Go na content

Go na table of contents

Safri-ati—Wan fasi di ala Kresten musu abi

Safri-ati—Wan fasi di ala Kresten musu abi

Safri-ati—Wan fasi di ala Kresten musu abi

’Un musu teki safri-ati, èn weri en neleki fa wan sma e weri wan krosi.’​—KOLOSESMA 3:12.

1. San e meki taki safri-ati na so wan tumusi moi fasi fu abi?

A SWITI fu abi demakandra nanga wan sma te a abi safri-ati, noso soleki fa wi e taki en, te a de wan safri-ati sma. Toku a koni Kownu Salomo ben taki dati „wan tongo di e taki safri, kan broko bonyo srefi” (Odo 25:15). Safri-ati na wan tumusi moi fasi di e moksi switifasi nanga krakti.

2, 3. San safri-ati abi fu du nanga a santa yeye? Fu san wi sa taki na ini na artikel disi?

2 Na apostel Paulus ben kari safri-ati leki wan fu den „froktu fu a yeye”, di de fu feni na ini Galasiasma 5:22, 23. A Griki wortu di vertaal nanga „safri-ati” na ini vers 23 na ini a Nieuwe-Wereldvertaling (Nyun-Grontapuvertaling), vertaal na ini son tra bijbelvertaling nanga „abi switifasi” noso „sakafasi”. Te yu luku en bun, dan a no makriki fu feni wan bun fasi fu poti a Griki wortu disi abra na ini tra tongo. Dati de so fu di a wortu disi no abi fu du nanga sani di sma e du nomo fu sori taki den abi switifasi, noso sakafasi, ma a abi fu du nanga a fasi fa wan sma de na ini en ati èn nanga a fasi fa a e denki.

3 Meki wi luku fo eksempre na ini Bijbel di sa yepi wi fu kon frustan moro bun san a wortu safri-ati wani taki trutru, èn fa wi kan gebroiki a fasi disi na ini wi libi (Romesma 15:4). Te wi e du disi, dan wi sa leri san a wani taki fu abi safri-ati, èn wi sa leri sosrefi fa wi kan kon abi a fasi disi, èn fa wi kan sori safri-ati na ini a fasi fa wi e libi nanga tra sma.

’A warti srefisrefi na ini Gado ai’

4. Fa wi sabi taki Yehovah e si safri-ati leki wan fasi di de wan tumusi warti sani?

4 Fu di safri-ati na wan fu den froktu fu a yeye fu Gado, meki wi kan frustan taki a fasi disi abi fu du nanga a fasi fa Gado srefi de. Na apostel Petrus ben skrifi taki wan „tiri èn safri fasi” na wan sani di „warti srefisrefi na ini Gado ai” (1 Petrus 3:4). Fu taki en leti, safri-ati na wan fu den fasi fu Yehovah Gado; A e si a fasi disi leki wan tumusi warti sani. A no de fu taki dati a sani disi wawan musu de nofo kaba fu pusu ala den futuboi fu Gado fu kon tron safri-ati sma. Ma fa na Almakti Gado, a Moro Hei Tiriman fu hemel nanga grontapu, e sori taki a de wan safri-ati sma?

5. Sortu howpu wi abi gi a tamara, now di Yehovah sori safri-ati gi wi?

5 Di a fosi man nanga uma, Adam nanga Efa, trangayesi a komando di Gado ben gi den fu no nyan fu a bon fu sabi bun nanga ogri, dan den ben trangayesi Gado fu espresi (Genesis 2:16, 17). A fasi disi fa den trangayesi Gado ben meki taki den tron sondu sma, di ben o dede te fu kaba. A ben meki sosrefi, taki den nanga den bakapikin fu den drifi komoto fu Gado (Romesma 5:12). Aladi Yehovah ben abi ala reti fu strafu den fosi libisma na a fasi dati, toku a no ben poti a libisma famiri na wan sei fu di a feni taki den no warti noti, taki den no ben o kenki noiti, èn taki nowan fasi no ben de fu fri den fu a sondu fu den (Psalm 130:3). Na presi fu dati, Yehovah ben sori safri-ati gi den. Disi de fu si na a fasi fa a sori bun-ati gi a sondu libisma famiri. A no aksi tumusi furu fu den, na presi fu dati a ben de klariklari fu seti sani fu gi den na okasi fu drai kon baka na en, so taki a ben kan feni den bun baka. Iya, Yehovah e gebroiki a presenti fu a frulusu-ofrandi fu en Manpikin, Yesus Krestes, fu meki taki wi kan kon na fesi a kownusturu fu en sondro fu frede noso beifi.​—Romesma 6:23; Hebrewsma 4:14-16; 1 Yohanes 4:9, 10, 18.

