„Gado bai unu fu di a pai gi unu”

„Gado bai unu fu di a pai gi unu. Dati meki un musu gi Gado glori.”​—1 KORENTESMA 6:20.

1, 2. (a) Fa sma ben musu libi nanga srafu di ben de Israelsma, soleki fa a Wet fu Moses e sori? (b) Sortu bosroiti wan srafu ben mag teki te a ben lobi en masra?

„KATIBO ben de wan aladei sani, èn na ini owruten, sma na ala sei fu grontapu ben e feni en bun”, na so Holman Illustrated Bible Dictionary e taki. A buku e taki moro fara: „Na a wroko di den srafu ben e du ben e drai na ekonomia fu Egepte, Grikikondre, nanga Rome. Na a ten fu den fosi yarihondro Kresten, wán fu ibri dri sma na ini Italiakondre ben de wan srafu; èn na ini tra kondre, wán fu ibri feifi sma ben de wan srafu.”

² Aladi katibo ben de tu na ini Israel fu owruten, toku a Wet fu Moses no ben e gi pasi taki sma handri nanga Hebrew srafu na wan fasi di no fiti. Fu eksempre, a Wet ben e taki dati wan  Israelsma no ben kan dini moro leki siksi yari leki srafu. Na ini a di fu seibi yari, a ben e kisi primisi fu „gowe leki wan sma di kon fri, sondro taki a ben abi fu pai”. Ma den wet di ben e taki fa sma ben musu libi nanga den srafu, ben bun so kefalek taki a Wet fu Moses ben abi a seti disi: „Efu a srafu ben sa tan taki ’mi lobi mi masra, nanga mi wefi nanga den manpikin fu mi trutru èn mi no wani gowe leki wan sma di kon fri’, dan en masra musu tyari en go na fesi a tru Gado èn a musu tyari en go na a doro noso na a postu fu a doro; èn en masra musu boro en yesi nanga wan spikri, èn a musu tan en srafu fu ala ten.”​—Exodus 21:2-6; Lefitikus 25:42, 43; Deuteronomium 15:12-18.

3. (a) Na ini sortu katibo den fosi yarihondro Kresten ben de klariklari fu libi na ini? (b) San e pusu wi fu dini Gado?

³ A seti di ben de taki wan sma srefi ben kan bosroiti fu tan wan srafu, e meki wi frustan na sortu fasi tru Kresten de na ini katibo. Fu eksempre, den Bijbel skrifiman Paulus, Yakobus, Petrus, nanga Yudas ben taki dati den na srafu fu Gado èn fu Krestes (Titus 1:1; Yakobus 1:1; 2 Petrus 1:1; Yudas 1). Paulus ben memre den Kresten fu Tesalonika taki den ben „gowe libi den kruktugado [fu den] fu go dini Gado, so taki [den] ben kan dini wan tru Gado di e libi” (1 Tesalonikasma 1:9). San ben pusu den Kresten dati fu de klariklari fu tron srafu fu Gado? We, san ben de a sani di ben meki taki wan Israelsma di ben de wan srafu, no ben wani kon fri? A no ben de a lobi di a ben abi gi en masra? Kresten de leki srafu fu di den lobi Gado. Te wi leri sabi a Gado di e libi, èn te wi kon abi lobi gi en, dan dati e pusu wi fu dini en „nanga [wi] heri ati èn nanga [wi] heri sili” (Deuteronomium 10:12, 13). Ma san a wani taki fu tron srafu fu Gado èn fu Krestes? Fa disi abi krakti tapu wi aladei libi?

„Du ala sani fu gi Gado glori”

4. Fa wi e tron srafu fu Gado èn fu Krestes?

⁴ Wan buku e taki dati wan srafu na „wan sma di de fu wan trawan noso fu tra sma akruderi wet, èn taki a de fruplekti fu gi yesi dorodoro na a sma noso den sma dati”. Wi e tron srafu fu Yehovah te wi e gi wi libi abra na en èn e teki dopu. Na apostel Paulus ben fruklari taki „unu no de fu unsrefi, bika Gado bai unu fu di a pai gi unu” (1 Korentesma 6:19, 20). A no de fu taki dati a sani nanga san Gado bai wi, na a frulusu-ofrandi  fu Yesus Krestes, fu di Gado e gebroiki a frulusu-ofrandi disi fu teki wi leki en dinari, awansi wi na salfu Kresten, noso awansi wi na den kompe di abi a howpu fu libi na grontapu (Efeisesma 1:7; 2:13; Openbaring 5:9). Sobun, sensi a ten di wi teki dopu, „wi na fu Yehovah” (Romesma 14:8). Fu di Gado bai wi nanga a warti brudu fu Yesus Krestes, meki wi tron srafu fu Yesus tu èn wi de fruplekti fu hori den komando fu en.​—1 Petrus 1:18, 19.

