Go na content

Go na table of contents

„Sani sa go heri bun na ini a tenti fu den opregtiwan”

„Sani sa go heri bun na ini a tenti fu den opregtiwan”

„Sani sa go heri bun na ini a tenti fu den opregtiwan”

TE NA ogri feti fu Har–Magedon broko kon wantronso èn tyari wan kaba kon na a ogri seti fu sani fu Satan, dan „na oso fu ogrisma sa kisi pori”. Fa a de nanga „a tenti fu den opregtiwan”? We, na ini a nyun grontapu di Gado sa seti, „sani sa go heri bun” na ini a tenti fu den opregtiwan.—Odo 14:11.

Ma a ten no doro ete pe ’den ogrisma sa koti puru fu grontapu srefi èn den wan di e tori trawan sa hari puru fu en’. Sobun, den wan di de sondro fowtu musu libi makandra nanga den ogrisma ete (Odo 2:21, 22). Sani kan go bun gi den opregtiwan na ini so wan situwâsi? A Bijbel buku Odo kapitel 14, vers 1 te go miti vers 11, e sori taki te wi e taki èn e du sani nanga koni, dan nownow kaba a libi fu wi kan go moro bun gi wi èn a no o waka bruyabruya.

Te sma e gebroiki koni fu bow wan osofamiri

Kownu Salomo fu owruten Israel e taki fu a krakti di wan wefi kan abi tapu a tanbun fu en osofamiri. A e taki: „Na uma di koni trutru, seti en oso bun, ma a don wan e broko en puru nanga en eigi anu” (Odo 14:1). Fa wan uma di abi koni, e seti en oso bun? Wan koni uma e lespeki a seti fu Gado taki en masra na a edeman fu na osofamiri (1 Korentesma 11:3). A no e meki a denki fu a grontapu fu Satan abi krakti na en tapu, namku taki wan wefi kan du nomo san a wani èn taki a no abi fu saka ensrefi ondro en masra (Efeisesma 2:2). Wan koni uma e saka ensrefi ondro en masra èn a e taki bun fu en; na so fasi a kan meki tra sma kisi moro lespeki gi en masra. Wan koni uma e yepi sosrefi fu gi den pikin fu en leri fu Gado, èn a e leri den pikin tra sani tu di den kan gebroiki na ini den libi bakaten. A e wroko tranga fu tyari wini kon gi en osofamiri, èn a e sreka na oso kon tron wan presi di switi fu tan èn pe na osofamiri e firi bun. A e seti sani nanga koni èn a sabi wroko nanga moni. Wan uma di koni trutru e yepi fu meki sani go bun na ini en osofamiri èn a e meki taki sani no e waka bruyabruya.

Wan don uma no abi lespeki gi a seti fu Gado, taki a masra na a edeman fu na osofamiri. So wan uma no e draidrai fu taki takru sani fu en masra. Fu di a no sabi wroko nanga moni, meki a e frumorsu a moni di den sma na ini na osofamiri wroko so tranga fu en. A e lasi ten sosrefi. Leki bakapisi fu dati, na oso doti, ala sani bruyabruya, èn a no e go bun nanga den pikin na skin fasi èn na yeye fasi. Iya, a donwan e broko en osofamiri.

Ma san e meki taki wan sma koni, noso don? Odo 14:2 e taki: „A sma di e waka na ini en opregtifasi, e frede Yehovah, ma a sma di e waka wan kruktu pasi, e wisiwasi En.” Na opregtiwan e frede a tru Gado, èn „a frede gi Yehovah na a bigin fu koni” (Psalm 111:10). Wan sma di koni trutru, sabi taki a plekti fu en na fu ’frede a tru Gado èn fu hori den komando fu en’ (Preikiman 12:13). Na a tra sei, a donwan e waka wan pasi di no e kruderi nanga den markitiki fu Gado di abi fu du nanga opregtifasi. A sma dati e handri na wan kruktu fasi. So wan sma e wisiwasi Gado, èn a e taki na ini en ati: „Nowan Yehovah no de.”—Psalm 14:1.

