Go na content

Go na table of contents

Sortu gudu yu musu gi den pikin fu yu?

Sortu gudu yu musu gi den pikin fu yu?

Sortu gudu yu musu gi den pikin fu yu?

PAVLOS na wan man di abi wan osofamiri èn a e tan na a zuidsei fu Europa. Wanwan leisi nomo a de na oso nanga en wefi èn den pikin fu en. A abi wan umapikin di abi 13 yari, wan trawan di abi 11 yari, nanga wan boi di abi 7 yari. Pavlos e wroko seibi dei na ini wan wiki, èn ibri dei a e wroko someni yuru langa so taki a kan meki nofo moni fu meki a winsi fu en kon tru. A wani bai wan oso gi ibriwan fu den umapikin fu en, èn a wani opo wan pikin bisnis gi a boi fu en. Sofia, a wefi fu en, e wroko fu kan bai sani leki duku nanga bedikrosi, sani gi a kukru, posren sani, èn sosrefi nefi, forku nanga spun, fu poti na ini na oso di ibriwan fu den pikin sa abi. Te sma e aksi den fu san ede den e wroko so tranga, dan ala tu e taki: „Na gi a bun fu den pikin fu wi!”

Neleki Pavlos nanga Sofia, furu papa nanga mama na heri grontapu e du ala san den man fu meki den pikin fu den abi wan bun fondamenti na ini a libi. Sonwan e poti moni na wan sei so taki den pikin kan gebroiki en bakaten. Trawan e sorgu taki den pikin fu den e kisi bun skoroleri, èn taki den e leri fu du difrenti sani di sa de wan yepi gi den te den kon moro bigi. Furu papa nanga mama e si den sortu seti disi leki wan fasi fu sori lobi gi den pikin. Ma furu tron disi e poti wan bigi hebi tapu papa nanga mama fu du soleki fa famiri, mati, nanga a libimakandra pe den e tan, e fruwakti fu den. Fu dati ede, papa nanga mama di e broko den ede nanga a tori disi, abi reti fu aksi densrefi: „O furu wi musu gi den pikin fu wi?”

Seti sani gi a tamara

A no fowtu te papa nanga mama e seti sani gi a tamara fu den pikin fu den, èn Bijbel e sori tu taki den musu du dati. Na apostel Paulus ben taigi Kresten na ini a ten fu en: „A no wan pikin mus poti moni na wan sei gi en m’ma nanga en p’pa, ma na a m’ma nanga a p’pa mus du en gi a pikin” (2 Korentesma 12:14, Nyun Testamenti). Paulus ben sori tu taki papa nanga mama abi wan seryusu frantwortu fu sorgu gi den pikin fu den. A skrifi: „Iya, efu wan sma no e sorgu gi den sma fu en, èn spesrutu gi den wan di de memre fu en osofamiri, dan a drai en baka gi a bribi èn a moro takru leki wan sma sondro bribi” (1 Timoteyus 5:8). Furu Bijbel tori e sori taki afersi di abi fu du nanga famirigudu, ben de wan prenspari sani gi den futuboi fu Gado na ini Bijbel ten.—Rut 2:19, 20; 3:9-13; 4:1-22; Yob 42:15.

Ma son leisi, papa nanga mama wani gi den pikin fu den furu gudu èn den e poti tumusi furu prakseri na a sani dati. Fu san ede? Manolis, wan papa di froisi fu a zuidsei fu Europa go na Amerkankondre, e sori san na wan fu den sani di e meki taki papa nanga mama e broko den ede so furu. A e taki: „Papa nanga mama di ben e libi na a ten fu a di fu Tu Grontapufeti, ondrofeni den furu takru bakapisi soleki angriten nanga pôtifasi. Dati meki den abi a fasti bosroiti fu sorgu taki den pikin fu den abi wan moro bun libi. A e taki moro fara: „Fu di papa nanga mama e broko den ede pasa marki nanga a frantwortu di den abi, èn fu di den wani meki den pikin abi wan bun fondamenti na ini libi, meki son leisi den e tyari densrefi go na ini problema.” Iya, son papa nanga mama e libi neleki den na pôtisma, fu di den wani kibri gudu gi den pikin. Ma a de wan koni sani gi papa nanga mama fu libi na a fasi disi?

