Go na content

Go na table of contents

Frutrow tapu Yehovah nanga yu heri ati

Frutrow tapu Yehovah nanga yu heri ati

Frutrow tapu Yehovah nanga yu heri ati

„Den sma di sabi yu nen sa frutrow na yu tapu.”​—PSALM 9:10.

1, 2. San na wan tu sani di sma e frutrow na tapu, ma di no man gi den a dyaranti fu wan bun libi?

FU DI wi e libi na ini wan ten pe someni sani de di kan pori wi libi, meki wi leki libisma kon abi a gwenti fu suku wan sma noso wan sani di kan kibri wi. Son sma e prakseri taki te den abi moni, dan dati sa gi den a dyaranti fu wan bun tamara. Ma te yu luku en bun, dan moni no e gi sma a dyaranti taki sani sa waka bun nanga den. Bijbel e taki: „A sma di e frutrow tapu den gudu fu en, ensrefi sa fadon” (Odo 11:28). Tra sma e poti den frutrow tapu libisma tiriman, ma srefi den moro bun tiriman e meki fowtu. Te fu kaba den alamala e dede. Fu dati ede Bijbel e gi a koni rai disi: „No poti un frutrow tapu heiheisma, noso tapu a manpikin fu libisma na grontapu, di frulusu no de na en” (Psalm 146:3). Den wortu dati e warskow wi sosrefi fu no frutrow tapu wi eigi muiti nomo. Wisrefi na soso ’manpikin fu libisma’ tu.

2 A profeiti Yesaya ben feni fowtu na den tiriman fu Israel fu en ten fu di den ben e frutrow tapu wan ’kibripresi di de wan lei’ (Yesaya 28:15-17). Na ini a suku di den ben e suku a dyaranti fu wan bun libi, dan den ben e meki politiek kruderi nanga den pipel na den lontu. Den kruderi dati ben de sani di den no ben kan frutrow, fu dati ede wi kan kari den wan lei. Na so a de tu na ini a ten disi taki furu kerki fesiman e suku fu tron mati fu den politiek tiriman. Den sortu kruderi dati sosrefi sa sori fu de „wan lei” (Openbaring 17:16, 17). Den no e gi a dyaranti fu wan bun tamara.

A bun eksempre fu Yosua nanga Kaleb

3, 4. Fa den boskopu fu Yosua nanga Kaleb ben e difrenti fu den di fu den tin tra man di ben go makandra nanga den fu luku fa a kondre ben tan?

3 Pe wi kan go dan fu kisi a dyaranti fu wan bun libi? Wi kan go pe Yosua nanga Kaleb ben go na ini a ten fu Moses. Heri esi baka di Israel ben gowe libi Egepte, dan a pipel ben de srekasreka fu go na ini a Pramisi Kondre. Twarfu man ben kisi a frantwortu fu go na wan kibri fasi na ini a kondre, fu go luku fa a kondre ben tan. Baka 40 dei, den man disi drai kon baka fu fruteri san den ben si. Soso tu fu den twarfu man disi, namku Yosua nanga Kaleb, ben taki dati a no ben o de wan problema gi den Israelsma fu go na ini Kanan. Den tra tin man ben taki tu dati a kondre ben de wan tumusi moi kondre fu tan, ma dan den taki: „A de krin taki den sma di e tan na ini a kondre na tranga sma, èn den foto fu den di abi skotu na den lontu, na bun bigi foto . . . Wi no man go feti nanga den sma dati, bika den tranga moro wi.”​—Numeri 13:27, 28, 31.

4 Den Israelsma ben arki den tin man, san ben meki taki den kon frede so te, taki den bigin krutu nanga Moses. Te fu kaba, Yosua nanga Kaleb ben opo taki nanga furu overtoigi: „A kondre di wi ben pasa go na ini fu luku fa a de, na wan kefalek bun kondre. Efu Yehovah feni wi bun, dan a no de fu taki dati a sa tyari wi go na ini a kondre disi, èn a sa gi en na wi; wan kondre di lai merki nanga oni. Luku bun nomo taki unu no opo unsrefi teige Yehovah; èn unu, un no musu frede a pipel fu a kondre” (Numeri 14:6-9). Toku, den Israelsma ben weigri fu arki. Leki bakapisi fu dati den no ben kisi primisi fu go na ini a Pramisi Kondre, na a ten dati.