Te koni e tiri den mofobuba fu wan sma

San wi kan taki fu den wortu fu wan sma di e frede Yehovah, èn den wortu fu wan sma di e wisiwasi En? „A fonfon-tiki fu heimemre de na ini a mofo fu a donman”, na so a kownu e taki, „ma na den mofobuba fu den koniwan sa kibri den” (Odo 14:3). Fu di wan don sma no abi a koni di komoto fu Gado, meki a no lobi vrede èn a no e teki nowan sani di trawan e taigi en. A koni di a e gebroiki fu du sani, komoto fu grontapu, fu libisma, èn fu ogri yeye. A e taki sani di e sori taki a abi heimemre èn di kan tyari trobi kon. A heimemre fasi fa a e taki, e tyari furu problema kon gi en èn gi trawan.—Yakobus 3:13-18.

Den mofububa fu wan koni sma e kibri en, èn a e meki a firi koloku. Fa so? Bijbel e taki: „Wan sma de di e taki sondro fu denki. A de neleki a e dyuku sma nanga wan feti-owru. Ma a tongo fu den koniwan na wan dresi” (Odo 12:18). Wan koni sma no e taki sani sondro fu denki fosi, èn a no e taki sani fu hati trawan. A e denki dipi fu san a o piki (Odo 15:28). Fu di a e taki nanga koni, meki den wortu fu en de leki wan dresi, fu di a e gi deki-ati na den wan di e firi brokosaka èn a e meki sma di lasi-ati, firi bun baka. Na presi taki a e tanteri trawan nanga den sani di a e taki, a e tyari vrede kon èn a e meki sma firi korostu.

Te libisma e teki bosroiti nanga koni

Now Salomo e taki wan moi odo, èn a gersi leki na odo disi na fu sori wi taki a de tumusi prenspari fu luku fosi san na den bun bakapisi nanga den takru bakapisi fu wan spesrutu bosroiti di wi wani teki. A e taki: „Pe kaw no de, a nyanyan-baki krin, ma na a krakti fu wan mankaw e meki taki bogobogo nyanyan de fu koti.”Odo 14:4.

Wan buku e taki fu na odo disi, taki: „Wan leigi nyanyan-baki e sori taki nowan kaw no de fu gi nyanyan. Fu dati ede a sma no abi a wroko fu go krin èn sorgu den meti, èn a no abi fu puru moni gi dati. Ma toku disi no e gi en trutru ’wini’, soleki fa vers 4b e sori, bika te wan sma no e gebroiki mankaw, dan yu kan frustan taki a no sa koti furu nyanyan tu.” Sobun, a gronman musu teki en bosroiti nanga koni.

A gronprakseri na ini na odo disi kan de wan yepi tu te wi musu teki a bosroiti fu du wan tra wroko, te wi musu bosroiti pe wi o tan, te wi wani bai wan wagi, te wi wani teki wan meti na ini oso fu kweki, èn te wi musu teki tra bosroiti leki den wan disi. Wan koni sma o luku den bun bakapisi nanga den takru bakapisi fu a bosroiti di a o teki, èn a o luku efu a warti trutru fu du so furu muiti èn fu pai so furu moni.

Te wan kotoigi koni

„Wan getrow kotoigi na wan sma di no sa lei”, na so Salomo e taki moro fara, „ma wan falsi kotoigi e fruteri soso lei” (Odo 14:5). A no de fu taki dati den lei fu wan falsi kotoigi kan du furu ogri. Sma ben ston Nabot fu Yisreèl kiri, fu di tu wisiwasi man ben fruteri lei fu en na fesi krutu (1 Kownu 21:7-13). Èn fa a de nanga Yesus? A no de so taki falsi kotoigi ben kon taki lei fu en, so taki te fu kaba sma kiri en? (Mateyus 26:59-61) Falsi kotoigi ben taki sani tu fu krutu Stefanus, a fosi disipel fu Yesus di sma kiri fu a bribi fu en.—Tori fu den Apostel 6:10, 11.

Wan sma kan fruteri lei fu wan heri pisi ten sondro taki tra sma sabi, ma prakseri san o pasa nanga en bakaten. Bijbel e taki dati Yehovah no wani si wan sma na ai kwetikweti te a sma dati na „wan falsi kotoigi di e taki leitori” (Odo 6:16-19). So wan sma sa kisi en pai na ini a se di e bron nanga faya èn nanga swarfu, sobun a di fu tu dede, èn a sa go drape makandra nanga tra ogrisma soleki kiriman, huruman, nanga sma di e anbegi falsi gado.—Openbaring 21:8.