6. Fa Gado sori taki a abi safri-ati trutru te yu luku san a ben du ini a tori fu Kain?

6 Langa ten bifo Yesus kon na grontapu, dan Yehovah ben sori safri-ati kaba di Kain nanga Abel, di ben de manpikin fu Adam, ben tyari srakti-ofrandi gi En. Fu di Yehovah ben man si na ati fu den tu man disi, meki a no ben teki na ofrandi fu Kain, aladi a ben ’teki Abel nanga na ofrandi fu en’. Gado ben prisiri nanga a getrowman Abel èn a ben e agri nanga na srakti-ofrandi fu en tu. Di Kain si dati, dan a no ben lobi a tori kwetikweti. A Bijbel tori e taki: „Kain bigin kisi bigi atibron, èn a fesi fu en ben kon swa.” San Yehovah ben du? A ben feni taki Kain ben afrontu en nanga a fasi fa a ben e tyari ensrefi? Nôno. Na wan safri-ati fasi a ben aksi Kain fu san ede a ben kisi so bigi atibron. Yehovah ben sori Kain srefi san Kain ben kan du fu Yehovah ben kan ’teki en baka’ (Genesis 4:3-7). A de krin taki Yehovah man fu sori safri-ati na wan volmaakti fasi.​—Exodus 34:6.

Safri-ati switi èn a e hari sma

7, 8. (a) Fa wi kan kon frustan a safri-ati fu Yehovah? (b) San den wortu na Mateyus 11:27-29 e leri wi fu Yehovah nanga Yesus?

7 Wan fu den moro bun sani di wi kan du fu kon frustan den tumusi moi fasi fu Yehovah, na fu ondrosuku a libi nanga a diniwroko fu Yesus Krestes (Yohanes 1:18; 14:6-9). Di Yesus ben de na Galilea na ini a di fu tu yari di a ben teki waka fu du a preikiwroko, dan a ben du furu krakti wroko na ini Korasin, Betsaida, Kaperna-um, èn na tra presi na ini a kontren dati. Ma fu di moro furu fu den sma drape ben abi bigifasi nanga mi-no-ke fasi, meki den ben weigri fu poti bribi na den sani di a ben e taki. San Yesus ben du fu dati ede? A ben e warskow den sma disi doronomo san ben o de a bakapisi efu den ben sa tan de sondro bribi. Toku a ben e firi sari gi den wan fu a pipel di ben swaki na yeye fasi, den ʽam ha·ʼaʹrets, den lagiwan, noso den mofinawan fu a libimakandra.​—Mateyus 9:35, 36; 11:20-24.

8 Den sani di Yesus du baka dati, e sori krin taki a ben „sabi a Tata trutru” èn taki a ben e teki na eksempre fu en. Yesus ben gi den mofinawan a switi kari disi: „Un kon na mi, unu alamala di musu wroko hebi èn di musu tyari hebi lai, èn mi sa gi unu krakti baka. Teki mi tyatyari na un tapu èn leri fu mi, bika mi abi safri-ati nanga sakafasi, èn unu sa kisi krakti baka.” Den wortu dati ben de wan bigi trowstu gi den wan di ben e kisi kwinsi; a ben e gi den krakti baka! Ma den wortu fu Yesus e gi wi krakti èn e trowstu wi sosrefi na ini a ten disi. Efu wi du muiti trutru fu weri safri-ati gi wisrefi, neleki fa wi e weri wan krosi, dan wi sa de na mindri den wan ’di a Manpikin wani fu den kon sabi a Tata fu en’.​—Mateyus 11:27-29.

