Yu e bribi a bun nyunsu trutru?
Yu e bribi a bun nyunsu trutru?
„A kownukondre fu Gado kon krosibei. Abi berow, un pipel, èn bribi a bun nyunsu.”—MARKUS 1:15.
1, 2. Fa yu ben sa fruklari Markus 1:14, 15?
A BEN de a yari 30 G.T. Yesus Krestes ben bigin nanga a tumusi prenspari diniwroko fu en na ini Galilea. A ben e preiki „a bun nyunsu fu Gado”. Iya, Yesus ben doro na ati fu wan heri ipi sma na ini Galilea di a ben taki: „A reti ten doro kaba, èn a kownukondre fu Gado kon krosibei. Abi berow, un pipel, èn bribi a bun nyunsu.”—Markus 1:14, 15.
2 „A reti ten” ben doro gi Yesus fu bigin nanga a diniwroko fu en. Now libisma ben o kisi na okasi fu teki wan bosroiti di ben kan meki taki Gado feni den bun (Lukas 12:54-56). ’A kownukondre fu Gado ben kon krosibei’ fu di Yesus, a Sma di ben o kisi Kownumakti, ben de na mindri libisma. A preikiwroko fu en ben pusu opregti sma fu abi berow. Ma fa sma ben sori taki den ben e „bribi a bun nyunsu” na a ten dati? Fa wi e sori taki wi abi a srefi sortu bribi dati?
3. San sma du fu sori taki den e bribi a bun nyunsu?
3 Na apostel Petrus ben du a srefi sani leki Yesus, di a ben e gi sma deki-ati fu sori taki den abi berow. Na a Pinksterfesa fu 33 G.T., dan Petrus ben taigi den Dyu na ini Yerusalem: „Abi berow, èn meki ibriwan fu unu teki dopu na ini a nen fu Yesus Krestes fu kisi pardon fu den sondu fu unu, èn unu sa kisi a fri presenti fu a santa yeye.” Dusundusun sma ben drai den libi èn den ben teki dopu. Den ben tron bakaman fu Yesus (Tori fu den Apostel 2:38, 41; 4:4). Na ini 36 G.T., sma di no ben de Dyu, ben man drai den libi èn teki dopu, neleki fa den Dyu ben du dati (Tori fu den Apostel 10:1-48). Na ini a ten disi, bribi na ini a bun nyunsu e pusu bun furu sma fu abi berow fu den sondu fu den. Den sma disi e gi densrefi abra na Gado. Baka dati den e teki dopu. Den e teki a bun nyunsu fu frulusu. Den e poti bribi sosrefi na ini a frulusu-ofrandi fu Yesus. Boiti dati, den e du san regtfardiki, iya, den e sori krin taki den teki a sei fu a Kownukondre fu Gado.
4. San na bribi?
4 Ma san na bribi? Na apostel Paulus ben skrifi: „Bribi na a overtoigi di wan sma abi taki den sani di a e howpu sa kon tru, a krin buweisi fu sani di de trutru, ma di sma no e si” (Hebrewsma 11:1). A bribi fu wi e gi wi a frutrow taki ala den sani di Gado pramisi na ini a Wortu fu en, sa kon tru. A bribi fu wi tranga sote taki wi e si den pramisi dati leki sani di kon tru kaba. Wi kan teki dati gersi nanga a kisi di wan sma e kisi wan papira di de a krin buweisi taki a sma na a eiginari fu wan pisi gron. Sosrefi bribi na „a krin buweisi”, noso a buweisi di e overtoigi wi, taki son sani di wi no man si, de trutru. A koni di wi abi fu man si sani krin, sosrefi a warderi di wi abi na ini na ati fu wi e overtoigi wi taki den sani disi na trutru sani, aladi wi no si den ete.—2 Korentesma 5:7; Efeisesma 1:18.
Wi abi bribi fanowdu!