Wan getrow kotoigi no e lei te a sweri fu taki tru tori na fesi krutu. Den sani di a e taki no pori nanga lei. Ma disi no wani taki dati a abi a plekti fu taigi sma ala sani te den wani du ogri nanga a pipel fu Yehovah na wan noso tra fasi. Den famiri-edeman Abraham nanga Isak no ben fruteri ala sani finifini di den ben taki nanga wan tu sma di no ben e anbegi Yehovah (Genesis 12:10-19; 20:1-18; 26:1-10). Rakab fu Yerikow ben seni den man fu a kownu go na wan heri tra sei (Yosua 2:1-7). Yesus Krestes sosrefi no ben meki sma kon sabi ala sani efu disi ben kan tyari takru bakapisi kon fu soso (Yohanes 7:1-10). A ben taki: „No gi den dagu santa sani.” Fu san ede? So taki „noiti den no sa . . . drai kon baka fu priti unu na pisipisi”.—Mateyus 7:6

Te „sabi na wan makriki sani”

A de so taki ala sma abi koni? Odo 14:6 e taki: „A spotuman pruberi fu feni koni, èn a no de; ma sabi na wan makriki sani gi a sma di e gebroiki en frustan.” Wan spotuman kan suku koni, ma a no man feni trutru koni. Fu di wan spotuman e spotu nanga den sani fu Gado na wan heimemre fasi, meki a no man kisi a moro prenspari sani di de fanowdu fu kisi koni, namku soifri sabi fu a tru Gado. A heimemre nanga a bigifasi fu en e tapu en fu leri sani fu Gado èn fu kisi koni (Odo 11:2). Ma dan fu san ede a e suku fu kisi koni nomonomo? Na odo no e taki fu san ede, ma kande a e suku koni fu di a wani tra sma fu denki taki a koni.

„Sabi na wan makriki sani” gi wan sma di e meki muiti fu frustan sani. Wan buku e taki dati „fu frustan wan sani” wani taki dati wan sma „e gebroiki en edetonton fu kon sabi sani”, noso „a man si san difrenti pisi fu wan tori abi fu du nanga makandra”. A wani taki dati wi man tyari difrenti pisi fu wan tori kon na wán, so taki wi man si a heri tori krin; wi no o si den difrenti pisi aparti fu makandra moro. Na odo disi e sori taki wan sma man kon sabi sani makriki te a e meki muiti fu frustan den.

Fu eksempre, luku fa yusrefi kon leri sabi den tru tori fu Bijbel. Di yu bigin studeri Bijbel, dan kande den fosi tru tori di yu kon sabi ben de den moro prenspari leri di abi fu du nanga Gado, den pramisi fu en, nanga en Manpikin. Na a bigin, yu ben si den leki difrenti pisi tori di no abi noti fu du nanga makandra. Ma o moro yu ben e studeri, o moro yu bigin si san den pisi tori disi abi fu du nanga makandra, èn te fu kaba yu ben kan si san den difrenti pisi abi fu du nanga a heri prakseri di Yehovah abi gi libisma nanga grontapu. Yu ben kon si fa den tru tori fu Bijbel ben e fiti na makandra, èn yu ben man si a heri tori krin. A ben kon moro makriki gi yu fu leri nyun pisi tori èn fu memre den, fu di yu ben man si san den nyun pisi disi abi fu du nanga a heri tori.

A koni kownu e warskow wi taki wi no musu go suku sabi alape. „Komoto na fesi a man sondro frustan, noso yu no sa poti prakseri kwetikweti na den mofobuba fu sabi” (Odo 14:7). Wan don sma no abi trutru sabi. En mofo no e taki koni sani. Wi e kisi a rai fu gowe fu so wan sma, èn a de wan koni sani fu tan farawe fu en. Iniwan sma di „abi demakandra nanga den wan sondro frustan, no sa abi bun bakapisi”.—Odo 13:20.

