Go na content

Go na table of contents

„Weri ala den pisi fu a fetisani fu Gado”

„Weri ala den pisi fu a fetisani fu Gado”

„Weri ala den pisi fu a fetisani fu Gado”

„Weri ala den pisi fu a fetisani fu Gado, so taki unu man tanapu kánkan gi den triki fu Didibri.”—EFEISESMA 6:11.

1, 2. Fruteri nanga yu eigi wortu sortu fetisani na yeye fasi wan Kresten musu weri.

ROME ben de a moro makti foto na ini a fosi yarihondro G.T. Den makti legre fu Rome ben meki taki a foto disi ben man tiri furu fu den kondre di sma ben sabi na a ten dati. Wan historia skrifiman ben taki dati a legre disi ben de „a moro bun srudati legre na ini historia”. Den srudati na ini a legre fu Rome ben sabi dwengi densrefi heri bun èn den ben e oefen hebi, ma a legre fu den ben abi bun bakapisi tu fu di den ben abi bun fetisani. Na apostel Paulus ben gebroiki den fetisani fu wan srudati fu Rome fu agersi den sani di Kresten abi fanowdu fu man wini a feti teige Didibri.

2 Efeisesma 6:14-17 e fruteri fu den yeye fetisani disi. Paulus ben skrifi: „Tanapu kánkan . . . tai un mindribere nanga waarheid, èn weri a borsuwapu fu regtfardikifasi, èn weri na un futu a wrokosani fu man tyari a bun nyunsu fu vrede. Boiti dati, teki a bigi skelt fu bribi, di nanga dati unu sa man kiri ala den faya peiri fu na ogriwan. Èn weri sosrefi a fetimusu fu frulusu, èn a feti-owru fu a yeye, dati na Gado wortu.” Te wi e luku ala den fetisani di Paulus kari, dan wi kan frustan taki den trutru fetisani disi ben man kibri wan srudati fu Rome heri bun. Boiti dati, a feti-owru ben de a moro prenspari fetisani di a ben tyari nanga en fu feti teige wan feanti.

3. Fu san ede wi musu gi yesi na Yesus Krestes te a e taigi wi san wi musu du, èn fu san ede wi musu teki na eksempre fu en?

3 Boiti taki den srudati na ini a legre fu Rome ben abi bun wrokosani èn ben musu oefen hebi, dan den ben musu gi yesi tu na a komandanti fu den, efu den ben wani abi bun bakapisi. Na a srefi fasi, Kresten musu gi yesi na Yesus Krestes, di Bijbel e kari „wan kapten gi den nâsi” (Yesaya 55:4). En „na a edeman fu a gemeente” sosrefi (Efeisesma 5:23). Yesus e taigi wi san wi musu du na ini a feti di wi e feti na yeye fasi, èn a e gi wan heri bun eksempre fu a fasi fa wi musu weri den yeye fetisani (1 Petrus 2:21). A fasi fa wi musu tyari wisrefi leki Kresten, abi furu fu du nanga den yeye fetisani di wi musu weri. Dati meki den Buku fu Bijbel e gi wi a rai fu de srekasreka gi a feti fu di wi „abi” a srefi fasi fu denki leki Krestes (1 Petrus 4:1). Fu dati ede, te wi o taki fu ibriwan fu den yeye fetisani, dan wi o gebroiki na eksempre fu Yesus fu sori o prenspari den de, èn taki den e wroko trutru.

Kibri yu mindribere, yu borsu, nanga yu futu

4. O prenspari wan leribuba ben de na mindri den fetisani fu wan srudati, èn san disi e sori?

4 Tai yu mindribere nanga waarheid. Na ini Bijbel ten, fetiman ben e weri wan leribuba na den mindribere èn a ben bradi sowan 5 te go miti 15 centimeter. Son sma e taki dati a vers disi musu taki so: „A waarheid musu de leki wan leribuba di tai steifi lontu yu mindribere.” A leribuba fu wan srudati ben e kibri en mindribere, èn a ben meki na so wan fasi taki a srudati ben man poti en feti-owru makriki na en sei. Te wan srudati ben tai en leribuba na en mindribere, dan a ben e sreka ensrefi fu go na feti. Paulus ben gebroiki a leribuba fu wan srudati fu agersi omeni krakti a waarheid fu Bijbel musu abi tapu wi libi. A musu de leki wan leribuba di tai steifi lontu wi mindribere, so taki wi sa libi akruderi a waarheid èn wi sa man opo taki gi dati na iniwan okasi (Psalm 43:3; 1 Petrus 3:15). Nanga disi na prakseri, wi musu studeri Bijbel fayafaya èn wi musu denki dipi fu san skrifi na ini. Yesus ben abi a wet fu Gado ’na ini den inisei pisi fu en’ (Psalm 40:8). Fu dati ede, te gensman ben poti aksi gi en, dan a ben man piki den nanga yepi fu bijbeltekst di a ben hori na ede.—Mateyus 19:3-6; 22:23-32.

