Go na content

Go na table of contents

A abi winimarki fu abi bun birtisma

A abi winimarki fu abi bun birtisma

A abi winimarki fu abi bun birtisma

„Wan birtisma di de krosibei, bun moro leki wan brada di de farawe.”​—Odo 27:10.

WAN sabiman na ini a fosi yarihondro G.T. ben aksi Yesus: „Suma na trutru a sma di mi musu lobi?” Yesus ben piki a sabiman disi, ma a no taigi en suma na a sma di a musu lobi, ma san a wani taki fu sori trutru lobi gi tra sma. Kande yu sabi na agersitori di Yesus ben fruteri. Furu sma sabi a tori disi leki na agersitori fu a bun Samariasma. A tori disi skrifi na ini na Evangelietori fu Lukas. Yesus ben fruteri a tori na a fasi disi:

„Wan man ben saka komoto fu Yerusalem fu go na Yerikow, di fufuruman ròs en; den puru en krosi na en skin èn den fon en, dan den gowe libi en dededede. We, a kon pasa now, taki wan seiker priester ben saka a pasi dati, ma di a ben si en, a ben waka pasa na a tra sei fu a pasi. Na so, wan Leifisma ben du tu, di a ben saka kon na a presi èn a ben si en, a ben waka pasa na a tra sei fu a pasi. Ma wan seiker Samariasma di ben waka na a pasi dati, ben miti en èn di a ben si en, a ben firi sari. Fu dati ede a ben go na en èn ben tai den soro fu en, aladi a ben kanti oli nanga win na den soro tapu. Dan a ben opo en poti na tapu en eigi meti èn a ben tyari en go na wan pansyon èn ben sorgu gi en. Èn a tra dei a ben puru tu denari, ben gi disi na a eiginari fu a pansyon, èn a ben taki: ’Sorgu gi en, èn awansi san yu sa gebroiki moro leki disi, mi sa pai yu baka te mi e drai kon baka dya.’ Suma fu den dri sma disi, yu e prakseri, ben [sori lobi gi a man] di ben fadon na ini anu fu den fufuruman?”—Lukas 10:29-36.

Soleki fa a sori, dan a sabiman ben frustan krin san Yesus ben wani taki nanga na agersitori. Sondro draidrai a ben man taki sortuwan fu den sma ben sori lobi gi a man di kisi mankeri: „A sma di ben abi sari-ati nanga a man.” Ne Yesus taigi a sabiman: „We, dan go du a srefi sani tu” (Lukas 10:37). Na agersitori disi e sori trutru san a wani taki fu sori lobi gi tra sma! Iya, na agersitori fu Yesus kan meki wi aksi wisrefi: ’Fa mi e libi nanga tra sma? A de so taki mi e du bun soso gi den sma di de fu a srefi ras noso fu a srefi kondre fu mi? A de so taki den sani disi e tapu mi fu yepi iniwan sma di abi yepi fanowdu? Mi e du ala san mi man fu yepi trawan?’

Pe wi musu bigin?

Efu wi feni taki wi musu tyari kenki kon ini a tori disi, dan wi musu bigin kenki a fasi fu denki fu wi. Wi musu aksi wisrefi fa wi kan de wan bun birtisma. Disi kan yepi wi tu fu abi bun birtisma. Sowan tu dusun yari pasa, Yesus ben poti krakti tapu a prenspari gronprakseri dati na ini a pôpi Bergitaki fu en. A gronprakseri disi e sori sma fa den musu libi nanga trawan. A ben taki: „Fu dati ede, ala sani di unu wani taki sma musu du gi unu, na dati unu musu du gi den” (Mateyus 7:12). Te wi sori lespeki nanga switifasi gi trawan, dan dati sa gi den deki-ati fu handri na a srefi fasi nanga wi.

