Go na content

Go na table of contents

Den kisi frufolgu fu di den regtfardiki

Den kisi frufolgu fu di den regtfardiki

Den kisi frufolgu fu di den regtfardiki

„Koloku fu den sma di kisi frufolgu fu di den regtfardiki.”​—MATEYUS 5:10.

1. Fu san ede Yesus ben de na fesi Pontius Pilatus, èn san Yesus ben taki?

„NA FU a sani disi ede mi gebore, èn na fu a sani disi ede mi kon na grontapu, fu mi gi kotoigi fu a waarheid” (Yohanes 18:37). Di Yesus ben taki a sani dati, dan a ben tanapu na fesi Pontius Pilatus, a Rome tiriman fu Yudea. Yesus no ben de drape fu di ensrefi ben wani dati, noso fu di Pilatus ben gi en wan kari fu kon drape. Na presi fu dati, a ben de drape fu di den Dyu kerki fesiman ben fruteri a lei taki Yesus ben du wan ogri fu san a ben musu kisi dedestrafu.​—Yohanes 18:29-31.

2. San Yesus ben du, èn san ben de a bakapisi fu dati?

2 Yesus ben sabi heri bun taki Pilatus ben abi a makti fu meki a kon fri noso fu meki sma kiri en (Yohanes 19:10). Ma dati no ben tapu Yesus fu taki sondro frede nanga Pilatus fu a Kownukondre. Aladi Yesus ben kan lasi en libi, toku a gebroiki na okasi fu gi kotoigi na a moro hei tiriman fu a kondre dati. Ma aladi Yesus gi so wan kotoigi, toku sma krutu en èn den kiri en. Den anga en na wan pina-udu, èn na so Yesus dede wan kefalek hati dede gi a bribi fu en.​—Mateyus 27:24-26; Markus 15:15; Lukas 23:24, 25; Yohanes 19:13-16.

Wan kotoigi, noso wan sma di de klariklari fu dede gi a bribi fu en?

3. San a Griki wortu di abi fu du nanga „wan sma di e dede gi a bribi fu den” ben wani taki na ini Bijbel ten? Ma san a wani taki na ini a ten disi?

3 Na ini a ten disi, furu sma e denki taki wan sma di e dede gi a bribi fu en, na wan sma di de so faya na ini a bribi fu en taki a no e denki krin moro. Te sma de klariklari fu dede gi den sani di den e bribi, spesrutu te a abi fu du nanga kerki bribi, dan furu tron trawan e denki taki den sma dati na terrorist, noso den e si den leki wan kefar gi a libimakandra. Ma na ini Bijbel ten, a Griki wortu di abi fu du nanga „wan sma di e dede gi a bribi fu en”, ben wani taki „kotoigi”; disi na wan sma di e gi kotoigi, kande na fesi wan krutu, pe a e taki fu den tru tori di a e bribi. Bakaten fosi, a wortu disi kon abi fu du nanga „wan sma di lasi en libi fu di a gi kotoigi”. A wortu kon abi fu du srefi nanga wan sma di gi kotoigi fu di a dede gi a bribi fu en.

4. Fu san ede wi kan taki dati Yesus ben de wan kotoigi?

4 Yesus ben de wan „kotoigi”, soleki fa a Griki wortu ben wani taki na ini Bijbel ten. Soleki fa Yesus ben taigi Pilatus, dan a ben kon fu „gi kotoigi fu a waarheid”. Sma ben e handri na difrenti fasi di a ben e gi kotoigi. Son sma na mindri a pipel ben abi warderi srefisrefi gi den sani di den ben yere èn si, èn den ben poti bribi na ini Yesus (Yohanes 2:23; 8:30). Ma a moro bigi pisi fu a pipel, èn spesrutu den kerki fesiman, no ben lobi fu yere den sani dati kwetikweti. Yesus ben sori den famiriman fu en di no ben e bribi en: „Grontapu no abi fu teige unu, ma den e teige mi, fu di mi e kotoigi taki den e du soso ogri” (Yohanes 7:7). Fu di Yesus ben e taki fa sani ben de trutru, meki den tiriman fu a kondre ben atibron nanga en, èn leki bakapisi fu dati den kiri en. Iya, en ben de „a getrow èn tru kotoigi”.​—Openbaring 3:14.

