Go na content

Go na table of contents

Pruberi fu si trawan soleki fa Yehovah e si den

Pruberi fu si trawan soleki fa Yehovah e si den

Pruberi fu si trawan soleki fa Yehovah e si den

„Gado no e si sani na a fasi fa libisma e si sani.”​—1 SAMUEL 16:7.

1, 2. Na sortu fasi Yehovah ben e si Eliab tra fasi leki fa Samuel ben si en? San wi e leri fu a pisi tori dati?

NA INI a di fu erfu yarihondro b.G.T., Yehovah ben seni a profeiti Samuel fu go du wan wroko na wan kibri fasi. A ben komanderi a profeiti fu go na a oso fu wan man di ben nen Isai, pe a ben musu salfu wan fu den manpikin fu Isai fu tron kownu fu Israel. Di Samuel ben si Eliab, a fosi manpikin fu Isai, dan a no ben e tweifri taki a ben feni a sma di Gado ben frukisi. Ma dan Yehovah ben taigi en: „No luku nomo na a fesi fu en, noso na a langa di a langa, bika mi no wani en. Bika Gado no e si sani na a fasi fa libisma e si sani, fu di libisma e si san na ai e si nomo; ma Yehovah fu en sei, e si fa na ati de” (1 Samuel 16:6, 7). Samuel no ben man si Eliab leki fa Yehovah ben e si en. *

2 A de wan tumusi makriki sani gi libisma fu krutu tra sma na wan fowtu fasi! Na a wan sei, wi kan meki sma kori wi fu di den sma disi e meki wi denki taki den na bun sma, aladi na ini den ati den no bun kwetikweti. Ma na a tra sei, a kan taki wi e krutu tra sma hebi fu di den abi wan tu fasi noso maniri di wi no lobi kwetikweti, aladi den sma dati kan de sma di abi wan krin ati.

3, 4. (a) Efu wan problema opo kon na mindri tu Kresten, dan san den ala tu sa musu wani du nomonomo? (b) Sortu aksi wi musu poti gi wisrefi efu a de so taki wi abi wan seryusu trobi nanga wan brada noso sisa?

3 Wi kan kisi furu problema efu wi de tumusi esi fu krutu trawan, iya, srefi efu wi de esi fu krutu den wan di wi sabi langa ten kaba. Kande yu kisi wan seryusu trobi nanga wan Kresten brada noso sisa di ben de wan bun mati fu yu fosi. Yu ben sa wani taki yu nanga a sma dati kon bun baka? San kan yepi yu fu doro a marki disi?

4 Fu san ede yu no e teki ten fu luku a Kresten brada noso sisa fu yu finifini, fu si den bun sani fu en? Te yu e du dati, dan a bun fu hori na prakseri taki Yesus ben taki: „Nowan sma kan kon na mi, boiti efu a Tata, di ben seni mi kon, e hari en kon” (Yohanes 6:44). Aksi yusrefi baka dati: ’Fu san ede meki Yehovah hari a sma disi kon na a Manpikin fu En? Sortu warti fasi noso maniri a sma disi abi? Mi sabi den tumusi moi fasi di a sma abi, noso a de so taki mi no du muiti fu si den? Fu san ede wi ben tron mati? Sortu fasi fu a sma dati ben e hari mi?’ Na a bigin a no sa makriki gi yu fu man si den bun sani fu a sma, spesrutu te a de wan moi pisi ten kaba taki yu e hori a sma na ati fu di a ben du wan sani di hati yu. Ma toku, disi na wan sani di de tumusi prenspari fu meki a matifasi fu yu nanga a trawan kon bun baka. Fu kon sabi fa wi ben sa kan du disi, dan wi wani go luku na eksempre fu tu man. Furu tron wi e poti prakseri soso na den fowtu di den ben meki, ma meki wi go luku a bun sei fu den tu man disi, namku a profeiti Yona nanga na apostel Petrus.