9. Efu wan sma na wan safri-ati sma, dan sortu tra moi fasi a o sori sosrefi? Fa Yesus de wan tumusi moi eksempre na ini a tori disi?

9 Wan fasi di abi fu du sosrefi nanga safri-ati, na „sakafasi”. Na a tra sei bigimemre e meki taki wan sma e hei ensrefi. Furu tron dati kan meki taki wan sma e libi grofu nanga trawan, noso taki a no abi firi gi tra sma (Odo 16:18, 19). Na a heri pisi ten di Yesus du diniwroko na grontapu a ben sori taki a abi sakafasi. Siksi dei bifo den kiri Yesus, dan a ben rei na tapu wan buriki go na ini Yerusalem èn den Dyu ben bari fu prisiri, aladi den ben e gi en wan switikon leki a Kownu fu den Dyu. Toku Yesus ben tan sori taki a e difrenti krinkrin fu den tiriman fu grontapu. A ben meki a profeititori fu Sakaria kon tru di e taki: „Luku! A Kownu fu yu e kon na yu, a abi safri-ati èn a e sidon na tapu wan buriki, iya, na tapu a pikin fu wan buriki, a pikin fu wan meti di e tyari lai” (Mateyus 21:5; Sakaria 9:9). A getrow profeiti Danièl ben si na ini wan fisyun fa Yehovah gi tirimakti na a Manpikin fu en. Ma na ini wan profeititori di Danièl ben skrifi bifo a kisi a fisyun dati, dan a e taki dati Yesus ben de a moro „sakafasi sma fu a libisma famiri”. Fu tru wi kan taki dati wan safri-ati sma, na wan sakafasi sma sosrefi.​—Danièl 4:17; 7:13, 14.

10. Fu san ede meki a no de so taki wan safri-ati Kresten na wan sma di no abi a krakti fu du sani?

10 A tumusi moi fasi fa Yehovah nanga Yesus e sori safri-ati, e yepi wi fu kon krosibei na den (Yakobus 4:8). A no de fu taki dati wan safri-ati sma no abi fu de wan sma di no abi a krakti fu du sani. Kwetikweti! Yehovah, na almakti Gado, abi bigi krakti nanga makti pasa marki. A e atibron srefisrefi nanga sani di no de regtfardiki (Yesaya 30:27; 40:26). Na a srefi fasi, Yesus ben sori taki a ben e tan hori a fasti bosroiti di a ben teki fu no gi abra, srefi te Satan Didibri ben o suku fu du ogri nanga en. Na a ten di a ben de na grontapu, a ben weigri fu du neleki a no ben e si fa den kerki fesiman ben e pasa a wet na ini bisnis afersi (Mateyus 4:1-11; 21:12, 13; Yohanes 2:13-17). Toku Yesus tan sori safri-ati te a ben e si taki den disipel fu en ben e misi fu du san bun. A ben e sori pasensi te a ben e si den swakifasi fu den (Mateyus 20:20-28). Nanga reti wan sabiman fu Bijbel ben taki dati wan safri-ati sma abi switifasi, ma taki na a srefi ten a sma dati tranga neleki isri. Meki wi de neleki Krestes fu di wi e sori safri-ati neleki fa en e du dati.

Moses ben de a moro safri-ati sma fu en ten

11, 12. Fu san ede wi kan taki dati a de di Moses ben de wan safri-ati sma ben de wan aparti sani, te wi hori na prakseri fa en yongu yari ben de?

11 A di fu dri eksempre di wi wani luku na a di fu Moses. Bijbel e taki dati a ben de „a moro [saka-fasi man, Da Bijbel na ini Sranantongo] fu ala libisma di ben de na grontapu” (Numeri 12:3). A pisi tori disi ben skrifi ondro a krakti fu Gado santa yeye. Fu di Moses ben de so wan safri-ati sma, meki a ben gi Yehovah na okasi fu tiri en.