5. Fu san ede meki bribi de so prenspari?
5 Wi alamala gebore nanga a firi taki wi abi Gado fanowdu, ma wi no gebore nanga bribi. Te yu luku en bun, dan „a no ala sma abi bribi” (2 Tesalonikasma 3:2). Toku a de so taki Kresten musu abi bribi efu den wani kisi den sani di Gado pramisi (Hebrewsma 6:12). Baka di Paulus ben kari furu eksempre fu sma di ben abi bribi, dan a ben taki: „Fu dati ede dan, fu di wi abi so wan bigi wolku fu kotoigi lontu wi, meki wi puru sosrefi ibri hebi nanga a sondu di e kisi wi makriki, èn meki wi horidoro fu lon a streilon di poti na wi fesi, aladi wi e luku bun na Yesus, a Moro Prenspari Fesiman èn a Sma di e meki a bribi fu wi kon bun dorodoro” (Hebrewsma 12:1, 2). San na „a sondu di e kisi wi makriki”? Dati na te wan sma e mankeri bribi, noso te a lasi a bribi di a ben abi. Efu wi wani tan abi wan tranga bribi, dan wi musu ’luku Yesus bun’ èn wi musu du muiti fu teki na eksempre fu en. Wi musu kakafutu sosrefi gi hurudu, wi musu feti nanga den wroko fu a skin, aladi wi e wai pasi gi a lobi gi gudu, grontapu filosofia, nanga kruktubribi di de kontrari Bijbel (Galasiasma 5:19-21; Kolosesma 2:8; 1 Timoteyus 6:9, 10; Yudas 3, 4). Boiti dati, wi musu bribi taki Gado de nanga wi. Wi musu bribi sosrefi taki den rai di a e gi wi na rai di kan yepi wi trutru.
6, 7. Fu san ede a fiti taki wi e begi fu kisi bribi?
6 Wi no kan kisi bribi soso fu di wisrefi wani dati. Bribi na wan fu den froktu fu a santa yeye, noso wroko krakti fu Gado (Galasiasma 5:22, 23). Ma san wi kan du efu a bribi fu wi musu kon moro tranga? Yesus ben taki: „Efu unu . . . sabi fa fu gi bun presenti na den pikin fu unu, o moro dan a Tata na hemel, sa gi santa yeye na den wan di e aksi en fu dati!” (Lukas 11:13) Iya, meki wi begi fu kisi a santa yeye, bika a kan meki wi kisi a bribi di wi abi fanowdu fu du a wani fu Gado srefi efu wi abi hebi problema di de wan tesi gi wi.—Efeisesma 3:20.
7 A fiti taki wi e begi fu kisi moro bribi. Di Yesus ben de fu puru wan ogri yeye na wan boi tapu, dan a papa fu a boi dati ben begi en: „Mi abi bribi! Yepi mi pe mi e mankeri bribi!” (Markus 9:24) „Gi wi moro bribi”, den disipel fu Yesus ben taki (Lukas 17:5). Fu dati ede, meki wi tan begi fu kisi bribi, aladi wi abi a frutrow taki Gado e arki den sortu begi dati.—1 Yohanes 5:14.
A de tumusi prenspari fu bribi na ini a Wortu fu Gado
8. Fa bribi na ini a Wortu fu Gado kan yepi wi?
8 Leti bifo Yesus gi en libi leki wan srakti-ofrandi, dan a ben taigi den bakaman fu en: „No meki un ati kon bruya. Bribi na ini Gado, bribi na ini mi tu” (Yohanes 14:1). Leki Kresten wi e bribi na ini Gado nanga en Manpikin. Ma fa a de nanga a Wortu fu Gado? A Wortu dati kan gi wi a moro bun rai nanga a moro bun tiri di wan sma kan kisi. Sobun, te wi o studeri en nanga a fasti frutrow dati, èn te wi o du san wi e leri, dan a sa tyari furu wini kon gi wi.—Hebrewsma 4:12.
9, 10. Fa yu ben o fruklari san Yakobus 1:5-8 e taki fu bribi?