5. Sortu prenspari plekti wi abi leki srafu fu Yehovah, èn fa wi kan du a plekti dati?

⁵ Srafu musu gi yesi na a masra fu den. Wi tron srafu fu Gado fu di wisrefi wani dati èn wi du dati fu di wi lobi wi Masra. „Disi na san a lobi fu Gado wani taki”, na so 1 Yohanes 5:3 e taki, „dati wi e du san den komando fu en e taki; ma toku den wet fu en no de wan hebi.” Sobun, te wi e gi yesi na Gado, dan dati e sori taki wi lobi en èn taki wi e saka wisrefi na en ondro. Disi de krin fu si na ini ala sani di wi e du. „Awansi unu e nyan, noso unu e dringi, noso unu e du iniwan tra sani”, na so Paulus ben taki, „du ala sani fu gi Gado glori” (1 Korentesma 10:31). Na ini wi aladei libi, èn srefi na ini pikin sani, wi wani sori taki wi e „dini Yehovah leki srafu”.​—Romesma 12:11.

6. Fa a de di wi de wan srafu fu Gado, musu abi krakti tapu den bosroiti di wi e teki na ini wi libi? Sori disi nanga wan eksempre.

⁶ Fu eksempre, te wi e teki bosroiti, dan wi musu luku bun taki wi e hori na prakseri san Yehovah, wi Masra na ini hemel, wani (Maleaki 1:6). Te wi musu teki muilek bosroiti, dan dati kan sori efu wi e gi yesi na Gado. Wi sa du san Gado e gi leki rai, noso wi sa waka baka wi ati ’di e kori wi’ èn di kan meki taki ’ogri’ miti wi? (Yeremia 17:9) Melisa, wan Kresten sisa di no trow, no ben dopu so langa ete di wan yongu man ben wani meki mofo nanga en. A ben sori leki a yongu man disi ben abi bun maniri, èn a ben e studeri Bijbel kaba nanga Yehovah Kotoigi. Ma toku wan owruman taki nanga Melisa èn a taigi en taki a de wan koni sani fu hori ensrefi na a komando di Yehovah gi taki Kresten musu trow „soso na ini Masra” (1 Korentesma 7:39; 2 Korentesma 6:14). „A no ben makriki gi mi fu teki a rai disi”, Melisa e taki. „Ma mi teki a bosroiti taki mi o waka baka a krin rai disi fu di mi ben gi mi libi abra na Gado fu du a wani fu en.” Te a e prakseri san ben pasa  bakaten, a e taki: „Mi breiti srefisrefi taki mi teki a rai disi. Heri esi a man ben tapu nanga a studie. Efu mi ben meki mofo nanga en, dan nownow mi ben o trow nanga wan man di no de na bribi.”

7, 8. (a) Fu san ede wi no musu broko wi ede tumusi fu plisi libisma? (b) Gi wan eksempre fu sori fa wan sma kan wini a frede gi libisma.

⁷ Te wi de srafu fu Gado, dan wi no musu tron srafu fu libisma (1 Korentesma 7:23). A tru taki nowan fu wi e prisiri te sma no lobi wi, ma wi musu hori na prakseri taki Kresten abi markitiki di e difrenti fu den markitiki fu grontapu. Paulus ben aksi: „Na libisma mi wani plisi?” A ben piki: „Efu mi ben e plisi libisma ete, dan mi no ben o de wan srafu fu Krestes” (Galasiasma 1:10). Wi no musu brokokindi kwetikweti te speri e dwengi wi fu de leki den èn wi no musu tron sma di wani plisi libisma. Ma san wi kan du dan te sma e dwengi wi fu du san den wani?

