Go na content

Go na table of contents

San pasa nanga den foto Nof nanga No?

San pasa nanga den foto Nof nanga No?

San pasa nanga den foto Nof nanga No?

NOF nanga No na nen di Bijbel e gi den tu mamafoto fu Egepte, namku Memfes nanga Teibe. Wan ten ben de taki den foto disi ben de foto di ben abi barinen. A foto Nof (Memfes) ben de sowan 23 kilometer fu a zuidsei fu a foto Kairo, di ben de na a westsei fu a Nijl-liba. Ma baka wan pisi ten, Memfes no ben de a mamafoto fu Egepte moro. Na a bigin fu a yari 1500 b.G.T., Egepte ben abi wan nyun mamafoto, namku a foto No (Teibe) di ben de sowan 500 kilometer na a zuidsei fu Memfes. Na ini a foto Teibe furu broko tempel de. Wan fu den na a Karnak tempel, di sma e si leki a moro bigi bow-wroko di sma bow nanga yepi fu bigi stonpostu. Den ben wei a foto Teibe nanga a Karnak tempel na a anbegi fu Amon, a moro hei gado fu den Egeptesma.

San Bijbel profeititori taki na fesi fu den foto Memfes nanga Teibe? Gado ben krutu Farao nanga den gado fu Egepte, spesrutu a moro prenspari gado fu den, ’Amon fu a foto No’ (Yeremia 46:25, 26). Den ipi anbegiman di ben kon makandra drape ben o „koti puru” (Esekièl 30:14, 15). Èn na so a pasa tu. San tan abra fu na anbegi fu Amon na soso brokopresi fu a tempel. A disiten foto Luksor e tanapu na tapu wan pisi gron pe a foto Teibe fu owruten ben de, èn tra pikin dorpu de tu na mindri den brokopresi fu en.

Den wán-enkri sani di tan abra fu a foto Memfes na den beripe. Bijbel sabiman Louis Golding e taki: „ Hondrohondro yari den Arab winiman fu Egepte ben gebroiki a bun bigi brokopresi fu Memfes leki wan presi pe den ben kan diki ston nanga santi puru, soso fu bow a mamafoto [Kairo] fu den di ben de na abrasei fu a liba. We, a Nijl-liba nanga den Arab bowman du den wroko so kefalek, taki te yu e waka na tapu a gron pe na owru foto ben de, yu no e si nowan-enkri ston fu di a blaka doti tapu alamala.” Fu tru, neleki fa Bijbel ben fruteri, Memfes kon tron „wan soso sani di meki sma fruwondru . . . sondro sma di e libi na ini”.​—Yeremia 46:19.

Disi na tu fu den furu eksempre nomo di e sori a soifrifasi fu den profeititori fu Bijbel. A pori fu Teibe nanga Memfes e sori wi wan tu bun sani di e yepi wi fu poti frutrow na ini Bijbel profeititori, awansi den no kon tru ete.​—Psalm 37:10, 11, 29; Lukas 23:43; Openbaring 21:3-5.

[Sma di abi a reti fu a prenki na tapu bladzijde 32]

Photograph taken by courtesy of the British Museum