Go na content

Go na table of contents

Koni rai gi trowpaar

Koni rai gi trowpaar

Koni rai gi trowpaar

„Meki den wefi saka densrefi na den masra fu den ondro neleki fa den e saka densrefi na Masra ondro. Masra, tan lobi a wefi fu unu.”​—EFEISESMA 5:22, 25.

1. San na a yoisti fasi fu si a trowlibi?

YESUS ben taki dati na ini a trowlibi Gado e tyari wan man nanga wan uma kon na wán fu tron „wán skin” (Mateyus 19:5, 6). Den tu sma disi na sma di abi difrenti eigifasi, èn den e leri fu lobi den srefi sani èn e wroko nanga makandra fu doro den srefi marki. A trow na wan seti pe tu sma e taki dati den sa tan nanga makandra den heri libi langa; a no de wan kruderi di den e meki gi wan syatu pisi ten nomo èn di den kan broko o ten den wani. Na ini furu kondre, a no muilek fu broko trow, ma gi wan Kresten a trowlibi na wan santa sani. A trow kan broko soso te wan seryusu sani pasa.​—Mateyus 19:9.

2. (a) Sortu yepi de gi trowpaar? (b) Fu san ede a de prenspari taki wi e du muiti fu meki a trowlibi waka bun?

2 Wan sma di e gi rai na trowpaar, ben taki: „Na ini wan bun trowlibi sani e kenki doronomo fu di ibri leisi baka nyun sani e pasa na ini a trowlibi, sosrefi fu di masra nanga wefi e du muiti fu lusu den problema di e opo kon, èn fu di den e gebroiki ala den yepisani di de fu feni ibri leisi te a libi fu den e kenki.” Gi Kresten trowpatna, wan tu fu den yepisani disi na a koni rai di de na ini Bijbel, sosrefi a yepi fu tra Kresten, èn wan bun banti di den abi nanga Yehovah fu di den e taki nanga en na ini begi. Wan bun trowlibi no e broko awansi problema de, èn na ini den yari di a masra nanga a wefi de nanga makandra, a trowlibi e tyari koloku nanga tevredefasi kon gi den. Ma a moro prenspari sani na taki a e gi grani na Yehovah Gado, a Sma di seti a trowlibi.​—Genesis 2:18, 21-24; 1 Korentesma 10:31; Efeisesma 3:15; 1 Tesalonikasma 5:17.

Waka baka na eksempre fu Yesus èn fu En gemeente

3. (a) San na den prenspari penti na ini a rai di Paulus e gi trowpaar? (b) Sortu moi eksempre Yesus gi wi?

3 Tu dusun yari pasa, na apostel Paulus ben gi Kresten trowpaar koni rai di a ben skrifi: „Neleki fa a gemeente e saka ensrefi na Krestes ondro, na so den wefi musu saka densrefi tu na den masra ondro na ini ala sani. Un masra, tan lobi un wefi, neleki fa Krestes lobi a gemeente èn neleki fa a ben gi ensrefi gi a gemeente” (Efeisesma 5:24, 25). Disi na wan moi fasi fa Paulus e teki sani gersi nanga makandra! Kresten wefi di e saka densrefi na den masra ondro, e waka baka na eksempre fu a gemeente fu di den wefi e lespeki a gronprakseri di e taki dati a masra abi a frantwortu fu de na edeman, èn fu di den wefi e hori densrefi na a gronprakseri disi. Den masra di de na bribi èn di e tan lobi a wefi fu den, awansi den de na ini bun situwâsi noso na ini takru situwâsi, e sori taki den e du ala san den man fu waka baka na eksempre fu Krestes di lobi a gemeente èn di e sorgu en.

4. Fa den masra kan waka baka na eksempre fu Yesus?

4 Kresten masra na edeman fu na osofamiri fu den, ma densrefi abi wan edeman tu, namku Yesus (1 Korentesma 11:3). Sobun, neleki fa Yesus ben sorgu gi a gemeente fu en, na so den masra musu sorgu na wan lobi-ati fasi gi na osofamiri fu den, na yeye fasi èn na skin fasi, srefi efu disi wani taki dati den musu libi wan tu sani di densrefi ben sa wani du. Den e si a bun fu na osofamiri fu den, moro prenspari leki den sani di densrefi wani èn di densrefi lobi. Yesus ben taki: „Fu dati ede, ala sani di unu wani meki sma du gi unu, na dati un musu du gi den” (Mateyus 7:12). A gronprakseri dati e fiti spesrutu na ini a trowlibi. Paulus ben sori taki disi de so, di a ben taki: „Den masra musu lobi den wefi fu den leki den eigi skin. . . . Nowan man abi bita-ati gi en eigi skin; ma a e sorgu a skin èn a e luku en bun” (Efeisesma 5:28, 29). Wan man musu sorgu gi en wefi èn luku en bun, nanga a srefi faya leki fa a o du dati gi ensrefi.