5. Fruteri fa den rai na ini Bijbel kan yepi wi te wi e kisi tesi.

5 Te wi e meki Bijbel waarheid tiri wi, dan a kan kibri wi fu no kisi fowtu denki èn a kan meki wi teki koni bosroiti. Te wi e kisi tesi, dan den Bijbel gronprakseri o meki wi abi wan moro fasti bosroiti fu du san reti. Fu taki en leti, a o de neleki wi e si wi Gran Leriman, Yehovah, èn neleki wi e yere wan sten na wi baka di e taki: „Disi na a pasi. Waka na tapu.”—Yesaya 30:20, 21.

6. Fu san ede wi musu kibri wi agersi ati, èn fa regtfardikifasi kan yepi wi fu du dati bun?

6 A borsuwapu fu regtfardikifasi. A borsuwapu fu wan srudati ben e kibri wan tumusi prenspari pisi fu en skin, namku na ati. Wi musu meki spesrutu muiti fu kibri wi agersi ati, noso a fasi fa wi de na inisei, bika nofo tron wi ati wani meki wi du sani di no bun (Genesis 8:21). Fu dati ede wi musu kon leri sabi den regtfardiki markitiki fu Yehovah èn wi musu lobi den tu (Psalm 119:97, 105). Fu di wi lobi regtfardikifasi, meki wi e weigri fu teki a denki fu grontapu di no e poti prakseri kwetikweti na den krin gronprakseri fu Yehovah. Boiti dati, te wi lobi san bun èn wi e tegu gi sani di no bun, dan wi no sa tyari wisrefi na wan fasi di kan pori wi libi (Psalm 119:99-101; Amos 5:15). Yesus na wan bun eksempre fu disi, bika den Buku fu Bijbel e taki fu en: „Yu ben lobi regtfardikifasi èn yu no ben wani si kruktudu na ai.”—Hebrewsma 1:9. *

7. Fu san ede wan srudati fu Rome ben musu weri bun susu, èn san disi e agersi?

7 Weri na un futu a wrokosani fu man tyari a bun nyunsu fu vrede. Den srudati fu Rome ben abi bun steifi susu fanowdu fu di furu tron te den ben e go na feti, den ben e waka sowan 30 kilometer ibri dei. Sosrefi, den ben e weri sani na den skin, noso den ben e tyari fetisani nanga tra sani di ben e wegi ala nanga ala sowan 27 kilo. Na wan moi fasi Paulus gebroiki susu fu sori taki wi musu de klariklari fu preiki a Kownukondre boskopu gi ibriwan sma di wani arki. Disi de tumusi prenspari, bika fa sma o kon leri sabi Yehovah efu wi no de srekasreka èn klariklari fu preiki gi den?—Romesma 10:13-15.

8. Fa wi kan teki na eksempre fu Yesus leki wan preikiman fu a bun nyunsu?

8 San ben de a moro prenspari wroko di Yesus ben e du na ini en libi? A ben taigi Granman Pontius Pilatus fu Rome, taki: ’Mi kon na grontapu fu gi kotoigi fu a waarheid.’ Yesus ben preiki na iniwan okasi te sma ben wani arki, èn a ben abi so wan prisiri na ini a preikiwroko, taki dati ben de moro prenspari gi en leki san a ben abi fanowdu na skin fasi (Yohanes 4:5-34; 18:37). Efu wi de fayafaya leki Yesus fu preiki a bun nyunsu, dan wi o feni furu okasi fu prati dati gi tra sma. Boiti dati, te wi e poti ala wi prakseri na a diniwroko fu wi, dan dati sa yepi wi fu tan tranga na yeye fasi.—Tori fu den Apostel 18:5.