⁸ Luku na eksempre fu Elena, wan yongu Kresten na ini Spanyorokondre. A ben abi difrenti skoromati di ben de sma di ben e gi brudu. Den ben sabi taki Elena di de wan Kotoigi fu Yehovah, no ben o gi brudu èn taki a no ben o teki brudu tu. Di Elena kisi na okasi fu fruteri a heri klas fa a e prakseri fu a tori, dan a teki na okasi fu du dati. „Mi musu taki trutru taki mi ben senwe srefisrefi fu du a sani disi”, na so Elena e taki. „Ma mi sreka misrefi bun, èn den bakapisi ben fruwondru mi srefisrefi. Furu fu den skoromati fu mi ben bigin lespeki mi, èn a skoromeester taigi mi taki a e lespeki a wroko di mi e du. Ma san moro prenspari, na taki mi ben prisiri taki mi ben man opo taki gi a nen fu Yehovah èn taki mi ben man fruklari krin fu san ede mi e si sani akruderi Bijbel” (Genesis 9:3, 4; Tori fu den Apostel 15:28, 29). Iya, leki srafu fu Gado èn fu Krestes, wi e difrenti fu tra sma. Ma furu tron a de so taki sma sa lespeki wi te wi de srekasreka fu opo taki gi a bribi fu wi na wan lespeki fasi.​—1 Petrus 3:15.

9. San wi e leri fu wan engel di ben kon na a apostel Yohanes?

⁹ Te wi e hori na prakseri taki wi na srafu fu Gado, dan dati sa yepi wi tu fu abi sakafasi. Wan leisi, wan moi fisyun fu a Yerusalem na hemel ben naki na ati fu na apostel Yohanes so kefalek, taki a fadon na gron fu anbegi na engel di ben tyari a boskopu fu Gado. „Luku bun!” na engel taigi en. „No du dati! Mi na soso wan kompe srafu fu yu èn fu den brada fu yu di de profeiti èn fu den wan di e du den wortu fu a bukulolo disi. Anbegi Gado” (Openbaring 22:8, 9). Disi na wan heri moi eksempre di na engel gi ala den srafu fu Gado! Kande son Kresten abi spesrutu frantwortu na ini a gemeente. Ma toku Yesus ben taki: „A sma di wani tron a bigiwan na un mindri, musu de un dinari; a sma di wani de a fosiwan na un mindri, musu de un srafu” (Mateyus 20:26, 27). Leki bakaman fu Yesus, wi alamala na srafu.

„Wi du san wi ben musu du”

10. Gi Bijbel eksempre di e sori taki a no ben de makriki ala ten gi den getrow futuboi fu Gado fu du san en wani.

¹⁰ A no makriki ala ten gi onvolmaakti libisma fu du a wani fu Gado. A profeiti Moses no ben wani go di Yehovah ben aksi en fu go èn fu tyari den manpikin fu Israel komoto na ini katibo na Egepte (Exodus 3:10, 11; 4:1, 10). Di Yona kisi a wroko fu meki wan krutu boskopu bekènti gi den sma fu Ninefei, dan Yona „opo lon gowe na Tarsis, fu komoto na fesi Yehovah” (Yona 1:2, 3). Baruk, a sekretarsi fu a profeiti Yeremia ben kragi taki a ben kon weri (Yeremia  45:2, 3). San wi musu du te den sani di wisrefi ben sa wani du, no e kruderi nanga a wani fu Gado? Wan agersitori fu Yesus e gi a piki.

11, 12. (a) Taki syatu fu na agersitori fu Yesus di skrifi na ini Lukas 17:7-10. (b) San wi e leri fu na agersitori fu Yesus?

¹¹ Yesus ben taki fu wan srafu di ben sorgu a heri dei kaba gi den meti fu en masra na ini a wei. Di a srafu doro weri-weri na oso, baka di a ben wroko tranga 12 yuru langa, dan en masra no aksi en fu kon sidon èn fu nyan wan switi nyanyan nanga en. Na presi fu dati, a masra taki: „Go sreka wan sani meki mi nyan èn weri wan fesikoki, èn kon dini mi teleki mi kaba nyan èn dringi, dan baka dati yu kan go nyan èn dringi.” A srafu ben kan luku san ensrefi abi fanowdu, soso te a ben kaba sorgu gi en masra. Yesus ben tapu na agersitori nanga den wortu: „Na so a de tu nanga unu; te unu du ala san un kisi fu du, dan un musu taki: ’Wi na srafu di no warti noti. Wi du san wi ben musu du.’”​—Lukas 17:7-10.

¹² Yesus no ben gi na agersitori disi fu sori taki Yehovah no e warderi den sani di wi du na ini en diniwroko. Bijbel e taki krin: „Gado no de onregtfardiki, so taki a sa frigiti a wroko fu unu èn a lobi di unu ben sori gi a nen fu en” (Hebrewsma 6:10). Na presi fu dati, a sani di wi e leri fu na agersitori fu Yesus, na taki wan srafu no kan plisi ensrefi èn a no kan poti prakseri soso na san bun gi en. Te wi gi wi libi abra na Gado èn teki a bosroiti fu de en srafu, dan wi e agri fu du fosi san en wani, na presi fu du fosi san wi wani. San Gado wani musu de moro prenspari gi wi leki san wisrefi wani.