„Sma no sa wani si unu na ai”

5. Di Yesus bigin en diniwroko, dan san a ben taki fu frufolgu?

5 Yesus srefi ben kisi hebi frufolgu, ma boiti dati, a ben warskow den bakaman fu en tu taki a srefi sani ben o pasa nanga den. Na a bigin fu en diniwroko, dan Yesus ben taigi den sma di ben e arki a Bergitaki fu en: „Koloku fu den sma di kisi frufolgu fu di den regtfardiki, bika den o kisi a kownukondre fu hemel. Koloku fu unu te sma e gi unu pori nen èn te den e frufolgu unu aladi den e lei èn e taki ala sortu ogri fu unu, fu mi ede. Un musu breiti èn prisiri pasa marki, fu di unu sa kisi wan bigi pai na hemel.”​—Mateyus 5:10-12.

6. Sortu warskow Yesus ben gi den 12 apostel di a seni den fu go preiki?

6 Bakaten, di Yesus ben seni den 12 apostel fu go preiki, dan a taigi den: „Luku bun nanga den sma; bika den o gi unu abra na den krutubangi drape, èn den sa krawasi unu na ini den snoga fu den. Srefi fu mi ede den sa srepi unu go na fesi tiriman nanga kownu, fu unu de leki wan kotoigi gi den èn gi den nâsi.” Ma a no de so taki soso den kerki tiriman ben o frufolgu den disipel. Yesus ben taki tu: „Brada sa gi brada abra fu go dede, èn wan papa sa gi en pikin, èn den pikin sa opo feti nanga papa nanga mama èn den sa kiri den. Èn sma no sa wani si unu na ai fu mi nen ede; ma a sma di e horidoro te na a kaba, en sa kisi frulusu” (Mateyus 10:17, 18, 21, 22). A frufolgu nanga den tesi di den Kresten fu a fosi yarihondro ben ondrofeni e sori taki den wortu fu a tekst dati ben tru.

Eksempre fu sma di horidoro na wan getrow fasi

7. Fa a du kon taki Stefanus dede gi a bribi fu en?

7 Syatu baka a dede fu Yesus, dan Stefanus ben kon de a fosi Kresten di lasi en libi fu di a gi kotoigi fu a waarheid. A ben abi „a bun-ati fu Gado èn sosrefi furu krakti, [èn a] ben du bigi wondru nanga bigi sani na mindri a pipel”. Den kerki fesiman ben de feanti fu en, èn den „no ben man nanga Stefanus, fu di a ben taki nanga koni èn nanga faya” (Tori fu den Apostel 6:8, 10). Den man disi ben dyarusu na en tapu srefisrefi, èn den srepi en go na fesi a Sanhedrin, a gran krutu fu den Dyu. Drape a ben musu gi kotoigi na wan krakti fasi na fesi den sma di ben e taki lei fu en. Ma te fu kaba, den feanti fu Stefanus kiri a getrow kotoigi disi.​—Tori fu den Apostel 7:59, 60.

8. San den disipel na ini Yerusalem du di sma bigin frufolgu den baka a dede fu Stefanus?

8 Baka di sma kiri Stefanus, dan „wan bigi frufolgu ben kon na tapu a gemeente di ben de na Yerusalem; den alamala, boiti den apostel, ben panya na ini a heri kontren fu Yudea nanga Samaria” (Tori fu den Apostel 8:1). Den Kresten ben tapu fu gi kotoigi di sma bigin frufolgu den? Soleki fa a tori e sori, dan na presi fu dati „den wan di ben panya, ben go na ala presi fu meki a bun nyunsu fu a wortu bekènti” (Tori fu den Apostel 8:4). A musu de taki den ben abi a srefi denki leki na apostel Petrus di ben taki wan leisi kaba: „Wi musu gi yesi na Gado leki tiriman moro leki na libisma” (Tori fu den Apostel 5:29). Awansi den ben kisi frufolgu, toku den getrow disipel disi sori deki-ati èn den tan go doro fu gi kotoigi fu a waarheid, aladi den ben sabi taki disi ben o meki den kisi moro tesi nanga frufolgu.​—Tori fu den Apostel 11:19-21.

