Go na content

Go na table of contents

Leri a koni fu hori den firi fu trawan na prakseri

Leri a koni fu hori den firi fu trawan na prakseri

Leri a koni fu hori den firi fu trawan na prakseri

PEGGY ben si taki a boi fu en ben e taki grofu nanga en pikin brada. Peggy aksi en: „Yu denki taki na so yu musu taki nanga yu brada? Luku fa a e sari.” Fu san ede Peggy ben taki dati? A ben e pruberi fu leri a boi fu en fa fu taki nanga trawan sondro fu hati den firi fu den.

Na apostel Paulus ben gi en yongu kompe Timoteyus deki-ati fu „abi switifasi gi ala sma” [noso fu hori den firi fu ala sma na prakseri]. Te Timoteyus ben o du dati, dan a no ben o hati den firi fu trawan (2 Timoteyus 2:24). Fa wan sma e sori taki a e hori den firi fu trawan na prakseri? Fa wi kan leri fu du dati moro bun? Fa yu kan yepi trawan fu du dati?

Fa wan sma e sori taki a hori den firi fu trawan na prakseri?

Wan sma di e hori den firi fu wan trawan na prakseri, man frustan taki a trawan de na ini wan fruferi situwâsi, èn a sma dati sabi soifri san na a moro bun sani fu du èn fu taki. Wan sma di e luku bun fu no hati den firi fu trawan sabi soifri fa a trawan e firi. Furu sma kan firi heri bun nanga den finga efu wan sani taratara, safu, grati, faya, noso efu a abi wiriwiri. Na so a de tu nanga wan sma di e luku bun fu no hati den firi fu trawan. A sma disi sabi heri bun san a no musu taki noso du fu no hati den firi fu trawan. Ma disi no de wan sani di wan sma e du nomo fu di a abi a koni fu du dati; a musu de so taki wan sma e luku bun fu no hati den firi fu trawan, fu di a no wani taki dati pasa kwetikweti.

A Bijbel tori di e fruteri fu Gehasi, a futuboi fu Elisa, e sori wi fa wan sma kan hati den firi fu trawan. Didyonsro a manpikin fu wan Sunem uma ben dede na ini en anu, èn na uma disi kon na Elisa fu di a ben wani Elisa fu yepi en. Di Gehasi aksi en efu ala sani ben de bun nanga en, dan a piki: „Ala sani de bun.” Ma di na uma ben wani go na a profeiti, dan „Gehasi go na a uma fu pusu en gowe”. Ma Elisa taki: „Libi en, bika en ati e sari srefisrefi.”​—2 Kownu 4:17-20, 25-27.

San meki Gehasi handri so grofu nanga na uma sondro fu hori den firi fu en na prakseri? A tru taki na uma no ben taigi Gehasi fa a ben firi di Gehasi aksi en dati. Ma furu sma no lobi fu taigi ala sma fa den e firi. Toku a ben musu de krin fu si taki na uma disi no ben firi switi. Soleki fa a sori, dan Elisa ben si dati, ma Gehasi no ben si dati, noso kande a ben du neleki a no ben si dati. A sani disi e sori krin fu san ede furu sma no e hori den firi fu trawan na prakseri. Te wan sma e si a wroko fu en leki wan tumusi prenspari sani, dan a kan pasa makriki taki a no e frustan san den sma di e wroko nanga en abi fanowdu, noso a kan taki a no e broko en ede nanga den. A sma disi de neleki wan man di e rèi bus èn di e feti nomo fu doro biten na den presi pe a musu doro. Fu di a man disi e broko en ede so te nanga a sani dati, meki a no e stop fu teki sma na pasi.

Efu wi no wani hati den firi fu sma soleki fa Gehasi ben du dati, dan wi musu pruberi fu abi switifasi gi sma, bika wi no sabi fa den sma disi e firi trutru. Ala ten wi musu man si fa wan sma e firi èn wi musu taki nanga a sma na wan switi fasi, noso handri nanga en na wan fasi di e meki taki a e firi bun. Fa yu kan du dati moro bun?