’A de fu soso èn a de wan bigi rampu’

Kownu Salomo fu Israel fu owruten ben gi wan warskow di ben abi fu du nanga famirigudu. A ben skrifi: „Èn mi, iya mi, ben abi bita-ati gi ala a tranga wroko di mi ben wroko gi dati na ondro a son, di mi ben sa libi na baka gi a sma di ben o kon baka mi. Èn suma sabi efu a sa sori fu de koni noso don? Toku a sa kon basi ala a tranga wroko di mi wroko tranga gi den èn di mi ben sori koni na ondro a son. Disi tu de fu soso. . . . Bika wan sma de di a tranga wroko fu en ben du nanga koni èn nanga sabi èn na wan bekwaam fasi, ma a sma di no wroko tranga na so wan sani, a sa kisi a pisi fu a wan dati. Disi tu de fu soso èn wan bigi rampu.”—Preikiman 2:18-21.

Soleki fa Salomo ben tyari kon na krin, dan a kan taki den wan di e kisi wan famirigudu no e frustan o warti a gudu de trutru, bika densrefi no wroko tranga fu en. Fu dati ede, a kan taki den wan di e kisi wan famirigudu, e handri na wan don fasi nanga den sani di a papa nanga mama ben wroko tranga fu poti na wan sei gi den. Kande den sa frumorsu den warti sani di a papa nanga mama kisi nanga bun furu muiti (Lukas 15:11-16). Fu tru, dati ben o de „fu soso èn wan bigi rampu”!

Famirigudu nanga bigi-ai

Wan tra sani de di papa nanga mama musu hori na prakseri. Na ini kulturu pe sma e broko den ede trutru nanga famirigudu èn nanga a gudu di wan uma e kisi te a trow, dan a kan pasa taki den pikin e kisi bigi-ai, èn den kan aksi moro gudu noso moni leki san den papa nanga mama kan gi den. „Helu gi a papa di abi tu, noso dri umapikin”, na so Loukas, wan papa fu Grikikondre e taki na wan spotu fasi. A e taki: „Umapikin kan luku san den eigi papa man gi den, èn den e teki dati gersi nanga den ’bogobogo’ sani di tra papa nanga mama e poti na wan sei gi den pikin fu den. Den kan taki dati den no sa man trow solanga den papa no gi den nofo gudu.”

Manolis, di wi kari na fesi kaba, e taki: „A kan taki wan yonkuman di e hori nanga wan uma, no sa wani trow nanga en solanga a papa fu na uma di a o teki no pramisi fu gi en wan sani gi na uma. Furu tron a wani wan gron nanga wan oso, noso bun furu moni. Disi kan de wan fasi fu tapu skreki gi a papa.”

Bijbel e warskow fu no abi bigi-ai na nowan fasi. Salomo ben skrifi: „Na a bigin wan sma e kisi wan erfenis fu di a abi bigi-ai, ma en eigi tamara no sa kisi blesi” (Odo 20:21). Na apostel Paulus ben warskow: „A lobi gi moni na wan rutu fu ala sortu takru sani.”—1 Timoteyus 6:10; Efeisesma 5:5.

„Koni makandra nanga wan famirigudu”

A tru taki wan famirigudu warti, ma koni warti moro iniwan gudu di wan sma abi. Kownu Salomo skrifi: „Koni makandra nanga wan famirigudu, bun èn a abi furu wini . . . Bika koni na wan sani di e kibri sma neleki fa moni e kibri sma; ma a wini di sabi e gi na, taki koni srefi e hori den sma di abi en na libi” (Preikiman 7:11, 12; Odo 2:7; 3:21). Moni kan yepi fu kibri a sma di abi en, fu di a kan meki a sma kisi san a abi fanowdu, ma moni kan lasi gowe ete. Na a tra sei, te wan sma abi koni, dati wani taki te a sabi fa fu gebroiki den sani di a leri fu lusu problema noso fu doro spesrutu marki, dan dati kan kibri a sma fu no du don sani di abi takru bakapisi. Efu wan sma e handri nanga koni fu di a abi frede gi Gado, dan dati sa yepi en fu kisi têgo libi na ini a nyun grontapu di Gado o tyari kon heri esi, èn dati na wan moi gudu trutru!—2 Petrus 3:13.

