Kerki na a rutu fu den problema fu a libisma famiri?
Kerki na a rutu fu den problema fu a libisma famiri?
„EFU kerki no e gi sma deki-ati fu feti, dan den e du sani di e meki taki a konsensi fu sma no e wroko moro èn den e kon nanga leri di e meki sma no si sani moro leki fa a de trutru. . . . Den e meki taki sma e si sani na wán fasi nomo, so taki den no wani frudrage a bribi fu trawan; den e meki tu taki sma abi wan lo kruktu bribi, taki den abi bita-ati gi makandra, èn taki den e frede sani.” A sma di skrifi a sani disi, ben de fosi wan zendeling fu a Methodist Kerki. A ben taki moro fara: „Den sani di taki dya, tru. Yu abi takru èn bun kerki.”—Start Your Own Religion.
Kande son sma e taki: ’A no fiti fu taki so wan takru sani fu kerki.’ Ma toku historia e sori wi taki den sani disi pasa trutru. Soleki fa wan wortubuku e taki, dan kerki na „a dini di sma e dini noso e anbegi Gado, noso wan makti yeye”; ma historia e sori wi taki nofo tron kerki du bun furu takru sani. San kerki ben musu du, na taki den ben musu meki wi kon frustan sani moro bun èn den ben musu gi wi deki-ati. Ma san kerki e du nofo tron, na taki den e gi sma deki-ati fu feti, den e meki taki sma no wani frudrage a bribi fu trawan, èn den abi bita-ati gi makandra. Fu san ede?
„Wan engel fu leti” di e kori sma
Bijbel e sori wi krin san na a piki. A e kari Satan Didibri „wan engel fu leti” di kori milyunmilyun sma, so taki den e bribi den leri fu en na presi taki den e bribi den leri fu Gado (2 Korentesma 11:14). Na apostel Yohanes ben sori taki Satan abi someni makti taki „heri grontapu de na ini a makti fu na ogriwan” (1 Yohanes 5:19). Yohanes ben sabi taki Satan ben „e kori sma na heri grontapu”.—Openbaring 12:9.
San ben de a bakapisi? Satan kon nanga ala sortu kerki èn te yu no e luku en so fini, dan a gersi leki den kerki disi bun. „Den e du neleki den e dini Gado”, ma den ogri di den e du e sori suma den de trutru (2 Timoteyus 3:5, Nyun Testamenti; Mateyus 7:15-20). Na presi taki kerki e yepi fu feni wan lusu gi den problema fu a libisma famiri, den kerki srefi e kon de wan fu den problema tu.
Yu no musu si a prakseri disi leki wan sani di no kan, noso leki wan lawlaw sani. Hori na prakseri taki wan sma kan kori trawan sondro fu a sma disi sabi. Na apostel Paulus ben gi wan eksempre fu disi di a skrifi: „Den sani di den nâsi e tyari leki ofrandi, den e òfer gi den ogri yeye, èn no gi Gado” (1 Korentesma 10:20). Kande den sma disi skreki di den yere taki den ben e anbegi ogri yeye. Den ben denki taki den ben e anbegi wan bun gado, noso so wan sortu sani. Ma na „den ogri yeye na ini den hemel kontren” ben kori den, èn den ogri yeye disi e horibaka gi Satan te a e pruberi fu kori a libisma famiri.—Efeisesma 6:12.
Kon meki wi go luku fu eksempre, fa Satan ben man kori furu sma di e taki dati den na Kresten èn fa a ben man bedrigi den, fu di den no ben wani poti prakseri na a warskow di na apostel Yohanes gi, taki ogri yeye kan du wi ogri.—1 Korentesma 10:12.
San Yesus ben e leri sma, ben kon fu Gado
Yesus Krestes ben taki: „San mi e leri sma, a no fu mi, ma a de fu en di seni mi kon” (Yohanes 7:16). Iya, san a ben e leri sma ben kon fu na Almakti Gado. Fu dati ede den leri fu Yesus ben abi furu krakti tapu den sma di ben e arki en, èn den leri fu en ben meki taki den ben tron moro betre sma. Den leri fu en no ben meki taki ’a konsensi fu sma no ben e wroko moro noso taki sma no ben man si sani moro leki fa a de trutru’. Nôno, den leri fu Yesus ben e fri sma fu den falsi kerkileri nanga den filosofia di den ben leri fu grontapu. A grontapu dati ben de na „dungru na frustan sei” fu di Didibri kori den.—Efeisesma 4:18; Mateyus 15:14; Yohanes 8:31, 32.
Sma ben kan kon sabi suma na den tru Kresten, no soso fu di den ben taki dati den ben e dini Gado, ma sosrefi fu di a bribi fu den ben leri den fu abi moi eigifasi, fu di a santa yeye fu Gado ben e wroko na den tapu (Galasiasma 5:22, 23; Yakobus 1:22; 2:26). A moro moi wan fu den eigifasi disi, na lobi èn na a eigifasi disi, ben meki sma kon sabi san na a tru Kresten bribi.—Yohanes 13:34, 35.