A skelt, a fetimusu, nanga a feti-owru

9. Fa wan bigi skelt ben e kibri wan srudati fu Rome?

9 A bigi skelt fu bribi. A Griki wortu di vertaal nanga „bigi skelt” e sori go na wan skelt di ben bigi nofo fu tapu a moro bigi pisi fu a skin. A ben e kibri a srudati gi den „faya peiri” fu san Efeisesma 6:16 e taki. Na ini Bijbel ten, srudati ben e gebroiki wan sortu peiri di ben meki fu warimbo; a peiri disi ben abi wan olo pe den ben poti wan pikin isri kokro nanga karsinoli na ini. Wan sabiman taki dati den peiri disi ben de „den moro ogri fetisani na ini den feti fu owruten”. Efu wan srudati no ben abi wan bigi skelt fu kibri ensrefi gi den sortu peiri disi, dan a ben kan kisi seryusu mankeri èn a ben kan dede srefi.

10, 11. (a) Sortu „faya peiri” fu Satan kan pori a bribi fu wi? (b) Fa na eksempre fu Yesus e sori taki a de prenspari fu abi bribi te wi e kisi tesi?

10 Sortu „faya peiri” Satan e gebroiki fu pori a bribi fu wi? A kan meki wi kisi frufolgu noso gens na ini wi osofamiri, na wrokope, noso na skoro. A lostu fu abi moro nanga moro gudu, èn a tesi fu du hurudu, pori a yeyefasi fu son sma tu. A moro prenspari sani di wi musu du fu kibri wisrefi gi den sortu ogri disi, na fu „teki a bigi skelt fu bribi”. Wi e kisi bribi te wi e leri sabi Yehovah, te wi e taki nanga en doronomo na ini begi, èn te wi e frustan fa a e kibri èn e blesi wi.—Yosua 23:14; Lukas 17:5; Romesma 10:17.

11 Di Yesus ben de na grontapu, a ben sori o prenspari a de fu abi wan tranga bribi na ini muilek ten. A ben poti ala en frutrow na ini den bosroiti di en Tata ben teki, èn a ben e prisiri fu du a wani fu Gado (Mateyus 26:42, 53, 54; Yohanes 6:38). Srefi di Yesus ben de na ini bigi banawtu na ini a dyari fu Getseimanei, a ben taigi en Tata: „No du soleki fa mi wani, ma soleki fa yu wani” (Mateyus 26:39). Noiti Yesus ben frigiti o prenspari a de fu hori en soifri retifasi èn fu gi en Tata prisiri (Odo 27:11). Efu wi abi a srefi sortu frutrow na ini Yehovah, dan awinsi sma e taki ogri sani fu wi, noso awinsi den e gens wi, toku wi no sa meki dati swaki a bribi fu wi. Na presi fu dati, wi sa kisi krakti te wi e frutrow tapu Gado, te wi e sori lobi gi en, èn te wi e tan hori wisrefi na den komando fu en (Psalm 19:7-11; 1 Yohanes 5:3). Nowan gudu èn nowan prisiri fu grontapu di de fu wan syatu pisi ten nomo, de moro bun leki den blesi di Yehovah sa gi den wan di lobi en.—Odo 10:22.

12. Sortu prenspari pisi fu wi skin na agersi fetimusu e kibri, èn fu san ede a de prenspari fu kibri a sani dati?

12 A fetimusu fu frulusu. A fetimusu fu wan srudati ben e kibri en ede nanga en edetonton, a presi pe a frustan nanga a koni fu en de. A howpu di wi abi leki Kresten, de leki wan fetimusu fu di a e kibri wi frustan (1 Tesalonikasma 5:8). Aladi wi kenki wi fasi fu denki nanga yepi fu a soifri sabi fu Gado Wortu, toku wi na swaki sondu libisma ete. A makriki fu kisi takru denki. Den sani di sma fu a grontapu disi e feti na baka, kan puru wi prakseri fu a howpu di Gado gi wi èn den kan meki wi lasi a howpu dati krinkrin srefi (Romesma 7:18; 12:2). Didibri ben pruberi fu soso fu puru Yesus prakseri, di a ben pristeri Yesus „ala den kownukondre fu grontapu nanga a moi fu den” (Mateyus 4:8). Ma Yesus weigri krinkrin fu teki den kownukondre, èn Paulus ben taki fu en: „Fu a prisiri ede di ben poti na en fesi, meki [Yesus] ben horidoro na wan pina-udu, a ben wisiwasi syen, èn a go sidon na a reti-anu fu a kownusturu fu Gado.”—Hebrewsma 12:2.