9. Na sortu fasi sma ben tan frufolgu den bakaman fu Yesus?

9 Iya, den Kresten disi ben e kisi moro hebi tesi. Na a fosi presi, wi e leisi taki Saulus, a man di ben feni en bun taki sma ben ston Stefanus kiri, „ben de wan kefar ete gi den disipel fu Masra fu di a ben wani kiri den”. Saulus „ben go na a granpriester èn ben aksi en fu gi en brifi gi den snoga na ini Damaskus, so taki a ben kan tai ala sma di a ben feni èn di ben de fu A Pasi, mansma nanga umasma, èn tyari den kon na Yerusalem” (Tori fu den Apostel 9:1, 2). Baka dati, na ini a yari 44 G.T., dan „kownu Herodes bigin du wan lo ogri nanga wan tu sma fu a gemeente. A kiri Yakobus, a brada fu Yohanes, nanga wan feti-owru”.​—Tori fu den Apostel 12:1, 2.

10. Sortu buweisi wi e si na ini den buku Tori fu den Apostel nanga Openbaring di e sori taki sma ben kisi frufolgu?

10 A tra pisi fu a buku Tori fu den Apostel abi furu buweisi di e sori taki getrow sma ben kisi tesi, taki den ben poti na strafu, èn taki den ben kisi frufolgu. Wan fu den sma di ben ondrofeni den sani disi na Paulus, di ben de wan frufolguman fosi èn di tron wan apostel bakaten. A kan taki Kèiser Nero fu Rome ben gi sma a komando fu kiri Paulus na ini 65 G.T. fu di a gi kotoigi fu a bribi fu en (2 Korentesma 11:23-27; 2 Timoteyus 4:6-8). Te fu kaba, na ini a buku Openbaring, di skrifi na a kaba fu a fosi yarihondro, wi e leisi taki den ben seni na owru apostel Yohanes go na a èilanti Patmos. Drape a ben musu koti strafu ’fu di a ben e taki fu Gado èn fu di a ben e gi kotoigi fu Yesus’. Openbaring e taki sosrefi fu „Antipas, mi kotoigi, a getrow-wan, di den ben kiri” na ini Pergamum.​—Openbaring 1:9; 2:13.

11. Fa a libi fu den fosi yarihondro Kresten ben sori taki den ben kisi frufolgu trutru soleki fa Yesus ben taki?

11 Ala den sani disi ben sori taki den wortu di Yesus ben taigi den disipel fu en ben tru srefisrefi: „Efu den frufolgu mi, dan den sa frufolgu unu tu” (Yohanes 15:20). A moro bigi tesi di den ben kan kisi na dede. Sma ben o pina den èn trowe den gi werdri meti, noso sma ben o suku iniwan tra fasi fu kiri den. Ma den getrow Kresten fu a fosi yarihondro ben de klariklari fu dede, fu di den ben wani du a wroko di Masra Yesus Krestes ben gi den fu du: „Unu sa de kotoigi fu mi na Yerusalem èn na heri Yudea nanga Samaria èn te na a moro farawe presi fu grontapu.”​—Tori fu den Apostel 1:8.

12. Fu san ede a no de so taki Kresten ben kisi frufolgu soso na ini owruten?

12 Efu wi denki taki sma ben du ogri-ati sani nanga den bakaman fu Yesus na ini owruten wawan, dan wi o si taki dati no de so srefisrefi. Soleki fa wi ben si, dan Paulus ben kisi kefalek furu tesi nanga frufolgu na ini en libi. A ben skrifi: „Ala sma di wani dini Gado na wan getrow fasi na ini wánfasi nanga Krestes Yesus, sa kisi frufolgu tu” (2 Timoteyus 3:12). Petrus ben taki disi fu frufolgu: „Fu taki en leti, fu a sani disi ede den ben kari unu, bika srefi Krestes ben pina fu unu ede, èn ben libi wan eksempre gi unu fu waka soifri na ini den futumarki fu en” (1 Petrus 2:21). Sensi a ten dati teleki den „lasti dei” fu a seti fu sani disi, a de so ete taki sma e teige a pipel fu Yehovah èn e tan suku fu du den ogri (2 Timoteyus 3:1). Na ala sei fu grontapu, Yehovah Kotoigi kisi frufolgu wan ten. A kan taki wanwan Kotoigi kisi frufolgu, noso taki den kisi frufolgu leki grupu tu. Disi pasa na ondro a tiri fu ogri-ati tiriman èn sosrefi na ini kondre pe den abi demokrasia tirimakti.

Fu san ede sma e teige den èn e frufolgu den?