5. Fa wefi kan waka baka na eksempre fu a Kresten gemeente?

5 Den wefi di e anbegi Gado, e teki a Kresten gemeente leki den eksempre. Di Yesus ben de na grontapu, dan nanga prisiri den bakaman fu en ben tapu nanga den sani di den ben feti fu kisi, èn den go waka na en baka. Baka a dede fu en, den ben tan saka densrefi na en ondro, èn na ini den moro leki 2000 yari di pasa, a tru Kresten gemeente ben tan saka ensrefi na Yesus ondro, èn na ini ala sani den waka baka a tiri fu en. Na so a de tu, taki Kresten wefi no e wisiwasi a masra fu den èn den no e pruberi fu si a frantwortu fu a masra leki edeman na ini a trowlibi, leki wan soso sani, fu di a seti disi skrifi na ini Bijbel. Na presi fu dati, den e yepi a masra fu den èn den e saka densrefi na en ondro, den e wroko makandra nanga en, èn na so fasi den e gi en deki-ati. Te a masra nanga a wefi e handri na a lobi-ati fasi disi, dan den trowlibi trutru sa waka bun èn den ala tu sa prisiri nanga a trowlibi.

Tan libi nanga den

6. Sortu rai Petrus gi den masra, èn fu san ede disi de prenspari?

6 Na apostel Petrus ben abi rai tu gi trowpaar, èn a ben taki langalanga nanga den masra. A ben taki: „Tan libi tu nanga un wefi na wan fasi di e sori taki unu sabi fa a de, aladi unu e gi na uma grani fu di a de wan moro swaki prapi, bika unu nanga den o kisi libi fu Gado aladi unu no frudini dati, èn un musu du dati so taki nowan sani e tapu den begi fu unu” (1 Petrus 3:7). A lasti pisi fu a vers disi, e sori o seryusu a rai fu Petrus de. Efu wan masra no e gi en wefi grani, dan dati sa abi krakti tapu a matifasi di a masra abi nanga Yehovah. A sani disi sa meki taki Gado no sa arki den begi fu en.

7. Fa wan masra musu gi en wefi grani?

7 Ma fa wan masra kan gi a wefi fu en grani? Te wan masra e gi en wefi grani, dan a e handri na wan lobi-ati fasi nanga en, a e lespeki en, èn a e libi nanga en na wan warti fasi. Gi furu sma a kan gersi wan freimde sani fu libi nanga wan wefi na so wan switi fasi. Wan Griki sabiman e skrifi: „Na ini a wet fu den Romesma, den umasma no ben abi nowan reti. Na ini a wet, na uma ben abi den srefi reti leki di fu wan pikin. . . . A ben musu saka ensrefi krinkrin na en masra ondro, èn a masra ben kan du nanga a wefi san a wani.” Disi ben de heri tra fasi leki san Kresten e leri! A Kresten masra ben gi en wefi grani. A no ben libi nanga en wefi soleki fa en ben firi, ma na den Kresten gronprakseri ben e tiri a fasi fa a ben libi nanga en wefi. Boiti dati, a ben sori taki ’a sabi fa a wefi de’, fu di a ben e hori na prakseri taki a wefi na wan moro swaki prapi.

Na sortu fasi a wefi de „wan moro swaki prapi”?

8, 9. Na sortu fasi umasma de a srefi leki mansma?

8 Di Petrus ben taki dati na uma de „wan moro swaki prapi”, dan a no ben wani taki dati umasma swaki moro mansma na frustan sei èn na yeye sei. A tru, taki furu Kresten mansma abi grani na ini a gemeente, di umasma no e fruwakti fu kisi, èn na ini na osofamiri, den umasma e saka densrefi na den masra ondro (1 Korentesma 14:35; 1 Timoteyus 2:12). Ma toku, den alamala, mansma nanga umasma, musu abi bribi, den musu horidoro, èn den musu libi akruderi den srefi hei markitiki. Soleki fa Petrus ben taki, dan na a masra nanga a wefi o ’kisi libi fu Gado aladi den no frudini dati’. Yehovah Gado e gi den alamala a srefi okasi fu kisi frulusu (Galasiasma 3:28). Petrus ben skrifi den wortu disi gi den salfu Kresten fu a fosi yarihondro. Sobun, den wortu fu en ben memre den Kresten masra taki leki ’sma di o kisi wan gudu makandra nanga Krestes’, den nanga den wefi fu den ben abi a srefi howpu fu go na hemel (Romesma 8:17). Wan dei, mansma nanga umasma o dini leki priester nanga kownu na ini a hemel Kownukondre fu Gado!​—Openbaring 5:10.