12 Na ini en yongu ten, Moses ben kweki na wan aparti fasi. Yehovah ben sorgu taki Moses, di ben de a manpikin fu tu getrow Hebrew sma, ben tan na libi na ini wan ten pe bedrigifasi nanga a kiri di sma ben e kiri trawan ben lai srefisrefi. Na ini en yongu yari, Moses ben de nanga en eigi mama di ben leri en finifini fu a tru Gado, Yehovah. Bakaten den puru Moses na a oso fu en fu go libi na wan presi pe sani ben e difrenti krinkrin fu na oso fu en mama nanga papa. „Moses ben kisi leri na ini ala koni fu den Egeptesma”, na so a fosi yarihondro Kresten Stefanus ben taki, di den ben kiri fu a bribi fu en ede. „Fu taki en leti, [Moses] ben e taki èn du sani na wan krakti fasi” (Tori fu den Apostel 7:22). A ben sori a bribi fu en di a si den furu ogri sani di den basya fu den srafu fu Farao ben e du nanga den brada fu en. Moses ben abi fu lowe gowe libi Egepte fu go na a kondre Midian fu di a ben kiri wan man fu Egepte di ben e naki wan Hebrewsma.​—Exodus 1:15, 16; 2:1-15; Hebrewsma 11:24, 25.

13. Sortu krakti den 40 yari di Moses tan na Midian ben abi na en tapu?

13 Moses ben abi 40 yari, di a ben musu sorgu ensrefi na ini wan gran sabana. Na ini Midian, Moses ben miti den seibi umapikin fu Rehuel di a ben yepi fu puru watra na ini wan peti fu gi dati na den ipi skapu fu a papa fu den. Di den yongu uma disi ben doro oso baka, dan den fruteri Rehuel nanga furu prisiri taki „wan man fu Egepte” ben frulusu den fu den skapuman di ben e suku trobi nanga den. Ne Rehuel ben aksi Moses fu kon tan nanga na osofamiri fu en. Moses no ben kon abi bita-ati fu di a ben miti so furu problema. Den problema dati no ben tapu en sosrefi fu leri fu fiti ensrefi na a nyun libi fu en na ini wan tra kondre. Noiti a no ben lasi na angri di a ben abi fu du a wani fu Yehovah. Na ini den 40 yari baka dati, dan Moses sorgu gi den skapu fu Rehuel, a trow nanga Sipora èn a kweki tu manpikin. Na ini a pisi ten dati a kon kisi a fasi di ben o meki ala sma kon sabi en bakaten, wan fasi di a ben man meki kon moro bun na a ten dati. Iya, den tesi di ben miti Moses, ben meki a kon tron wan safri-ati sma.​—Exodus 2:16-22; Tori fu den Apostel 7:29, 30.

14. Fruteri fu wan sani di pasa na a pisi ten di Moses ben de leki fesiman fu Israel, pe a de krin fu si taki a ben de wan safri-ati sma.

14 Moses tan sori taki a de wan safri-ati sma, srefi di Yehovah ben poti en fu tiri a pipel fu Israel. Wan yonkuman ben taigi Moses taki Eldad nanga Medad ben e du leki den na profeiti na ini a kampu fu Israel, aladi den man disi no ben de na mindri den 70 edeman di Yehovah ben salfu nanga santa yeye fu de leki yepiman fu Moses. Yosua ben taki: „Moses mi masra, tapu den man disi!” Na wan safri-ati fasi Moses ben piki: „Yu e dyarusu fu mi ede? Nôno, no du dati, mi ben sa wani taki a heri pipel fu Yehovah ben de soso profeiti, bika dan Yehovah ben o poti en yeye na den tapu!” (Numeri 11:26-29) Fu di Moses ben sori taki a abi safri-ati, meki a ben man lusu a problema disi.

