’Abi deki-ati, tanapu kánkan!’
’Abi deki-ati, tanapu kánkan!’
„Hori deki-ati! Mi wini grontapu kaba.”—YOHANES 16:33.
1. Sortu deki-ati den Israelsma ben kisi fu di den ben o tuka nanga tranga feanti na ini Kanan?
DI DEN Israelsma ben de fu abra a Yordanliba fu go na ini a Pramisi Kondre, dan Moses ben taigi den: „Abi deki-ati, tanapu kánkan. No frede, no meki den tapu skreki gi yu, bika Yehovah yu Gado na a wan di e hari go nanga yu.” Dan Moses kari Yosua di ben o tyari den Israelsma go na ini a kondre Kanan. Ne Moses taigi Yosua den srefi wortu disi langalanga fu tan abi deki-ati (Deuteronomium 31:6, 7). Bakaten Yehovah srefi ben taigi Yosua: „Abi deki-ati, tanapu kánkan . . . Abi deki-ati nomo èn sori krinkrin taki yu e tanapu kánkan” (Yosua 1:6, 7, 9). Den wortu dati ben kon biten. Den Israelsma ben o abi deki-ati fanowdu fu man tanapu na fesi den tranga feanti fu den di ben e libi na a tra sei fu a Yordanliba.
2. Sortu situwâsi wi de na ini nownowde? San wi abi fanowdu fu dati ede?
2 Tide na a dei, dan tru Kresten de fu abra go na ini a pramisi nyun grontapu. Dati meki den musu abi a srefi deki-ati leki Yosua (2 Petrus 3:13; Openbaring 7:14). Ma a situwâsi fu wi e difrenti fu a di fu Yosua. Yosua ben e feti nanga yepi fu feti-owru nanga lansri. A feti fu wi na wan feti na yeye fasi, fu di wi noiti no abi fu gebroiki trutru fetisani (Yesaya 2:2-4; Efeisesma 6:11-17). Boiti dati, Yosua ben abi fu feti hebi feti, srefi baka di a ben abra go na ini a Pramisi Kondre. Ma den moro hebi tesi di wi e ondrofeni, na sani di wi e ondrofeni nownowde, bifo wi abra go na ini a nyun grontapu. Kon meki wi luku wan tu situwâsi di e meki taki wi musu abi deki-ati.
Fu san ede wi musu du tranga muiti?
3. San Bijbel e fruteri wi fu a moro bigi gensman fu wi?
3 Na apostel Yohanes ben skrifi: „Wi sabi taki wi komoto fu Gado, ma heri grontapu de na ini a makti fu na ogriwan” (1 Yohanes 5:19). Den wortu disi e sori krin fu san ede Kresten musu feti fu tan hori a bribi fu den. Te yu luku en bun, dan Satan Didibri e lasi te wan Kresten tan hori en soifri retifasi. Fu dati ede wi kan taki dati, Satan e waka lontu leki „wan krasi lew”, aladi a e pruberi fu tapu skreki gi den getrow Kresten èn fu nyan den (1 Petrus 5:8). Fu tru, a e suku fu feti nanga den salfu Kresten, ma sosrefi nanga den kompe fu den (Openbaring 12:17). Na ini a feti disi Satan e gebroiki libisma di e yepi en fu du san a abi na prakseri, awinsi den sabi dati noso den no sabi dati srefi. Wan sma musu abi deki-ati fu man kakafutu gi Satan nanga ala den wrokoman fu en.
4. Sortu warskow Yesus ben gi, ma fa tru Kresten tyari densrefi?
4 Yesus ben sabi taki Satan nanga den wrokoman fu en ben o du ala sortu muiti fu gens a bun nyunsu. Dati meki A ben warskow den bakaman fu en: „Den sa gi unu abra na banawtu èn den sa kiri unu, èn unu sa de sani di nowan pipel no wani si na ai fu mi nen ede” (Mateyus 24:9). Den wortu dati kon tru na ini a fosi yarihondro, ma den e kon tru na ini wi ten sosrefi. Iya, a frufolgu di sonwan fu den disiten Kotoigi fu Yehovah ondrofeni, hebi neleki iniwan tra frufolgu na ini a historia. Toku tru Kresten e tan sori taki den abi deki-ati te den kisi fu du nanga den sortu kwinsi dati. Den sabi taki a sma di abi ’frede gi libisma, e seti wan trapu’ gi ensrefi, èn den no wani fadon na ini a trapu dati.—Odo 29:25.