A fasi fa Yona ben de trutru

5. Sortu wroko Yona ben kisi fu du? San a ben du di a kisi a komando fu du a wroko dati?

5 Na a ten fu Kownu Yerobeam II, a manpikin fu Yoas, dan Yona ben e dini leki profeiti na a noordsei kownukondre Israel (2 Kownu 14:23-25). Wan dei, Yehovah ben komanderi Yona fu gowe libi Israel èn fu go na Ninifei, a mamafoto fu a makti Gran Kownukondre Asiria. San a ben musu go du drape? A ben musu go warskow den sma di ben e libi na ini a foto dati, taki a prenspari foto fu den ben o kisi pori (Yona 1:1, 2). Na presi fu du san Gado ben taigi en, dan Yona ben lowe gowe! A ben teki wan sipi di ben e go na Tarsis, wan presi farawe fu Ninifei.​—Yona 1:3.

6. Fu san ede Yehovah ben teki Yona fu seni en go na Ninifei?

6 Prakseri fu Yona pikinso. Fa yu e si en? Yu e si en leki wan profeiti di ben trangayesi Gado? Efu yu luku en frafra nomo, dan dati na san yu o prakseri. Ma yu denki taki Gado ben poti Yona leki profeiti fu di a ben de wan trangayesi man? Kwetikweti! A musu de so, taki Yona ben abi bun fasi noso maniri di Gado ben lobi. Prakseri a fasi fa a ben e du en wroko leki profeiti.

7. Fa a situwâsi ben de na a ten di Yona ben e du diniwroko gi Yehovah na ini Israel? Fa a e yepi wi fu si Yona na wan tra fasi, now di wi kon sabi den sani disi?

7 Yona ben wroko na wan getrow fasi na ini Israel, wan kontren pe sma no ben wani arki. A profeiti Amos, di ben e libi na ini a srefi pisi ten leki Yona, ben taki dati den Israelsma fu a ten dati ben de sma di ben lobi gudu èn di ben prakseri soso fu meki prisiri. * Tumusi ogri sani ben e pasa na ini a kondre, ma den Israelsma no ben e broko den ede nanga dati kwetikweti (Amos 3:13-15; 4:4; 6:4-6). Toku, Yona tan tyari a frantwortu di a ben kisi fu preiki gi den, ibri dei baka. Efu yusrefi na wan preikiman fu a bun nyunsu, dan yu sabi o tranga a de fu taki nanga sma di feni taki den libi seti kaba, noso fu taki nanga sma di abi wan mi-no-ke fasi. Sobun, aladi wi sabi taki Yona ben abi swakifasi, toku wi no musu frigiti a getrow fasi fu en, nanga a fasi fa a tan preiki gi den Israelsma di no ben abi bribi.

8. Sortu tyalensi wan profeiti fu Israel, soleki Yona, ben o miti na Ninifei?

8 A komando di Yona ben kisi fu go na Ninifei ben de wan moro bigi tyalensi leki fu preiki gi den tranga-ede Israelsma. Soso fu man doro na a foto dati, dan Yona ben abi fu waka sowan 800 kilometer. Dati no ben de wan makriki sani fu di a ben o teki pikinmoro wan heri mun fu waka go so fara. Te a profeiti ben o doro drape, dan a ben o abi fu preiki gi den Asiriasma, di ala sma ben sabi leki ogri-ati sma. Te den ben e feti nanga tra kondre, dan den ben lobi fu pina sma na wan ogri-ati fasi. Den Asiriasma ben e skepi srefi fa den ben meki sma pina na wan ogri-ati fasi. Fu dati ede a no e fruwondru wi taki sma ben e kari Ninifei ’a foto pe sma e trowe brudu’!​—Nahum 3:1, 7.

9. Di wan bigi winti di meki hebi sekiwatra tapu se ben o meki taki den botoman lasi den libi, dan sortu moi fasi Yona ben sori na a ten dati?

