kan de so taki na ogri sma e gebroiki triki, noso a e dòbel fu man kisi sani sondro taki a e wroko gi dati. Fu di a e meki moni na wan bedrigi fasi, meki sani kan miti en di a no e fruwakti srefisrefi. A sma di e wroko na wan reti fasi e meki en moni na wan reti fasi sosrefi, èn dati abi leki bakapisi taki a no abi broko-ede. Fu di Gado e feni a sma disi bun, meki a sma sondro fowtu abi a howpu fu kisi têgo libi. Fa sani sa waka gi wan ogri sma? „Awinsi anu kon makandra nanga anu” fu handri na wan bedrigi fasi, toku na ogri sma no sa man tan sondro taki a kisi a strafu di a musu kisi  (Odo 2:21, 22). A rai disi trutru e gi wi deki-ati fu sai regtfardikifasi!

Trutru moifasi gi a sma di e gebroiki en frustan

„Leki wan gowtu nosolinga ini a noso fu wan agu, na so wan uma de di moi, ma di no e gebroiki en frustan”, na so Salomo e taki moro fara (Odo 11:22). Na ini Bijbel ten, furu sma ben e gebroiki nosolinga leki wan modo sani. Efu wan uma ben o weri wan gowtu nosolinga na en nosobuba, noso na a mindripisi fu a noso di e prati den noso-olo, dan a linga dati ben o de fu si wantewante. A tumusi diri linga disi no ben o fiti kwetikweti na ini a noso fu wan agu! Na so a de nanga wan sma di e sori moi na dorosei, ma di „no e gebroiki en frustan”. Moi diri sani no e fiti a sma dati srefisrefi, awinsi na wan mansma noso wan umasma. Den no e meki a sma kon moi kwetikweti.

A tru taki wi musu luku a fasi fa wi e weri krosi èn a fasi fa wi e moi wisrefi. Ma wi musu broko wi ede tumusi nanga a fasi fa wi fesi de, noso fa wi skin de? Wi no man du furu fu kenki a fasi fa wi meki. Boiti dati, a fasi fa wi de na skin sei no de a moro prenspari sani. Furu fu den sma di wi lobi èn di wi e lespeki, no de sma di moi srefisrefi, a no so? Moifasi na skin sei no e meki wan sma koloku. A moro prenspari sani na a moi di a sma musu de moi fu inisei. Dati wani taki dati a musu de wan sma di e tan sori den moi fasi fu Gado. Sobun, meki wi gebroiki wi frustan fu di wi e kweki den fasi disi.

„A sili di lobi fu gi sani, ensrefi sa meki kon fatu”

„Den sani di den regtfardiki sma wani du, bun trutru”, na so Kownu Salomo e taki, „ma a howpu fu den ogri sma na atibron.” Fu sori fa dati de so, a e taki moro fara: „Wan sma de di e panya sani go na ala sei èn toku a e kisi moro sani; wan sma de tu di e hori bun sani na baka, ma dati e tyari pina kon nomo.”—Odo 11:23, 24.

Te wi de fayafaya fu panya, noso fu prati, a sabi fu Gado Wortu nanga trawan, dan wi trutru sa kon frustan „a bradi nanga a langa nanga a hei nanga a dipi” fu a Wortu dati moro bun (Efeisesma 3:18). Na a tra sei, a sma di no e gebroiki a sabi di a abi, kan lasi san a abi. Iya, „a sma di e sai pikinso, sa koti pikinso tu; èn a sma di e sai pasa marki, sa koti pasa marki tu”.—2 Korentesma 9:6.

„A sili di lobi fu gi sani, ensrefi sa meki kon fatu [gudu]”, na so a kownu e taki moro fara, „èn a sma di e kowru na ati fu trawan pasa marki, den sa kowru en ati pasa marki tu” (Odo 11:25). Te wi lobi fu gebroiki wi ten nanga den gudu fu wi, fu meki a tru anbegi go na fesi, dan dati sa prisiri na ati fu Yehovah srefisrefi (Hebrewsma 13:15, 16). A sa ’opo den sroisi fu hemel gi wi èn trutru [sa] kanti wan blesi kon na wi tapu teleki nowan sani e mankeri moro’ (Maleaki 3:10). Luku nomo fa den futuboi fu en kisi kefalek furu wini na yeye fasi na ini a ten disi!

Salomo e gi ete wan eksempre di e sori taki den sani di regtfardiki sma wani, de heri tra fasi leki den sani di ogri sma wani. A e taki: „A sma di e hori karu na baka, a pipel fu a kondre sa fluku en, ma wan blesi sa kon na tapu na ede fu a sma di e meki trawan bai en” (Odo 11:26). Te wan sma e bai furu fu wan sani te a bunkopu, èn e kibri den teleki a e kon moro diri fu di a sani dati no o de fu feni, dan a kan kisi wini fu dati. Aladi a kan abi bun bakapisi te wan sma no e gebroiki ala san a abi te sani no de fu feni, èn aladi a bun fu  kibri wan tu sani, toku sma furu tron e wisiwasi wan sma di e hori bun furu sani na baka soso fu man kisi wini fu dati bakaten. Na a tra sei, a sma di e weigri fu meki bigi moni nanga den sani di sma abi tranga fanowdu, sa kisi wan bun nen na sma.