13. San den disiten futuboi fu Yehovah musu hori na prakseri na ini a tori fu frufolgu?

13 Aladi furu fu wi na ini a ten disi de fri fu preiki èn fu hori konmakandra sondro taki sma e trobi wi, toku wi musu poti prakseri na a frumane fu Bijbel di e sori taki „a komediprei fu a grontapu disi e kenki” (1 Korentesma 7:31). Wi musu hori bun na prakseri taki wisrefi kan kisi frufolgu tu. Boiti dati, wi musu sreka wisrefi fu no lasi-ati te wi e kisi tesi, èn a de prenspari tu taki wi de srekasreka na yeye fasi. Sani kan kenki wantronso èn efu wi no e sreka wisrefi, dan wi kan fadon makriki! We, san wi kan du fu kibri wisrefi? Wan bun fasi fa wi kan kibri wisrefi, na te wi e tan hori na prakseri fu san ede sma e teige Kresten èn fu san ede sma e frufolgu den aladi den lobi vrede èn e hori densrefi na wet.

14. Fu san ede Kresten ben kisi frufolgu, soleki fa Petrus ben sori?

14 Na apostel Petrus ben taki fu a sani disi na ini a fosi brifi fu en, di a skrifi na ini a pisi ten fu 62-64 G.T. Na a ten dati, den Kresten na ini a Gran Kownukondre Rome ben e kisi tesi nanga frufolgu. A ben taki: „Lobiwan, no fruwondru fu a faya di e bron na un mindri, di e miti unu leki wan tesi, neleki wan freimde sani miti unu.” Fu meki den sma frustan moro krin san a ben taki, dan Petrus ben taki moro fara: „No meki nowan fu unu pina leki wan kiriman noso wan fufuruman noso wan ogriman noso leki wan sma di e bumui nanga tra sma tori. Ma efu a e pina fu di a de wan Kresten, dan no meki a syen, ma meki a tan gi Gado glori leki wan Kresten.” Petrus ben sori taki den no ben e pina fu di den du wan ogri, ma den ben e pina fu di den ben de Kresten. Efu den ben saka go na ini „a srefi lagi peti fu yayolibi” neleki den sma na den lontu, dan sma ben o lobi den. Ma a tru tori de taki den Kresten ben e nyan pina fu di den ben e meki muiti fu du a plekti fu den leki bakaman fu Krestes. Na so a de tu nanga tru Kresten na ini a ten disi.​—1 Petrus 4:4, 12, 15, 16.

15. Na sortu difrenti fasi sma e handri nanga Yehovah Kotoigi na ini a ten disi?

15 Na furu presi fu grontapu, sma e prèise Yehovah Kotoigi fu a wánfasi di den abi èn fu a bun fasi fa den e wroko makandra te den de na den kongres fu den èn te den e du bow-wroko. Boiti dati, den no e bedrigi sma èn den e wroko tranga tu. Den de wan bun eksempre na ini a fasi fa den e tyari densrefi èn sosrefi na ini den osofamiri-libi. Srefi a fasi fa den e weri krosi èn e moi densrefi, èn a fasi fa den e libi nanga tra sma e meki taki trawan e prèise den. * Na a tra sei, lanti tapu a preikiwroko fu den na ini sowan 28 kondre. Disi ben de a nomru fu kondre na a momenti di na artikel disi ben skrifi. Furu fu den Kotoigi e pina na skin sei èn den lasi furu sani fu den bribi ede. Fu san ede sma tapu a wroko fu den Kotoigi èn fu san ede sma e pina den, aladi den e tyari densrefi na wan bun fasi? Èn fu san ede Gado e gi pasa taki den tesi disi e miti den?

16. San na a moro prenspari reide fu san ede Gado e gi pasi taki a pipel fu en e kisi frufolgu?

16 A moro prenspari sani di wi musu du na fu hori den wortu fu Odo 27:11 na prakseri: „Sori taki yu koni, mi manpikin, èn prisiri mi ati, so taki mi kan gi wan piki na a sma di e spotu mi.” Iya, na fu a strei ede di bigin langa ten kaba, namku a strei fu suma abi a reti fu tiri ala sani na hemel nanga grontapu. Na ini den hondrohondro yari di pasa, kefalek furu sma sori taki den tan getrow na Yehovah. Ma aladi so furu buweisi de fu disi, toku Satan e tan spotu Yehovah leki fa a ben du dati na ini a ten fu a regtfardiki man Yob (Yob 1:9-11; 2:4, 5). A no de fu taki, dati Satan e meki ala muiti now fu pruberi wan lasti leisi fu sori taki a abi leti, bika now Gado Kownukondre seti kaba èn na heri grontapu a abi sma di e gi yesi èn di e horibaka gi en na wan getrow fasi. Den sma disi sa tan getrow na Gado awinsi sortu tesi nanga pina e miti den? Disi na wan aksi di ibri futuboi fu Yehovah musu piki gi ensrefi.​—Openbaring 12:12, 17.