15. Fu san ede wi kan teki a bun eksempre fu Moses, aladi a no ben de volmaakti?

15 Na wán spesrutu okasi Moses no ben sori safri-ati. Dati ben de na Meriba, krosibei fu Kades, pe a ben misi fu gi glori na Yehovah, a Sma di e du Wondru (Numeri 20:1, 9-13). Ma aladi Moses no ben de volmaakti, toku a tranga bribi fu en ben yepi en na ini ala den yari di a ben de na libi. A sori di Moses ben sori taki a de wan safri-ati sma, e naki wi ati srefi na ini a ten disi.​—Hebrewsma 11:23-28.

Grofu fasi kontrari safri-ati

16, 17. Na sortu fasi wi kan taki dati a sani di pasa nanga Nabal en ńanga Abigaèl de wan warskow gi wi?

16 Bijbel e fruteri wi fu wan tori di de wan warskow gi wi. A sani disi pasa na a ten fu David, leti baka di Samuel dede. A abi fu du nanga wan trowpaar, namku Nabal nanga en wefi Abigaèl. Den tu sma disi ben e difrenti fu makandra krinkrin! Abigaèl ben de wan sma „[di] ben koni trutru”, ma a masra fu en ben „grofu èn a ben e du takru sani”. Nabal ben abi takru maniri èn fu dati ede a ben weigri fu gi David nanga den man fu en a nyanyan di den ben aksi en, aladi den man dati ben yepi fu kibri den bigi ipi meti fu Nabal gi fufuruman. Nanga reti David ben atibron. Dati meki David nanga wan grupu fu den man fu en, tai den feti owru fu den na den seibere. Baka dati den teki pasi fu go miti Nabal, fu ben kan feti nanga en.​—1 Samuel 25:2-13.

17 Di Abigaèl yere san ben pasa, dan esi-esi a bigin sreka brede, win, meti, nanga kuku di ben meki fu korenti nanga figa. Baka dati a waka go miti David. „Na tapu misrefi, o mi masra, meki a fowtu kon”, na so a ben begi David. „Grantangi, meki yu umasrafu taki na yu fesi, èn arki den wortu fu yu umasrafu.” Di David si fa Abigaèl taki nanga en na wan safri-ati fasi, dan a sani dati naki en ati. Di David kaba arki den sani di Abigaèl ben e fruteri en, dan a taki: „Blesi fu Yehovah, a Gado fu Israel, di seni yu kon fu miti mi a dei disi! Blesi fu a koni fasi fa yu tyari yusrefi, èn blesi fu yu, di hori mi a dei disi fu no kisi brudu paiman” (1 Samuel 25:18, 24, 32, 33). A grofu fasi fu Nabal ben meki a lasi en libi te fu kaba. Den moi fasi fu Abigaèl ben meki a prisiri te fu kaba, fu di a ben tron wan wefi fu David. A fasi fa a ben sori safri-ati e meki taki a de wan eksempre gi ala sma di e dini Yehovah na ini a ten disi.​—1 Samuel 25:36-42.

Suku safri-ati fu kon tron wan safri-ati sma

18, 19. (a) Sortu kenki sma sa si baka te wi weri safri-ati gi wisrefi neleki fa wan sma e weri wan krosi? (b) San kan yepi wi fu ondrosuku wisrefi sondro fu kori wisrefi?

18 Sobun, safri-ati na wan fasi di wi musu fu abi. A no wani taki nomo dati wan sma abi switi maniri, ma a abi fu du nanga a fasi fa wan sma de, san e meki taki a e gi trawan kowru-ati. A kan taki na ini a ten di pasa, wi ben abi a gwenti fu taki grofu nanga tra sma noso fu no sori switifasi gi den. Ma di wi ben kon leri sabi den tru tori fu Bijbel, dan wi kenki. Wi kenki kon tron sma di abi moro bun maniri. Paulus ben taki fu a sortu kenki disi di a ben gi den Kresten brada nanga sisa fu en a deki-ati: „Un musu teki sari-ati, bun-ati, sakafasi, safri-ati, nanga langa pasensi, weri den neleki fa wan sma e weri wan krosi” (Kolosesma 3:12). Bijbel e agersi a kenki di wan sma musu kenki nanga te werdri meti, soleki wolfu, penitigri, lew, beer, noso kobrasneki, ben sa kenki kon tron osometi soleki pikin skapu, krabita, pikin kaw, nanga bigi kaw (Yesaya 11:6-9; 65:25). A kenki di wan sma e kenki na a fasi disi, de so kefalek taki sma di e si dati, e fruwondru srefisrefi. A no de fu taki dati wi sabi taki a kenki di wan sma e kenki na so wan fasi, kan pasa nomo fu di a santa yeye fu Gado e yepi a sma, bika wan fu den tumusi moi froktu fu a yeye na safri-ati.