Fu man gi wi deki-ati taki wi musu tan suku fu du san bun, noso san regtfardiki, dan a kownu fu Israel e taki: „A sma di e suku fu du bun, sa tan kisi bun; ma a sma di e suku fu du ogri, ogri sa kon baka na en tapu. A sma di e frutrow tapu den gudu fu en, ensrefi sa fadon; ma neleki den wiwiri fu wan bon di e gro moi, na so den regtfardiki sma sa gro moi.”—Odo 11:27, 28.

A regtfardiki sma e wini sili

Fu sori san na a takru bakapisi te wan sma e du don sani, Salomo e taki: „Iniwan sma di e tyari fluku kon tapu en eigi oso, sa kisi winti leki a gudu fu en” (Odo 11:29a). Na ogridu fu Akan ’ben tyari fluku kon tapu ensrefi’, èn sma ben ston Akan nanga den sma fu en osofamiri kiri (Yosua, kapitel 7). Na ini a ten disi, a kan de so taki na edeman fu wan Kresten osofamiri èn trawan na ini en osofamiri e du wan sondu di e meki taki den puru den fu a Kresten gemeente. Te na edeman fu wan osofamiri no e hori ensrefi na den wet fu Gado èn te a e tapu en ai gi a seryusu sondu di wan sma na ini en osofamiri e du, dan na edeman kan tyari fluku kon tapu en eigi oso. Den sa puru en èn kande trawan na ini en osofamiri fu a Kresten gemeente leki sondari di no e sori berow (1 Korentesma 5:11-13). San a sa kisi leki bakapisi? Soso winti, noso wan sani di no warti noti.

„Wan don sma sa de wan futuboi fu a koni sma”, na so a vers e taki moro fara (Odo 11:29b). Fu di wan don sma no abi a koni fu man du sani na wan bun fasi, meki a sma no man tyari bigi frantwortu. Boiti dati, a don fasi fa a e tiri en eigi afersi kan meki a kon abi plekti na wan tra sma na wan noso tra fasi. Fu taki en leti, so wan don sma kan tron „wan futuboi fu a koni sma”. Fu dati ede, a de tumusi prenspari taki wi e luku sani finifini fosi èn taki wi e handri nanga koni na ini ala san wi e du.

A koni kownu e gi wi a dyaranti taki „a froktu di a regtfardiki sma e meki na wan bon fu libi.” A e taki moro fara: „Èn a sma di e wini sili na wan koni sma” (Odo 11:30). Fa dati e pasa? We, den sani di wan regtfardiki sma e taki èn a fasi fa a e tyari ensrefi, e meki taki a e gi tra sma krakti na yeye fasi. Na so fasi, den sma disi e kisi deki-ati fu dini Yehovah èn te fu kaba den kan kisi a libi di Gado e gi.

’A sondari sa kisi moro pai srefi’

Den odo di ben kari na fesi, trutru e gi wi deki-ati fu sai regtfardikifasi! Salomo e gebroiki a gronprakseri „san wan sma e sai, na dati a sa koti tu”, na ete wan tra fasi. A e taki: „Luku! A regtfardiki sma sa kisi en pai na grontapu. Efu dati de so, dan na ogri sma nanga a sondari musu kisi moro pai srefi!”—Odo 11:31.

Aladi wan regtfardiki sma e du furu muiti fu du san bun, toku a e meki fowtu son leisi (Preikiman 7:20). Èn a sa kisi „pai” fu den fowtu di a meki, fu di a sa kisi piri-ai. Ma fa a de nanga na ogri sma di e teki wan takru pasi fu espresi? Fa a de te a no e du muiti fu kon na tapu a pasi fu regtfardikifasi? A musu kisi wan moro bigi ’pai’, wan hebi strafu? „Efu a regtfardiki sma e kisi frulusu nanga muiti,” na apostel Paulus ben skrifi, „dan pe na ogri sma nanga a sondari sa tanapu?” (1 Petrus 4:18) Fu dati ede, meki wi abi a fasti bosroiti fu suku wini gi wisrefi fu di wi e sai ini regtfardikifasi ala ten.

[Futuwortu]

[Prenki na tapu bladzijde 28]

A „moifasi” fu Abigail ben meki taki a kisi „glori”

[Prenki na tapu bladzijde 30]

’Na ogri sma e meki moni na wan bedrigi fasi, ma a regtfardiki sma e meki en moni na wan reti fasi’

[Prenki na tapu bladzijde 31]

’Te yu e sai pasa marki, dan yu sa koti pasa marki tu’