9 Fu di Yona ben e fredefrede fu du san Yehovah ben komanderi en, meki a ben teki wan boto di ben e tyari en gowe bun fara fu Ninifei. Ma Yehovah no lasi en frutrow na ini a profeiti fu en, èn a no ben suku wan tra profeiti di a ben kan seni go, na presi fu Yona. Na presi fu dati, Yehovah du wan sani fu meki Yona kon frustan o prenspari a wroko di a ben kisi, ben de trutru. Gado ben sorgu taki wan bigi winti ben e meki hebi sekiwatra tapu a se. Skwala ben e rigeri a boto di Yona ben de na ini. A suku di Yona ben e suku fu lon gi a wroko di a ben kisi fu du, ben o meki taki den man disi di no ben abi noti fu du nanga a tori dati, ben o lasi den libi! (Yona 1:4) San Yona ben o du now? Yona no ben wani taki den botoman ben musu lasi den libi fu en ede. Dati meki a ben taigi den: „Un opo mi, fringi mi go na ini a se, dan a se sa kon tiri baka” (Yona 1:12). Yona no ben e fruwakti kwetikweti taki Yehovah ben o kibri en libi di den botoman trowe en na ini a se te fu kaba (Yona 1:15). Ma Yona ben de klariklari fu pai nanga en eigi libi fu kibri a libi fu den botoman. Yu no feni taki a sani di Yona du dyaso e sori wi taki a ben de wan sma di ben abi deki-ati, sakafasi, nanga lobi?

10. San pasa baka di Yehovah gi Yona na okasi ete wan leisi fu go na Ninifei?

10 Te fu kaba, Yehovah frulusu Yona. Ma san ben de a bakapisi fu den sani di Yona ben du? Den ben meki taki a no ben fiti kwetikweti moro fu dini leki wan boskopuman fu Gado? Nôno! Yehovah ben sori sari-ati nanga lobi gi Yona fu di a ben gi Yona a komando ete wan leisi fu go preiki gi den sma fu Ninifei. Di Yona doro na Ninifei, dan sondro frede a taigi den sma na ini a foto taki Gado ben kon si a bigi ogridu fu den èn taki a foto fu den ben o kisi pori baka 40 dei (Yona 1:2; 3:4). Baka di den sma fu Ninifei ben yere a krakti boskopu di Yona ben tyari kon gi den, dan den ben drai den libi, so taki a foto no ben kisi pori.

11. San e sori wi taki Yona ben frustan heri bun san Gado ben wani leri en?

11 Toku Yona no ben man si sani na a yoisti fasi ete. Ma nanga yepi fu wan tumusi moi eksempre Yehovah suku fu leri Yona nanga furu pasensi, taki A no e luku nomo san sma ai man si, ma taki A e ondrosuku sma ati (Yona 4:5-11). Wi sabi taki Yona ben kon frustan san Gado ben wani leri en fu di ensrefi ben skrifi den ondrofeni fu en na ini a buku Yona sondro fu kibri wan sani. A de krin taki a ben abi sakafasi, fu di a ben de klariklari fu skrifi fu den fowtu di a ben meki, èn fu sani di ben kan meki a firi syen srefi. Fu taki en leti, wan sma musu abi deki-ati fu taki fu den fowtu fu en!

12. (a) Fa wi sabi taki Yesus e si libisma soleki fa Yehovah e si den? (b) Fa wi musu si den sma di wi e preiki a bun nyunsu gi den? (Luku a faki tapu bladzijde 18.)

12 Moro leki 800 yari na baka, dan Yesus Krestes ben teki wan fu den sani di pasa na ini a libi fu Yona leki wan eksempre. A ben taki: „Bika neleki fa Yona ben de dri dei nanga dri neti na ini a bere fu a bigi fisi, na so a Manpikin fu libisma o tan na ondro gron dri dei nanga dri neti” (Mateyus 12:40). Te Yona kisi wan opobaka, dan a sa yere taki Yesus ben agersi a pisi ten di A ben de na ini a grebi, nanga a pisi ten na ini a libi fu a profeiti, pe a no ben man du noti. A e prisiri wi ati fu dini wan Gado di no e trowe den futuboi fu en te den e meki fowtu, a no so? A Psalm skrifiman ben skrifi: „Neleki fa wan papa e sori sari-ati gi den manpikin fu en, na so Yehovah sori sari-ati gi den wan di e frede en. Bika ensrefi sabi heri bun fa wi meki, fu di a e hori na prakseri taki wi na doti” (Psalm 103:13, 14). A no de fu taki dati wi leki sondu libisma na ini a ten disi, di na „doti” sosrefi, kan du bun furu sani nanga yepi fu a santa yeye fu Gado!