5, 6. (a) Sortu situwâsi e meki taki wi musu sori taki wi abi deki-ati? (b) San getrow Kresten e du te den e kisi tesi pe den musu sori taki den abi deki-ati?
5 Boiti frufolgu, dan wi e miti nanga tra problema sosrefi di e meki taki wi musu abi deki-ati. Gi son preikiman a de wan tyalensi fu taki fu a bun nyunsu nanga sma di den no sabi. Son leisi skoropikin e kisi tesi pe den musu sori deki-ati. A kan taki sma e gi den a kari fu singi a kondresingi noso fu taki wan sani di sma fu a kondre gwenti fu taki, pe den e pramisi taki den sa tan getrow na a kondre fu den, noso na a fraga fu a kondre. Fu taki en leti, furu tron den sortu pramisi disi na wan fasi fu anbegi. Dati meki Kresten pikin e taki sondro fu frede dati den no o du dati, fu di den wani du san Gado feni bun. A tumusi moi fasi fa den tyari densrefi e meki wi firi prisiri trutru.
6 Wi musu abi deki-ati sosrefi te gensman e suku fu gebroiki nyunsuman fu panya takru boskopu fu den futuboi fu Gado, noso te den e pruberi fu skotu a tru anbegi fu di den e ’drai a wet fu man du san ogri’ (Psalm 94:20). Fa wi musu firi, fu eksempre, te koranti, radio, noso telefisi e panya tori fu Yehovah Kotoigi, aladi wi sabi taki den kenki den tori fu kori tra sma, noso taki den sani di den fruteri no tru kwetikweti? Den boskopu dati musu bruya wi? Nôno. Wi musu fruwakti den sortu sani disi (Psalm 109:2). A no e fruwondru wi tu taki son sma e bribi den sortu lei noso bruya boskopu disi di nyunsuman e tyari kon na fesi, bika wi sabi taki iniwan sma di „no abi ondrofeni, e bribi ibri wortu” (Odo 14:15). Toku, getrow Kresten e weigri fu bribi ibriwan sani di sma e taki fu den brada nanga sisa fu den. Boiti dati, dan a no de fu taki dati den no e gi pasi taki den takru sani di sma e taki fu den meki taki den misi Kresten konmakandra, taki den no e teki prati so furu moro na a preikiwroko, noso taki den e gi pasi taki a bribi fu den kon swaki. Na presi fu dati den e „rikomanderi [densrefi] na Gado leki dinari [fu en] . . . efu den kisi glori noso efu sma e gi den syen, awinsi sma e taki takru noso den e taki bun fu den; leki [sma di gensman e si leki] koriman, ma toku leki sma di e taki san de tru [te yu luku en bun]”.—2 Korentesma 6:4, 8.
7. Sortu prenspari aksi di wi musu aksi wisrefi ben kan yepi wi fu ondrosuku wisrefi?
7 Di Paulus ben skrifi Timoteyus, dan a ben taki: „Gado no ben gi wi wan yeye fu wan fredeman, ma wan yeye fu krakti . . . Fu dati ede, no syen fu gi kotoigi fu wi Masra” (2 Timoteyus 1:7, 8; Markus 8:38). Now di wi leisi den wortu dati, dan wi kan aksi wisrefi: ’Mi e syen fu a bribi fu mi, noso mi e sori taki mi abi deki-ati? A de so taki mi e taigi den sma na mi wrokope (noso pe mi e go na skoro) taki mi na wan Kotoigi fu Yehovah, noso mi e pruberi fu kibri a pisi tori dati? Mi e syen fu sori taki mi de tra fasi leki tra sma, noso mi breiti taki sma e si taki a banti di mi abi na nanga Yehovah e meki taki mi de tra fasi?’ Efu iniwan sma frede fu preiki a bun nyunsu noso fu bribi wan sani di tra sma no lobi, dan meki a memre a rai di Yehovah ben gi Yosua: „Abi deki-ati, tanapu kánkan.” Hori na prakseri taki san sma di wi e wroko nanga den, noso di wi e go na skoro nanga den, e denki a no san prenspari gi wi. Ma san prenspari gi wi, na a fasi fa Yehovah nanga Yesus Krestes e si sani.—Galasiasma 1:10.