Ma poti prakseri na wan prenspari sani dya: Yesus nanga den apostel fu en no ben e fruwakti taki a Kresten gemeente ben o tan leki fa a ben de biginbigin. Den ben sabi taki sma ben o gowe libi a tru bribi èn taki wan heri pisi ten sma no ben o man si krin san na a tru bribi.
Wan heri pisi ten sma no ben man si krin san na a tru bribi
Yesus ben fruteri wan agersitori fu na aleisi nanga a takru wiwiri, èn na agersitori disi ben sori taki wan ten ben o de taki sma no ben o man si krin san na a tru bribi. Yusrefi kan leisi a tori disi na ini Mateyus 13:24-30, 36-43. Yesus ben sai aleisi noso „bun siri” na ini wan gron. Disi ben e prenki den getrow disipel fu en di ben o de memre fu a fosi Kresten gemeente. A ben warskow den taki baka wan pisi ten „wan feanti”, Satan Didibri, ben o sai „takru wiwiri” na ini na aleisigron. A „takru wiwiri” na den sma di e taki dati den na bakaman fu Yesus, ma di no e gi yesi na den leri fu en.
Yeremia 8:8, 9; Tori fu den Apostel 20:29, 30). A bakapisi ben de taki wan falsi Kresten bribi ben kon na grontapu di no ben bun srefisrefi. Wan grupu sma di Bijbel e kari „a sma fu kruktudu” ben teki fesi na ini a bribi disi. Den sma disi na den bedrigi kerki tiriman di ben lai nanga ’ala sortu onregtfardiki fasi fu kori sma’ (2 Tesalonikasma 2:6-10). Yesus ben taki na fesi dati a situwâsi disi ben o kenki „na a kaba fu grontapu”. Gado ben o tyari ala den Kresten di Yesus ben agersi nanga na aleisi kon na wán, èn te fu kaba a ben o kiri „a takru wiwiri”.
Syatu baka a dede fu den apostel fu Yesus, sma ben kon di ben de a „takru wiwiri” èn den ben lobi den falsi leri fu libisma moro leki „a wortu fu Yehovah srefi” (Na a falsi Kresten bribi disi meki taki „sma du furu ogri-ati sani hondrohondro yari kaba”, èn na den meki tu taki Krestenhèit tan na ini dungru na yeye fasi furu yarihondro na baka. Na apostel Petrus ben sabi taki den sani disi ben o pasa èn a ben sabi tu taki sensi a ten dati sma ben o du moro ogri srefi na ini a nen fu kerki. Dati meki a ben taki na fesi dati sma ben o kon di ben o taki dati den na Kresten èn ’na fu den sortu sma disi ede trawan no ben o taki bun fu a pasi fu waarheid’.—2 Petrus 2:1, 2.
„Wan kerkileri di e leri sma fa fu de nanga bigi atibron èn fa fu abi bita-ati gi trawan”
A no soso Krestenhèit gi bribi porinen. Fu eksempre, prakseri den sma di e hori densrefi nomonomo na ala sortu finifini gronprakseri nanga gwenti. Wan grupu fu den sma disi e leri taki „sma musu feti efu den wani sori taki a e dini Gado”. Karen Armstrong, di ben de wan non fosi, e taki dati yu kan feni a sortu denki disi na ini „ala den bigi kerki”. Soleki fa Armstrong e taki, dan wan prenspari sani di ala kerki musu aksi densrefi na efu den e leri sma fu „abi trutru firi gi makandra”. San den kerki di e hori densrefi nomonomo na ala sortu finifini gronprakseri nanga gwenti, du fu leri sma a sani disi? Na uma disi e skrifi: „Efu wan bribi e hori ensrefi nomonomo na ala sortu finifini gronprakseri nanga gwenti, èn a e leri sma fa fu de nanga bigi atibron èn fa fu abi bita-ati gi trawan, dan a bribi dati no man leri sma a prenspari sani disi, awansi a de a Dyu bribi, a Kresten bribi noso a Moslim bribi” (The Battle for God—Fundamentalism in Judaism, Christianity and Islam). Ma a de so, taki na soso den kerki di „e hori densrefi nomonomo na ala sortu finifini gronprakseri nanga gwenti”, no ben man leri sma fa fu abi sari-ati gi makandra? A de so, taki na soso den ben „leri sma fa fu de nanga bigi atibron èn fa fu abi bita-ati gi trawan”? Historia e sori wi taki disi no de so.
Fu taki en leti, Satan abi wan grontapumakti fu falsi bribi pe sma de nanga bigi atibron, den abi bita-ati gi makandra, èn den e kiri makandra doronomo. Bijbel e kari a grontapumakti disi: „Babilon a Bigiwan, a mama . . . fu den tegu sani na grontapu”, èn a e taki fu en leki wan huru-uma di e sidon na tapu a baka fu wan meti di e prenki a heri politiek sistema na grontapu. Luku sosrefi taki na fu a huru-uma disi ede meki a brudu fu sma lon, „a brudu . . . fu ala den wan di den kiri na grontapu”.—Openbaring 17:4-6; 18:24.