9 Den salfu Kresten wefi no ben lagi srefisrefi moro a salfu Kresten masra fu den. Èn na so a de tu nanga den wan di abi a howpu fu libi na grontapu. Na mansma nanga umasma fu a „bigi ipi” e wasi den langa krosi èn e meki den kon weti na ini a brudu fu a Pikin Skapu. Na mansma nanga umasma e prèise Yehovah „dei nanga neti” na heri grontapu (Openbaring 7:9, 10, 14, 15). Na mansma nanga umasma e fruwakti fu ’tron pikin fu Gado èn fu kisi kefalek bigi fri’, te den sa prisiri nanga „a trutru libi” (Romesma 8:21; 1 Timoteyus 6:19). Awansi wi na salfuwan, noso wi na fu den tra skapu, toku ala Kresten e dini Yehovah leki „wán ipi” na ondro a tiri fu „wán skapuman” (Yohanes 10:16). Disi na wan bun reide di e meki taki Kresten masra nanga wefi musu gi makandra grani na wan fasi di fiti!

10. Na sortu fasi umasma de „wan moro swaki prapi”?

10 Ma na sortu fasi umasma na „wan moro swaki prapi” dan? Kande Petrus ben taki dati fu di furu umasma de moro pikin leki mansma èn den no tranga leki mansma. Boiti dati, fu di libisma no de volmaakti, meki a kefalek moi grani di wan umasma abi fu meki pikin, abi krakti tapu a gosontu fu en. Den umasma di owru nofo fu meki pikin, doronomo e ondrofeni fruferi sani na skinfasi. A tru taki den abi spesrutu sorgu fanowdu te den e kisi fu du nanga den sortu fruferi sani disi, noso te den e kon weri srefisrefi te den de nanga bere èn baka te den meki wan pikin. Wan masra di e gi en wefi grani, sabi taki a musu hori den firi fu en wefi na prakseri, èn na so fasi a e du furu fu meki a trowlibi waka bun.

Na ini wan osofamiri pe wan fu den patna no de na bribi

11. Fu san ede wi kan taki dati wan trowlibi kan waka bun, aladi a masra nanga a wefi no abi a srefi bribi?

11 Ma fa a de te den trowpatna no abi a srefi bribi fu di wan fu den teki a Kresten waarheid wan pisi ten baka di den trow, ma a trawan no teki a waarheid? So wan trowlibi kan waka bun? Ondrofeni sori taki furu fu den sortu trowlibi disi ben waka bun. Aladi wan masra nanga en wefi abi difrenti bribi, toku a trowlibi fu den kan go doro èn den kan de koloku. Na a fasi disi wi kan taki dati den abi wan bun trowlibi. Boiti dati, a trowlibi dati bun ete na ini Yehovah ai; den tu na „wán skin” ete. Fu dati ede, Kresten patna e kisi a rai fu tan nanga a patna di no de na bribi, efu a patna disi wani dati tu. Efu pikin de na ini a trowlibi, dan den kan kisi wini te a Kresten papa, noso a Kresten mama, e tan getrow.​—1 Korentesma 7:12-14.

12, 13. Fa Kresten wefi kan yepi den masra fu den di no de na bribi, soleki fa Petrus e gi leki rai?

12 Petrus e gi moi rai na den Kresten uma di de na ini wan osofamiri pe den nanga a masra fu den no abi a srefi bribi. Den Kresten masra di de na ini a srefi situwâsi, kan gebroiki a gronprakseri disi tu. Petrus e skrifi: „Un wefi, saka unsrefi tu na ondro un eigi masra, so taki te sonwan fu den no e du san a wortu e taki, dan unu kan wini den sondro wortu nanga yepi fu a bun fasi fa unu e tyari unsrefi, bika den si nanga den eigi ai fa unu e tyari unsrefi na wan krin fasi èn nanga bigi lespeki.”​—1 Petrus 3:1, 2.