5. Fu san ede Yosua nanga Kaleb ben kon nanga bun nyunsu?

5 Fu san ede Yosua nanga Kaleb ben kon nanga bun nyunsu, aladi den tra tin man ben tyari takru nyunsu? Ala den twarfu man ben si den srefi tranga foto nanga den furu sma di ben e libi na ini den foto dati. Te yu luku en bun, dan den tin man ben abi leti di den taki dati Israel no ben tranga nofo fu teki a Pramisi Kondre abra. Yosua nanga Kaleb ben sabi dati tu. Ma den tra tin man ben e si a sani na a fasi fa libisma e si en. Na a tra sei, Yosua nanga Kaleb ben e frutrow tapu Yehovah. Den ben si a makti fu Yehovah di den ben de na ini Egepte, na a Redi Se, èn di den ben de na a futu fu a Sinaibergi. Iya, srefi baka someni tenti yari, dan a yere di Rakab fu Yeriko ben yere nomo fu den sani disi di Yehovah ben du, ben nofo kaba fu pusu en fu yepi a pipel fu Yehovah, aladi a ben kan lasi en libi srefi! (Yosua 2:1-24; 6:22-25) Yosua nanga Kaleb di ben si nanga den eigi ai san Yehovah ben du, ben abi a fasti frutrow taki Gado ben o tan feti gi a pipel fu en. Fotenti yari na baka, a ben kon na krin taki den ben du a yoisti sani di den ben frutrow tapu Gado. Na a ten dati, wan nyun geslakti fu Israelsma, na ondro a tiri fu Yosua, ben waka go na ini Kanan fu teki a kondre disi abra.

Fu san ede wi musu frutrow tapu Yehovah dorodoro

6. Fu san ede Kresten na ini a ten disi e kisi kwinsi? Tapu suma den musu frutrow?

6 Na ini den ’muilek ten disi di tranga fu pasa’, wi e kisi tesi fu sma di tranga moro wi, neleki fa den Israelsma ben ondrofeni dati na ini a ten fu den (2 Timoteyus 3:1). Wi e kisi kwinsi fu no tyari wisrefi na wan krin fasi. Wi e kisi tesi sosrefi di abi fu du nanga na anbegi fu wi, èn son leisi wi e kisi kwinsi na skin sei sosrefi. Wisrefi no man kakafutu gi den sortu tesi disi, fu di den e komoto fu wan sma di tranga moro wi leki libisma, namku Satan Didibri (Efeisesma 6:12; 1 Yohanes 5:19). Pe wi kan go dan fu suku yepi? Di wan getrow man fu owruten ben begi Yehovah, dan a ben taki: „Den sma di sabi yu nen sa frutrow na yu tapu” (Psalm 9:10). Efu wi sabi Yehovah trutru, aladi wi e frustan san a nen fu en wani taki, dan wi sa frutrow na en tapu neleki fa Yosua nanga Kaleb ben e du dati.​—Yohanes 17:3.

7, 8. (a) Fa den sani di Yehovah meki e sori wi fu san ede wi kan frutrow na en tapu? (b) Sortu sani Bijbel e tyari kon na fesi di e sori wi fu san ede wi kan frutrow tapu Yehovah?

7 Fu san ede wi musu frutrow tapu Yehovah? Wan fu den sani di meki taki Yosua nanga Kaleb ben e frutrow tapu Gado, ben de taki den ben si a makti fu en. Wisrefi si tu fa Gado sori a makti fu en. Prakseri den sani di Gado meki, fu eksempre a loktu nanga ala den stari nanga planeiti, èn sosrefi den milyardmilyard stari sistema. Den kefalek krakti di Yehovah e tiri soleki winti, watra, èn so moro fara, e sori krin taki en na a Almaktiwan trutru. O moro wi e denki fu a fruwondru fasi fa Gado meki sani, o moro wi e si taki Yob ben abi leti di a ben taki fu Yehovah: „Suma kan kakafutu gi en? Suma sa taigi en taki: ’San yu e du?’” (Yob 9:12) Fu tru, efu Yehovah de na wi sei, dan wi no abi fu frede nowan sma na ini hemel noso na grontapu.​—Romesma 8:31.