„A koni fu a koniwan na fu frustan en pasi”, na so Salomo e taki moro fara, „ma a donfasi fu den wan sondro frustan na fu bedrigi densrefi nanga trawan” (Odo 14:8). Wan koni sma e denki fosi a du sani. A e luku den difrenti sani di a kan du na ini wan situwâsi, èn a e prakseri bun sortu bakapisi ibriwan fu den sani disi kan abi. A e teki bosroiti na wan koni fasi. Fa a de nanga wan don sma? A e handri na wan don fasi, fu di a e denki taki a sabi san a e du èn taki a teki a moro bun bosroiti. A donfasi fu en e meki taki a e bedrigi ensrefi.

Te sma e gebroiki koni na ini a fasi fa den e handri nanga trawan

A sma di e handri nanga koni, e libi na ini vrede nanga trawan. „Den sma di e spotu nanga na ogri di den e du, na don sma, ma wánfasi de na mindri den opregtiwan” (Odo 14:9). Wan donman e si en leki wan law sani fu abi konsensi fonfon, noso fu abi berow fu wan ogri di a du. A pori a banti di a ben abi nanga en osofamiri èn nanga tra sma, fu di a e „firi ensrefi tumusi hei fu taki dati a fowtu” èn fu suku vrede (The New English Bible). Wan opregti sma de klariklari fu frudrage den swakifasi fu trawan. A de klariklari fu aksi pardon èn fu sori berow te ensrefi du wan sani di no bun. Fu di a e suku vrede, meki a de koloku èn a abi wan bun banti nanga tra sma.—Hebrewsma 12:14.

Now Salomo e sori go na wan sani di kan meki taki libisma no abi wan bun banti nanga makandra. A e taki: „Na ati sabi a bigi sari fu wan sma sili, èn nowan freimdesma o bumui nanga a prisiri fu en” (Odo 14:10). A de so taki ala ten wi man fruteri trawan den moro dipi firi fu wi, soleki sari noso prisiri? Wi man meki den frustan soifri san wi e firi? A de so taki ala ten wi man frustan krinkrin fa wan tra sma e firi? A piki tapu den aksi disi na: Nôno.

Fu eksempre, prakseri te wan sma e firi fu kiri ensrefi. Nofo tron a sma di abi den firi disi, no man taigi wan famiriman noso wan mati san a e firi trutru. Èn a no ala ten sma man si taki wan mati fu den abi den sortu firi disi. Wi no musu krutu wisrefi fu di wi no si taki a sma abi den firi disi èn fu di wi no du wan sani fu yepi a sma. Odo 14:10 e leri wi tu taki aladi a de wan bun sani fu suku trowstu na wan mati di kan frustan fa wi e firi, toku libisma no man gi ala trowstu di de fanowdu. Son leisi a kan taki wi abi fu frutrow tapu Yehovah wawan, fu man horidoro te son problema e miti wi.

„Warti sani nanga gudu de na ini en oso”

„Na oso fu ogrisma sa kisi pori”, na so a kownu fu Israel e taki, „ma sani sa go heri bun na ini a tenti fu den opregtiwan” (Odo 14:11). Na ini a seti fu sani disi, a kan taki sani e go bun gi wan ogri sma èn kande a e libi na ini wan moi oso, ma sortu wini dati o tyari kon gi en te ensrefi no de moro? (Psalm 37:10) Na a tra sei, kande wan opregti sma no abi wan kefalek oso. Ma „warti sani nanga gudu de na ini en oso”, soleki fa Psalm 112:3 e taki. San na den sani disi?

Te wi e taki èn e du sani nanga koni, dan wi abi den ’gudu nanga a glori’ di wan sma e kisi te a abi koni (Odo 8:18). Disi wani taki dati wi o abi wan banti fu vrede nanga Gado èn nanga tra sma, wi o de gosontu èn koloku, èn wi libi no o waka bruyabruya. Iya, nownow kaba sani kan go heri bun na ini „a tenti fu den opregtiwan”.

[Prenki na tapu bladzijde 27]

Wan koni uma e seti en oso bun

[Prenki na tapu bladzijde 28]

„A tongo fu den koniwan na wan dresi”