Go na content

Go na table of contents

Wi pikin na gudu di warti srefisrefi

Wi pikin na gudu di warti srefisrefi

Wi pikin na gudu di warti srefisrefi

„Luku! Manpikin na wan gudu di e kon fu Yehovah; a froktu fu a bere na wan blesi.”​—PSALM 127:3.

1. Fa a du kon taki a fosi libisma beibi gebore?

PRAKSERI den tumusi moi sani di pasa fu di Yehovah Gado meki a fosi man nanga uma na wan spesrutu sortu fasi. A papa Adam, nanga a mama, Eva sosrefi, ben meki taki wan cel bigin gro na ini a muru fu Eva, teleki a tron wan nyun libisma, a fosi libisma beibi (Genesis 4:1). Te na a dei fu tide, furu sma e taki dati a fasi fa wan pikin e bigin gro na ini en mama bere èn a fasi fa a e gebore, na wan wondru trutru.

2. Fu san ede yu kan taki dati den sani di e pasa na ini a muru fu wan uma di de nanga bere, na wan wondru?

2 Te na eksi fu a mama nanga a siri fu a papa e moksi tron wan cel, dan baka 270 dei a cel disi e gro kon tron wan beibi di meki fu someni bilyunbilyun cel. A fosi cel abi ala sani na ini di de fanowdu fu meki moro leki 200 difrenti sortu cel. Den cel disi, di meki na wan tumusi dangra fasi, e gro na a yoisti ten èn na a yoisti fasi, teleki den tron wan nyun libisma; disi na wan sani di libisma no man frustan te now ete!

3. Fu san ede furu sma di e denki dipi fu sani, e agri taki na Gado na a sma di e meki taki wan nyun libisma e gebore?

3 Suma yu denki taki na a trutru mekiman fu a beibi? A no de fu taki dati na a srefi Sma di meki taki libi kon de. A psalm skrifiman fu Bijbel ben singi: „Sabi taki Yehovah na Gado. Na en meki wi, èn a no wi meki wisrefi” (Psalm 100:3). Papa nanga mama, unu sabi heri bun taki a no fu di unu de so aparti meki unu ben man meki so wan moi beibi, a no so? Soso wan Gado di koni pasa marki kan du so wan wondru, namku fu meki wan nyun libisma. Dusundusun yari a de so kaba, taki sma di e denki dipi fu sani, e feni taki na a Gran Mekiman e sorgu taki wan pikin kan gro na ini en mamabere. Yu e denki so tu?​—Psalm 139:13-16.

4. Sortu fowtu di libisma abi, Yehovah no kan abi noiti?

4 Ma a de so, taki Yehovah na wan Mekiman di no abi firi èn di seti wan sani nomo so taki man nanga uma ben sa kan meki pikin? Son libisma no abi firi, ma Yehovah no de so noiti (Psalm 78:38-40). Bijbel e taki na Psalm 127:3: „Luku! Manpikin [èn umapikin sosrefi] na wan gudu di e kon fu Yehovah; a froktu fu a bere na wan blesi.” Meki wi luku now fu sortu gudu a tekst disi e taki èn san dati e sori wi.

Wan gudu èn wan blesi

5. Fu san ede pikin na wan gudu di papa nanga mama kisi leki kado?

5 Son leisi wan sma kan kisi wan spesrutu gudu leki kado. Furu tron a de so taki papa nanga mama e du bun furu muiti fu man libi wan gudu na baka gi den pikin fu den. A gudu dati kan de moni, wan gron, noso wan tra warti sani. Awansi san na a gudu, a e sori taki a papa nanga mama lobi den pikin fu den. Bijbel e sori taki den pikin de leki wan gudu, noso wan kado di Gado gi papa nanga mama, fu di A lobi den. Efu yu na wan papa noso wan mama, dan fa yu e tyari yusrefi? Yu denki taki den sani di yu e du e sori taki yu e si den pikin fu yu leki wan kado di a Mekiman fu hemel nanga grontapu gi yu?