A yoisti fasi fa wi musu si Petrus

13. Sortu fasi fu Petrus wi e memre wantewante, ma fu san ede Yesus ben teki en leki wan fu den apostel fu en?

13 Meki wi taki syatu now fu na eksempre fu ete wan tra sma, namku na apostel Petrus. Efu sma ben sa aksi yu fu fruteri fa Petrus ben tan, san yu ben o piki? Yu ben o prakseri wantron fa a ben de wan man di ben du sani sondro fu denki, wan man di ben asranti pikinso? A tru taki Petrus ben abi den fasi disi son leisi. Ma san yu prakseri? Yu denki taki Yesus ben o teki Petrus leki wan fu den 12 apostel efu a ben de so trutru taki a ben de wan man di ben e du sani sondro fu denki èn fu di a ben asranti? (Lukas 6:12-14) Kwetikweti! A de krin taki Yesus ben man si moro leki soso den fowtu fu Petrus, a ben man si sosrefi den bun fasi fu en.

14. (a) San kan de a sani di meki taki Petrus no ben e frede fu taki? (b) Fu san ede meki wi kan de nanga tangi na ati taki Petrus ben e poti aksi doronomo?

14 Ten na ten Petrus ben e tyari ensrefi leki takiman gi den tra apostel. Son sma kan taki dati a sani disi e sori krin taki a man disi no ben abi sakafasi. Ma dati de so trutru? Son sma taki dati a kan taki Petrus ben owru moro den tra apostel, èn dati a kan taki a ben owru moro Yesus srefi. Efu dati de so trutru, dan dati e fruklari fu san ede a ben de so furu tron taki Petrus ben de a fosiwan di ben e bigin taki (Mateyus 16:22). Ma toku wan tra sani de di wi musu hori na prakseri. Petrus ben de wan man di ben lobi Gado. Fu di a ben wani sabi moro, meki a ben lobi poti aksi. Den aksi di a ben e poti de wan yepi srefi gi wi na ini a ten disi. Wan tu prenspari sani di Yesus ben taki, na piki tapu aksi di Petrus ben poti gi en, èn te now den de fu feni na ini Bijbel. Meki wi go luku wan eksempre fu dati. Di Yesus ben e taki fu „a getrow basya”, dan a ben e gi piki tapu wan sani di Petrus ben aksi (Lukas 12:41-44). Poti prakseri sosrefi na a aksi fu Petrus: „Wi gowe libi ala sani èn wi waka kon na yu baka; san wi o kisi dan?” Disi ben meki Yesus pramisi wan sani di e gi sma deki-ati trutru: „Ibriwan sma di gowe libi en oso, en brada, en sisa, en papa, en mama, en pikin, noso en gron fu mi nen ede, o kisi den sani disi bogobogo baka èn a sma dati o kisi têgo libi leki gudu.”​—Mateyus 15:15; 18:21, 22; 19:27-29.

15. Fu san ede wi kan taki dati Petrus ben tan getrow trutru?

15 Petrus ben abi wan tra moi fasi tu; a ben tan horibaka gi Yesus na wan getrow fasi. Di furu fu den disipel ben gowe libi Yesus fu di den no ben e frustan wan fu den sani di a ben leri den, dan a ben de Petrus di ben taki gi den 12 apostel. A ben taki: „Masra, na suma wi sa go? Yu abi wortu fu têgo libi” (Yohanes 6:66-68). A musu de taki den wortu dati ben prisiri na ati fu Yesus srefisrefi! Bakaten, di wan grupu fu ogri sma ben kon fu teki Masra Yesus fu tyari en go sroto, dan furu fu den disipel ben lon gowe. Ma kibrikibri Petrus ben tan waka baka a grupu fu sma èn te fu kaba a ben go sosrefi na ini a fesidyari fu a granpriester. A no ben go drape fu di a ben de wan fredeman, ma fu di a abi deki-ati. Na a pisi ten di sma ben e poti wan lo aksi gi Yesus, dan Petrus ben go tanapu krosibei fu wan tu tra Dyu di ben e tanapu lontu wan faya fu waran den skin. Na ini a leti fu a faya dati di ben e skèin krin, wan fu den srafu fu a granpriester ben taki dati a ben sabi Petrus èn taki Petrus ben de nanga Yesus tu. A tru taki Petrus ben taki dati a no ben sabi a Masra fu en, ma meki wi no frigiti taki Petrus ben kon na ini a problema dati fu di a ben wani tan horibaka gi Yesus èn fu di a ben e broko en ede nanga En. Furu fu den apostel no ben abi a deki-ati srefi fu tan horibaka gi Yesus na so wan fasi.​—Yohanes 18:15-27.