8 Prakseri sosrefi a Bijbel, di de a Wortu fu Yehovah. A buku disi di komoto fu Gado, e gi wi koni pasa marki, èn dati e yepi wi fu wini takru gwenti, noso fu libi leki fa Yehovah wani (Hebrewsma 4:12). A de nanga yepi fu Bijbel taki wi e kon sabi taki a nen fu Gado na Yehovah, èn nanga yepi fu Bijbel wi e kon sabi sosrefi san a nen fu en wani taki gi wi (Exodus 3:14). Wi sabi taki Yehovah kan tron san a wani, namku wan lobi-ati Tata, wan Krutuman fu retidu, wan Fetiman di e wini ala strei, iya, a kan tron iniwan sani di de fanowdu fu du san a abi na prakseri. Wi e si sosrefi fa ala sani di a e taki e kon tru. O moro wi e studeri a Wortu fu Gado, o moro wi e kisi a firi fu taki leki fa a psalm skrifiman ben taki: „Mi frutrow tapu yu wortu.”​—Psalm 119:42; Yesaya 40:8.

9. Fa a lusu-paiman nanga na opobaka fu Yesus, kan meki a frutrow di wi e frutrow tapu Yehovah kon moro tranga?

9 A seti fu Yehovah, namku a lusu-paiman, na wan tra sani di e meki taki wi kan frutrow tapu En (Mateyus 20:28). A de wan tumusi moi sani taki Gado seni en eigi Manpikin fu dede leki wan lusu-paiman gi wi! Boiti dati, wi kan taki tu dati a lusu-paiman disi abi krakti trutru. A e pai gi den sondu fu ala libisma di e drai den libi èn di e drai go baka na Yehovah nanga wan krin ati (Yohanes 3:16; Hebrewsma 6:10; 1 Yohanes 4:16, 19). Fu a lusu-paiman ben kan pai, dan Yesus ben musu kisi wan opobaka fosi. A wondru dati di hondrohondro sma ben si nanga den eigi ai, na ete wan sani di e meki taki wi kan frutrow tapu Yehovah. Disi e gi wi a dyaranti taki den sani di wi e howpu, sa kontru nomonomo.​—Tori fu den Apostel 17:31; Romesma 5:5; 1 Korentesma 15:3-8.

10. Sortu sani di wisrefi e ondrofeni e meki taki wi e frutrow tapu Yehovah?

10 Disi na wan tu sani nomo de e sori fu san ede wi kan èn musu frutrow tapu Yehovah dorodoro. Ma moro sani de ete. Sonwan fu den sani disi abi fu du nanga wisrefi. Fu gi wan eksempre, ten na ten, wi alamala e kisi fu du nanga tranga ten na ini a libi. Te wi e suku a tiri fu Yehovah fu sabi fa fu pasa den tranga ten dati, dan wi e si fa a e tiri wi na wan fasi di e yepi wi trutru (Yakobus 1:5-8). O moro wi e frutrow tapu Yehovah na ini wi aladei libi, aladi wi e si den bun bakapisi fu dati, o moro wi sa wani frutrow na en tapu dorodoro.

David ben e frutrow tapu Yehovah

11. Na ini sortu situwâsi David ben tan frutrow tapu Yehovah?

11 David fu na Israel fu owruten na wan fu den sma di ben frutrow tapu Yehovah. David ben kisi fu du nanga Kownu Saul, di ben e suku fu kiri en. A ben tuka sosrefi nanga a legre fu den Filistiasma di ben e pruberi fu teki Israel abra. Toku a ben tan na libi, èn a ben wini a strei sosrefi. Fu san ede? David srefi e fruklari: „Yehovah na mi leti, nanga mi frulusu. Suma mi sa frede? Yehovah na a fortresi fu mi libi. Suma sa meki mi skreki?” (Psalm 27:1) Na a srefi fasi wi sa man kakafutu gi iniwan tesi, efu wi frutrow tapu Yehovah, neleki David.

12, 13. Fa David sori taki wi kan frutrow tapu Yehovah srefi te gensman e feti nanga wi nanga den sani di den e taki?