6. San Gado ben abi na prakseri di a meki libisma na so wan fasi taki den man meki pikin?

6 Di Yehovah gi libisma a kado disi, dan a ben abi na prakseri fu meki grontapu kon furu nanga den bakapikin fu Adam nanga Eva (Genesis 1:27, 28; Yesaya 45:18). Yehovah no meki ibriwan sma wan fru wan, neleki fa a ben meki ibriwan fu den milyunmilyun engel (Psalm 104:4; Openbaring 4:11). Na presi fu dati, Gado bosroiti fu meki libisma na so wan fasi, taki den ben o man meki pikin di ben o gersi a papa, noso a mama fu den na difrenti fasi. Iya, a de wan tumusi moi grani gi wan mama nanga wan papa fu meki èn fu sorgu gi so wan nyun libisma! Papa nanga mama, unu e taki Yehovah tangi fu di a gi unu na okasi fu nyan bun fu so wan warti gudu?

Leri fu na eksempre fu Yesus

7. Tra fasi leki son papa nanga mama, dan fa Yesus ben poti prakseri na „dem pikin foe libisoema” èn fa a ben sori taki a lobi den?

7 A de wan sari sani taki a no ala papa nanga mama e si den pikin fu den leki wan blesi. Furu fu den no e sori lobi gi den pikin fu den. Den sortu papa nanga mama disi no e du leki Yehovah, noso leki a Manpikin fu en (Psalm 27:10; Yesaya 49:15). Tra fasi leki den papa nanga mama disi, luku fa Yesus ben poti prakseri na yonguwan. Bijbel e taki dati srefi bifo Yesus kon na grontapu leki wan libisma, sobun di a ben de wan yeye na hemel, en „prisiri ben de nanga dem pikin foe libisoema” (Odo 8:31, Da Bijbel na ini Sranantongo). A ben lobi libisma so te, taki a ben de klariklari fu gi en libi leki lusu-paiman, so taki wi ben sa kan kisi têgo libi.​—Mateyus 20:28; Yohanes 10:18.

8. Na sortu fasi Yesus ben de wan bun eksempre gi papa nanga mama?

8 Di Yesus ben de na grontapu, a ben de wan tumusi moi eksempre gi papa nanga mama. Luku san a ben du. A ben meki ten gi pikin, srefi te a ben de nanga broko-ede èn te a ben abi furu fu du. A ben e luku fa den e prei na a wowoyo èn a ben gebroiki difrenti sani di den pikin ben e du, leki eksempre fu gi sma leri (Mateyus 11:16, 17). A lasti leisi di Yesus go na Yerusalem, a ben sabi taki a ben o nyan pina èn taki sma ben o kiri en. Sobun, di sma tyari den pikin fu den go na Yesus, dan den disipel fu en ben pruberi fu seni den gowe, kande fu di den no ben wani taki Yesus kisi moro broko-ede. Ma Yesus piri-ai gi den disipel fu en. A ben e „prisiri” nanga den pikin-nengre, èn a taki: „Meki den yongu pikin kon na mi; èn no pruberi fu tapu den.”​—Markus 10:13, 14.

9. Fu san ede a kan, taki san wi e du o abi moro krakti tapu den pikin, leki san wi e taki?

9 Wi kan leri wan sani fu na eksempre fu Yesus. Te yonguwan e kon na wi, dan san wi e du? Fa wi e handri nanga den te wi abi furu fu du? Wi e du leki Yesus? A sani di pikin abi fanowdu, èn di den musu kisi spesrutu fu a papa nanga mama fu den, na san Yesus ben de klariklari fu gi den; a ben abi ten gi den èn a ben e poti prakseri na den. A tru taki a de prenspari fu taigi den pikin taki yu lobi den. Ma san wan sma e du, abi moro krakti leki san a e taki. A lobi fu yu no musu de fu si nomo na san yu e taki, ma moro furu na san yu e du. Yu kan sori taki yu lobi den pikin fu yu, te yu e meki ten gi den, te yu e poti prakseri na den, èn te yu e sorgu den bun. Ma srefi te yu du ala den sani disi, a kan taki sani no e pasa soleki fa yu wani, noso sani no e pasa so esi leki yu ben sa wani. Pasensi de fanowdu. Wi kan leri fu abi pasensi te wi e handri na a fasi fa Yesus ben handri nanga den disipel fu en.