9 A libi fu wi leki sondu libisma lai nanga furu problema. Ma bribi na ini Gado Wortu kan de wan bigi yepi gi wi (Yob 14:1). Kon meki wi taki dati wi kisi wan spesrutu tesi pe wi no sabi san fu du. We, a Wortu fu Gado e gi wi a rai disi: „Efu wan fu unu no abi nofo koni, meki a tan aksi Gado, bika a e gi ala sma pasa marki èn sondro fu sori den tapu den fowtu; èn a sa kisi en. Ma meki a tan aksi nanga bribi, èn a no musu tweifri kwetikweti, bika a sma di e tweifri, de neleki wan skwala fu se di winti e wai go-kon. Fu taki en leti, no meki a sma dati prakseri taki a sa kisi wan sani fu Yehovah; a de wan sma di no man teki bosroiti, di no e tanapu kánkan na ini ala en pasi.”—Yakobus 1:5-8.
10 Yehovah Gado no sa gi wi syen te wi e begi en fu kisi moro koni. Na presi fu dati, a sa yepi wi fu si a tesi fu wi na wan yoisti fasi. A kan taki wan Kresten brada fu wi sori wi bijbeltekst di kan yepi wi, noso taki wisrefi leisi spesrutu tekst te wi e studeri Bijbel. A kan sosrefi taki a santa yeye fu Yehovah e tiri wi na wan tra fasi. Awinsi fa a no fa, wi hemel Tata sa gi wi a koni fu kakafutu gi tesi efu wi ’tan aksi nanga bribi, aladi wi no e tweifri kwetikweti’. Efu wi ben sa de leki wan skwala fu se di a winti e wai go-kon, dan wi no kan fruwakti fu kisi noti fu Gado. Fu san ede? Fu di dati ben sa wani taki dati wi no sabi san wi wani, taki wi na sma di no e horidoro te wi e begi noso te wi e du tra sani, iya, wi o de sma di no e tan sori bribi. Fu dati ede wi musu abi tranga bribi na ini a Wortu fu Gado, sosrefi na ini tiri di a e gi wi. Meki wi go luku wan tu fasi fa a Wortu dati kan yepi wi noso tiri wi.
Bribi e meki taki wi man kisi san wi abi fanowdu
11. Sortu dyaranti bribi na ini a Wortu fu Gado e gi wi ini a tori fu den sani di wi abi fanowdu fu tan na libi?
11 Fa a de efu na a momenti disi wi no abi bun nyanyan noso wan bun tanpresi, noso efu wi na pôti sma? Bribi na ini a Wortu fu Gado e gi wi a dyaranti taki Yehovah sa sorgu nomonomo taki wi feni den sani di wi abi fanowdu ibri dei. A bribi dati sa gi wi na overtoigi sosrefi taki te fu kaba, Yehovah sa gi ala sma di lobi en san den abi fanowdu (Psalm 72:16; Lukas 11:2, 3). A kan gi wi deki-ati tu te wi e prakseri dipi fu a fasi fa Yehovah ben gi nyanyan na a profeiti Elia, di wan bigi angriten ben kon. Bakaten, Gado ben sorgu na wan wondru fasi taki a blon nanga na oli fu wan uma no ben e kaba. Disi ben meki taki na uma, a manpikin fu en, makandra nanga Elia, ben kan tan na libi (1 Kownu 17:2-16). Na so a de tu taki Yehovah ben sorgu taki a profeiti Yeremia ben kisi san a ben abi fanowdu, na a ten di den Babilonsma ben e lontu Yerusalem (Yeremia 37:21). Aladi Yeremia nanga Elia no ben abi furu nyanyan, toku Yehovah ben sorgu gi den. Na ini a ten disi Yehovah e du a srefi gi den wan di e sori bribi na ini en.—Mateyus 6:11, 25-34.
12. Fa bribi kan yepi wi fu feni san wi abi fanowdu ibri dei?
12 Wi no sa kon gudu te wi e sori bribi noso te wi e hori wisrefi na Bijbel gronprakseri, ma dati sa yepi wi fu kisi san wi abi fanowdu ibri dei. Fu gi wan eksempre: Bijbel e gi wi a rai fu de wrokoman di no e bedrigi trawan, fu de sma di man du den wroko bun èn di e wroko tranga (Odo 22:29; Preikiman 5:18, 19; 2 Korentesma 8:21). Noiti wi no musu si en leki wan soso sani fu abi wan bun nen leki wrokoman. Furu wrokoman di no e bedrigi sma èn di e du den wroko bun, aladi den e wroko tranga, e feni wroko moro makriki leki trawan, awinsi den de na presi pe a tranga fu feni bun wroko. Aladi a kan taki den wrokoman disi no abi furu gudu, toku a de so furu tron taki den man kisi san den abi fanowdu. Den de nanga prisiri sosrefi fu di den sabi taki san den e nyan, na sani di den kisi fu di densrefi ben wroko fu dati.—2 Tesalonikasma 3:11, 12.