16. Fu san ede a prenspari taki wi luku den bun fasi di Yona nanga Petrus abi?

16 Te yu luku en bun, dan den bun fasi fu Petrus ben moro furu, leki den swakifasi fu en. Na so a ben de tu nanga Yona. Den tori di wi taki fu den dyaso yepi wi fu kenki a fasi fa wi ben e prakseri fu Yona nanga Petrus, bika wi kon si krin taki den ben abi tumusi moi fasi tu. Na so wi musu leri wisrefi tu fu si den bun sei sosrefi fu den brada nanga sisa fu wi na ini a ten disi. Te wi du dati, dan dati sa yepi wi fu kon abi wan moro bun matifasi nanga den. Fu san ede a de so tranga fanowdu fu kon si den bun sei fu den brada nanga sisa fu wi?

San wi na ini a ten disi e leri fu den pisi tori disi?

17, 18. (a) Sortu sani kan meki taki Kresten brada noso sisa e mandimandi pikinso nanga makandra? (b) Sortu Bijbel rai kan yepi wi fu lusu problema na mindri wi nanga wi brada noso sisa?

17 Na ini a ten disi wi e si fa mansma, umasma, nanga pikin-nengre, guduwan nanga mofinawan, iya, sma di kisi difrenti skoroleri, èn di kweki na difrenti fasi, e dini Yehovah leki wán man (Openbaring 7:9, 10). Iya, na ini a Kresten gemeente wi e si ala sortu sma, sma di e difrenti furu fu makandra! Fu di wi e dini Gado makandra leki wán man, meki a no de fu taki dati son leisi pikinso mandimandi sa de tu.​—Romesma 12:10; Filipisma 2:3.

18 Aladi wi man fu si den swakifasi fu den brada nanga sisa fu wi, toku wi no e poti prakseri na den tapu. Na presi fu dati wi e du muiti fu de leki Yehovah. A psalm skrifiman ben singi fu Yehovah taki: „Efu na fowtu yu ben musu luku, o Yah, o Yehovah, dan suma ben kan tan tanapu?” (Psalm 130:3) Na presi fu tan poti prakseri nomo na den maniri fu trawan di kan meki taki pratifasi kon de na wi mindri, dan wi e ’feti na baka sani di e tyari vrede kon èn den sani di e yepi wi fu gi makandra deki-ati’ (Romesma 14:19). Wi e du muiti fu si trawan soleki fa Yehovah e si den fu di wi no e poti prakseri na den swakifasi fu den, ma na den bun fasi fu den. Te wi e du dati, dan dati e yepi wi fu „tan frudrage makandra”.​—Kolosesma 3:13.

19. Kari wan tu prenspari sani di wan Kresten kan du fu lusu wan seryusu problema na mindri en nanga trawan.

19 San wi musu du efu wi kisi trobi nanga wan trawan, èn efu a sani dati e moro wi? (Psalm 4:4) Yu kisi trobi nanga wan tra brada noso sisa? Fu san ede yu no ben sa du muiti fu seti a tori dati? (Genesis 32:13-15) Na a fosi presi, yu kan begi Yehovah fu tiri yu na ini na afersi disi. Baka dati yu kan go taki nanga a sma na wan ’safri-ati fasi di e fiti wan sma di koni’, aladi yu e hori den bun sei fu a sma dati na prakseri (Yakobus 3:13). Taigi en taki yu wani de en mati baka. Memre taki Gado e gi wi a rai: ’De esi fu yere, no de esi fu taki, no de esi fu kisi atibron’ (Yakobus 1:19). A rai di wi e kisi taki wi „no musu de esi fu kisi atibron” e sori taki a tra sma kan du, noso taki wan sani di kan meki wi kisi atibron. Efu dati pasa, dan wi kan aksi Yehovah fu yepi wi fu dwengi wisrefi (Galasiasma 5:22, 23). Gi a brada noso sisa na okasi fu taki sosrefi fa en e firi, èn arki bun te a e taki. No koti en mofo, srefi efu a e taki sani di yu no e agri nanga dati. A kan taki a fasi fa a e si a tori, fowtu, ma toku yu musu hori na prakseri taki dati na a fasi fa en e si a tori. Pruberi fu si a problema soleki fa a trawan e si en. Dati wani taki kande dati yu musu pruberi fu si yusrefi soleki fa yu brada e si yu.​—Odo 18:17.