13 A de wan bun sani efu wan wefi kan taki nanga en masra fu a waarheid na wan koni fasi. Ma san a musu du te a masra no wani arki? We, dati na san a masra bosroiti. Toku disi no wani taki dati a wefi no man du noti moro, fu di wan Kresten kan gi bun kotoigi tu te a e tyari ensrefi na wan bun fasi. Furu masra di fosi no ben wani sabi noti fu a bribi fu a wefi fu den, noso di ben e gens a wefi srefi, ben tron sma „di ben abi a yoisti denki fu man kisi têgo libi”, baka di den ben si a bun fasi fa a wefi fu den ben tyari ensrefi (Tori fu den Apostel 13:48). Srefi efu wan masra no e teki a Kresten bribi, dan toku a bun fasi fa en wefi e tyari ensrefi kan abi wan bun krakti na en tapu, èn disi kan abi moi bakapisi gi a trowlibi. Wán masra di abi wan wefi di de wan Kotoigi fu Yehovah, ben agri taki noiti a o man hori ensrefi na den hei markitiki fu Yehovah Kotoigi. Ma toku a e kari ensrefi „a koloku masra fu wan moi wefi”, èn na wan opregti fasi a ben prèise en wefi èn den tra Kotoigi, na ini wan brifi di a ben skrifi gi wan koranti.

14. Fa masra kan yepi den wefi di no de na bribi?

14 Kresten masra di ben gebroiki den gronprakseri di Petrus ben gi, ben wini den wefi fu den tu nanga a fasi fa den masra ben tyari densrefi. Den wefi di no de na bribi, ben si taki a masra fu den ben kon frustan san na en frantwortu, sosrefi taki den no ben lasi moni moro fu di den no ben smoko, dringi, noso dòbel moro, èn taki den no ben kosi moro. Wan tu fu den wefi di no de na bribi, ben kon leri sabi tra memre fu a Kresten gemeente. A ben naki den ati fu si fa Kresten brada nanga sisa abi lobi gi makandra, èn den sani di den ben si na mindri den brada nanga sisa, ben meki taki den ben kon lobi Yehovah.​—Yohanes 13:34, 35.

’A fasi fa na ati de’

15, 16. Na sortu fasi wan Kresten wefi musu tyari ensrefi, so taki kande a man wini en masra di no de na bribi?

15 Na sortu fasi wan wefi musu tyari ensrefi fu man wini en masra? We, a musu tyari ensrefi na a fasi fa Kresten uma gwenti tyari densrefi. Petrus e taki: „Un no musu meki a moi fu unu de na dorosei nomo fu di unu e brei un wiwiri, e weri gowtu sani, noso fu di unu e weri krosi. Ma a moi fu unu musu de fu si na a fasi fa unu ati de, namku na ini moi sani di no man pori, sani di abi fu du nanga wan tiri èn safri fasi, bika den sani disi warti srefisrefi na Gado ai. Bika na so den santa uma fu fositen di ben howpu tapu Gado, ben gwenti fu meki densrefi moi tu, aladi den ben saka densrefi na ondro den eigi masra, neleki fa Sara ben gwenti fu gi yesi na Abraham, fu di a ben e kari en ’masra’. Èn unu tron den pikin fu en, efu unu e tan du bun èn no e frede no wan sani di e gi frede.”​—1 Petrus 3:3-6.

16 Petrus e gi Kresten uma a rai fu no poti tumusi furu prakseri na a fasi fa den tan na skin sei. Na presi fu dati, en masra musu si fa den Bijbel leri abi krakti tapu a fasi fa a wefi de. A wefi musu meki en masra si taki a e tron wan nyun sma. Kande a masra sa teki a nyun fasi disi gersi nanga a fasi fa a wefi fu en ben de fositen (Efeisesma 4:22-24). A sa prisiri nanga a „tiri èn safri fasi” fu en wefi èn a sa lobi dati. A no a masra wawan sa lobi a fasi disi fa en wefi e tyari ensrefi, ma a sani disi „warti srefisrefi na Gado ai”.​—Kolosesma 3:12.