Bribi e yepi wi fu horidoro te wi e sari
13, 14. Fa bribi e yepi wi fu tan horidoro srefi te wi e sari?
13 A Wortu fu Gado e sori taki wi alamala kan firi sari te wan lobiwan fu wi lasi libi. A getrow famiri-edeman Abraham ben row di a lobi wefi fu en, Sara, ben lasi libi (Genesis 23:2). David ben sari srefisrefi di a yere taki en manpikin Absalom ben dede (2 Samuel 18:33). Srefi a volmaakti man Yesus ben krei di en mati Lasarus ben dede (Yohanes 11:35, 36). Te wan lobiwan fu wi dede, dan a kan taki wi e sari srefisrefi. Ma te wi e poti bribi na ini den sani di a Wortu fu Gado e pramisi wi, dan dati kan yepi wi fu horidoro na den momenti te wi e firi sari.
14 „Mi poti mi howpu tapu Gado”, na so Paulus ben taki, dati „wan opobaka o de fu den regtfardikiwan nanga den onregtfardikiwan” (Tori fu den Apostel 24:15). A prenspari taki wi poti bribi na ini a pramisi fu Gado taki a sa gi dusundusun sma wan opobaka (Yohanes 5:28, 29). Na den mindri yu sa abi Abraham nanga Sara, Isak nanga Rebeka, Yakob nanga Lea, iya, ala den wan di e sribi now na ini dede, e wakti fu kisi wan opobaka fu libi na ini a nyun grontapu fu Gado (Genesis 49:29-32). A sa gi wi bigi prisiri trutru te den lobiwan fu wi e wiki komoto fu a dede sribi fu libi dyaso na grontapu! (Openbaring 20:11-15) A no de fu taki dati bribi no sa puru ala wi sari na ini a ten disi, ma dati sa meki taki wi tan krosibei fu Gado, a Sma di sa yepi wi fu horidoro te wan lobiwan fu wi lasi libi.—Psalm 121:1-3; 2 Korentesma 1:3.
Bribi e tranga den wan di brokosaka
15, 16. (a) Fu san ede wi kan taki dati bribiman noyaso kan firi brokosaka neleki iniwan tra sma? (b) San kan yepi wi te wi e firi brokosaka?
15 A Wortu fu Gado e sori taki srefi den wan di abi bribi trutru, kan firi brokosaka ten na ten. Di Yob ben kisi hebi tesi, dan a ben e firi leki Gado ben gowe libi en (Yob 29:2-5). A fasi fa Yerusalem nanga den skotu fu en ben kon tan baka di a ben kisi pori, ben meki Nehemia sari srefisrefi (Nehemia 2:1-3). Baka di Petrus ben taki difrenti leisi taki a no ben sabi Yesus, dan a ben sari sote taki „a krei nanga bigi sari” (Lukas 22:62). Paulus ben gi ala den brada nanga sisa fu en na ini a gemeente na ini Tesalonika a deki-ati fu ’trowstu den sma di e firi brokosaka’ (1 Tesalonikasma 5:14). Sobun, a no de so taki wan bribiman na ini a ten disi no kan firi brokosaka, bika dati kan pasa nanga iniwan sma. Ma san wi kan du te wi e firi brokosaka?
16 Kande wi e firi brokosaka fu di wi e kisi wan tu seryusu problema. Na presi fu si den leki wán bigi problema, dan kande wi sa man lusu den moro makriki, efu wi ben sa gebroiki Bijbel gronprakseri fu lusu den problema disi wán-fru-wán. Disi kan yepi wi fu no firi brokosaka. Te wi e suku fu du bun sani, èn te wi e rostu nofo, dan dati kan de wan yepi gi wi sosrefi. Awinsi fa a no fa, wan sani wi sabi: Bribi na ini Gado nanga a Wortu fu en e yepi wi fu tan gosontu na yeye fasi fu di a e tranga na overtoigi di wi abi taki Gado e broko en ede trutru nanga wi.