13. Fa wi kan tan abi frutrow na ini a howpu di de na wi fesi?

13 A sortu frutrow di Yesus ben abi, no e kon fu ensrefi; wi musu du muiti fu kisi dati. Efu wi e furu wi frustan nanga den winsi èn nanga den sani di sma fu a grontapu disi e feti na baka, na presi fu poti prakseri na a howpu di de na wi fesi, dan a bribi di wi abi na ini den pramisi fu Gado o kon swaki moro nanga moro. Te fu kaba wi kan lasi a howpu dati krinkrin. Na a tra sei, te wi e denki dipi doronomo fu den sani di Gado pramisi wi, dan wi o tan prisiri nanga a howpu di de na wi fesi.—Romesma 12:12.

14, 15. (a) San na a agersi feti-owru fu wi, èn fa wi kan gebroiki dati? (b) Fruteri fa a feti-owru fu a yeye kan yepi wi fu kakafutu gi tesi.

14 A feti-owru fu a yeye. Gado wortu, noso a boskopu fu en di skrifi na ini Bijbel, de leki wan feti-owru di e wroko heri bun èn di srapu na ala tu sei. A kan koti iniwan falsi kerkileri puru èn a kan yepi reti-ati sma fu kon fri na yeye fasi (Yohanes 8:32; Hebrewsma 4:12). A yeye feti-owru disi kan kibri wi sosrefi te tesi e miti wi, noso te sma di fadon komoto na bribi e suku fu pori a bribi fu wi (2 Korentesma 10:4, 5). Wi de nanga bigi tangi taki ’na Gado meki sma skrifi ala den Santa Buku èn taki den e sreka wi dorodoro gi ibri bun wroko’!—2 Timoteyus 3:16, 17.

15 Di Satan ben tesi Yesus na ini a sabana, dan Yesus gebroiki a feti-owru fu a yeye heri bun fu kakafutu gi den leitori nanga tesi di ben kan bedrigi en. Ibri tron te Satan ben pruberi fu kori en, dan Yesus ben taki: „Buku taki” (Mateyus 4:1-11). David, wan Kotoigi fu Yehovah na ini Spanyorokondre, ondrofeni taki den Buku fu Bijbel yepi en fu pasa tesi. Di a ben abi 19 yari, wan moi yongu uma di ben e wroko makandra nanga en na wan presi di e krin sani gi sma, ben aksi en efu den ben kan „abi wan bun ten nanga makandra”. David sori en taki a no wani, èn a aksi en basi fu wroko na wan tra pisi fu a wrokope so taki a sani disi no ben o pasa baka. „Mi ben memre na eksempre fu Yosef”, na so David taki. „A ben weigri fu du hurudu èn wantewante a gowe fu drape. Mi ben du a srefi sani tu.”—Genesis 39:10-12.

16. Fruteri fu san ede wi musu oefen fu man „gebroiki a wortu fu a waarheid na wan reti fasi”.

16 Yesus ben gebroiki a feti-owru fu a yeye sosrefi fu yepi tra sma fu kon fri fu a makti fu Satan. „San mi e leri sma, a no fu mi”, na so Yesus taki, „ma a de fu en di seni mi kon” (Yohanes 7:16). Efu wi wani gi sma bun leri neleki Yesus, dan wi musu oefen fu du dati. A Dyu historia skrifiman Josephus ben skrifi fu den srudati fu Rome, taki: „Ibri srudati ben e oefen ibri dei, èn a ben e du dati fayafaya, neleki a ben de na ini wan trutru feti; fu dati ede, awinsi den ben weri, toku den ben man horidoro makriki na ini feti.” Na ini a feti di wi e feti na yeye fasi, wi musu gebroiki a Bijbel. Boiti dati, wi musu ’du ala san wi man fu sori wisrefi na Gado leki wan sma di a feni bun, leki wan wrokoman di no abi fu syen fu noti, di e gebroiki a wortu fu a waarheid na wan reti fasi’ (2 Timoteyus 2:15). Èn a e gi wi prisiri trutru te wi e gebroiki den Buku fu Bijbel fu gi piki tapu den aksi fu opregti sma di wani sabi moro!