19 Ma san yu prakseri? Yu denki taki wi no abi fu du muiti moro fu de safri-ati sma, baka te wi tyari difrenti kenki kon na ini wi libi, noso baka te wi gi wisrefi abra na Yehovah kaba? Nôno, kwetikweti! Fu gi wan eksempre, efu wi wani taki nyun krosi tan moi èn krin, dan wi musu tan sorgu den bun. Te wi e ondrosuku Gado Wortu èn te wi e denki dipi fu den eksempre di de na ini, dan dati kan yepi wi fu si sani na wan tra fasi, so taki wi e si wisrefi leki fa wi de trutru sondro fu kori wisrefi. Te yu e luku yusrefi na ini Bijbel soleki fa yu e luku yusrefi na ini wan spikri, dan san a Wortu fu Gado e tyari kon na krin fu a fasi fa yu de?​—Yakobus 1:23-25.

20. San kan yepi wi fu tron safri-ati sma?

20 Fu di wi leki libisma e difrenti fu makandra, meki den maniri fu wi e difrenti sosrefi fu den di fu tra sma. Son wan fu den futuboi fu Gado e feni taki a makriki fu de wan safri-ati sma, ma gi trawan a no de so makriki. Ma toku ala Kresten musu kweki den froktu fu a yeye fu Gado, èn safri-ati na wan fu den. Na wan lobi-ati fasi, Paulus ben frumane Timoteyus: „Suku regtfardikifasi, suku fu dini Gado na wan getrow fasi, suku bribi, suku lobi, suku fu horidoro, èn suku fu abi safri-ati” (1 Timoteyus 6:11). A wortu „suku” e sori taki muiti musu du fu kan kon abi den fasi disi. Wan tra bijbelvertaling e taki dati yu musu „poti yusrefi fu” kisi den fasi disi (Nyun Testamenti). Efu yu du tranga muiti fu denki dipi fu den moi eksempre na ini Gado Wortu, dan den kan tron wan pisi fu yu neleki te wan sma e poti den go na ini yu skin. Den sa meki taki yu kenki a fasi fa yu de èn den sa tiri yu.​—Yakobus 1:21.

21. (a) Fu san ede wi musu suku fu tron safri-ati sma? (b) Fu sortu sani wi sa taki na ini na artikel di e kon?

21 A fasi fa wi e libi nanga tra sma e sori o fara wi de na ini a sori di wi e sori taki wi na safri-ati sma. A disipel Yakobus ben aksi: „Suma fu unu koni èn abi frustan? Meki a sori den wroko fu en, nanga a tumusi bun fasi fa a e tyari ensrefi, na wan safri-ati fasi di e fiti koni” (Yakobus 3:13). Fa wi kan sori a Kresten fasi disi te wi de na oso, na ini a Kresten diniwroko, noso na ini a gemeente? A tra artikel sa sori wi wan tu moi fasi fa wi kan du dati.

Luku baka san wi leri

• San yu leri fu a fasi fa wi musu sori safri-ati di yu ben luku na eksempre fu

• Yehovah?

• Yesus?

• Moses?

• Abigaèl?

• Fu san ede wi musu suku fu tron safri-ati sma?

[Aksi fu a tori disi]

[Prenki na tapu bladzijde 16]

Fu san ede Yehovah ben teki Abel nanga na ofrandi fu en?

[Prenki na tapu bladzijde 17]

Yesus ben sori taki den safri-ati sma abi sakafasi sosrefi

[Prenki na tapu bladzijde 18]

A fasi fa Moses sori safri-ati de wan moi eksempre gi wi