13, 14. (a) Na ini sortu situwâsi a de fanowdu kande fu poti den eigi firi fu wi na wan sei? (b) Fu san ede wi musu poti a wani fu Gado na a fosi presi?

¹³ Kande wi musu du furu muiti fu studeri Gado Wortu doronomo èn sosrefi den publikâsi fu „a getrow èn koni srafu” (Mateyus 24:45). Disi kan de so, spesrutu te a de so taki wi na sma di no lobi leisi, noso wi na sma di no lobi leisi wan publikâsi di e taki fu „den dipi sani fu Gado” (1 Korentesma 2:10). Ma wi musu meki ten fu studeri, a no so? Kande wi musu dwengi wisrefi fu go sidon èn teki ten fu studeri wan pisi tori. Ma efu wi no du disi, dan fa wi sa angri gi ’tranga nyanyan di de gi lepi sma’?​—Hebrewsma 5:14.

¹⁴ Fa a de te wi e kon na oso weri-weri, baka te wi wroko a heri dei? Kande wi sa abi fu du tranga muiti fu go na den Kresten konmakandra. Noso kande a de so, taki a preiki di wi musu preiki gi sma di wi no sabi, na wan sani di wisrefi no ben o du. Paulus srefi ben taki krin taki son leisi a kan taki wi e preiki a bun nyunsu ’sondro taki wi wani’ (1 Korentesma 9:17). Ma wi e du den sani disi fu di Yehovah, wi hemel Masra di wi lobi, e taigi wi taki wi musu du dati. Èn ala ten a de so, taki wi e firi prisiri èn taki wi e firi bun baka te wi du muiti fu studeri, fu go na den konmakandra, noso fu preiki, a no so?​—Psalm 1:1, 2; 122:1; 145:10-13.

No luku na ’den sani di de na yu baka’

15. Fa Yesus gi wi na eksempre fu saka wisrefi na Gado ondro?

¹⁵ Na wan kefalek moi fasi, Yesus Krestes saka ensrefi na en hemel Tata ondro. Yesus taigi den disipel fu en: „Mi komoto na hemel no fu du mi wani, ma fu du a wani fu a sma di ben seni mi” (Yohanes 6:38). Di a ben sari srefisrefi na ini a dyari fu Getseimanei, dan a ben begi: „Mi Tata, efu a man, dan meki a kan disi pasa mi. Ma no du soleki fa mi wani, ma soleki fa yu wani.”​—Mateyus 26:39.

16, 17. (a) Fa wi musu si den sani di wi libi na baka? (b) Sori fu san ede a ben de wan koni sani taki Paulus ben si den sani di a ben kan du na ini a grontapu disi, leki „wan ipi doti”.

¹⁶ Yesus Krestes wani taki wi musu tan getrow na a bosroiti di wi teki fu de srafu fu Gado. A ben taki: „Nowan sma di e go plugu èn e luku na den sani na en baka, fiti gi a kownukondre fu Gado” (Lukas 9:62). Te wi de srafu fu Gado, dan a no bun srefisrefi fu tan prakseri san wi ben libi na baka. Na presi fu dati, wi musu tan warderi den sani di wi kisi di wi ben teki a bosroiti fu de srafu fu Gado. Paulus ben skrifi den Filipisma taki: „Mi kan taki dati mi e si ala sani trutru leki soso sani, fu di a sabi fu Krestes Yesus  mi Masra, warti moro ala sani. Fu en ede mi si ala sani leki soso sani, èn mi e si den leki wan ipi doti, so taki mi kan abi Krestes.”​—Filipisma 3:8.

¹⁷ Prakseri san na den sani di Paulus ben si leki wan ipi doti èn di a ben gowe libi fu man kisi den yeye blesi leki wan srafu fu Gado. A no soso a switi libi fu a grontapu disi a libi na baka, ma sosrefi na okasi di a ben abi fu tron wan fesiman na ini a Dyu bribi. Efu Paulus ben tan na ini a Dyu bribi, dan a ben kan kisi wan hei posisi leki di fu Simeon, a manpikin fu Gamalièl, a man di ben gi Paulus leri (Tori fu den Apostel 22:3; Galasiasma 1:14). Simeon ben tron wan fesiman fu den Fariseiman èn aladi a no ben e agri nanga ala sani, toku a ben yepi na wan prenspari fasi di den Dyu ben opo densrefi teige Rome na ini a ten fu 66 te go miti 70 G.T. A dede na ini a feti dati; kande na fayafaya Dyu bribiman kiri en, noso a ben kan de so taki den srudati fu Rome kiri en.