17. Fa wi du sabi taki Yehovah e broko en ede nanga wi?
17 Petrus e gi wi a dyaranti disi di de wan trowstu gi wi: „Saka unsrefi . . . na ondro a makti anu fu Gado, so taki a kan hei unu te a ten doro, aladi unu e trowe ala un broko-ede na en tapu, bika a e sorgu gi unu” (1 Petrus 5:6, 7). A psalm skrifiman ben singi: „Yehovah e yepi ala sma di e fadon. A e yepi ala sma di beni go na gron, fu opo tanapu” (Psalm 145:14). Wi musu bribi den pramisi disi di de leki wan dyaranti gi wi fu di den skrifi na ini a Wortu fu Gado. Aladi a kan taki a firi di wi e firi brokosaka no e gowe so esi, toku wi sabi taki wi kan trowe ala wi broko-ede na tapu wi hemel Tata. Dati na wan sani di e tranga wi bribi trutru!
Bribi kan yepi wi te wi kisi tra sortu tesi
18, 19. Fa bribi e yepi wi fu horidoro te wi siki, èn fa a e yepi wi fu trowstu tra brada nanga sisa fu wi di siki?
18 A kan de wan bigi tesi gi a bribi fu wi te sma di wi lobi kon siki hebi. Aladi Bijbel no e taki dati Kresten fu owruten, soleki Epafroditus, Timoteyus, nanga Trofimus, ben kon betre na wan wondru fasi, toku a no de fu taki dati Yehovah ben yepi den fu horidoro (Filipisma 2:25-30; 1 Timoteyus 5:23; 2 Timoteyus 4:20). Boiti dati, dan a psalm skrifiman ben singi fu „ibriwan sma di e hori a mofinawan na prakseri”, taki: „Yehovah srefi sa yepi en na tapu wan kanape fu siki; [A] sa kenki en heri bedi trutru na ini a ten di a siki” (Psalm 41:1-3). Fa den wortu fu a psalm skrifiman kan yepi wi fu trowstu den brada nanga sisa fu wi di siki?
19 Wan fasi fa wi kan yepi den wan di siki, na te wi e begi nanga den, noso te wi e begi gi den. Aladi wi no e aksi Gado fu du wondru fu dresi sma na ini a ten disi, toku wi kan aksi en fu gi den a krakti fu man libi nanga a siki fu den. Wi kan aksi en fu gi den a krakti fu horidoro na den momenti te den firi swaki. Yehovah sa yepi den, iya, a bribi fu den sa kon tranga te den e luku go na fesi na a ten di ’no wan sma di e libi na grontapu sa taki: „Mi siki”’ (Yesaya 33:24). A de wan trowstu gi wi trutru fu sabi taki ala libisma di e gi yesi, sa kon fri fu sondu, èn taki den no sa kon siki moro èn den no sa dede moro. Libisma sa kisi den blesi disi te Yesus Krestes, di kisi wan opobaka, e tiri nanga yepi fu a Kownukondre fu Gado. Wi e taigi Yehovah tangi gi den tumusi moi pramisi disi, bika en na a sma ’di e dresi ala den siki fu wi’.—Psalm 103:1-3; Openbaring 21:1-5.
20. Fu san ede wi kan taki dati bribi, kan yepi wi fu pasa den ’tranga dei’ te wi kon owru?
20 Bribi kan yepi wi tu fu pasa den ’tranga dei’ te wi kon owru, te a gosontu nanga a krakti fu wi e go na baka (Preikiman 12:1-7). Sobun, den owru sma na wi mindri kan begi neleki na owru psalm skrifiman di ben singi: „Yu na mi howpu, O Soeverein Masra Yehovah . . . No trowe mi gowe na ini mi owru dei; leti na a ten di mi krakti e kon moro mendri, no gowe libi mi” (Psalm 71:5, 9). A psalm skrifiman ben e firi taki a ben abi a yepi fu Yehovah fanowdu, neleki fa furu Kresten brada nanga sisa di kon owru na ini a diniwroko fu Gado e firi sosrefi. Fu di den abi bribi, meki den kan frutrow taki den anu fu Yehovah sa horibaka gi den fu têgo.—Deuteronomium 33:27.
