Ondrofenitori

Wan pisi papira di kenki mi libi

SOLEKI FA IRENE HOCHSTENBACH FRUTERI

A ben pasa na wan tudewroko mofoneti ini 1972. Mi ben abi 16 yari èn mi ben go nanga mi papa nanga mi mama na wan konmakandra fu bribiman na ini Eindhoven, wan foto na ini a distrikt Brabant, na ini Bakrakondre. Mi ben e frede pikinso èn mi ben winsi taki mi ben de na wan tra presi. Dan, tu yongu uma gi mi wan pisi papira. Tapu a papira ben skrifi: „Lobi Irene, wi o feni en wan prisiri sani efu wi ben kan yepi yu.” Mi no ben denki taki a pisi papira disi ben o kenki mi libi. Ma fosi mi fruteri san pasa baka dati, dan meki mi fruteri wan tu sani fu misrefi fosi.

MI GEBORE tapu na èilanti Belitung, na ini Indonesia. Mi kan memre wan tu sani di mi ben man yere tapu a moi èilanti disi — fa a winti ben wai na mindri den palmbon, fa a watra fu wan liba ben e lon so safri krosibei fu wi oso, fa pikin-nengre ben e lafu di den ben prei lontu na oso fu wi, èn sosrefi fa a poku di wi ben prei ben de fu yere na ini wi oso. Ini 1960, di mi ben abi fo yari, dan a heri osofamiri fu wi ben froisi fu Indonesia go na Bakrakondre. A ben teki bun langa fu doro Bakrakondre nanga sipi, èn a sani di mi e memre bun ete na taki mi ben abi wan preisani di mi ben lobi srefisrefi. A ben de wan pikin popki di ben e prei tapu wan dron. Mi ben lobi fu arki fa a popki disi ben e prei. Di mi ben abi seibi yari, dan mi no ben man yere moro fu di mi ben kon siki, èn sensi a ten dati mi no ben man yere noti moro. Mi e memre soso den sani di mi ben yere, fosi mi ben kon dofu.

Mi e gro kon bigi leki wan dofu sma

Fosi, mi no ben e frustan san a wani taki fu de wan dofu sma, fu di mi papa nanga mama ben kweki mi na wan lobi-ati fasi trutru. Na  ini mi pikin-nengreten dan mi ben abi wan sortu wrokosani di ben musu yepi mi fu yere, ma a no ben yepi mi furu; èn fu di mi ben de wan pikin ete dan mi ben si en leki wan preisani. Te den pikin fu a birti ben wani taki nanga mi, dan den ben skrifi a heri tori na tapu den ston na seipasi pe sma e waka èn mi ben e piki den, aladi mi no ben man yere mi eigi sten.

Di mi ben e gro kon moro bigi, dan safrisafri mi ben e kon frustan taki mi no ben de leki den tra sma lontu mi. Mi ben kon si tu taki son sma ben e lafu mi fu di mi dofu, èn trawan no ben wani bumui nanga mi. Mi ben kon firi leki na mi wawan de, fu di mi no ben abi nowan mati. Now fosi, mi ben kon frustan san a wani taki fu de wan dofu sma, èn o moro mi ben e gro kon bigi, o moro mi ben e frede gi a libimakandra fu sma di man yere.

Mi papa nanga mama ben froisi a heri osofamiri fu wi, fu wan dorpu na ini a distrikt Limburg go na a foto Eindhoven, so taki mi ben kan go na wan skoro spesrutu gi dofu sma. Drape, mi papa ben suku wan wroko, èn mi pikin brada nanga den tu bigi sisa fu mi ben go na wan tra skoro. Mi de nanga furu tangi na ati taki den du ala den sani disi, soso fu kan yepi mi. Na skoro mi ben leri fu taki moro safri èn fu taki moro krin. Èn aladi den skoromisi nanga skoromeester no ben taki nanga anu, soleki fa dofu sma e taki, toku den pikin fu mi klas ben leri mi fu du disi.