18. Gi wan eksempre di e sori sortu wini a e tyari kon te wi man doro wan marki na yeye fasi.

¹⁸ Furu Kotoigi fu Yehovah waka baka na eksempre fu Paulus. Jean e taki: „Wan tu yari baka di mi ben klari nanga skoro, mi feni wan wroko leki wan sekretarsi fu wan pôpi afkati na ini Londen. Mi ben lobi mi wroko èn mi ben e wroko furu moni, ma na ini mi ati mi ben sabi taki mi ben man du moro fu dini Yehovah. Te fu kaba, mi tapu nanga a wroko èn mi bigin pionier. Mi breiti srefisrefi taki mi teki a bosroiti disi sowan 20 yari pasa! A furuten diniwroko gi mi moro prisiri na ini mi libi, moro leki san iniwan wroko leki sekretarsi ben kan gi mi. Nowan sani e gi moro prisiri leki fu si fa a Wortu fu Yehovah e kenki a libi fu wan sma. A de wan heri moi sani fu man yepi wan sma fu kenki. Te wi e prakseri den sani di Yehovah e gi wi, dan den sani di wi e gi En, na notinoti.”

19. Sortu fasti bosroiti wi musu teki, èn fu san ede?

¹⁹ Baka wan pisi ten, a situwâsi fu wi kan kenki. Ma wi e tan de sma di gi den libi abra na Gado. Wi na srafu fu Yehovah ete, èn a e meki wi bosroiti gi wisrefi fa wi sa gebroiki wi ten, wi krakti, a koni di wi abi fu du wan sani, nanga den gudu fu wi. Ma den bosroiti di wi e teki ini den tori disi, kan sori o furu lobi wi abi gi Gado. Den bosroiti di wi e teki e sori te o fara wi wani go fu du sani gi Yehovah (Mateyus 6:33). Awansi na ini sortu situwâsi wi de, wi musu abi a fasti bosroiti fu gi Yehovah den moro bun sani di wi abi, a no so? Paulus ben skrifi: „Te wan sma de klariklari fu gi, dan dati bun spesrutu te a sma e gi san a man, èn no te a e gi san a no man.”​—2 Korentesma 8:12.

’Unu sa abi bun bakapisi’

20, 21. (a) Sortu bakapisi a abi te sma de srafu fu Gado? (b) Fa Yehovah e blesi den wan di e gi en ala san den man?

²⁰ A no de wan hebi fu de wan srafu fu Gado. Kontrari fu dati, a e puru wi na ondro a hebi kwinsi fu a katibo di no e gi wi prisiri. Paulus ben skrifi: „Unu no de srafu fu sondu moro, ma unu tron srafu fu Gado, èn dati meki unu kon santa; a bakapisi fu dati na taki unu sa kisi têgo libi” (Romesma 6:22). Te wi de srafu fu Gado, dan dati e tyari bun bakapisi kon, namku taki wi sa kisi wini fu di wi de santa, noso fu di wi e tyari wisrefi na wan krin fasi. Ma boiti dati, te wi de srafu fu Gado, dan dati o meki taki wi sa libi fu têgo na ini a ten di e kon.

²¹ Yehovah lobi fu gi sani na den srafu fu en. Te wi e du ala san wi man na ini a diniwroko fu en, dan Yehovah sa opo „den sroisi fu hemel” gi wi, èn a sa kanti „wan blesi kon na [wi] tapu teleki nowan sani e mankeri moro” (Maleaki 3:10). A o gi wi prisiri srefisrefi te wi e tan dini Yehovah leki srafu fu têgo!

Yu e memre disi ete?

• Fu san ede wi e tron srafu fu Gado?

• Fa wi e sori taki wi e saka wisrefi fu du a wani fu Gado?

• Fu san ede wi musu de klariklari fu du fosi san Yehovah wani, na presi fu du san wi wani?

• Fu san ede wi no musu ’luku den sani di de na wi baka’?

[Aksi fu a tori disi]

[Prenki na tapu bladzijde 16, 17]

A seti di ben de taki wan sma srefi ben kan bosroiti fu tan wan srafu, ben e sori san a wani taki fu de wan srafu fu Krestes

[Prenki na tapu bladzijde 17]

Wi e tron srafu fu Gado te wi teki dopu

[Prenki na tapu bladzijde 17]

Kresten e poti a wani fu Gado tapu a fosi presi

[Prenki na tapu bladzijde 18]

Moses no ben wani teki a wroko di a ben kisi