A fasi fa wi kan kon abi moro deki-ati
8, 9. (a) Sortu tesi den fosi Kresten ben kisi na wan okasi, pe den ben musu sori efu den ben abi deki-ati trutru? (b) Fa Petrus nanga Yohanes ben tyari densrefi di sma suku fu tapu skreki gi den? San den nanga den brada fu den, ben ondrofeni?
8 Fa wi kan kon abi a sortu deki-ati di sa yepi wi fu tan hori wi soifri retifasi na ini den tumusi tranga ten disi? We, san den fosi Kresten ben du fu kan abi deki-ati? Prakseri san ben pasa di den edeman fu den priester, makandra nanga den prenspari man fu Yerusalem, ben taigi Petrus nanga Yohanes fu tapu fu preiki na ini a nen fu Yesus. Fu di den disipel ben weigri fu tapu nanga a preikiwroko, meki den sma suku fu tapu skreki gi den, èn te fu kaba den lusu den. Baka dati, den disipel go na den brada fu den. Dan den alamala makandra ben begi: „Yehovah, poti prakseri na a pramisi di den pramisi fu du wi ogri, èn meki den srafu fu yu tan taki a wortu fu yu sondro frede” (Tori fu den Apostel 4:13-29). Ne Yehovah tranga den nanga a santa yeye fu en, èn soleki fa den Dyu tiriman ben taki bakaten, dan den disipel fu Yesus ben „furu Yerusalem” nanga a leri fu den.—Tori fu den Apostel 5:28.
9 Meki wi go luku moro fini san ben pasa na a okasi dati. Di den Dyu tiriman ben de nomonomo fu du ogri nanga den disipel, dan den disipel no ben bosroiti fu tapu nanga a preikiwroko fu di sma ben kwinsi den. Na presi fu dati, den disipel begi fu kan abi deki-ati fu tan preiki. Dan den ben du leki fa den aksi na ini begi, èn Yehovah tranga den nanga en santa yeye. Den sani di den disipel dati ben ondrofeni, e sori taki san Paulus ben skrifi wan tu yari baka dati, na wan tra okasi, na bun rai gi Kresten di e kisi frufolgu. Paulus ben taki: „Gi ala sani mi abi a tranga fu en di e gi mi krakti.”—Filipisma 4:13.
10. Fa den sani di Yeremia ben ondrofeni kan yepi den wan di e syensyen furu tron?
10 Ma kon meki wi taki dati wan sma abi a fasi taki a e syensyen furu tron. So wan sma sa man dini Yehovah sondro frede te a o kisi frufolgu? A no de fu taki! Hori na prakseri san Yeremia ben taki di Yehovah ben poti en leki profeiti. A yonkuman dati ben taki: „Mi na wan boi ete.” A de krin taki a ben firi leki a no ben bun nofo fu du a wroko dati. Toku Yehovah ben tranga en nanga den wortu disi: „No taki: ’Mi na wan boi ete’. Ma na ala den sma pe mi sa seni yu go, yu musu go; ala sani di mi sa komanderi yu, na dati yu musu taki. No meki a fesi fu den frede yu, bika ’mi de nanga yu fu frulusu yu’” (Yeremia 1:6-10). Yeremia ben e frutrow tapu Yehovah. A bakapisi fu dati ben de taki Yehovah ben tranga Yeremia fu wini a frede di a ben e frede fu preiki, so taki a ben tron wan bun kotoigi na ini Israel, di ben e preiki nanga deki-ati.