Tan poti bribi na ini a Wortu fu Gado
21, 22. Fa bribi kan abi krakti tapu a banti di wi abi nanga Gado?
21 Te wi e bribi a bun nyunsu, ma sosrefi a heri Wortu fu Gado, dan dati e yepi wi fu kon moro krosibei na Yehovah (Yakobus 4:8). A tru taki en na wi Soeverein Masra. Ma en na wi Mekiman nanga wi Tata sosrefi (Yesaya 64:8; Mateyus 6:9; Tori fu den Apostel 4:24). A psalm skrifiman ben singi: „Yu na mi Tata, mi Gado, a Klipston fu mi frulusu” (Psalm 89:26). Efu wi poti bribi na ini Yehovah nanga a Wortu fu en di a meki sma skrifi, dan wisrefi kan si en leki ’wi Klepston fu frulusu’. Disi na trutru wan bigi grani di e prisiri wi ati!
22 Yehovah na a Tata fu den Kresten di salfu nanga santa yeye, ma sosrefi fu den wan di e wroko makandra nanga den, ma di abi a howpu fu libi na grontapu (Romesma 8:15). Te wi sori bribi na ini wi hemel Tata, dan dati noiti sa meki wi lasi-ati. David ben taki: „Efu mi eigi papa nanga mi eigi mama ben o gowe libi mi, dan Yehovah srefi ben sa teki mi” (Psalm 27:10). Boiti dati, wi abi a dyaranti taki: „Yehovah no sa gowe libi a pipel fu en fu a bun fu en bigi nen ede.”—1 Samuel 12:22.
23. San wi musu du efu wi wani tan abi wan tranga banti nanga Yehovah?
23 A no de fu taki dati efu wi wani tan abi wan tranga banti nanga Yehovah, dan wi musu sori taki wi e bribi a bun nyunsu. Wi musu teki den Buku fu Bijbel leki san den de trutru, namku a Wortu fu Gado (1 Tesalonikasma 2:13). Wi musu sori taki wi e bribi na ini Yehovah dorodoro. Sosrefi wi musu meki a Wortu fu en de leki wan leti tapu wi pasi (Psalm 119:105; Odo 3:5, 6). A bribi fu wi sa kon moro tranga te wi tan begi en, aladi wi e frutrow taki a sa sori dipi firi fu lobi, nanga sari-ati gi wi èn taki a sa yepi wi.
24. Sortu rai di e gi trowstu wi e leisi na ini Romesma 14:8?
24 Bribi meki taki wi gi wisrefi abra na Gado fu têgo. Fu di a bribi fu wi tranga, meki wi sabi taki awansi wi dede, toku wi leki futuboi fu Gado di gi densrefi abra na en, abi a howpu fu kisi wan opobaka. Iya, „awinsi wi e libi èn awinsi wi dede, wi na fu Yehovah” (Romesma 14:8). Meki a de so taki wi kibri den prakseri dati di e gi trowstu, na ini wi ati, aladi wi e tan frutrow tapu a Wortu fu Gado èn e tan bribi na ini a bun nyunsu.
San yu ben sa piki?
• San na bribi? Fu san ede wi musu abi a fasi disi?
• Fu san ede a de tumusi prenspari gi wi fu bribi na ini a bun nyunsu, ma sosrefi na ini a heri Wortu fu Gado?
• Fa bribi kan yepi wi fu pasa difrenti tesi?
• San kan yepi wi fu tan abi bribi?
[Aksi fu a tori disi]
[Prenki na tapu bladzijde 12]
Yehovah ben horibaka gi Yeremia nanga Elia, fu di den ben abi bribi
[Prenki na tapu bladzijde 13]
A bribi fu Yob, Petrus, nanga Nehemia ben tranga
[Prenki na tapu bladzijde 15]
Wi musu bribi a bun nyunsu efu wi wani tan abi wan tranga banti nanga Yehovah