12 Na wan spesrutu okasi David ben begi: „O Gado, arki mi sten grantangi now di mi de na ini nowtu. Grantangi kibri mi libi gi den feanti fu mi di e suku fu du mi ogri. Kibri mi grantangi, gi den sani di den ogriwan e taki bakabaka, gi a babari fu den wan di e du sani fu hati trawan, den wan di srapu a tongo fu den neleki wan feti-owru; den wan di seti a peiri fu den, namku den takru sani di den e taki fu mi, fu sutu komoto fu wan kibripresi kon na tapu a sma di de sondro fowtu” (Psalm 64:1-4). Wi no kan taki soifri fu san ede David ben skrifi den wortu disi. Ma wi sabi taki na ini a ten disi sosrefi, den gensman fu wi e ’srapu a tongo fu den’ fu di den e gebroiki a mofo fu den leki wan fetisani. Na wan agersi fasi den e „sutu” na tapu Kresten di no du noti, fu di den sma disi e taki, noso e skrifi sani fu wi di de leki „peiri” di sma e gebroiki fu meki trawan denki takru fu wi. Ma san sa de a bakapisi te wi frutrow tapu Yehovah dorodoro?

13 David e taki moro fara: „Gado sa sutu den wantronso nanga wan peiri. Dati meki den kisi mankeri, èn den e meki sma fadon. Ma a tongo fu den, de kontrari densrefi . . . A regtfardikiwan sa prisiri na ini Yehovah, fu tru a sa go suku kibri na en” (Psalm 64:7-10). Iya, aladi feanti e srapu den tongo fu du wi ogri, toku te fu kaba ’a tongo fu den sa drai kontrari densrefi’. Yehovah e drai sani na so wan fasi taki a bakapisi de taki sani sa waka bun gi den wan di frutrow na en tapu, so taki den kan prisiri na ini en.

A frutrow di Heskia ben abi no ben sori fu de fu soso

14. (a) Na ini sortu takru situwâsi Heskia tan frutrow tapu Yehovah? (b) Fa Heskia ben sori taki a no ben e bribi den lei fu den Asiriasma?

14 Ete wan sma di ben e frutrow tapu Yehovah aladi a frutrow fu en no ben sori fu de fu soso, ben de Kownu Heskia. Na a pisi ten di Heskia ben e tiri, dan a tumusi tranga legre fu Asiria ben e suku fu teki Yerusalem abra. A legre dati ben wini furu tra pipel. A ben teki ala den foto fu Yuda abra sosrefi, teleki Yerusalem nomo ben libi ete. Dan Sanherib bigin meki bigi taki a ben o teki Yerusalem abra tu. Nanga yepi fu Rabsakei, dan Sanherib ben taki dati a ben o de wan don sani efu den sma fu Yerusalem ben o frutrow tapu Egepte fu kisi kibri. Te yu luku en bun, dan a ben abi leti. Ma dan a ben taki: „No meki a Gado fu yu di yu e frutrow na tapu, kori yu, fu di a e taki: ’Mi no sa gi Yerusalem abra na a kownu fu Asiria’” (Yesaya 37:10). Ma Heskia ben sabi taki Yehovah no ben o kori en. Sobun, a ben begi Yehovah taki: „O Yehovah, wi Gado, frulusu wi fu na anu fu [den Asiriasma], so taki ala den kownukondre fu grontapu kan kon sabi taki yu, o Yehovah, yu wawan na Gado” (Yesaya 37:20). Yehovah ben arki a begi fu Heskia. Na ini wán neti, wán engel kiri 185.000 srudati fu Asiria. Yerusalem no ben kisi pori, èn Sanherib no poti en futu moro na ini Yuda. Ala sma di yere fu a tori disi ben kon sabi fa Yehovah bigi.

15. San na a wan-enkri sani di kan sreka wi gi iniwan sani di kan pasa nanga wi na ini a grontapu disi pe sani kan kenki wantronso?

15 Tide na a dei, wi de na ini wan srefi sortu situwâsi leki Heskia fu di wi de na ini wan sortu feti tu. A feti fu wi na wan feti na yeye fasi. Toku a de so, taki leki fetiman na yeye fasi wi musu leri san wi kan du fu kan tan na libi na yeye fasi. Wi musu man si na fesi sortu ogri e kon miti wi, so taki wi kan sreka wisrefi fu feti gi a bribi fu wi (Efeisesma 6:11, 12, 17). Na ini a grontapu disi pe sani no e waka so bun, sani kan kenki wantronso. Na wan momenti di wi no fruwakti, dyugudyugu kan broko na ini a libimakandra. A kan taki den kondre pe sma fu difrenti bribi ben e libi makandra sondro problema fosi, e kenki na so wan fasi taki sma fu den kondre dati no wani yere noti fu a bribi fu trawan. Wi kan de srekasreka gi iniwan fu den sani disi di kan pasa, efu wi tyari wisrefi neleki Heskia. Iya, soso te wi e kweki wan tranga frutrow tapu Yehovah, wi sa de srekasreka gi iniwan sani di o pasa.