Frustan fa trawan e firi

Yesus ben man frustan heri bun fa sma ben firi èn a ben sabi heri bun sosrefi san ben de a moro bun fasi fu handri nanga den, so taki den no ben firi fruferi. Wan leisi a ben nyan na ini na oso fu Simon, wan Fariseiman. Ne wan uma „di sma fu a foto ben sabi leki wan sondari”, kon na Yesus. Neleki a Sunem uma, na uma disi no taki noti, ma Yesus ben kan si heri bun fa a ben firi. „[Na uma] tyari wan albaster-ston batra kon di ben abi switismeri-oli na ini; dan na uma go na baka Yesus na en futusei, èn a ben krei; a bigin nati Yesus futu nanga en watra-ai èn a drei Yesus futu nanga en ede-wiwiri. A bosi Yesus futu na wan safrifasi tu, dan a lobi Yesus futu nanga a switismeri-oli.” Yesus ben sabi san disi ben wani taki. Ma aladi Simon no ben taki noti, toku Yesus ben man si taki a ben prakseri na ensrefi: „Efu a man disi ben de wan profeiti, dan a ben o sabi suma na a uma disi di e fasi en, taki en na wan sondari.”​—Lukas 7:37-39.

Yu kan frustan taki Yesus ben o hati den firi fu na uma efu a ben pusu en gowe, noso a ben o hati den firi fu Simon efu a ben taigi en: „Yu no sabi noti! Yu no e si taki a abi berow?” Na presi fu dati Yesus hori den firi fu Simon na prakseri èn a fruteri en wan agersitori. Na agersitori disi ben taki fu wan man di ben taigi wan trawan di ben abi wan bigi paiman na en, taki a no ben abi fu pai en moro. A man disi ben du a srefi nanga wan tra sma di ben abi wan pikin paiman na en. Yesus aksi Simon: „Sortuwan fu den tu o lobi en moro?” We, na presi taki Yesus ben krutu Simon, a ben man prèise en fu di Simon ben piki na aksi fu en bun. Baka dati a yepi Simon na wan switi fasi fu kon frustan fa na uma ben firi trutru èn a yepi en fu kon frustan sosrefi taki na uma ben abi berow. Na uma ben sori dati na furu difrenti fasi. Yesus drai luku na uma èn a sori en na wan switi fasi taki a ben frustan fa a ben firi. A taigi na uma taki a ben kisi pardon gi den sondu fu en, èn baka dati a taki: „A bribi fu yu frulusu yu; yu kan gowe nanga vrede.” A sani dati di Yesus taki ben sori trutru taki a ben hori den firi fu na uma na prakseri, èn a ben musu de so taki den wortu dati tranga a bosroiti fu na uma fu du san bun! (Lukas 7:40-50) Fu di Yesus ben si fa sma ben firi, meki a ben man hori den firi fu den na prakseri, èn a ben man sori sari-ati gi den.

Neleki fa Yesus ben yepi Simon, na so wi kan leri fu kon frustan fa sma e firi, èn wi kan yepi trawan tu fu du dati. Son leisi preikiman di abi ondrofeni kan yepi nyunwan na ini a gemeente fu kon sabi fa trawan e firi te den e du a preikiwroko. Baka te den prati a bun nyunsu nanga wan sma, dan den kan luku sortu sani ben sori den fa a sma di den miti ben firi. A sma ben fruleigi, a ben tweifri, a ben firi atibron pikinso, noso a sma ben du wan wroko noso wan tra sani? San ben sa de a moro bun fasi fu yepi a sma dati? Owruman kan yepi brada nanga sisa di afrontu wan tra brada noso sisa fu di den no ben hori den firi fu a sma dati na prakseri. Yepi ibriwan fu den sma disi fu kon frustan fa a trawan e firi. A sma abi a firi taki a trawan afrontu en, taki a no e broko en ede nanga en, noso taki a no e frustan fa a e firi? A ben o yepi te a sma e sori switifasi gi en?

Papa nanga mama musu leri den pikin fu den fu sori sari-ati gi makandra, fu di dati sa yepi den fu no hati den firi fu trawan. A boi fu Peggy di kari na a bigin fu na artikel, ben si taki a fesi fu en pikin brada ben kon redi èn taki a ben langa en mofo; a ben si tu taki en pikin brada ben wani krei, èn taki a ben hati den firi fu en. A mama ben howpu taki a boi fu en ben o firi sari, èn na dati pasa tu. Boiti dati, a boi bosroiti fu kenki en maniri. Den tu boi fu Peggy kisi furu wini fu a bun fasi disi di den ben leri di den ben yongu, èn furu yari baka dati den de na ini a Kresten gemeente pe den abi bun bakapisi na ini a wroko di e du fu meki disipel, èn den abi bun bakapisi tu leki owruman.