20. Te yu e suku fu kowru wan trobi, dan san yu musu du sosrefi fu kan meki taki yu nanga yu brada kon bun baka?

20 Te yu e kisi na okasi fu taki, dan taki na wan switi fasi (Kolosesma 4:6). Taigi yu brada noso sisa sortu sani fu en yu lobi. Begi en pardon fu iniwan sani di yu ben du kande, di meki taki a trobi disi du kon. Efu den opregti muiti di yu e du abi leki bakapisi taki unu kon bun baka, dan taigi Yehovah tangi fu dati. Efu a no waka na a fasi dati, dan a bun fu tan aksi Yehovah fu tiri yu, aladi yu e suku tra okasi fu meki vrede baka nanga yu brada noso sisa.​—Romesma 12:18.

21. Fa a takimakandra disi ben yepi yu fu si trawan soleki fa Yehovah e si den?

21 Yehovah lobi ala den futuboi fu en. Aladi wi abi swakifasi, toku Yehovah de klariklari fu gebroiki ibriwan fu wi na ini a diniwroko fu en. O moro wi e leri fu a fasi fa Gado e prakseri fu tra sma, o moro wi sa lobi den brada nanga sisa fu wi. Efu a de so taki a lobi di wi abi gi wi Kresten brada nanga sisa e dede gowe, dan wi kan du muiti fu meki a lobi fu wi kon tranga baka. A sa de wan blesi gi wi trutru, efu wi du tranga muiti fu sori taki wi lobi trawan, iya, fu sori taki wi e si den soleki fa Yehovah e si den!

[Futuwortu]

^ paragraaf 1 Bakaten a ben kon na krin taki Eliab, di ben de wan moi man, no ben doro den markitiki fu kan de kownu fu Israel. Di Goliat, a bigi langa Filistia man, ben tyalensi den Israelsma fu kon feti nanga en, dan Eliab nanga den tra man fu Israel kon frede srefisrefi.​—1 Samuel 17:11, 28-30.

^ paragraaf 7 Yerobeam II ben wini wan tu prenspari feti, so taki son kontren di ben de na ondro en tiri fosi ben kon de na ondro en tiri baka. Soleki fa a sori, dan a ben bigin aksi lantimoni fu den sma fu den kontren dati. Leki bakapisi fu dati, a sori taki Yerobeam ben man meki a noordsei kownukondre kon moro gudu.​—2 Samuel 8:6; 2 Kownu 14:23-28; 2 Kroniki 8:3, 4; Amos 6:2.

San yu ben sa piki?

• Fa Yehovah e si den swakifasi fu den getrow futuboi fu en?

• San na wan tu bun fasi noso maniri di Yona nanga Petrus ben abi?

• Na sortu fasi yu wani tan si yu Kresten brada nanga sisa?

[Aksi fu a tori disi]

[Faki na tapu bladzijde 18]

Prakseri a fasi fa Gado e si trawan

Denki dipi fu a Bijbel tori fu Yona. Baka dati a bun fu luku den sma na ini a kontren pe yu gwenti fu preiki. Yu no denki taki a de fanowdu fu pruberi fu si den tra fasi leki fa yu ben gwenti? Kande a gersi leki den na sma di e denki taki den libi seti kaba, noso a kan gersi taki den abi wan mi-no-ke fasi neleki den Israelsma. Kande a gersi leki den e suku fu gens a boskopu fu Gado srefi. Ma toku wi musu aksi wisrefi fa Yehovah Gado e si den. Wan dei kan kon srefi taki son prenspari sma na ini a seti fu sani disi sa bigin suku Yehovah, soleki fa a kownu fu Ninifei ben drai en libi baka di Yona ben preiki gi en.​—Yona 3:6, 7.

[Prenki na tapu bladzijde 15]

Yu e si tra sma soleki fa Yehovah e si den?

[Prenki na tapu bladzijde 16, 17]

Yesus ben si wan bun sani na ini na ondrofenitori fu Yona, èn a ben poti prakseri na dati