17. San Yesus ben wani taki nanga den wortu: „Dati o de wan okasi gi unu fu kotoigi fu mi”?

17 Di Yesus fruteri den disipel fu en sortu sani ben o pasa na „a kaba fu a grontapu sistema”, dan a sori den wan tra reide fu san ede Yehovah e gi pasi taki den futuboi fu en e kisi frufolgu. A ben taigi den: „Den o srepi unu go na fesi kownu nanga granman, fu mi nen ede. Dati o de wan okasi gi unu fu kotoigi fu mi” (Mateyus 24:3, 9; Lukas 21:12, 13). Yesus srefi ben gi kotoigi na fesi Herodes nanga Pontius Pilatus. Disi pasa nanga na apostel Paulus sosrefi. Sma ben ’srepi en go na fesi kownu nanga granman’. Na ondro a tiri fu Masra Yesus Krestes, dan Paulus ben suku fu gi kotoigi na a moro makti tiriman fu a ten dati, di a taki: ’Mi wani meki Caesar krutu mi!’ (Tori fu den Apostel 23:11; 25:8-12) Na ini a ten disi sosrefi, Kotoigi fu Yehovah gebroiki furu muilek situwâsi fu gi kotoigi na heihei-man èn na tra sma tu. *

18, 19. (a) Fa a kan abi winimarki gi wi te wi e kakafutu gi tesi? (b) Tapu sortu aksi wi sa poti prakseri na ini na artikel di e kon?

18 Te fu kaba, a kan abi winimarki gi wi te wi e kakafutu gi tesi nanga frufolgu. Na sortu fasi? A disipel Yakobus ben memre den Kresten brada nanga sisa fu en: „Unu musu prisiri srefisrefi, mi brada, te unu e miti nanga difrenti tesi, fu di unu sabi taki a bribi fu unu di kisi tesi na a fasi disi, sa meki taki unu man horidoro.” Iya, frufolgu kan tranga wi bribi èn a kan gi wi krakti fu horidoro. Fu dati ede, wi no e frede frufolgu, èn wi no e suku fu wai pasi gi dati na wan fasi di no e kruderi nanga Bijbel. Na presi fu dati, wi e gi yesi na a frumane fu Yakobus: „Sorgu taki unu tan horidoro te na a kaba, so taki unu kan kon lepi, unu kan kon bun na ala fasi, èn unu no e mankeri notinoti.”​—Yakobus 1:2-4.

19 Aladi Gado Wortu e yepi wi fu frustan fu san ede den getrow futuboi fu Gado e kisi frufolgu èn fu san ede Yehovah e gi pasi taki den problema disi e miti den, toku dati no e meki taki frufolgu na wan makriki sani fu teki. San kan gi wi a krakti fu kakafutu gi frufolgu? San wi kan du te wi e kisi frufolgu? Wi sa luku den prenspari sani disi na ini na artikel di e kon.

[Futuwortu]

^ paragraaf 15 Luku De Wachttoren fu 15 december 1995, bladzijde 27-29; fu 15 april 1994, bladzijde 16, 17; èn na Ontwaakt! fu 22 december 1993, bladzijde 6-13.

^ paragraaf 17 Luku na Ontwaakt! fu 8 yanuari 2003, bladzijde 3-11.

Yu kan tyari disi kon na krin?

• Fu san ede wi kan taki dati Yesus ben de wan kotoigi?

• San den fosi yarihondro Kresten du di den ben kisi frufolgu?

• Fu san ede den fosi Kresten ben e kisi frufolgu, soleki fa Petrus e sori?

• Fu san ede Yehovah e gi pasi taki den futuboi fu en e kisi frufolgu?

[Aksi fu a tori disi]

[Prenki na tapu bladzijde 10, 11]

Den fosi yarihondro Kresten no ben pina fu di den ben du wan ogri, ma den ben pina fu di den ben de Kresten

PAULUS

YOHANES

ANTIPAS

YAKOBUS

STEFANUS