11. San e yepi Kresten na ini a ten disi fu de leki Yeremia?
11 Salfu Kresten na ini a ten disi kisi wan srefi sortu komando leki a wan di Yeremia ben kisi. Makandra nanga den sma fu a „bigi ipi” fu „tra skapu”, den e tan preiki fu den sani di Yehovah abi na Openbaring 7:9; Yohanes 10:16). San Yehovah ben taigi Yeremia e gi den deki-ati: ’No frede’. Den no e frigiti noiti taki na Gado ben gi den a komando fu preiki a boskopu fu en.—2 Korentesma 2:17.
prakseri fu du, srefi te den e kisi fu du nanga mi-no-ke-fasi fu sma, te sma e spotu den, noso te den e kisi frufolgu (Sma di de bun eksempre gi wi fu di den ben abi deki-ati
12. Sortu tumusi moi eksempre fu deki-ati Yesus gi wi? Na sortu fasi a ben gi deki-ati na den bakaman fu en?
12 Efu wi denki dipi fu na eksempre fu sma di ben abi a srefi deki-ati leki Yeremia, dan dati kan yepi wi te wi e du muiti fu kon abi moro deki-ati (Psalm 77:12). Wi kan teki Yesus leki eksempre. Te wi luku fa a ben du a diniwroko fu en, dan a deki-ati di a ben abi fu tanapu kánkan di Satan ben e tesi en, e fruwondru wi srefisrefi. A e fruwondru wi sosrefi fu si fa a ben sori taki a abi deki-ati di den Dyu tiriman ben e suku fu gens en nomonomo (Lukas 4:1-13; 20:19-47). Nanga a krakti fu Yehovah, Yesus ben kon abi so wan tranga overtoigi taki nowan sani no ben man meki en degedege. Dati meki a ben taigi den disipel fu en, leti bifo a dede: „Na ini grontapu unu abi banawtu, ma hori deki-ati! Mi wini grontapu kaba” (Yohanes 16:33; 17:16). Efu den bakaman fu Yesus ben o teki na eksempre fu en, dan densrefi ben o tron winiman tu (1 Yohanes 2:6; Openbaring 2:7, 11, 17, 26). Ma fu man du dati den ben o abi fu „hori deki-ati”.
13. Sortu deki-ati Paulus ben gi den Filipisma?
13 Wan tu yari baka di Yesus dede, dan sma ben trowe Paulus nanga Silas na ini dungru-oso na ini Filipi. Bakaten Paulus ben gi a gemeente na ini Filipi a deki-ati fu tan ’tanapu kánkan na ini wán yeye, nanga wán sili, èn fu feti sei na sei gi a bribi fu a bun nyunsu, sondro taki den ben o meki den gensman fu den tapu skreki gi den’. Fu tranga den na ini na afersi disi, Paulus ben taki: „Bika dati na wan sani di e sori krin taki den musu kisi pori, ma gi unu a wani taki dati unu sa kisi frulusu; a sma di e sori wi den sani disi na Gado, bika, fu Krestes ede, unu ben kisi a grani, no wawan fu poti bribi na ini en, ma sosrefi fu nyan pina fu en ede tu.”—Filipisma 1:27-29.
14. Na sortu fasi a de di Paulus ben de sondro frede ben abi krakti tapu den brada fu en na ini Rome?
14 Di Paulus ben skrifi go na a gemeente na ini Filipi, dan a ben de na strafu-oso baka, ma disi leisi den ben sroto en na ini Rome. Toku a tan preiki gi trawan, sondro frede. San ben de a bakapisi? A ben skrifi: „Ala Waktiman fu Kèiser nanga ala tra sma kon sabi taki na fu Krestes ede, mi de na strafu; furu fu den brada di e dini Masra [kon] abi moro deki-ati now fu taki a wortu fu Gado, bika den kisi moro frutrow fu di mi de na strafu.”—Filipisma 1:13, 14.