A no ala sma a ben man kori
Ma historia e sori wi taki Satan no ben man kori ala sma. Melvyn Bragg e taki, dati srefi na ini a moro muilek ten na ini a historia, „furu bun sma ben de di ben du bun sani, aladi moro furu sma ben du soso ogri sani”. Tru Kresten ben tan „anbegi [Gado], nanga yeye èn nanga waarheid” (Yohanes 4:21-24). Den no ben moksi densrefi nanga den kerki fu grontapu, fu di den kerki disi ben tyari densrefi leki wan huru-uma di „ben horibaka gi srudati legre”. Den Kresten ben weigri fu abi wan sani fu du nanga Kerki di ben e wroko makandra nanga Lanti. Soleki fa historia e sori, dan a wrokomakandra disi „na moro furu wan frubontu di Satan sroto, èn Yesus fu Nasarèt no ben abi notinoti fu du nanga a tori disi”.—Two Thousand Years—The Second Millennium: From Medieval Christendom to Global Christianity.
Na ini a ten disi, sma kon sabi Yehovah Kotoigi leki sma di e leri trawan fu du soso bun sani. Fu di den no wani abi notinoti fu du nanga falsi bribi, meki den e bribi soso san skrifi na ini Bijbel, a Wortu fu Gado, èn den e du sani leki fa Bijbel e taki (2 Timoteyus 3:16, 17). Neleki Kresten fu a fosi yarihondro, na so den Kotoigi e du san Yesus ben taigi den, taki den „no [musu] de wan pisi fu grontapu” (Yohanes 15:17-19; 17:14-16). Fu eksempre, di den Nazisma ben tiri Doisrikondre, den Kotoigi ben weigri fu du sani di no ben e kruderi nanga Kresten gronprakseri. Fu dati ede den no ben man du sani soleki fa den Nazisma ben wani. Fu a sani disi, meki Hitler no ben lobi den kwetikweti. Wan skorobuku e taki: „Yehovah Kotoigi . . . ben hori densrefi na san Bijbel e leri, taki noiti sma musu gebroiki fetisani. Dati meki den ben weigri fu go na ini a legre, noso fu abi wan sani fu du nanga den Nazisma. Leki strafu, den SS-srudati ben e poti heri osofamiri fu Yehovah Kotoigi na strafu-oso. Den kiri wán fu ibri dri Yehovah Kotoigi [na Doisrikondre] na ini den strafuman kampu.”—Soleki fa a skrifi na ini a buku Germany—1918-45.
Ma wi musu taki, dati na ini difrenti kerki yu ben abi tra deki-ati sma tu di ben nyan pina fu a bribi fu den ede. Ma nanga Yehovah Kotoigi a ben de so, taki den alamala ben nyan pina leki wán grupu di abi a srefi bribi. Moro furu fu den tan hori densrefi na a moro prenspari gronprakseri di skrifi na ini Bijbel: „Gi yesi na Gado leki tiriman moro leki na libisma”.—Tori fu den Apostel 5:29; Markus 12:17.
A rutu fu a problema
Sobun, wi no kan taki nomo dati kerki na a rutu fu ala problema fu a libisma famiri. Na falsi bribi na a rutu fu den problema. Ma dyonsro Gado o puru ala falsi bribi (Openbaring 17:16, 17; 18:21). A taigi ala sma di lobi retidu nanga regtfardikifasi, a sani disi: „Komoto na en [dati na Babilon a Bigiwan, a grontapumakti fu falsi bribi], mi pipel, efu unu no wani abi wan prati nanga en na ini den sondu fu en, èn efu unu no wani kisi wan pisi fu den plaag fu en. Bika den sondu fu en kon tron leki wan ipi di hei te na hemel, èn Gado tyari den kruktudu fu en kon na prakseri” (Openbaring 18:4, 5). Iya, Gado srefi e atibron trutru nanga kerki di ’e gi sma deki-ati fu feti, di e du sani di e meki taki a konsensi fu sma no e wroko moro èn di e leri sma sani so taki den no e si sani moro leki fa a de trutru. [Gado e atibron nanga kerki di] e meki taki sma e si sani na wán fasi nomo, so taki den no wani frudrage a bribi fu trawan, èn di e meki taki sma abi wan lo kruktu bribi, taki sma abi bita-ati gi makandra, èn taki den e frede sani’.
Nownowde Gado e tyari ala den sma di lobi waarheid kon na wán, so taki den kan leri a soifri bribi. A bribi disi e hori ensrefi na gronprakseri nanga leri di e kon fu wan lobi-ati Mekiman di lobi retidu èn di abi firi gi sma (Mika 4:1, 2; Sefanya 3:8, 9; Mateyus 13:30). Yu kan tron wan fu den sma disi. Efu yu ben sa wani leri fa yu kan kon sabi sortu bribi na a soifri bribi, dan yu kan skrifi go na den sma di e meki a tijdschrift disi, noso yu kan aksi iniwan Yehovah Kotoigi meki a yepi yu.
[Prenki na tapu bladzijde 7]
Ala sortu sma e prisiri, fu di den feni a soifri bribi