A fasi fa mi ben si sani

Di mi ben e gro kon bigi, dan mi papa nanga mi mama ben du furu muiti fu taki nanga mi, ma furu sani ben de di mi no ben e frustan. Fu eksempre, mi no ben frustan taki mi papa nanga mi mama ben e studeri a Bijbel nanga Yehovah Kotoigi. Ma mi e memre taki wan dei a heri osofamiri ben go na wan presi pe wan lo sma ben e sidon na tapu sturu. Den alamala ben luku go na fesisei, son leisi den ben e naki anu, èn wanwan leisi den ben opo tanapu. Mi no ben sabi fu san ede den sma disi ben e du ala den sani disi. Bakaten mi kon frustan taki mi ben de na wan kongres fu Yehovah Kotoigi. Mi papa nanga mi mama ben gwenti tu fu tyari mi go na wan pikin zaal na ini a foto Eindhoven. Mi no ben e frede fu go drape bika ala sma ben abi switifasi èn a gersi taki den sma fu mi osofamiri ben e prisiri; ma mi no ben sabi fu san ede wi ben go drape ala ten. Now mi sabi taki a pikin zaal dati ben de wan Kownukondre zaal fu Yehovah Kotoigi.

A de wan sari sani taki, nowan sma ben de di ben man yepi mi fu frustan san den ben taki na den konmakandra disi. Now mi e frustan taki den wan di ben de drape, ben wani fu yepi mi, ma den no ben sabi fa fu du nanga wan dofu sma. Na den konmakandra, mi ben e firi leki na mi wawan de, aparti fu den tra sma, èn mi ben prakseri taki, ’a moro betre mi ben de na skoro na presi fu mi de dyaso’. Ma na a srefi momenti di mi ben prakseri a sani disi, dan den tu yongu uma skrifi wan sani tapu wan pisi papira èn den gi mi fu mi leisi. Dati na a pisi papira fu san mi ben fruteri na ini a bigin. Mi no ben denki taki a pisi papira disi ben o de a bigin fu wan spesrutu matifasi di ben meki taki mi no ben firi moro taki mi ben de mi wawan.

Mi e kisi bun mati

Colette nanga Hermine, ben abi wan sani fu 20 yari. Na den ben gi mi a pisi papira. Bakaten, mi kon frustan taki den ben kon na a gemeente fu Yehovah Kotoigi pe mi ben e go, fu dini drape leki gewoon pionier, noso furuten dinari. Colette nanga Hermine no ben sabi fa fu taki nanga anu, ma mi ben man fu frustan den, fu di mi ben e luku den mofo bun te den ben e taki, èn na so wan fasi wi ben e frustan makandra heri bun.

Mi papa nanga mi mama ben prisiri srefisrefi di Colette nanga Hermine ben aksi efu den ben kan studeri a Bijbel nanga mi. Ma den yongu uma disi ben du moro leki dati srefi. Den ben du furu muiti fu vertaal den konmakandra na a Kownukondre zaal gi mi èn den ben meki mi abi demakandra nanga den trawan na ini a gemeente sosrefi. Den  ben leri mi fa fu hori wan takimakandra na ini a preikiwroko, èn den leri mi tu fa fu hori wan lezing na a Theokrasia Diniwroko-skoro. Prakseri nomo, now mi leki dofu sma, ben abi a deki-ati fu hori wan lezing srefi na fesi wan grupu fu sma di ben man yere!

Boiti dati, Colette nanga Hermine ben meki mi firi taki mi ben man frutrow den. Den ben abi pasensi èn den ben e arki mi. Aladi furu tron wi ben e lafu fu den fowtu di mi ben e meki, toku noiti den ben e lafu mi fu di mi dofu, èn noiti den ben firi syen te mi ben de nanga den. Den ben pruberi fu frustan fa mi ben e firi èn den ben handri nanga mi na a srefi fasi fa den ben handri nanga tra sma. Den yongu uma disi, ben abi switifasi, èn den gi mi wan tumusi moi presenti, namku a lobi èn a matifasi fu den.