Kresten papa nanga mama e handri nanga koni te den e bosroiti san na den moro prenspari sani gi densrefi èn gi den pikin fu den (Filipisma 1:10). A kibri di den e kibri gudu so taki den pikin kan gebroiki dati, no musu de moro prenspari leki yeye afersi. Yesus ben gi den bakaman fu en a deki-ati: „Fu dati ede, tan suku a [Gado] kownukondre nanga En regtfardikifasi fosi èn unu sa kisi ala den tra sani tu” (Mateyus 6:33). Papa nanga mama di e suku fu doro yeye marki nanga a Kresten osofamiri fu den, kan fruwakti taki den o kisi furu blesi. A koni Kownu Salomo skrifi: „Sondro misi, a papa fu wan regtfardikiwan sa prisiri; a sma di e tron papa fu wan koniwan, sa prisiri sosrefi nanga en. Yu papa nanga yu mama sa prisiri, èn na uma di ben meki yu sa prisiri.”—Odo 23:24, 25.

Wan famirigudu di e tan fu ala ten

Gi den Israelsma fu owruten, afersi di ben abi fu du nanga famirigudu ben de wan prenspari sani trutru (1 Kownu 21:2-6). Ma Yehovah ben frumane den: „Den wortu disi di mi e komanderi yu tide, musu de na tapu yu ati; èn yu musu poti den go dipi na ini a manpikin fu yu èn taki fu den te yu e sidon na ini yu oso èn te yu e waka na pasi èn te yu e go didon èn te yu e opo” (Deuteronomium 6:6, 7). Kresten papa nanga mama e kisi a srefi frumane: „Tan kweki [den pikin fu yu] nanga a trangaleri èn a seryusu frumane fu Yehovah.”—Efeisesma 6:4.

Papa nanga mama di e poti yeye afersi na a fosi presi, e frustan san a wani taki fu sorgu gi den osofamiri. Den sabi taki den musu gi leri tu komoto fu Bijbel. Andreas, wan papa di abi dri pikin, e taki: „Efu yu e leri den pikin fu yu fa fu fiti Bijbel markitiki na ini den libi, dan dati sa sreka den moro bun gi a ten di de na den fesi.” Wan famirigudu leki disi, sa yepi den sosrefi fu kon kisi wan krosibei banti nanga a Mekiman fu den.—1 Timoteyus 6:19.

Yu prakseri san yu kan du fu gi yu pikin wan gudu na yeye fasi? Fu eksempre, san papa nanga mama kan du te a pikin fu den wani go na ini a furuten diniwroko? Aladi wan furuten dinari no kan fruwakti nomonomo taki sma musu yepi den na moni sei, toku lobi-ati papa nanga mama kan bosroiti fu ’prati sani nanga en akruderi san a abi fanowdu’ so taki a kan tan na ini a furuten diniwroko (Romesma 12:13; 1 Samuel 2:18, 19; Filipisma 4:14-18). Te papa nanga mama de klariklari fu yepi en na so wan fasi, dan dati e plisi Yehovah trutru.

Sobun, san papa nanga mama musu gi den pikin fu den? Boiti taki Kresten papa nanga mama e sorgu gi sani di de fanowdu na skin sei, den sa sorgu tu taki den pikin fu den e kisi wan bigi gudu na yeye fasi di sa gi den wini fu têgo. Na a fasi dati, den wortu di skrifi na ini Psalm 37:18 sa kon tru: „Yehovah sabi den dei fu den wan di de sondro fowtu, èn a gudu fu den sa tan te ten di no skotu.”

[Prenki na tapu bladzijde 26, 27]

Sortu tamara yu abi na prakseri gi den pikin fu yu?