Na ini na artikel „Lobi un birti”, na ini a tijdschrift The Nation Since 1865, dan Lise Funderburg, wan nyunsuman nanga skrifiman, ben taki fu wan tu pikinpikin sani di sma kan du fu sori switifasi. A ben skrifi: „Mi wani . . . taki birtisma musu kon abi wan banti nanga makandra nanga yepi fu den someni pikinpikin sani di den e prisiri fu du gi makandra, soleki fu teki a koranti gi wan sma, noso fu luku den pikin-nengre fu wan tra sma, noso fu go na wenkri gi wan sma. Mi wani taki a banti disi musu de na ini wan grontapu pe moro nanga moro sma no gwenti trawan moro èn pe libimakandra no tranga moro fu di sma e frede èn fu di ogridu lai.” A ben taki moro fara: „Yu musu bigin du wan sani. Èn a ben sa bun fu bigin na a sma di e tan sei yu.”

A tijdschrift Canadian Geographic ben taki wan bun sani tu di kan yepi sma di e libi krosibei fu makandra, fu libi bun nanga makandra. A skrifiman Marni Jackson ben taki: „Soleki fa wi no kan taki ala ten suma wi wani leki famiri, na so wi no kan taki tu suma wi wani leki birtisma. A de fanowdu taki wi e luku bun san wi e taki èn sosrefi fa wi e taki son sani. Boiti dati, wi musu sori lespeki gi sma èn wi musu frudrage den.”

Bun birtisma lobi fu gi sani na trawan

A tru taki furu fu wi e feni en wan fruferi sani fu go taki nanga birtisma. Kande wi e feni taki a moro bun fu no taki nanga den, èn fu hori wisrefi aparti fu den. Ma Bijbel e taki dati „wan sma sa de moro koloku te a e gi sani, leki te a e kisi sani” (Tori fu den Apostel 20:35). Fu dati ede, wan bun birtisma e pruberi fu meki muiti fu kon sabi suma e tan na ini a birti fu en. Aladi a no e suku nomonomo fu tron bun mati nanga den sma, toku a e meki muiti fu taki wanwan leisi nanga den, kande a e lafu pikinso nanga den, noso e wai anu gi den fu taki den odi.

Soleki fa wi taki kaba, dan „den someni pikinpikin sani” di birtisma e du gi makandra de prenspari srefisrefi fu den kon abi wan bun banti nanga makandra èn fu tan libi switi nanga makandra. Fu dati ede a bun fu luku san yu kan du, noso san yu kan taki, fu sori switifasi gi wan birtisma fu yu. Furu tron dati sa gi sma deki-ati fu wroko makandra èn fu lespeki makandra. Te wi e du dati, dan wi e du san Bijbel e gi wi leki rai: „No tapu yusrefi fu du bun gi den wan di musu kisi dati, te a de ini a makti fu yu anu fu du dati.”—Odo 3:27; Yakobus 2:14-17.

Bun birtisma e sori warderi gi sani di den e kisi

A ben o de wan moi sani efu wi ben kan taki dati ala sma e warderi a yepi nanga den presenti di den e kisi. A de wan sari sani taki disi no de so ala ten. Furu tron sma no sori tangi srefisrefi gi a yepi noso gi den furu presenti di den kisi fu trawan di trutru ben wani yepi den. Na fu dati ede meki a sma di ben gi a presenti nanga en heri ati ben sa kan denki: ’Disi na a lasti leisi taki mi e gi a sma dati wan sani!’ Ten na ten a kan de so, taki yu e du so furu muiti fu taki den birtisma fu yu odi, ma den e seki den ede nomo sondro fu piki yu.

Ma furu leisi a no de so taki a sma no e warderi den sani di a kisi, aladi a kan gersi leki dati de so. Kande a kulturu pe a komopo e meki taki a e draidrai, noso e syensyen, so taki a gersi leki a no wani taki nanga sma. Na a tra sei, na ini a grontapu disi pe sma no sabi tangi, son sma no gwenti a switifasi di yu e sori gi den. Kande den no e frutrow yu srefi, bika den no sabi san na a trutru reide fu san ede yu du bun gi den. Kande a sma musu sabi fu san ede yu e du dati. Fu dati ede, a e teki ten nanga pasensi fu man kisi wan bun banti nanga tra sma. Ma birtisma di e kweki a lobi fu gi sani na trawan èn sosrefi fu warderi den sani di den e kisi, sa yepi fu tyari vrede nanga koloku kon na mindri den sma fu a birti fu den.