Begi na ibri okasi

17, 18. (a) O prenspari begi de fu man kakafutu gi Satan? (b) Gi wan eksempre di e sori o prenspari begi de.

17 Baka di Paulus taki fu ala den yeye fetisani, dan a gi ete wan tra prenspari rai. Fu man kakafutu gi Satan, Kresten musu gebroiki ’ibri fasi fu begi nanga tranga begi’. Omeni leisi den musu du dati? „Tan begi ini yeye na ibri okasi”, na so Paulus ben skrifi (Efeisesma 6:18). Te wi e kisi a firi fu du wan sani di no bun, te wi e kisi tesi, noso te wi lasi-ati, dan begi kan gi wi furu krakti (Mateyus 26:41). „Nanga tranga babari èn nanga watra-ai, [Yesus] ben seni tranga begi, sosrefi begi tu go na a Sma di ben man frulusu en na dede, èn Gado ben arki en fu di a ben abi frede gi Gado.”—Hebrewsma 5:7.

18 Milagros, di sorgu gi en masra di siki seryusu sowan 15 yari kaba, e taki: „Te mi e firi brokosaka, dan mi e taki nanga Yehovah na ini begi. Nowan tra sma kan yepi mi moro bun leki en. A tru taki son leisi mi e firi leki mi no man moro. Ma ibri tron te mi kaba begi Yehovah, dan mi firi taki mi kisi krakti baka èn mi firi misrefi moro bun.”

19, 20. San wi abi fanowdu fu man wini a feti teige Satan?

19 Didibri sabi taki en ten syatu, èn a e du moro muiti fu man wini wi (Openbaring 12:12, 17). Wi abi fu kakafutu gi a tranga feanti disi èn wi abi fu „feti a tumusi bun feti fu a bribi” (1 Timoteyus 6:12). Disi wani taki dati wi abi krakti fanowdu di bigi pasa marki (2 Korentesma 4:7). Sosrefi, wi abi a yepi fu Gado en santa yeye fanowdu èn fu dati ede wi musu begi aksi fu dati. Yesus ben taki: „Efu unu leki ogri sma, sabi fa fu gi bun presenti na den pikin fu unu, o moro dan a Tata na hemel, sa gi santa yeye na den wan di e aksi en fu dati!”—Lukas 11:13.

20 A de krin fu si taki a de prenspari srefisrefi fu weri ala den fetisani di Yehovah e gi wi. Fu man weri den yeye fetisani disi, dan wi musu kweki fasi di e plisi Gado, soleki bribi nanga regtfardikifasi. Boiti dati, wi musu lobi a waarheid neleki a tai lontu wi mindribere, wi musu de srekasreka fu prati a bun nyunsu na ibri okasi, èn wi musu tan poti prakseri na a howpu di de na wi fesi. Wi musu leri fu gebroiki a feti-owru fu a yeye na wan bun fasi. Te wi e weri ala den fetisani di Gado gi wi, dan wi kan wini a feti di wi e feti nanga ogri yeye, èn wi kan gi glori trutru na a santa nen fu Yehovah.—Romesma 8:37-39.

[Futuwortu]

^ paragraaf 6 Wan profeititori fu Yesaya e taki dati Yehovah e weri „regtfardikifasi leki wan isri bosroko”. Sobun, Yehovah wani taki den gemeente opziener musu krutu sani na wan reti fasi èn handri na wan regtfardiki fasi.—Yesaya 59:14, 15, 17.

San yu ben sa piki?

• Suma e gi wi a moro bun eksempre fa wi musu weri den yeye fetisani, èn fu san ede wi musu poti prakseri finifini na a eksempre fu en?

• Fa wi kan kibri wi frustan nanga wi agersi ati?

• Fa wi kan kisi a koni fu wroko bun nanga a feti-owru fu a yeye?

• Fu san ede wi musu tan begi na ibri okasi?

[Aksi fu a tori disi]

[Prenki na tapu bladzijde 17]

Te wi e studeri Bijbel fayafaya, dan dati kan gi wi deki-ati fu preiki a bun nyunsu na ibri okasi

[Prenki na tapu bladzijde 18]

A trutru howpu fu wi e yepi wi fu horidoro te tesi miti wi

[Prenki na tapu bladzijde 19]

Yu e gebroiki „a feti-owru fu a yeye” na ini a preikiwroko?