15. Pe wi kan feni moi eksempre fu sma di ben abi bribi, eksempre di sa tranga a fasti bosroiti di wi teki fu tan de sma di abi deki-ati?
15 Na eksempre fu Paulus e gi wi deki-ati. Na so a de tu nanga den moi eksempre fu Kresten na ini a ten disi. Den Kresten disi horidoro srefi na ini kondre pe den kisi frufolgu fu ogri-ati tiriman noso fu kerki tiriman. Den tori fu wan lo fu den Kresten disi skrifi na ini den Waktitoren nanga Ontwaakt! tijdschrift, ma sosrefi na ini den Jaarboek van Jehovah’s Getuigen. Te yu e leisi den tori dati, dan hori na prakseri taki den sma di yu e leisi fu den, ben de sma di abi den srefi firi leki wi; ma di den miti nanga tranga ten, dan den ben man horidoro fu di Yehovah ben gi den krakti di bigi pasa marki. A no de fu taki dati Yehovah sa du a srefi gi wi efu wi abi a srefi sortu yepi dati fanowdu.
Te wi tanapu kánkan, dan dati e plisi Yehovah èn e gi en grani
16, 17. Fa wi na ini a ten disi kan kon tron sma di abi deki-ati?
16 Te wan Kresten e tanapu kánkan gi waarheid nanga retidu, dan a sma dati na wan deki-ati sma. Efu wan sma tanapu kánkan aladi a frede srefisrefi, dan dati e sori moro krin srefi taki a sma dati abi deki-ati trutru. Fu tru, iniwan Kresten kan sori taki a abi deki-ati, efu a de so trutru taki a e angri fu du san Yehovah wani, efu a teki a fasti bosroiti fu tan na a sei fu Gado, efu a e tan frutrow tapu Gado, èn efu a tan hori na prakseri taki Yehovah ben tranga bun furu sma kaba, di de neleki en. Boiti dati, efu wi frustan taki a bosroiti di wi teki fu tanapu kánkan e plisi Yehovah èn taki a e gi en grani, dan dati e tranga a bosroiti di wi teki fu no meki nowan sani swaki a diniwroko fu wi. Fu di wi lobi Yehovah trutru meki wi no abi trobi te sma e spotu wi, noso te sma e du moro ogri sani nanga wi srefi.—1 Yohanes 2:5; 4:18.
17 Hori na prakseri taki te wi e pina fu a bribi fu wi ede, dan dati no wani taki dati wi e pina fu di wi ben du sondu (1 Petrus 3:17). Wi e pina fu di wi e sori krin taki na Yehovah abi a reti fu tiri, iya, wi e pina fu di wi e du bun, èn fu di wi no de wan pisi fu grontapu. Fu a pisi tori disi, na apostel Petrus ben taki: „Efu unu e horidoro te unu pina aladi unu e du bun, dan dati na wan bun sani na Gado.” Petrus ben taki sosrefi: „Meki sosrefi den sma di e nyan pina akruderi a wani fu Gado, tan gi den sili na wan getrow Mekiman, aladi den e du bun” (1 Petrus 2:20; 4:19). Iya, a bribi fu wi e plisi wi lobi Gado, Yehovah, aladi dati e gi en grani sosrefi. Disi na trutru wan prenspari sani di e meki taki wi musu abi deki-ati!
Te wi musu taki nanga tiriman
18, 19. San wi wani sori tra sma te wi e tanapu kánkan na fesi krutu?