A pasensi nanga a lobi di Yesus sori

10. Fa Yesus ben leri den disipel fu en fu abi sakafasi? A de so taki biginbigin a ben abi bun bakapisi?

10 Yesus ben sabi taki den disipel fu en ben e strei doronomo suma de moro prenspari. Wan dei, baka di Yesus doro na Kaperna-um makandra nanga en disipel, a aksi den: „’Fu san unu ben hari taki nanga makandra na pasi?’ Den ben tan pî, bika na pasi den ben hari taki nanga makandra suma fu den ben de a moro bigiwan.” Na presi fu piri-ai gi den na wan grofu fasi, Yesus ben abi a pasensi fu gi den wan eksempre so taki den ben kan leri fu abi sakafasi (Markus 9:33-37). A ben abi bun bakapisi? A no wantronso. Baka sowan siksi mun, Yakobus nanga Yohanes seni den mama go aksi Yesus efu den ben kan kisi wan prenspari posisi na ini a Kownukondre. Na wan pasensi fasi, Yesus poti a denki fu den kon bun baka ete wan leisi.​—Mateyus 20:20-28.

11. (a) Sortu sani di sma ben gwenti du, den apostel no ben du di den doro na ini a sodrokamra makandra nanga Yesus? (b) San Yesus ben du? A ben abi bun bakapisi na a ten dati?

11 Heri esi, a Paskafesa fu 33 G.T. doro, èn Yesus kon makandra nanga den apostel fu en wawan, fu hori a fesa disi. Di den doro na ini a sodrokamra, dan nowan fu den 12 apostel ben opo go wasi den futu fu den trawan, bika na futuboi, noso uma na ini na osofamiri ben gwenti du a lagi wroko disi (1 Samuel 25:41; 1 Timoteyus 5:10). Yesus ben musu fu firi sari di a si taki den disipel fu en ben tan sori taki den wani hei posisi! Sobun, Yesus wasi den futu fu ibriwan fu den, dan a begi den tangitangi fu dini trawan neleki fa en ben du dati (Yohanes 13:4-17). Ma den ben teki na eksempre fu en trutru? Bijbel e taki dati moro lati na a srefi neti dati, „den bigin meki wan bigi trobi suma fu den ben de a moro bigiwan.”​—Lukas 22:24.

12. Fa papa nanga mama kan gi leri na den pikin fu den neleki fa Yesus ben gi sma leri?

12 Papa nanga mama, te den pikin fu unu no e gi yesi na a rai di unu e gi den, dan unu kan frustan fa Yesus ben e firi, a no so? Luku taki Yesus tan pruberi fu yepi den apostel fu en, aladi den apostel no ben de so esi fu kenki den fowtu fasi fu den. Te fu kaba, a pasensi fu en ben abi bun bakapisi (1 Yohanes 3:14, 18). Papa nanga mama, a de wan bun sani fu sori lobi nanga pasensi neleki fa Yesus ben du dati, fu di unu e tan meki muiti fu gi leri na den pikin fu unu.

13. Fu san ede wan papa noso mama no musu handri na wan grofu fasi te wan pikin wani aksi en wan sani?

13 Yonguwan musu firi taki a papa nanga a mama fu den lobi den èn taki den e poti prakseri na den. Yesus ben wani sabi san den disipel fu en ben e denki, dati meki a ben e arki den te den ben e poti aksi gi en. A ben e aksi den fa den e prakseri fu son afersi (Mateyus 17:25-27). Iya, efu wan sma wani gi bun leri, dan a musu sabi arki trawan bun èn a musu poti prakseri na den trutru. Te wan pikin wani aksi en papa noso en mama wan sani, dan den no musu handri na wan grofu fasi nanga a pikin, kande fu di den o piki en taki: „Komoto fu dya! Yu no e si taki mi abi sani fu du?” Efu a papa noso a mama e du wan sani, dan a musu taigi a pikin taki den o taki fu a tori bakaten. Ma dan den musu sorgu tu taki bakaten den e taki fu a tori trutru. Na a fasi disi, a pikin o frustan taki a papa noso a mama wani poti prakseri na en trutru, èn a o moro makriki gi en fu frutrow den.

14. San papa nanga mama kan leri fu a fasi fa Yesus ben sori lobi gi pikin?

14 Yu denki taki a fiti taki papa nanga mama sori lobi gi den pikin fu den, kande fu di den e brasa den hori? Ini a tori disi sosrefi, papa nanga mama kan leri fu Yesus. Bijbel e taki dati a „ben teki den pikin ini den anu fu en èn a ben bigin blesi den, aladi a ben e poti den anu fu en na den tapu” (Markus 10:16). Fa yu denki taki den pikin ben e firi? A no de fu taki dati den ben e firi switi, èn dati meki den ben lobi fu go na Yesus! Efu unu leki papa nanga mama e sori un pikin taki un lobi den trutru, dan den o gi yesi moro esi te unu e pruberi fu gi den leri èn te unu e piri-ai gi den te den du wan sani di no bun.