San a wani taki fu frutrow tapu Yehovah?

16, 17. Fa wi kan sori taki wi e frutrow tapu Yehovah?

16 Wi no musu prakseri taki wi e frutrow tapu Yehovah trutru te wi e taki dati nanga wi mofo nomo. Te wi e frutrow tapu Yehovah, dan wi ati musu de ini a tori tu, aladi den sani di wi e du musu sori taki dati de so trutru. Te wi e frutrow tapu Yehovah, dan wi o frutrow dorodoro sosrefi tapu Bijbel, a Wortu fu en. Wi sa leisi en ibri dei, wi sa denki dipi fu san wi leisi, aladi wi sa meki den leri fu Bijbel tiri wi libi (Psalm 119:105). Fu frutrow tapu Yehovah wani taki sosrefi taki wi e frutrow tapu a krakti fu a santa yeye. Nanga yepi fu a santa yeye, wi kan libi na wan fasi di Yehovah feni bun, so taki wi kan wini takru gwenti di rutu so dipi, taki a gersi leki den no sa man komoto (1 Korentesma 6:11; Galasiasma 5:22-24). Sobun, nanga yepi fu santa yeye, furu sma ben man fu tapu fu smoko, noso den ben man tapu nanga drugs. Trawan ben libi a morsu fasi fa den ben e libi fosi. Iya, efu wi frutrow tapu Yehovah, dan nanga a krakti fu en wi man du furu sani, ma no nanga wi eigi krakti.​—Efeisesma 3:14-18.

17 Boiti dati, wi musu memre taki fu frutrow tapu Yehovah, wani taki sosrefi dati wi e frutrow den sma di en e frutrow. Wan eksempre fu dati na taki, Yehovah ben seti sani so, taki „a getrow èn koni srafu” ben o luku den afersi fu a Kownukondre, dyaso na grontapu (Mateyus 24:45-47). Fu di wi e frutrow tapu a seti disi fu Yehovah, meki wi no e pruberi fu du sani na wi eigi fasi, èn wi no e wisiwasi a getrow èn koni srafu disi. Moro fara a de so, taki den Kresten gemeente na den difrenti presi abi brada di e dini leki owruman, brada di poti na wroko nanga yepi fu santa yeye soleki fa Paulus e sori (Tori fu den Apostel 20:28). Te wi e wroko makandra nanga a seti fu den owruman na ini a gemeente, dan wi e sori sosrefi taki wi e frutrow tapu Yehovah.​—Hebrewsma 13:17.

Teki na eksempre fu Paulus

18. Fa Kresten na ini a ten disi e teki na eksempre fu Paulus, ma tapu san den no e frutrow?

18 Na apostel Paulus ben kisi furu kwinsi na ini a diniwroko fu en, neleki fa wi e kisi furu kwinsi tu. Na ini a ten fu Paulus sma ben taki leitori fu meki den tiriman fu a kondre kisi wan takru denki fu a tru Kresten fasi fu anbegi. Dati meki Paulus ben e pruberi son leisi fu kenki a fowtu fasi fa den tiriman disi ben e si sani, noso fu seti a preikiwroko akruderi lantiwet (Tori fu den Apostel 28:19-22; Filipisma 1:7). Tide na a dei, Kresten e teki na eksempre fu en. Te wi kisi na okasi, dan wi e yepi tra sma fu kon frustan moro bun fa a wroko fu wi seti, fu di wi e gebroiki awinsi sortu yepisani wi abi fu du dati. Wi e wroko sosrefi fu opo taki gi a bun nyunsu èn fu seti dati akruderi lantiwet. Toku a no de so taki wi e poti ala wi frutrow tapu den sortu muiti dati. Wi no e denki taki wi sa abi bun bakapisi soso te wi e wini afersi na fesi krutu noso te sma e taki bun fu wi. Na presi fu dati, wi e frutrow tapu Yehovah. Wi e memre a deki-ati di a ben gi Israel, di a ben taki: „A sa kon na krin taki a krakti fu unu sa de soso na ini a tan di unu e tan tiri èn ini a frutrow di unu abi.”​—Yesaya 30:15.