18 Di Yesus taigi den bakaman fu en taki den ben o kisi frufolgu, dan a ben taki sosrefi: „[Sma] o tyari unu go na den krutu-oso fu a kontren pe unu e libi èn den o wipi unu na ini den snoga fu den. Fu mi nen ede, meki den o srepi unu go na fesi granman nanga kownu, so taki unu kan de wan kotoigi gi den nanga den tra pipel” (Mateyus 10:17, 18). Wi o abi trutru deki-ati fanowdu fu man go na fesi krutu noso na fesi wan tiriman fu di tra sma ben taki ogri-ati lei fu wi. Toku a de so taki, te wi e gebroiki den okasi dati fu preiki gi tra sma sondro frede, dan wi e kenki wan situwâsi di no makriki kon tron wan okasi fu du wan prenspari sani. Te yu luku en bun, dan wi e kisi na okasi fu taigi den wan di e krutu wi, san Yehovah e taki na ini a di fu tu Psalm: „Now, o kownu, sori taki unu abi a koni fu man si sani krin; meki den poti unu tapu a reti pasi, o krutuman fu grontapu. Dini Yehovah nanga frede” (Psalm 2:10, 11). Furu tron a pasa so, taki te sma e lei gi Yehovah Kotoigi na fesi krutu, dan den krutuman hori densrefi na a reti di sma abi fu anbegi Gado fa den wani, wan sani di wi e warderi srefisrefi. Ma toku son krutuman ben meki taki gensman abi krakti na de tapu. Den Buku fu Bijbel e taigi den sortu sma disi: „Meki den poti unu tapu a reti pasi.”
19 Krutuman musu hori na prakseri taki a moro hei wet na a wet fu Yehovah Gado. Den musu hori Romesma 14:10). Awinsi wan krutuman e krutu sani na wan yoisti fasi noso na wan fasi di no fiti, toku wi fu wi sei, musu tan sori taki wi abi deki-ati fu di Yehovah e horibaka gi wi. Bijbel e taki: „Koloku fu ala den wan di e suku kibri na en.”—Psalm 2:12.
na prakseri tu taki ala libisma, sosrefi den krutuman, musu gi frantwortu na Yehovah Gado nanga Yesus Krestes (20. Fu san ede wi kan de nanga prisiri te wi kisi frufolgu noso te sma e taki ogri-ati lei fu wi?
20 Yesus ben taki na ini a Bergitaki fu en: „Koloku fu unu te sma e gi unu pori nen èn te den e frufolgu unu aladi den e lei èn e taki ala sortu ogri fu unu, fu mi ede. Un musu breiti èn prisiri pasa marki, fu di unu sa kisi wan bigi pai na hemel; bika na so sma ben frufolgu den profeiti di ben de fosi unu” (Mateyus 5:11, 12). A no de fu taki dati frufolgu srefi no switi, ma te wi man tan tanapu kánkan aladi sma e frufolgu wi, srefi te sma e meki nyunsuman taki ogri-ati lei fu wi, dan toku wi de nanga prisiri. Te wi e du dati, dan wi e plisi Yehovah èn wi sa kisi blesi fu en. Te wi tan tanapu kánkan, dan dati e sori taki wi abi bribi trutru, èn dati e gi wi a dyaranti sosrefi taki Gado feni wi bun. Fu tru, dati e sori taki wi e frutrow dorodoro tapu Yehovah. Neleki fa a tra artikel sa sori wi, dan a sortu frutrow dati de prenspari gi tru Kresten.
San yu ben leri?
• Sortu situwâsi na ini a ten disi e meki taki wi musu abi deki-ati?
• Fa wi kan kon abi deki-ati?
• Suma wi kan si leki tumusi moi eksempre fu sma di sori taki den ben abi deki-ati?
• Fu san ede wi wani sori na ini ala san wi e du, taki wi abi deki-ati?
[Aksi fu a tori disi]
[Prenki na tapu bladzijde 9]
Simone Arnold (now a nen Liebster) na ini Doisrikondre, Widdas Madona na ini Malawi, nanga Lydia nanga Oleksii Kurdas na ini Ukraini ben sori taki den abi deki-ati èn den kakafutu gi na ogriwan
[Prenki na tapu bladzijde 10]
Wi no e syen fu a bun nyunsu
[Prenki na tapu bladzijde 11]
A deki-ati di Paulus ben abi aladi a ben de na strafu-oso, ben yepi fu meki a wroko fu preiki a bun nyunsu go na fesi
[Prenki na tapu bladzijde 12]
Efu wi e sori deki-ati te wi e gebroiki Bijbel fu fruteri wan krutuman san wi e bribi, dan wi e gi a krutuman dati wan prenspari boskopu