Omeni ten yu musu gi den pikin fu yu

15, 16. Sortu denki furu sma abi fu a fasi fa pikin musu kweki, èn fu san ede sma kon nanga a denki disi soleki fa a sori?

15 Son sma aksi densrefi efu a de fanowdu trutru taki papa nanga mama e meki furu ten gi den pikin fu den èn e poti furu prakseri na den na wan lobi-ati fasi. Wan denki di furu sma abi èn di abi fu du nanga a fasi fu kweki pikin, na taki papa nanga mama no abi fu gi furu ten na den pikin fu den, solanga den e gebroiki a ten dati fu du wan ’warti sani’ makandra nanga den pikin, èn solanga den e seti bun na fesi san den o du na a ten dati. Yu denki taki a denki disi bun, èn taki a e sori taki sma e hori a tanbun fu yonguwan na prakseri?

16 Wan skrifiman di ben taki nanga furu pikin, ben taki dati ’moro leki ala tra sani, den pikin ben wani taki a papa nanga mama fu den gi moro ten na den’, èn taki den ’poti moro prakseri na den’. A moi fu si taki wan heiskoro professor ben taki dati ’sma kon nanga denki taki yu musu gi yu pikin warti ten fu di son papa nanga mama sabi taki den no e meki nofo ten gi den pikin fu den. Ma na a fasi disi den man taigi densrefi taki a no abi trobi efu den no e gi so furu ten na den pikin fu den’. Omeni ten papa nanga mama musu gi den pikin fu den?

17. San pikin abi fanowdu fu a papa nanga mama fu den?

17 Bijbel no e taki fu a tori disi. Ma den papa nanga mama fu Israel, ben kisi a rai fu taki nanga den pikin fu den te den ben de na ini oso, te den ben de na pasi e waka, te den ben e didon, èn te den ben opo (Deuteronomium 6:7). Disi e sori krin taki papa nanga mama musu du sani makandra nanga den pikin fu den èn taki den musu tan gi den leri ibri dei.

18. Fa Yesus gebroiki difrenti okasi fu gi leri na den disipel fu en, èn san papa nanga mama kan leri fu disi?

18 Yesus ben e gi den disipel fu en bun leri te a ben e nyan nanga den, te a ben de na pasi nanga den, èn srefi te den ben de makandra fu blo den ede. Na a fasi disi, a ben gebroiki ibri okasi fu gi den leri (Markus 6:31, 32; Lukas 8:1; 22:14). Na a srefi fasi, Kresten papa nanga mama musu tan du muiti fu gebroiki ibri okasi di den kisi fu abi bun takimakandra nanga den pikin fu den, èn fu kweki den pikin soleki fa Yehovah wani.

San yu musu leri den èn fa yu musu du dati

19. (a) Sortu tra sani de prenspari, boiti fu meki ten gi den pikin? (b) San na a fosi sani di papa nanga mama musu leri den pikin fu den?

19 A no soso te yu abi ten gi yu pikin èn te yu e gi den leri, dan yu o man kweki den na wan bun fasi. San de prenspari tu, na san yu e leri den. Luku fa Bijbel e poti krakti tapu san yu musu leri den: „Den wortu disi di mi e komanderi yu tide, . . . yu musu poti den go dipi na ini a manpikin fu yu.” San na „den wortu disi” di pikin musu leri? Soleki fa a sori, dan na den wortu di taki fosi den wortu disi, namku: „Yu musu lobi Yehovah, yu Gado, nanga yu heri ati, nanga yu heri sili èn nanga ala yu krakti” (Deuteronomium 6:5-7). Yesus ben taki dati disi na a moro prenspari komando fu Gado (Markus 12:28-30). Na a fosi presi, papa nanga mama musu yepi den yonguwan fu den fu kon sabi Yehovah; den musu fruteri den pikin fu san ede en wawan warti fu wi lobi en nanga wi heri sili, èn fu wi dini en na wan getrow fasi.