19. Fa a frutrow di den brada fu wi ben e frutrow tapu Yehovah te den ben e kisi frufolgu, no ben sori fu de fu soso?

19 Na ini a ten disi, a pasa son leisi taki lanti ben tapu noso skotu a wroko fu wi na ini Owstu nanga Westsei Europa, na ini pisi fu Asia nanga Afrika, èn sosrefi na ini kondre fu Zuid nanga Noord-Amerika. Ma a sani disi wani taki dati na fu soso wi e frutrow tapu Yehovah? Nôno. Aladi a ben de so son leisi taki Yehovah gi pasi taki sma kisi hebi frufolgu fu di a ben wani doro wan marki di en ben abi na prakseri, toku Yehovah sorgu na wan lobi-ati fasi taki a tranga den wan di ben kisi fu du nanga a frufolgu dati. Aladi furu Kresten ben kisi frufolgu, toku den kisi wan bun nen leki sma di ben e sori taki den ben e bribi na ini Gado, èn taki den ben e poti frutrow na en tapu.

20. Aladi a abi winimarki te lantiwet e gi wi primisi fu preiki, toku na sortu fasi wi e tan hori wisrefi ala ten na Bijbel gronprakseri?

20 Na a tra sei a de so, taki na ini furu kondre lanti gi wi primisi fu du a diniwroko fu wi èn ten na ten nyunsuman e taki bun fu wi. Wi e warderi dati. Wi sabi sosrefi taki te den tiriman fu wan kondre e gi wi a primisi dati, dan dati e yepi fu meki a prakseri fu Yehovah kon tru. Fu di Yehovah e blesi wi na so wan fasi, meki wi e gebroiki a bigi fri di wi abi, no fu seti wi eigi libi kon moro bun, ma fu dini Yehovah na publiki èn dorodoro. Toku wi noiti no sa teki sei na ini grontapu afersi, wi no sa gi pasi taki sma e meki wi go du wi preikiwroko safrisafri, noso taki wi diniwroko gi Yehovah kon swaki, soso fu di wi wani taki tiriman fu kondre musu taki bun fu wi. Wi de na ondro a tiri fu a Mesias Kownukondre, san wani taki dati wi e tanapu krinkrin na a sei fu Yehovah leki a wan-enkri sma di abi a reti fu tiri ala sani. Wi no e poti wi frutrow tapu a seti fu sani disi, ma tapu a nyun grontapu, pe a Mesias Kownukondre di de na hemel sa de a wan-enkri tirimakti di sa tiri grontapu. Nowan bom noso raket noso iniwan fu den kefalek fetisani di sma meki, no sa man seki a tirimakti dati, sosrefi den no sa man sutu en meki a fadon fu hemel kon na grontapu. Nowan sma man wini en, èn a sa du soifri san Yehovah abi na prakseri.​—Danièl 2:44; Hebrewsma 12:28; Openbaring 6:2.

21. Sortu pasi wi bosroiti fu tan waka na tapu?

21 Paulus e taki: „Wi a no den sma di e hari densrefi puru fu go pori, ma wi na den sma di abi bribi, san e meki a sili tan na libi” (Hebrewsma 10:39). Meki a de so fu dati ede, taki wi alamala tan dini Yehovah te na a kaba. Iya, wi abi nofo buweisi di e sori fu san ede wi musu frutrow tapu Yehovah dorodoro, wan sani di wi musu du nownowde èn fu têgo.​—Psalm 37:3; 125:1.

San yu ben leri?

• Fu san ede Yosua nanga Kaleb ben drai kon baka nanga bun nyunsu?

• San na wan tu sani di e meki taki wi musu frutrow tapu Yehovah dorodoro?

• San a wani taki fu frutrow tapu Yehovah?

• Wi e tan frutrow tapu Yehovah, sobun san wi bosroiti fu du nomonomo fu dati ede?

[Aksi fu a tori disi]

[Prenki na tapu bladzijde 15]

Fu san ede Yosua nanga Kaleb ben kon nanga bun nyunsu?

[Prenki na tapu bladzijde 16]

Den sani di Yehovah meki, e sori wi krin fu san ede wi kan frutrow na en tapu

[Sma di abi a reti fu den prenki]

Ala dri prenki: Courtesy of Anglo-Australian Observatory, photograph by David Malin

[Prenki na tapu bladzijde 18]

Fu frutrow tapu Yehovah wani taki dati wi e frutrow den wan sosrefi di en e frutrow