17. Fa Sara na wan moi eksempre gi Kresten wefi?

17 Bijbel e taki fu Sara leki wan bun eksempre gi Kresten wefi, awansi den masra de na bribi noso den no de na bribi. A no de fu taki dati Sara ben si Abraham leki na edeman fu en. Srefi na ini en ati, a ben kari Abraham „masra” (Genesis 18:12). Ma toku dati no ben meki taki Sara no de warti moro. A de krin taki a ben de wan uma di tranga na yeye fasi, èn di ben abi wan tranga bribi na ini Yehovah. Iya, en na wan pisi fu den ’someni kotoigi di de leki wan bigi wolku’, èn na eksempre fu den musu meki wi „horidoro te wi e lon a streilon di de na wi fesi” (Hebrewsma 11:11; 12:1). Wan Kresten wefi no e lagi ensrefi te a de leki Sara.

18. Sortu gronprakseri trowpatna musu hori na prakseri te den no abi a srefi bribi?

18 Na ini wan osofamiri pe den trowpatna no abi a srefi bribi, a masra na edeman tu. Efu a masra de na bribi, dan a sa hori a bribi fu en wefi na prakseri, ma a no sa poti en eigi bribi na wan sei. Efu a wefi de na bribi, dan a no sa poti en eigi bribi na wan sei tu (Tori fu den Apostel 5:29). Ma toku a no sa wisiwasi a frantwortu di en masra abi leki edeman. A sa lespeki a posisi di en masra abi èn a sa tan ondro „a wet fu en masra”.​—Romesma 7:2.

A koni rai fu Bijbel

19. San na wan tu problema di kan de wan hebi tapu a trowlibi, ma fa wi kan horidoro te den problema disi e miti wi?

19 Furu sani de na ini a ten disi di kan de wan hebi tapu a trowlibi. Son man no e teki a frantwortu di den abi leki masra. Son umasma no wani lespeki den masra leki na edeman fu na osofamiri. Na ini son trowlibi, a wan patna e libi takru nanga a trawan. Boiti dati, ekonomia problema, onvolmaakti fasi fu libisma, nanga a yeye fu a grontapu disi di no e hori ensrefi na bun gwenti nanga gronprakseri èn di no e si sani na a yoisti fasi moro, kan de wan tesi tapu a loyaal fasi fu wan Kresten. Toku Kresten mansma nanga umasma di e gebroiki den gronprakseri fu Bijbel, awansi na ini sortu situwâsi den de, e kisi blesi fu Yehovah. Srefi efu wán patna nomo e gebroiki den Bijbel gronprakseri, toku a situwâsi de moro betre leki te nowan fu den ben o du dati. Boiti dati, Yehovah lobi den futuboi fu en èn a e horibaka gi den te den e tan hori densrefi na a pramisi di den meki tapu a dei di den trow, srefi te den de na ini muilek situwâsi. Yehovah no e frigiti a getrowfasi fu den.​—Psalm 18:25; Hebrewsma 6:10; 1 Petrus 3:12.

20. Sortu rai Petrus abi gi ala Kresten?

20 Baka di na apostel Petrus ben gi rai na mansma nanga umasma di trow, dan a tapu a pisi dati nanga switi wortu di e gi wi deki-ati. A ben taki: „Te fu kaba, mi wani taigi unu disi: un alamala musu abi a srefi denki, sori taki unu e firi gi tra sma, lobi den brada fu unu, de klariklari fu sori sari-ati gi trawan, èn abi sakafasi; no pai ogri nanga ogri, noso no kosi sma te den e kosi unu, ma na presi fu dati un musu blesi den, bika Gado kari unu fu tyari unsrefi na a fasi disi, so taki unu kan kisi wan blesi” (1 Petrus 3:8, 9). Fu tru, disi na koni rai gi ala sma, ma spesrutu gi trowpaar!

Yu e memre disi ete?

• Fa Kresten masra musu waka baka na eksempre fu Yesus?

• Fa Kresten wefi musu waka baka na eksempre fu a gemeente?

• Na sortu fasi den masra kan gi den wefi grani?

• San na a moro bun fasi fa wan Kresten wefi musu tyari ensrefi te en masra no de na bribi?

[Aksi fu a tori disi]

[Prenki na tapu bladzijde 16]

Wan Kresten masra lobi en wefi èn a e sorgu gi en

Wan Kresten wefi e lespeki en masra èn a e gi en grani

[Prenki na tapu bladzijde 17]

Tra fasi leki den wet fu Rome, den Kresten leri ben sori wan masra taki a musu gi en wefi grani

[Prenki na tapu bladzijde 18]

Mansma nanga umasma fu a „bigi ipi” e fruwakti fu libi fu têgo na ini Paradijs

[Prenki na tapu bladzijde 20]

Sara ben e si Abraham leki en masra