20. Sortu komando Gado ben gi papa nanga mama fu owruten?

20 Ma „den wortu disi” di papa nanga mama musu leri den pikin fu den, wani taki moro leki fu lobi Gado nanga yu heri ati nomo. Te yu opo a buku Deuteronomium, dan na ini kapitel feifi, yu sa si taki Moses e taki ete wan leisi fu den wet di Gado ben skrifi na tapu ston, namku den Tin Komando. Na ini den wet disi yu abi komando di e taki dati sma no musu lei, dati den no musu fufuru, dati den no musu kiri trawan, èn dati den no musu du sutadu (Deuteronomium 5:11-22). Sobun, den papa nanga mama fu a ten dati, ben musu frustan taki a de tumusi prenspari fu leri den pikin fu libi na wan fasi di fiti. Kresten papa nanga mama na ini a ten disi musu leri den pikin den sani disi tu efu den wani yepi den fu abi wan bun èn koloku tamara.

21. Di papa nanga mama kisi a komando fu ’poti Gado wortu go dipi’ na ini den pikin fu den, dan san dati ben wani taki?

21 Luku taki Gado e taigi papa nanga mama fa den musu leri den pikin „den wortu disi”, noso den komando disi. A e taki: „Yu musu poti den go dipi na ini a manpikin fu yu.” Den wortu „poti den go dipi” wan taki „fu leri wan sma wan sani èn fu meki a kon frustan en bun fu di yu e taki nanga en doronomo, noso fu di yu e warskow en ibri tron baka; yu musu gi en deki-ati fu du a sani noso yu musu meki taki a tori tan fasi na ini en frustan”. Sobun, fu taki en leti, Gado e taigi papa nanga mama fu seti sani na fesi, so taki den kan gi den pikin leri fu Bijbel doronomo, nanga a marki fu poti yeye afersi go dipi na ini a frustan fu den pikin fu den.

22. San den papa nanga mama fu Israel ben musu du fu gi leri na den pikin fu den, èn san dati ben wani taki?

22 Papa nanga mama o abi fu du furu muiti fu hori densrefi na den sani di den seti. Bijbel e taki: „Yu musu tai den [„den wortu disi”, noso den komando fu Gado] leki wan marki na tapu yu anu, èn den musu de leki wan banti na yu fesi-ede mindri den ai fu yu; èn yu musu skrifi den na tapu den doropostu fu yu oso èn na tapu den portu fu yu” (Deuteronomium 6:8, 9). Disi no wani taki dati papa nanga mama musu skrifi den wet fu Gado na tapu den doropostu nanga portu trutru, noso taki den musu tai wan kopi fu den wet na tapu den anu fu den pikin fu den, noso na mindri den ai fu den pikin fu den. Na presi fu dati, a tekst disi e sori papa nanga mama, taki den musu memre den pikin doronomo san na den wet fu Gado e leri wi. Den musu gi leri na den pikin ibri tron baka èn doronomo, so taki a de neleki den leri fu Gado de na den fesi ala ten.

23. San wi sa luku na ini na artikel fu tra wiki?

23 San na wan tu prenspari sani di papa nanga mama musu leri den pikin fu den? Fu san ede a de tumusi prenspari na ini a ten disi fu leri pikin taki den musu kibri densrefi èn fu leri den fa fu du dati? Sortu sani de now di kan yepi papa nanga mama fu leri den pikin na wan bun fasi? Na ini na artikel di e kon, wi sa luku den aksi disi èn tra aksi di furu papa nanga mama wani kisi piki na tapu.

San yu ben sa piki?

• Fu san ede papa nanga mama musu si den pikin fu den leki warti gudu?

• San papa, mama, nanga tra sma kan leri fu Yesus?

• Omeni ten papa nanga mama musu gi na den pikin fu den?

• San papa nanga mama musu leri den pikin fu den, èn fa den musu du dati?

[Aksi fu a tori disi]

[Prenki na tapu bladzijde 10]

San papa nanga mama kan leri fu a fasi fa Yesus ben e gi leri?

[Prenki na tapu bladzijde 11]

O ten èn fa papa nanga mama fu Israel ben musu gi leri na den pikin fu den?

[Prenki na tapu bladzijde 12]

Papa nanga mama musu memre den pikin doronomo san na den leri fu Gado