Sori trawan taki yu e frustan fa den e firi

A de prenspari fu hori den firi fu wan sma na prakseri spesrutu te a sma dati du yu wan sani. A no e teki furu fu afrontu a sma disi. A fosi sani di yu musu du, na fu taki fu den bun fasi fu a sma. No krutu a sma, ma taki soso fu a sani di yu no feni bun. Taigi a sma san yu feni fu a sani di a du èn taigi en krin san yu wani taki a no musu du moro. Baka dati yu musu arki a sma. Kande yu ben abi wan fowtu denki fu a sma.

Sma lobi en te yu e frustan fa den e firi, srefi te yu no e agri nanga den. Yesus ben hori den firi fu Marta na prakseri di a ben taki nanga en, èn na so fasi a ben sori en taki a ben sabi dati wan sani ben trobi Marta. A ben taki: „Marta, Marta, yu e broko yu ede nanga furu sani” (Lukas 10:41). Na so a de tu te wan sma e taki nanga yu fu wan problema. Na presi taki yu e bigin taigi a sma fa fu lusu a problema, arki a sma fosi. Wán fasi fa yu kan sori taki yu e hori den firi fu a sma dati na prakseri, na te yu e taki ete wan tron nanga yu eigi wortu san na a problema noso san ben hati a sma. Disi na wan lobi-ati fasi fu sori a sma taki yu e frustan fa a e firi.

Sabi san yu no musu taki

Di na Umakownu Ester ben wani aksi en masra fu tapu Haman fu no kiri den Dyu soleki fa a ben abi na prakseri, dan Ester ben koni nofo fu seti sani so, taki a masra fu en ben firi switi. Èn baka di a du dati, dan a bigin taki fu a muilek tori disi. Ma te wi e luku san Ester no taki, dan wi kan leri wan sani fu dati. A luku bun fu no taki noti san ben kan gi a masra fu en a firi taki a ben abi wan sani fu du nanga na ogri di Haman ben wani du.​—Ester 5:1-8; 7:1, 2; 8:5.

A kan de so taki wan Kresten sisa abi wan masra di no de na bribi. Wi musu hori den firi fu a man dati na prakseri tu. Na presi taki yu e opo Bijbel gi en wantewante, dan fu san ede yu no e kon leri sabi en pikinso fosi, sondro taki yu e bumui tumusi? Te wan freimde sma e kon na ini a Kownukondre zaal nanga krosi di no fiti gi na okasi, dan yu no musu taki noti fu en krosi, noso te wan sma e kon na zaal baka wan heri pisi ten, no aksi en pe a ben tan so langa. Na presi fu dati, gi en wan switikon. Èn te yu e si taki wan sma di e bigin leri sabi a waarheid abi wan fowtu denki fu wan sani na ini Bijbel, dan a ben o moro bun te yu no e taigi en wan sani wantewante (Yohanes 16:12). Wan sma di e luku bun fu no hati den firi fu trawan, sabi san a no musu taki.

Wortu di e kowru na atibron

Te yu e leri fu no taki sani di e hati den firi fu trawan, dan dati sa yepi yu fu kweki bun matifasi nanga trawan, srefi te wan sma ben abi wan fowtu denki fu yu èn e atibron srefisrefi nanga yu. Fu gi wan eksempre: di den man fu Efraim „ben pruberi fu meki wán bigi trobi” nanga Gideon, dan a piki den nanga koni fu di a fruteri den krin san ben pasa trutru èn a prèise den man fu Efraim na wan opregti fasi gi den sani di den ben du. A sani disi ben sori taki Gideon ben hori den firi fu den man na prakseri, bika a ben si fu san ede den ben atibron, èn fu di a ben abi sakafasi, meki den ben firi moro bun.​—Krutuman 8:1-3; Odo 16:24.

Ala ten pruberi fu kon sabi efu den sani di yu e taki no e hati den firi fu trawan. Te yu e du muiti fu hori den firi fu sma na prakseri, dan yu sa man ondrofeni a prisiri di Odo 15:23 e taki fu en: „Wan man e prisiri nanga a piki fu en mofo, èn wan wortu di taki na a yoisti ten, o fa dati bun!”

[Prenki na tapu bladzijde 31]

Kresten dinari di abi ondrofeni kan leri nyunwan fu hori den firi fu trawan na prakseri.

[Prenki na tapu bladzijde 31]

Papa nanga mama kan leri den pikin fu den fu hori den firi fu trawan na prakseri