Ma moro prenspari sani di Colette nanga Hermine ben leri mi, na taki mi ben musu kon leri sabi a Gado fu wi, Yehovah, leki wan mati di mi kan frutrow. Den fruteri mi taki Yehovah ben si fa mi ben e sidon na ini a Kownukondre zaal èn taki a ben frustan den firi èn problema fu mi leki wan dofu sma. Mi de nanga furu tangi na ati taki mi, Colette nanga Hermine ben tron bun mati fu di wi lobi Yehovah. A fasi fa Yehovah ben e sorgu mi, ben naki mi ati srefisrefi, èn fu di mi lobi en, meki mi gi mi libi abra na en èn mi dopu na ini yuli 1975.

Mi e go nanga wan spesrutu mati

Na ini den yari baka dati, mi ben kon sabi furu Kresten brada nanga sisa. Wan brada ben tron wan spesrutu mati fu mi, èn mi ben trow nanga en na ini 1980. No langa baka dati, dan mi ben bigin dini leki wan pionier, èn na ini 1994 mi nanga mi masra Harry, ben go dini leki spesrutu pionier na ini a grupu fu dofu sma di e frustan a Dofusma-tongo fu Bakrakondre. A yari baka dati, mi ben kon na fesi wan trutru tyalensi. Mi ben musu go nanga mi masra, di man yere, te a ben fisiti den difrenti gemeente leki wan sma di ben e teki presi gi a kringopziener.

Disi na san mi e du. Te wi e go na wan gemeente fu a fosi leisi, dan mi e go wantewante na ala brada nanga sisa èn mi e fruteri den suma na mi. Mi e fruteri den taki mi dofu èn mi e aksi den fu luku mi te den e taki èn fu no taki tumusi gaw; na so wan fasi mi kan frustan san den e taki. A fosi leisi te wi e go na a gemeente konmakandra, dan mi e pruberi fu gi wan piki te den arkiman e kisi okasi fu dati. Mi e aksi tu, efu wan sma wani fu vertaal gi mi na den konmakandra èn na ini a preikiwroko.

Te mi e du den sani disi, dan son leisi den brada nanga sisa e frigiti srefi taki mi dofu. Disi e meki taki ala sortu lafu tori e pasa. Fu eksempre, den e fruteri mi taki te den e si mi e waka na foto,  dan den e tuter gi mi te den de na ini oto, fu taki mi odi, ma a no de fu taki, dati mi no e piki. Son leisi, misrefi e frigiti taki son sani de di mi no man du. Fu eksempre, son leisi te mi e taigi mi masra wan sani di trawan no musu yere, dan mi e pruberi fu taki na ini en yesi nanga wan safri sten. Ma te mi e si taki en fesi e redi wantronso èn syen e kisi en, dan mi sabi taki a „syusyu” fu mi ben tranga tumusi, so taki trawan ben e yere tu.

Son leisi pikin-nengre e yepi na fasi di yu no e fruwakti. Na ini wan gemeente pe wi ben go fu a fosi leisi, dan wan boi fu neigi yari ben si taki sonwan na ini a Kownukondre zaal ben e draidrai fu taki nanga mi èn fu dati ede, a bosroiti fu du wan sani. A waka kon na mi, a teki mi na mi anu, a tyari mi go na a mindri fu a Kownukondre zaal, èn a bari nanga wan bun tranga sten: „Mi wani unu miti Irene — a dofu!” Den wan di ben de drape, waka kon miti mi èn den bigin taki nanga mi.

Fu di mi e go nanga mi masra na ini a kringwroko, meki a grupu fu mati di mi abi, e kon moro bigi. Mi libi kon kenki srefisrefi! Fosi mi ben firi leki na mi wawan de. Ma sensi a mofoneti di Colette nanga Hermine poti a pisi papira na ini mi anu, mi kon si sortu krakti mati kan abi na tapu sma. Mi ben miti sma di ben tron spesrutu mati fu mi. Ma a moro prisiri sani, na taki mi ben kon leri sabi Yehovah, a moro bun Mati di de (Romesma 8:38, 39). Ai, a pisi papira kenki mi libi fu tru!

[Prenki na tapu bladzijde 24]

Mi e memre fa a popki fu mi ben e prei poku

[Prenki na tapu bladzijde 25]

Na ini a preikiwroko èn nanga mi masra, Harry