Te problema e opo kon

A abi winimarki srefisrefi fu abi bun birtisma, spesrutu te rampu feni presi. Na ini muilek ten, sma e sori trutru switifasi gi makandra. Furu ondrofenitori e sori fa birtisma ben gi densrefi fu yepi makandra na ini den ten disi. A gersi taki rampu e gi birtisma deki-ati fu wroko makandra èn fu span densrefi fu yepi makandra. Srefi den sma di no abi a srefi bribi noso denki, furu tron sa wroko makandra.

Fu eksempre, a koranti The New York Times ben fruteri taki baka di wan gronseki ben feni presi na Torkukondre na ini 1999, dan a ben de so taki sma di ben abi bita-ati gi makandra langa ten kaba, ben bigin wroko makandra na wan switi fasi. „Furu yari langa, sma leri wi fu abi bita-ati gi den Torku”, na so wan Griki skrifiman Anna Stergiou ben fruteri na ini wan koranti fu Ateine. „Ma wi no e prisiri nanga a kefalek bigi sari di den ondrofeni. Wi ben sari nanga san ben feni presi. Wi ben e krei di wi si den dede beibi. A ben gersi leki a bita-ati di wi ben abi so langa gi den sma disi, no ben de moro.” Di lanti taki dati den no ben o go doro fu luku efu sma ben de na libi ete, dan den Grikisma di ben abi a wroko fu luku efu sma ben de na libi ete ben tan suku go doro.

Den sma di e du tranga muiti fu yepi den birtisma fu den baka di wan rampu feni presi, e du wan trutru bun wroko èn den e sori furu deki-ati tu. Ma te wan sma e kibri a libi fu wan birtisma fu di a e warskow en bifo wan problema e pasa, dan dati na wan moro bun sani di a kan du fu yepi a birtisma. A de wan sari sani taki furu tron sma no e sori warderi te trawan na ini a birti fu den e warskow den taki rampu o pasa, bika na a ten te den e kisi a warskow, den no man si krinkrin taki wan rampu o pasa. Furu tron sma no wani arki den wan di e warskow den. Den wan di e meki muiti fu yepi sma di no sabi na ini sortu takru situwâsi den de, musu abi furu deki-ati fu horidoro èn den musu de klariklari tu fu gi densrefi.

A moro bun fasi fu yepi tra sma

Na ini a ten disi, wan prenspari sani di bigi kefalek moro leki wan gronseki, sa miti libisma. Bijbel ben taki na fesi taki a sani dati na a puru di na Almakti Gado sa puru ogridu nanga tra problema na grontapu (Openbaring 16:16; 21:3, 4). Disi a no wan sani di kande o pasa wan dei, ma a de wan sani di wi kan bribi taki o kon seiker! Yehovah Kotoigi de klariklari fu yepi someni sma leki den man fu kisi a sabi di den abi fanowdu fu man pasa a sani disi di o seki grontapu dyonsro. Dati meki den de fayafaya fu teki prati na a barinen preikiwroko di den e du na heri grontapu (Mateyus 24:14). Den e du a wroko disi nanga den heri ati, fu di den lobi Gado èn fu di den lobi tra sma.

Fu dati ede, na presi fu krutu den Kotoigi bifo yu kon sabi den, noso na presi fu atibron nanga den, dan arki den te den e kon na yu oso, noso te den e kon taki nanga yu na strati. Den e meki muiti fu de bun birtisma. Sobun, teki a kari te den e aksi yu fu studeri Bijbel nanga yu. Kon sabi fa Gado Wortu e pramisi wi taki dyonsro wan ten sa kon pe birtisma sa libi na ini vrede nanga makandra. Na a ten dati, nowan sma sa desko trawan moro fu di den de fu wan tra ras, wan tra bribi, noso fu di den gudu noso pôti. Noti no sa pori a waran banti di furu fu wi trutru e angri fu abi.

[Prenki na tapu bladzijde 6, 7]

A bun fu luku san yu kan du, noso san yu kan taki, fu sori switifasi gi wan birtisma fu yu

[Sma di abi a reti fu a prenki]

Globe: Mountain High Maps® Copyright © 1997 Digital Wisdom, Inc.